Oost van toen: Rijwielhandelaren Het verhaal achter de Jan Leeghwaterstraat TOJA RICOM TEXTIEL - MODE De speciaalzaak voor al uw lingerie REPAIRS Oost Reporter jaargang 2 nummer 3 Door Chrit Wilshaus 'Volgens het Schiedams adresboek van 1934 waren in onze stad 42 winkels gevestigddie zich bezig - hielden met de handel, reparatie en stalling van rijwielen en motorenschrijft Henk Kiela in zijn boek Schiedam-Oost en Singelkwartier. lien blik in de Telefoongids leert dat er nu nog maar 7 van dergelijke ondernemingen in de Branderstad operatief zijn. Een van deze bedrijven is liet zich daar ook de toekomst voorspellen. Van Rietschoten nam de zaak in 1970 over van zijn voorganger de heer Engelen. "Als ik het goed zeg, begon hij zijn zaak vlak voor de oorlog, in 1939. In die tijd bevonden zich hier in Oost - binnen een straal van een kilometer - vijf rijwielzaken", aldus Van Rietschoten. Zo had je de rijwielhandel van H. Zehnpenning junior in de Galileistraat. Naast de winkel was een fietsenstalling waar buurtbewoners voor vijftig cent per maand hun trouwe ros konden stallen. Zehnpenning repareerde ook bakfietsen. Een vervoermiddel dat in de dertiger jaren - en zelfs nog ver na de Tweede Wereldoorlog - heel gebruikelijk was voor bijvoorbeeld middenstanders die er boodschappen mee bezorgden. Oudere Schiedammers zullen zich vast nog wel de fluitende slagersjongens op de bakfiets weten te herinneren. Waarzegster Van Rietschoten: "Naast Van Engelen dreef zijn halfzuster een sigarenzaak. De buurt kwam er niet alleen voor rookwaren, maar Wie een pakje shag kwam kopen moest eerst zijn handen laten zien". Ontwikkelingen De innovatie van de fiets is de laatste vijfen- twintig jaar groot geweest. "Tegenwoordig verkopen we veel meer accesscoires dan vroeger. Vooral het aanbod van kleding en andere spullen op het gebied van fietsvakan- ties is enorm toegenomen. Maar ook de fiets zelf heeft allerlei technische vernieuwingen ondergaan. De afgelopen Fiets RAI getuigde daar weer van. lets wat telkens terugkeert is de fiets met massieve banden. Het mag dan een uitstekend middel tegen lekke banden zijn, maar echt comfortabel rijden doet het niet. Trouwens er zijn nu ook anti-lekbanden, die prima voldoen". Batavus, Gazelle, en Giant zijn enkele van de topmerken die Van Rietschoten kan leveren. "Laatst vond ik nog een reclamefoldertje uit 1970. De goedkoopste fiets was destijd te koop voor 199 gulden. Voor een vergelijk- bare fiets betaal je nu 549 gulden." Het Tweewielerpaleis op de Professor Kamerlingh Onneslaan Fietsendiefstal Dat het stelen van fietsen niet iets van de laatste jaren is, bewijst Van Rietschoten aan de hand van een gebeurtenis die hijzelf aan den lijve ondervonden heeft "Iemand kwam hier jaren geleden eens een proefritje maken op een nieuwe fiets, maar kwam mooi niet meer terug". Door Hans Krul Straten zijn vaak naar personen vernoemd. Soms is duidelijk wie degene is naar wie een straat vernoemd is -zoals bij de Rembrand- tlaan - maar lang niet altijd Hans Krul leidt oris deze keer door de Jan Leeghwaterstraat en vertelt meer over deze internationaal beroemdgeworden waterbouwkundig ingenieur. De straatnaam Jan Leeghwaterstraat dateert van 23-06-1939 (Raadsbesluit). Op 18-10-1979 besloot de gemeenteraad van Schiedam deze straat de status van woonerf te geven. Jan Adriaenszn Leeghwater werd geboren in De Rijp (Noord-Holland) in 1575 en is aldaar overleden ergens tussen de jaren 1647 en 1654. Zijn vader, Adriaen Symonszn, was timmer- man in De Rijp. Hij had het toezicht bij de bouw van de eerste sluis aldaar. De vader van zijn moeder was brouwer in dezelfde plaats. Leeghwater behoorde tot de Doopsgezinde Gemeente. Hij stond bekend als een zeer godsdienstig man, maar ook als iemand die zeer met zich zelf ingenomen was. Hij sprak Frans en Duits en een weinig Latijn. Hij trouw- de twee keer en uit het eerste huwelijk had hij drie zonen. Beroemdheid Hij is internationaal beroemd geworden als waterbouwkundig ingenieur en als molen- bouwer. Hij werd bij vraagstukken inzake bedijking en droogmaking geraadpleegd in onder andere Pruisen, Denemarken, Holstein, Oost-Friesland, Groningen, Friesland, Vlaan- deren, Lotharingen, Frankrijk en Engeland. Technische vaardigheden Leeghwater was een veelzijdig man, die over vele technische vaardigheden van uiteen- lopende aard beschikte. Hij was schrijnwerker - vervaardigde kasten - en werkte in hout, steen, ivoor, koperen metaal. Behalve schrijnwerker was Leeghwater bouwmeester en bouwde hij huizen, bruggen, sluizen en de nodige watertorens. Daarnaast verdiende Leeghwater de kost als klokken- maker. Hij vervaardigede vele uurwerken en klokkenspelen, waaronder die van de Wester- en Zuidertorens te Amsterdam. Amsterdamse kooplieden In de zeventiende eeuw zaten Amsterdamse kooplieden op de Heren- en Keizersgracht goed in hun slappe was, en financierden zij onder andere de drooglegging van de Noordhollandse meren. Drooglegging Leeghwater heeft de leiding gehad bij het droogmalen van meren als de Beemster (1608-1612), de Purmer (1618-122), de Wormer (1624-1626), de Heer-Hugowaard 1625-1626) en de Schermer 1632-1635). Aan al deze activiteiten zou hij de naam Leeghwater te danken hebben. Hij werd TWEEWIELER PALEIS van RIETSCHOTEN spoedig zo bekend dat hij ook buiten Nederland gevraagd werd om adviezen te geven over het droogleggen van moerassen. Haarlemmermeer De droogmaling van het Haarlemmermeer beschreef hij in zijn "Haerlemmermeer- Boeck" waarvan de eerste druk in 1641 uitkwam. Bij deze onderneming - uitge- voerd tussen 1845 en 1852 -werden 160 windmolens ingezet. De kosten van het project werden begroot op 3.600.000 gulden. Voor die dagen een enorm bedrag. Nadat het Haarlemmermeer was drooggemalen, werd een der drie stoomgemalen naar Leeghwater vernoemd. Maurits en Frederik Hendrik Op 4 juli 1612 kwamen de broers Maurits en Fredrik Hendrik de drooglegging van de Beemster bezichtigen. Volgens de overle- vering heeft Leeghwater bij die gelegenheid tijdens de maaltijd aan de tafel helpen bedienen. In 1629, tijdens het beleg van 's Hertogen- bosch, ontbood Frederik Hendrik - hij was de jongste zoon van Willem van Oranje - Leeghwater. Zijn taak was om het water uit de legerplaats te malen en de watermoiens te Engelen meer gangbaar te maken. reparatie van alie merken autotelefoons en faxen Lorentzlaan 14 3112 KJ Schiedam Tel. 010 437 57 53 Fax. 010 437 67 48 Vervolg van pagina 1 Opening Marconihove Daarna is het balletje gaan rollen De dames Van Boekel en De Ligt kijken nu voldaan om zich heen. Oost heeft vanaf januari een eigen ouderenvoorziening. In het woon- en zorgcomplex zijn 70 seniorenwoningen gevestigd plus het Steunpunt. Van daaruit wordt de zorg gecoordineerd voor ouderen in het complex en in de wijken Oost en Centrum met een WBO-indicatie. Elke 55- plusser, die denkt in aanmerking te kunnen komen of informatie wil, kan bellen naar tel. 010 - 473 14 96. Colofon De Oost Reporter is een krant waar in u informatie vindt over de wijk Oost. De Oost Reporter is een uitgave van de Stichting Wijkkrant Schiedam en verschijnt tien keer per jaar. De krant wordt in een oplage van 6.000 exem- plaren huis-aan-huis verspreid in Schiedam-Oost Redactie Susan Coster, Hans Krul, Ronald Loch, Marina Monte, Wim Pointier, Bobby Scheepe, Rob Wark, Hannah Wattel en Chrit Wilshaus. Eindredactie Chrit Wilshaus Vormgeving Jan Baars en Gerard Spruit Produktie Drukkerij De Zaak, te Rotterdam Ingezonden brieven en persberichten kunt u naar de redactie van de Oost Reporter sturen: Oost Reporter Boerhaavelaan 79 3112 LD Schiedam Tel.: 245 01 69 Fax: 245 01 70 E-mail adres: oostreporter@dsv.nl De redactie heeft het recht brieven of stukken te veranderen, in te korten of niet te plaatsen. Ingezonden brieven worden uitsluitend geplaatst als ze duidelijk zijn voorzien van naam, adres en telefoonnummer. Bij plaatsing wordt echter alleen de naam vermeld. Anonieme brieven worden niet geplaatst. TWEEWIELERPALEIS van RiETSCF- 3TEN Boertiaavelaan 75 3112 LD Schiedam tel. 4152672 De 4 sterren vakman voor uw fiets en bromfiets altijd een jaar extra Garantie altijd vakkundige montage van bij ons gekochte accessoires. altijd een leenfiets bij reparaties langer dan 2 werkdagen. altijd 3 maanden garantie op alle reparaties, inclusief arbeidsloon en vervangende onderdelen. Prof. Kam. Onneslaan 82 3112 VJ Schiedam Tel.: 4153995 Bronnen: Biografisch woordenboek van Nederland; Zoek-licht encyclopedic vraagbaak voor noord- en zuid-nederland; VAN SCHIE, DAM EN SCHIEDAM, Historie en verklaring van Schiedamse straatnamen en lokatie-aanduidingen, door W.P. Rook. SR

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Oostreporter | 1997 | | pagina 2