Oost van toen
Het verhaal achter de Van Swindenstraat
Van Swindensingel
Herhaling
is de
toverkracht
van de
reclame.
Bel:
462 36 89
Bezoek Schiedam Oost
onvermijdelijk
Kippevel
Planetarium Franeker
2
Oost Reporter
jaargang 1 nummer 4
Colofon
Redactie
■r<*\
Eindredactie
Fotografie
Vormgeving
Produktie
Door: Erik Vellinga
Het is weer april. Dat betekent dat aan het eind
van de maand onze koningin weer in het zonnetje
wordt gezet. 'Leve de Koninginwordt er
tegenwoordig niet meer zoveel geroepen in
Schiedam. Dat was vroeger wel anders als we
de Schiedamsche Courant mogen geloven. In
1925, in 1936 en in 1962 werd Schiedam namelijk
vereerd met koninklijk bezoek; in 1925 werd
H.M. De Koningin (Wilhelmina) vergezelddoor
Prins Hendrik en Prinses Juliana, in 1936 kwam
zij alleen. In 1962 was koningin Juliana aan de
beurt. Heel Schiedam was bij deze bijzondere
gelegenheden uitgelopen met rood-wit-blauwe
vlaggen, en de kleur oranje voerde de boventoon.
Koningin Wilhelmina kwam beide keren met de
trein naar Schiedam. Uiteraard met haar Koninklijke
Salonrijtuig. Zoals gebruikelijk bij koninklijk
bezoek werd de koningin opgewacht door de
burgemeester, in 1925 was dit burgemeester
Gijsen en in 1936 burgemeester van Haaren.
De dochters van deze twee burgervaders was de
eer toebedeeld om de 'moeder van het Nederlandse
volk' te verwelkomen met een bosje bloemen.
De Villastraat op Koninginnedag 1923
Die werden hartelijk geaccepteerd waarna het
wachtende publiek kreeg waarvoor ze gekomen
waren, een vriendelijk zwaaiende koningin.
Het Land van Ris op Koninginnedag 1925
Vanuit het station ging de tocht door Schiedam
via de Singel naar het centrum van de stad. Daar
werden enkele plekjes bezocht om de rit te
vervolgen door andere delen van onze gemeente.
Het laatste stuk van de koninklijke optocht ging
uiteraard ook weer door Oost; hoe had de koningin
anders weer bij haar Koninklijke Salonrijtuig
moeten komen? Zij kon gewoon niet om Schiedam
Oost heen.
Het tweede bezoek van Wilhelmina was eigenlijk
geen officieel koninklijk bezoek aan de stad
Schiedam. De eigenlijke reden voor haar komst
was de doop van een schip bij Wilton-Feijenoord,
welke na deze plechtige daad verder door het leven
zou gaan als Hr Ms De Ruyter. Vantevoren heeft
de koningin dan ook gevraagd om niet te veel
onkosten te maken voor het ontvangst. Naar haar
woorden werd blijkbaar niet geluisterd want
'het gebeuren' had wel erg veel weg van een
officieel koninklijk bezoek. Wat te denken van
het welkomstlied:
(vervolg op pag. 3)
Door: Hans Krul
Waarom zijn straten vaak naar personen of
gebeurtenissen vernoemd? En welke persoon
of gebeurtenis schuilt er eigenlijk achter zo 'n
naam? Soms is de achtergrond duidelijk, bij
het bordje 'Rembrandtstraatbijvoorbeeld,
denkt iedereen aan de befaamde schilder. De
Oost Reporter brengt u verhalen die achter
het straatnaambordje schuilen. Vandaag
lopen we door de Van Swindenstraat en Van
Swindensingel.
'KXKHANPa TCWTROMN
VOOR AL OW STOPS EN j
De Van Swindenstraat bestaat sinds 1920; de
Van Swindensingel vanaf 1939, voor die tijd
behoorde de singel tot de van Swindenstraat De
singel en straat zijn vernoemd naar de filosoof
en natuurkundige Jean Henri van Swinden die
van 1746 tot 1823 leefde. Samen met professor
Aeneae nam hij in de jaren 1798 en 1799 deel
aan conferenties te Parijs. Zij spraken daar over
de hervorming van maten en gewichten en de
vaststelling van het metriek stelsel. Van Swinden
werd met drie Franse geleerden benoemd in een
commissie om de grootte van de omtrek van
de aarde vast te stellen. De meter is daarvan een
veertig-miljoenste deel. In Parijs wordt de
werkelijke lengtebepaling van een meter bewaand, in
de vorm van een liniaal van het edelmetaal platina,
die bij nul graden Celisus de juiste standaard lengte
aangeeft. De commissie waarin Van Swinden
deelnam, is de beschaafde wereld zeer van dienst
geweest, door het ontwerpen van een eenvoudig
stelsels van maten en gewichten. De hele wereld werkt
er nog steeds mee.
In 1780 maakte Van Swinden een beschrijving
van het wereldberoemde planetarium (een
toestel dat de beweging der planeten aangeeft)
te Franeker. Het werd gemaakt door wolwever
Eise Eisinga (1744-1828).
In 1795 werd de wetenschapper voorzitter van
een commissie die de inwoners van Amsterdam
telde. Zijn rapporten behandelen onder meer
sterftetafels, die bij levensverzekeringen worden
toegepast.
Van Swinden was lid van talloze binnen- en
buitenlandse geleerde genootschappen. Ook
nuttige instellingen als de kweekschool voor
de Zeevaart en het Blindeninstituut kwamen
op zijn initiatief tot stand.
De Oost Reporter is een krant
waarin u informatie vindt over de
wijk Oost. De Oost Reporter is een
uitgave van de Stichting Wijkkrant
Schiedam en verschijnt tien keer per
jaar.
De krant wordt in een oplage van
5.500 exemplaren huis-aan-huis
verspreid in Schiedam-Oost.
Ronald Jansen Ronald Loch
Marina Monti Bobby Scheepe
Erik Vellinga Rob Wark
Hannah WattSI Stefan Zwaneveld
Nathalie Lans/ FreeLans
Tekstschrijvers
Herman Moor
Jan Baars
Gerard Spruit
Drukkerij De Zaak
Ingezonden brieven en persberichten
kunt u naar de redactie van de
Oost Reporter sturen:
Oost Reporter
Franklinstraat 1 la
3112 SB Schiedam
Tel.: 426 92 47 Fax: 273 01 54
m w
't Centrum
Korte Singelstraat 20B
3112 GB Schiedam
Tel: 010-4262584
Bron:
Biografisch woordenboek van Nederland.
Zoeldicht encyclopedic vraagbaak voor Noord- en Zuid-Nederland.
VAN SCHIE, DAM EN SCFUEDAM, Historie en verklaring
van Schiedamse straatnamen en lokatie-aanduidingen. Door
W.P. Rook.
