Oost van Toen
Het verhaal achter de Van Musschenbroekstraat
Herhaling
is de
toverkracht
van de
reclame.
Bel:
462 36 89
'Vacantievreugde in vijftiger
jar en'
Prachtweek
Broersvestival
Tijdgenoten
Buitenland
2
Colofon
Redactie
Eindredactie
Fotografie
I
Oost Reporter
jaargang 1 nummer 7
Door: Rob Wark
Nederlanders gaan steeds verder weg op vakantie.
Menig Schiedammer is bijvoorbeeld al eens in het
verre Oosten geweest. Nog niet eens zo lang geleden
was dat wel anders. Mensen hadden hooguit twee
weken per jaar vakantie en brachten dat vaak binnen
de stadsmnren door. Daar hoefde men zich echter niet
te vervelen want de zomervakantie betekende vaak een
gezellige boel in de wijk.
De vereniging Het Singelkwartier heeft altijd
veel georganiseerd in Schiedam-Oost. Zo
werden er filmvoorstellingen gegeven in zaal
Marijke. Men gebruikte daarvoor een eigen
projector met geluid. Het geld voor die
projector had men overigens verdiend met
het ophalen en verkopen van oude kranten.
In de zomervakantie hield men in de wijk
de manifestatie Jeugd en Jolijt: autopedwed-
strijden, fietsraces en zaklopen. Maar het
belangrijkste evenement was toch wel het
weekkamp voor kinderenvan zeven tot zo'n
veertien jaar. Gemiddeld gingen zo'n 125
kinderen een weekje de vrije natuur in. De
weekkampen werden geleid door de bestuurs
leden en hun echtgenotes, aangevuld met
andere vrijwilligers.
Op donderdag 24 august us J 950 werd het startsein gegeven vvor de Schiedams e
vakantie-feestweek. De feestweek stond bol van de activiteiten, zoals kindervoor-
stellingen, stempeltocht, fototentoonstellling, sprookjes-parade en bedrijfsoptocht
bleven tot nu toe in de koffers. Eetlust enorm.
Ze slapen -als het tenminste eenmaal zo is-
als een blok van het stoeien, wandelen en
voetballen.
In de Schiedamse Courant van 25 augustus
1951, dus 45 jaar geleden, vinden we het
volgende berichtje onder de kop "Singel
kwartier komt thuis; kinderen hadden een
prachtweek".
"Vrijdagmiddag ontvingen we een brief van
de heer A. Teerds, die als leider optreedt bij
de vacantieweek van een tachtigtal kinderen
uit het Singelkwartier, die een week lang in
Putten verbleven. Vanavond tussen half
zeven en zeven uur denkt men weer terug te
keren op het Van 7 Hofplein, dat een week
geleden uitgangspunt was. De heer Teerds,
die de terugkeer "met zekere weemoed"
acmkondigt, schrijft verder o.a. nog: "Het weer
is hier buitengewoon geweest. De regenjassen
In de tweede helft van augustus was het jaar-
lijks feest in de stad, zo blijkt uit een ander
artikel over onder meer Schiedamse amateur-
musici, op dezelfde pagina. "Op Broersvest
vermaakten Schiedammers duizenden", staat
er boven. "Vrijdagavond 24 augustus was
er, zo tegen negenen, geen doorkomen aan
en zo ergens dan gold hier het gezegde: "je
kon over de hoofden lopen". Inderdaadhet
zag zwart van feestvierders. In dichte rijen
schaarden ze zich aaneen, vooral toen werd
aangekondigd dat het dansen weldra mogelijk
zouzijn". Het Broersvest was een grote dans-
vloer en iemand had daarvoor het woord
"Broersvestival" uitgevonden. "Maar", zo
vervolgt het stuk, "dit was een zijde van de
gevarieerde vrijdagavond. Aan de andere
kant van de stad hing de lucht van poffertjes
en gebakken vis, tetterden de luid- sprekers,
gierden de autootjes en zwaaiden de schom-
mels hoger en hoger. De gebroeders Hortensius
Ome Daan en Ome Raaf) hebben eer van hun
werk. En het is geen kleinigheid zo 'n enorm
feestpark van ongeveer tachtig verschillende
stands in enkele dagen gestalte te geven. Maar
het is ervan gekomen en de feestvierende
Schiedammer heeft ook hier de gelegenheid
er eens een avond helemaal uit te zijn.
Velen trokken op hun wandeling tussen
Broersvest en attractiecentrum langs de (nu
nog) sober verlichte singels. Op het Marconi-
plein was een aardig effect verkregen met
de belichting van het nieuwe rioolgemaal
en een omlijsting van de grote vijver door
een krans van lampjes. In het plantsoen
was bijzondere belangstelling voor de daar
opgestelde kaboutergroep.
De foto van Schiedamsefeestweek is afkomstig
uit de publikatie Schiedam Oost en Singelkwar
tier van H. Kiela.
Dit mooie boek kost 35,- en is telefonisch te
bestellen (010 474 65 10)
Op 1 oktober aanstaande is het 65 jaar
geleden zijn dat de Vereniging Het
Singelkwartier werd opgericht. In het
septembernummer van de Oost Reporter
willen we graag bij het komende jubileum
stilstaan. We roepen daarom mensen op die
zelf in deze vereniging aktief zijn geweest
(of nog zijn) om herinneringen op te halen.
Ze kunnen zich melden op het adres van de
redactie in de Franklinstraat 1 la,
telefonisch kontakt opnemen met Nathalie
Lans (tel:426 92 47) of schrijven.
Door Hans Krul
Waarom zijn straten vaak naar personen of
gebeurtenissen vernoemd? En welke persoon
of gebeurtenis schuilt er eigenlijk achter zo 'n
naamSoms is de achtergrond duidelijk, bij
het bordje Rembrandtstraatbijvoorbeeld,
denkt iedereen aan de befaamde schilder. De
Oost Reporter brengt u verhalen die achter
het straatnaambordje schuilen. Vandaag lopen
we door de Van Musschenbroekstraat.
De straatnaam Van Musschenbroek werd in
het raadsbesluit van 18-3-1927 door de
gemeenteraad van Schiedam aangenomen.
In 1978 werd er een woonerf van gemaakt.
Petrus van Musschenbroek is in 1692 gebo-
ren te Leiden en in 1761 overleden. Hij staat
bekend als een natuurkundige en arts. In
1719 werd hij hoogleraar in de wijsbegeerte
en wiskunde aan de hogeschool van Duisburg
aan de Rijn; in 1721 werd hij er buitengewoon
hoogleraar in de geneeskunde; in 1723 werd
hij in Utrecht buitengewoon hoogleraar in
de geneeskunde en in 1732 werd hij tot
hoogleraar in de astronomie benoemd. Tot
slot kreeg hij in 1740 in Leiden de titel van
hoogleraar in de wiskunde en wijsbegeerte.
Beroemde tijdgenoten waarmee hij in contact
is geweest, zijn onder anderen: 's Gravenzande,
Boerhaave en de invloedrijke Engelse natuur
kundige Isaack Newton. Van Musschenbroek
deed gewichtige uitspraken over de magneet-
kracht. Zijn sterke kanten bestonden vooral
uit het nemen van proeven en het doen van
waarnemingen. Vooral zijn meteorologische
en magnetische proeven verdienen grote lof
en worden nog steeds gebruikt. Ook op het
gebied van de elektriciteit en capilariteit was
hij zeer goed thuis. Hij bewees dat de samen-
gedrukte lucht niets van haar veerkracht
verliest. Hij vond samen met Cunaeus de
Leidse fles uit. Ook vond hij de atmometer
en de pyrometer uit. (Een atmometer is een
instrument om de verdamping (stoom) te
meten. Een pyrometer is een instrument ter
bepaling van temperaturen boven 800 graden
op een afstand van de warmtebron, door
meting van de uitgezonden elektromagne-
tische straling). De uitkomsten van zijn
onderzoeken legde hij vast in leerboeken die
ver over de landgrenzen waardering genoten.
Overigens was de broer van Petrus, Jan van
Musschenbroek (1687-1748). Zijn boezem-
vriend was de beroemde's Gravenzande. Op
basis van de specificaties van 's Gravenzande
was hij voortdurend in de weer met het uit-
vinden en verbeteren van natuurkundige
instrumenten.
Internationaal genoot Musschenbroek veel
aanzien. Hij was lid van de koninklijke
academies te Parijs, Berlijn, Stockholm,
Petersburg en nog meer. Zowel de koning
van Denemarken in 1732) als de koning
van Engeland (in 1737), de koningg van
Pruissen en de keizerin van Rusland (in
1740) en de koning van Spanje (in 1753)
deden hem aanbiedingen die hij allemaal
afsloeg.
De Oost Reporter is een krant
waarin u informatie vindt over de
wijk Oost. De Oost Reporter is een
uitgave van de Stichting Wijkkrant
Schiedam en verschijnt tien keer per
jaar.
De krant wordt in een oplage van
6.000 exemplaren huis-aan-huis
verspreid in Schiedam-Oost.
Ronald Jansen Ronald Loch
Marina Mont6 Bobby Scheepe
Erik Vellinga Rob Wark
Hannah Wattel Stefan Zwaneveld
Nathalie Lans/ FreeLans
Tekstschrijvers
Herman Moor
Vormgeving
jan uaars
Produktie
Drnkkcrij De Zaak
Inge/onden brieven en persberichten
kunt u naar de redactie van de
Oost Reporter sturen:
Oost Reporter
Franklinstraat 11a
3112 SB Schiedam
Tel.: 426 92 47 Fax: 273 01 54
f|gjg
Bronnen:
Biografisch woordenboek van Nederland.
Zoeklicht ecncyclopedie vraagbaak voorNoord- en
Zuid-Nederland.
Van SCHIE, DAM en SCHIEDAM, Historie en verklaring
van Schiedamse straatnamen en lokatie-aanduidingen Door
W.P. Rook.