JS§ 1.
1897.
Eersfca Jaargang.
A an den Lexer.
Arbei <1.
Dit blad verschijnt Zaterdays.
Prijs per kwartaalf 0.66.
Afzonderlijke nommers - - 0.05.
Bedacteur: Dr. J. A.N LEEUWEN.
Uitgi er
Gr. ODE. SCHIEDAM.
Prijs der Advertentien per gewonen regel 18 cts.
Stukken voor de Redactie aan den Redacteur, Advertent^ - Abonnem nten aan den Uitgever, beiden te Schiedam.
Dit blad wil zijn een blad voor de jongeren, die in zich voelen bet
groote geloof in een nieuwe door lien te vormen toekomst. Wanneer (if
ouderen, die nu nog staat en maatscbappij regeeren, zijn liecngegaan, dan
komt aan ons, jongeren, de taak, ben te vervangen. De geleidelijkheic
waarmede dat in andere perioden der gescbiedenis ging, is nu niet mogelij'
omdat er een reuzengroote tegenstelling is tusscben bun denken en hi
onze, tusschen hun begeeren en het onze, zoo groot een tegenstellin
dat een oppervlakkig waarnemer zou twijfelen aan de mogelijkbeid van
een dergelijke ideeenontwikkeling. Daarom, omdat zoo een geleidelijkheui
niet mogelijk is, moeten wij zorgen, klaar te wezen om op te treden, zoodra
de omstandigheden dat van ons eischen. Maar daarvoor moeten wij elkandi
kennen en tezamen onze plannen en onze denkbeelden vormen door veel
tezamen-denkenbiertoe zal, boop ik, dit blad op den duur veel kunnen
bijdragen.
Aan een verbetering of hervorming van staat en maatscbappij. zooa1-
de uit liberalismo of clericalisme voorifrekomoii partijen mogelijk aohte^
van een buis, waarvan de fundamenten zijn gesebeord, gezakt en verteei
Dat stelt ons buiten alle bestaande partijen.
Aan een regeling der internationale verhoudingen, door leger, vloot en
forten tot ruggesteun voor de mogendheden te maken, gelooven wij ook
niet, evenmin als een bouwmeester gelooft aan de redding van een
ineenvallenden toren door de stutting van een houten stellage.
Wij gelooven dit niet, omdat wij duidelijk gezien en gevoeld hebben de
krachteloosheid en onwaarachtigheid van al zulke pogingen, en omdat wij,
gevormd door de omstandigheden van onzen tijd en dus duidelijk in ons
voelend het leven van nu, er ten voile de behoeften van kennen, en de
heilige begeerte in ons voelen, door veel denken en veel arbeid de in ons
levende profetie eener heerlijke toekomst te helpen werkelijkbeid maken.
Hit dit al volgt dus, dat wij geen oppositie willen met alles wat
daarmede samengaat, en dat ons verlangen niet uitgaat naar een spoedige
verovering van gezag en maclit. Met andere woordenniet in verzet
of negatie zoeken wij onze kracht.
Een zeer positief begeeren bezitten wij, en ons doel is, dat begeeren
tot een groote ware kracht op te werken. En wij willen dat doen met
al den ernst en waarheid en onverbiddelijkheid, die door veel denkensstrijd
ons zijn gebracbt.
Zeer velen, die dit lezen, zullen er om lachen of meesmuilen, want
zuiver-begrijpen en zuiver-voelen zijn zeldzaam in onzen tijd, bijna nog
zeldzamer dan bet eerbiedhebbcn voor anderer meening. Hun zou ik
alleenlijk willen vragen, of bet dan in ben nooit geschreid en nooit
gestormd beeft, als zij al bet leelijke en al bet ellendige opmerken, dat
overal om ben been bestaat en ook in veel tradities voortleeft?
Voor ben is dit blad ook niet bestemd. Want van wie niet leven en niet
voelen als wij vragen wij alleen wat begrijpen en wat sympatbie. En wie
ons dat niet geven kan, houden wij liefst zeer ver van ons immers wij
willen alleen tezamen arbeiden en denken, om sterk en kracbtig te worden
tegen den tijd van ons optreden als leiders van staat en maatscbappij
over een korten tijd of in een volgond geslacht, en daarbij is een
nietbegrijpende en nietmeevoelende persoonlijkbeid ons in den weg.
in de allereerste plaats wil dit blad een vereeniging zoeken van wat
zou willen noemen de jongeren, daarbij niet denkende aan leeftijd maar
i gedachte. Er is, wie weet bet niet? een groote onvoldaanheid onder de
menscben gekomen, onvoldaanheid in iedere richting. En velen, die nog
tbouden aan toch-krackteloos-gevoelde stelsels en stellingen, zouden
6 irmede gaarne breken, indien zij „iets" badden in de plaats van
k< oude. Hoe vaak leidt een waarlijk ernstig waar-gevoeld gesprek niet
to de eindvraag: „maar wat dan? ik zou zoo'n bopelooze leegte voele
ik moest opgeven wat ik*nu nog geloof en meen; neen, ik kan dat
niet opgeven;' alsof van 5foo een persoon eenige kracht kan uitgaan!
alsof er eenige waarde lag in zulk een zwaklieidsbekentenisEn hoe
dikwijls blijkt bij een serieus redeneeren over staatkundige en maatschappc -
e kwesties, dat men den moed niet beeft een oordeel uittespreken, dat
1 i strijd is met de in eigen omgeving heersckende meeningen! alsof
o it rust brengt voor zijn eigen denken! Zoo lieerscht er overal
oldaanheid, zicb uitende in overspanning of cynisme. beide leelijk door
bun gemis aan kracht en bun on waarheid, een logisch gevolg van bet
mteenvallen van staat, maatscbappij en kerk. En er is geen enk.d steRol.
let onvpldocndi ^avniyiene kan vervaijcen.
nu, dat stelsel opbouwen, dat willen wij. Daartoe moeten wij van voren
at aan beginnen, met de ineest fundamenteele begrippen, ons losgemaakt
hebbende van alle traditioneele denkbeelden en frazes, onversclirokken en
onverbiddelijk.
Maar dat kan alleen, indien wij ons zooveel mogelijk vereenigen. En
daarvoor roep ik de bulp en medewerking in van alien, die ditzelfde
willen. In welken vorm ook, zij zullen welkom zijn.
AVrant droefheid is bet de onmacht te zien, waarin een groot deel der
menscben neerligt.
En genot is bet, ben op te beffen en bun kraclit bun terug te geven.
Genot, maar ook plicht.
Red.
i.
De omstandigheden vormen de denkbeelden der menschen en liunne
gewoonten. Dat geldt in bet leven van ieder individu, en niet minder in
dat der maatscbappij. Voor de verklaring der gangbare ideeen en opvat-
tingen moet dus worden teruggegaan tot de omstandigheden.
Velen zijn er, helaas! die deze waarheid niet durven aanvaarden, of,
zoo ze or de juisthcid al van er kennen, tocli niet de voile kracht ervan
laten inwerken op bun meeningen.
Toch is bet bovenstaande volkomen waar, alleenlijk uit de waarneining
der werkelijkheid afgeleid. Immersde ouders beslissen over de wijze en
richting van opvoeding bunner kinderen, die dientengevolge in godsdienstige
en andere „overtuiging" met bun ouders overeenkomen, zoolang er geene
omstandigheden zijn, die hen een anderen kant heen dwingen. Verder
bepaleir voornamelijk financieele omstandigheden de keuze van een al of
niet langdurige en kostbare opleiding voor een carriere. En die carriere
zelve wordt weer bepaald door meerdere of mindere begaafdbeid, door
meorder of minder gunstige maatschappclijke omstandigheden, en derge
lijke. In bet kort zou mo'e' dit aldus kunnen zeggen: omstandigheden
van geboorte en omgeving beslissen over eens menscben denkbeelden en
h
Dezelfde Advertentie viermaal geplaat.st wordt drie-
maal berekend.
Ab o n n em en t e n op zeer billijke voorwaarden.
O
