Oost van toen:
echo van het verleden
Buurtpost Fultonstraat
Het verhaal achter de Laurens Costerstraat
m
1
1
TO J A
TABOR
M.
J
TEXTIEL - MODE
De speciaalzaak
voor a! uw lingerie
1
HIGHWAY 1
Oost Reporter
jaargang 2 nummer2
Door Chrit Wilshaus
Een besneeuwde Lange Haven. De intocht van de Goedheiligman in de Brandersstad.
Het zijn maar twee willekeurige voorbeelden van filmbeelden, die te zien zijn op de video
'Echo uit het verledenDeze band, waarop de bewogen historie van Schiedam tot leven
komt, werd samengesteld door Henk Kiela.
Tot nu toe verschenen van zijn hand een
groot aantal fotoboeken over de stad aan
de Schie. Het begon allemaal in 1984 met
'Weerzien met Oud-Schiedam', waarin de
lezer aan de hand van oude ansichtkaarten
en (groeps)foto's meegenomen werd door de
stad. Het vorig jaar verschenen Schiedam-
Centrum, was het negende boek dat Kiela
produceerde. En nu is daar dan ook een
videoband aan toegevoegd.
Het is niet allemaal Schiedam-Oost wat de
klok staat, maar zeker ook voor Oosterlingen
interessant om te zien hoe het dagelijks leven
in de stad zich vroeger voltrok.De oude bewe-
gende beelden tonen onder meer al lang niet
meer bestaande straatjes en hofjes in de
binnenstad, filmbeelden van de feestelijk-
heden bij het 700-jarig bestaan van Schiedam,
en diverse opnamen van de gedeeltelijk aan
de Lange Haven opgenomen film Nosferatu.
Speciaal voor deze rolprent liet bioloog en
schrijver Maarten't Hart in de historische
kern van de stad tweeduizend ratten los.
De video begint met een aantal stilstaande
beelden uit het verleden, die overgaan in
het bewegende heden. Goed te zien is hoe de
stad op een groot aantal plekken drastisch van
uiterlijk veranderd is. Vervolgens komen
- en dat is misschien wel het aardigste aan
deze band - diverse fragmenten van oude
zwart/wit films aan bod, opgenomen door
amateurs. Kiela hoopt dat er op zolders
nog meer 8mm materiaal ligt opgeborgen
waarmee hij een tweede band kan
samenstellen.
Belangstellenden kunnen de band - speelduur
een dikke 50 minuten - uitsluitend telefonisch
bestellen bij de uitgeverij De Drie Glazen,
telefoonnummer: 010 - 474 65 10. De
band kost 49,95.
Bewoner steken opnieuw de handen uit de mouwen
«TAnAN>EULT0N
De Buurtpost Fultonstraat met het terrein waar de opknapactiviteiten plaats vinden.
Door Hans Krul
Waarom zijn straten vaak naar personen of
gebeurtenissen vernoemd? En welke persoon
of gebeurtenis schuilt er eigenlijk achter
zo n naam? Soms is de achhtergrondduidelijk,
bij het bordje 'Rembrandtstraatbijvoorbeeld
denkt iedereen aan de befaamde schilder.
De Oost reporter brengt u verhalen die
achter het naambordje schuilen. Vandaag
lopen we door de Laurens Costerstraat
De gemeenteraad van Schiedam gaf op
18 -11-1919 de Laurens Costerstraat haar
naam. Aanvankelijk was dit een doodlo-
pend straatje dat uitkwam in een aantal
weilanden. In 1979 kreeg het achterliggende
hoije een eigen bestaan als Laurens Coster-
hof. Dit gedeelte van de straat - inclusief
het hofje - werd in 1987 gesloopt om plaats
te maken voor nieuwbouw.
Laurens Janszoon Coster
Wanneer Laurens Janszoon Coster precies
leefde, is nooit helemaal opgehelderd.
Jaar- tallen die genoemd worden zijn:
1370 - 1439; 1385 - 1440 en 1436 - 1483.
Zeker is dat meerdere mannen met de namen
Laurens Janszoon het ambt van koster van de
Grote Kerk te Haarlem hebben uitgeoefend.
Boekdrukkunst
Laurens Coster woonde in Haarlem. Van
hem wordt gezegd dat hij de kunst van het
drukken van boeken met losse - uit metaal
gegoten letters - zou hebben uitgevonden,
voor Gutenberg uit Mainz. Zekerheid is
hier niet over te geven omdat de
overleveringen daarin niet betrouwbaar zijn.
Coster was handelaar in onder andere kaarsen,
vet, olie en wijn, maar dat sluit niet uit dat
hij ook boeken gedrukt kan hebben. In de
vijftiende eeuw komen zulke en nog vreemd-
soortiger combinaties van beroepen wel
vaker voor.
Legende
Volgens de legende zou Coster omstreeks
1430 letters in hout hebben gesneden en in
1439 een "Donatus" - Latijnse spraakkunst -
hebben gedrukt. Dit alles is tamelijk onwaar-
schijnlijk, hetgeen niet wegneemt dat in
Haarlem drie standbeelden van Coster te
vinden zijn. De knecht van Coster - een
zekere Jan - zou echter in de Kerstnacht van
1441 met al het materiaal via Amsterdam
en Keulen naar Mainz gevlucht zijn, om
daar belangrijke boeken te drukken.
W etensch appelij k
onderzoek
De aanspraken van Coster als uitvinder van
de boekdrukkunst, zijn wetenschappelijk
zwak gefiindeerd, ondanks het nauwgezette
onderzoek van Charles Ensched6 in zijn
publikatie 'Technisch onderzoek naar de
uitvinding van de boekdrukkunst' (1901) en
'L.J. Coster, de uitvinder van de boekdruk
kunst (1904).
Gutenberg (1397 -1468)
Behalve Coster is er nog iemand aan wie
de uitvinding van de boekdrukkunst wordt
toegeschreven; een zekere Gutenberg uit
Mainz, Duitsland. Hij wordt algemeen
beschouwd als de uitvinder van het drukken
met losse letters. Hoewel er nog voor
Gutenberg's uitvinding, noch die van Coster
onomstotelijke bewijzen zijn, zijn de aanspra
ken van Gutenberg beter gefiindeerd. Hij was
van origine goudsmid en zoon van een
muntmeester, en moet uit dien hoofde op
de hoogte zijn geweest van de graveer- en
giettechniek.
Costeriana
Drukwerken die aan Laurens Janszoon Coster
worden toegeschreven heten Costeriana, en
moeten gelden als bewijsstukken voor zijn
uitvinderschap van de boekdrukkunst. Een
lijst daarvan is samengesteld door J.H. Hessels
in zijn werk 'Haarlem de geboortestad der
boekdrukkunst, niet Mainz'(1888).
De drukwerken van Coster bevinden zich
voor een deel in het Frans Hals Museum in
Haarlem. De vier blaadjes van het Abeceda-
rium - een a-b-c-boekje waarmee kinderen
vroeger leerde spellen en lezen - van Coster
zijn in 1751 in de rug van een handschrift
uit de 15e eeuw teruggevonden. De papieren
bevatten behalve het alfabet, het Onze Vader,
het Ave Maria, het Credo, het Ave Salus
Mundi en enige andere korte gebeden in
het Latijn.
Bronnen:
Biografisch woordenboek van Nederland;
Zoek-licht encyclopedic vraagbaak voor
Noord- en Zuid-Nederland; Van Schie, Dam en
Schiedam, historie en verklaring van
Schiedamse straatnamen en lokatie-
aanduidingen, door W.P. Rook
Op 19 februari staken de bewoners uit o.a.
de Bellstraat, opnieuw de handen uit de
mouwen. In het voorjaar van 1996 werd het
terrein achter de woningen door de bewoners
helemaal leeg geruimd en daarna is er, samen
met de buurtcoordinator van de 'Buurtpost
Fultonstraat", een plan ontwikkelt. Hierin is
o.a. opgenomen het vemieuwen van alle
schuttingen van de tuinen aan de Bellstraat.
De Woningstichting Noordvest heeft hiervoor
geld ter beschikking gesteld waardoor bewo
ners nu aan de slag kunnen om de nieuwe
schuttingen te plaatsen. Hierdoor zullen zij in
het vooijaar er weer zin in krijgen om ook de
tuin op te knappen. Verder wordt de grond
gelijk getrokken en wordt de bestrating aangepakt.
Binnenkort zullen de eerste resultaten zichtbaar
worden van de opknapbeurt die het terrein
krijgt. Ook de andere wensen die in het plan
zitten, zoals o.a.een speelterreintje voor de
kleintjes en het plaatsen van een groot speel-
element voor de wat oudere kinderen en het
aanleggen van verlichting ophet terrein, zul
len in een volgende fase aan de beurt komen.
Compleet aanbiedingspakket:
25 x 1 uur Praktijk - en 10 theorielessen
ind: Praktijk - en theorie-examen
Totaal 1325,® I
Info: Telnr. 4378078/06-52752354
Boerhaavelaan 75 3112 LD Schiedam tel. 4152672
GRILLROOM
Uw bestelling v.a. f 20,--
binnen 30 min. gratis thuis bezorgd.
(bezorgen doen we vanaf 16.00 uur)
geen kwantiteit maar kwaliteit"
OIO - 473 32 26
Colofon
De Oost Reporter is een krant waar in u informatie
vindt over de wijk Oost De Oost Reporter is een
uitgave van de Stichting Wijkkrant Schiedam en
verschijnt tien keer per jaar.
De krant wordt in een oplage van 6.000 exem-
plaren huis-aan-huis verspreid in Schiedam-Oost
Redactie
Susan Koster, Hans Krul, Ronald Loch,
Marina Monte, Wim Pointier, Bobby Scheepe,
Rob Wark, Hannah Wattel en Chrit Wilshaus.
Eindredactie
Chrit Wilshaus
Vormgeving
Jan Baars en Gerard Spruit
Produktie
Drukkerij De Zaak, te Rotterdam
Ingezonden brieven en persberichten kunt u naar
de redactie van de Oost Reporter sturen:
Oost Reporter
Franklinstraat 1 la
3112 SB Schiedam
Tel.: 473 71 95 Fax: 473 48 85
E-mail adres: oostreporter@dsv.nl
De redactie heeft het recht brieven of stukken
te veranderen, in te korten of niet te plaatsen.
Ingezonden brieven worden uitsluitend
geplaatst als ze duidelijk zijn voorzien van
naam, adres en telefoonnummer. Bij plaatsing
wordt echter alleen de naam vermeld.
Anonieme brieven worden niet geplaatst.
BUU«TBEHEgTRAATe
I
I nmntrlaan GA L
|STEAK HOUSE SHOARMA
Oversohiesedwarsstraat 27
