18
plaats een afdoende organisatie noodig. Zoolang het nog mogelijk is, dat
arbeiders, die tot verdediging van eigen goed recht tot verzet overgaan,
door anderen worden vervangen, zal de kracht die er van lien nitgaat
niet groot kunnen zijn. Dat moet dus in de eerste plaats worden voor-
komen. En dat is alleen mogelijk, indien een kraclitig solidariteitsgevoel
alien te zamen brengt. Een belangrijken tegenstand ontmoeten zij daarbij
van de kant der clericalen, die en den R. K. Yolksbond en Patrimoniuin
dienstbaar maken niet aan de belangen van den arbeid maar aan die der
- politiek. En in plaats van daaruit te leeren wat er uit te leeren valt, zijn
nu ook de niet-clericale arbeiders die kiezer werden zich veelal gaan aan-
sluiten bij de bestaande politieke partijen. Zien zij dan lieelemaal niet in,
dat de zoo noodzakelijke solidariteit der arbeiders en bun zoo noodzake-
lijke organisatie op die manier tot in bet oneindige worden verschoven?
En begrijpen zij dan niet, dat een verdeeling der arbeiders over de ver-
scbillende politieke partijen een selieiding onder de arbeiders zelven scbept,
die niet geinakkelijk zal zijn op te beffen? De arbeiders zelf konden toch
wel voelen, dat zij niet tbuis booren in de politieke partijen van tbans,
waarin men boogstens de arbeiders kan willen opnemen maar nooit kan
komen tot de erkenning van een afzonderlijken arbeidersstand! Neen, wil
len de arbeiders komen tot een werkelijke kracbt, die in staat is voldoen-
den tegenstand te bicden tegen de loonregeling naar vraag-en-aanbod,
dan moeten zij schouder aan schouder gaan staan, alien zonder uitzonde-
ring, van den eersten tot den laatsten, zonder zicb uit eigen wil of door
invloed van vreemden van elkander af te scbeiden. En de politieke mannen,
die geen arbeider zijn maar zeer veel bart hebben voor den arbcider,
kunnen de goede zaak niet beter dienen dan door de arbeiders te over-
tuigen van de noodzakelijkheid eener afzonderlijke organisatie. Het is wer-
kelijk bedroevend om te'zien, dat er nog zoovele goedgezinden zijn, die
met de beste bedoelingen de arbeiders bij de bestaande v politieke partijen
inlijven en maar niet begrijpen welk een kwaad zij hun daarinee doen.
Solidariteit en verdeeling over vele politieke partijen zijn strijdende be-
grippen, die elkanders bestaan uitsluiten. Tezamen kunnen zij niet leven.
Laat men dan kiezen wat bet belangrijkste is, dat is: de solidariteit.
Want daarop alleen kan een voldoende arbeidersorganisatie berusten. En
deze is weer noodig voor een eenigszins kraclitig verzet tegen de loon
regeling naar vraag-en-aanbod. Deze ook is noodig om wijziging in de
denkbeelden over die regeling te brengen. En er zal tocb wel niet een
arbeider zijn en niet een ander, zoo bij maar eerlijk en consequent door-
denkt, die niet dat booger acht en van meer verreikend belang dan alle
politieke geknutsel van onzen tijd. Willen de arbeiders dan toc'h meedoen
aan de politiek en den komenden stembusstrijd, goed, iaten zij dan een
eigen candidaat stellen, van wien zij niets vragen dan dat bij een bekwaarii
eerlijk voorvechter is van de werkelijke belangen der arbeiders, - een
candidaat die als vertegenwoordiger van den arbeidersstand buiten de
liuidige partijen staat en werkelijk op kan treden voor alle arbeiders, on-
vcrscliillig welken godsdienst zij belijden en welk vak zij beoefenon.
Om dus te komen tot de zoo noodige solidariteit moeten de arbeiders
beginnen met zicb en liunne belangen aanvankelijk af te zonderen en niet
te vermengen met anderen. Dit zal dan nog een ander groot voordeel
bebben, nl. dat op die, manier grooter belderbeid zal komen over de plaats
en de taak van den arbeidersstand in de maatschappijwant dan zal daar-
over vrij en zonder dwang of onzuiverbeid kunnen worden gedacbt en ge-
praat, buiten bet politieke gebaspel van onze dagen om.
Een eerste begin van organisatie (later zal ik over de arbeidersorgani
satie nog uitvoeriger spreken) is de aaneensluiting in plaatselijke veree-
nigingen, lietzij naar vakken, betzij naar samenvoegingen van vakken in
verband met samengaande vakwcrkzaambeden aan een zelfde fabriek. Maar
daartoe kan men slecbts komen door de arbeidsbelangen streng afgezon-
derd te houden van alle tegenwoordige politiek en van alle verschil in
godsdienstige opvattingen.
Heeft men van dit kleine eenvoudige begin uit langzamerband een groo-
tere organisatie bereikt, zoo sterk dat met vrucht krachtdadig kan wor
den opgetreden, dan is bet groote voorwerk gedaan, dat noodzakelijk is
om tot een wijziging in de denkbeelden over de loonregeling te ge-
raken. Immers dan kan de georganigeerde arbeidersstand een loon
regeling naar de waarde van den arbeid doordrijven, den arbeider niet
slecbts voldoende arbeidsbetaling verzekerende maar ook voldoende rust
en vrijen tijd.
En van zelf is bet gevolg van een dergelijken toestand dan, dat de
denkbeelden over de loonregeling naar de veranderde omstandigbeden wor
den gewijzigd. Op die manier kunnen de arbeiders zelven veel bijdragen
tot verbetering der toestanden.
Misschicn zullen er zijn, die twijt'elen aan de mogelijkbeid van voldoende
solidariteit en organisatie der arbeiders, en op grond van dien twijfel
zicb liever verbinden met deze en gene politieke partij, die tocb ook op-
komt voor de belangen van den arbeid. Maar zelfs in ons land zijn er
afdoende bewijzen voor bet verkeerde van zulk een houding en bandel-
wijze; men denke slechts aan bet gebeurde te Rotterdam in 1896 en de
rol van den R. K. Yolksbond en Patrimonium.
Goede trouw en inzicbt in de belangen van den arbeid zijn voldoende.
om tot de zoo noodige solidariteit en organisatie te komen.
Maar veel kan tot een denkbeeldenverandering in dezen ook worden
gedaan door de werkgevers.
v. L.
De Spaarbank te Arum en Witmarsum.
Dezer dagen werd ons toegezonden een circulaire van bet bestuur van
de spaarbank der twee Nutsdepartementen Arum en Witmarsum. Daarin
wordt mededeeling gedaan van een nieuwen aldaar ingevoerden vorm van
sparen en levensverzekering tegelijk.
Het bestuur had nl. opgemerkt, dat velen, die gaarne eenig geld over-
sparen, dat niet naar de spaarbank brengen, omdat bet bun dan te ge-
makkelijk valt in moeielijke omstandigbeden bet er uit te nemen. Zij ver-
zekeren zich dan liever bij een I jevensverzekeringmaatschappij. Dan kan
men bet geld niet willekeurig terugnemen en moet men bovendien de
maandelijksche of driemaandelijkscbe premie betalen, wil men niet zijn
storting geheel of gedeeltelijk kwijt raken.
De nadeelen die verbonden zijn aan een dergelijke levensverzekering bij
deze of geene maatschappij, zijn: dat een 1 jevensverzekeringmaatschappij
een financieele onderneming is en dus voor alles heeft te den ken aan eigen
kapitaal en winst, dat de risico van zulk een maatschappij hoogere
premien eiscbt dan strikt noodzakelijk is, dat bij overlijden van den
verzekerde voor den termijn van uitkeering de premien niet ten voile en
zonder interest worden terugbetaald.
Het uitmuntende van levensverzekering erkennende, heeft bet bestuur
van bovengenoemde spaarbank naar een middel gezocbt om tot een levens
verzekering te komen waarbij de genoemde nadeelen worden vermeden.
En dat beeft zij gevonden, door een ieder in de gelegenhoid te stellen
maandelijks, driemaandelijks of jaarlijks een zeker bedrag bij haar te stor-
ten, afhankelijk van bet te verzekeren kapitaal en den termijn van uit-
betaling. Blijft men tot dien termijn toe leven, dan bestaat bet voordeel
in de premien, die 5 a 10 procent lager zijn dan bij alle maatschappijen.
Komt degene aan wien het verzekerd bedrag moet worden uitgekeerd
voor bet verstrijken van dien termijn" te overlijden, dan worden alle ge-
storte premien uitbetaald met interest op interest, berekend naar 3 ten
honderd; bet voordeel boven verzekering bij een maatschappij is dus, dat
men ten voile de premien terugontvangt en nog de voile rente op de
koop toe, wat een I jevensverzekeringmaatschappij geen van beide doet.
Houdt men tusschentijds met preiniebetaling op, dan worden op den be-
paalden termijn alle premien uitbetaald met 2 interest voor ieder jaar
na storting, terwijl bij een maatschappij dan geen verhaal op de premien is.
Twee voorbee.lden worden aangehaahl ter verduidelijking. Het eene
wanneer 'men een pas geboren kind verzekeren wil voor een uitkeering
van 100 op 20-jarigen leeftijd, en bet sterft 19 jaar oud, dan is bij een
maatschappij betaald minstens f 79.80, waarvan alsdan 69.31 wordt terug
betaald. Bij de spaarbank is dan gestort 70.68 en door haar wordt dus
uitgekeerd 93.67. In dit geval is dus bij de spaarbank /'9.12 minder ge
stort en wordt 2-4.36 meer uitgekeerd. - Had de spaarbank dezelfde
premie per maand als deze maatschappij, dan zou natuurlijk ook f 79.80
zijn gestort, maar dan zou bij overlijden op het 19e jaar 107.75 worden
uitbetaald in plaats van f 69.31 door de maatschappij; dit is dus een ver
schil van 38.44.
Het geheim bier van is, dat de spaarbank deze verzekering alleen als
een middel tot sparen beschouwt, en bovendien van alle winst afziet boven
de winst die benoodigd is voor kosten van administratie, enz.
Om verschillende redenen is deze nieuwe instelling van het bovenge
noemde spaarbank-bestuur (seer, de Heer W. Mekking, te Arum) zeer
sympathiek en zeer merkwaardig. 0. a. trekken erin bet praktische en
de zorg voor den kleinen man.
Maar bet merkwaardigste is wel de onuitgesproken veroordeeling van
de tocb feitelijk onnoodig-geacbte hooge winsten, door de Levensverze-
keringmaatschappijen gemaakt ten koste der verzekerden. Daarmee
wordt een sociaal beginsel gehuldigd, waarvan in de toekomst bij een
groote erkenning zeer veel goeds te wachten is.
Nationale tentoonstelling' van vrouwenarbeid.
Door een aantal dames is bet plan ontworpen voor een Tentoonstelling
van den arbeid, door de Nederlandsche vrouwen verricbt, in 1898. Me-
juffrouw Marie Jungius gaf op verzoek de toespraak uit, die zij naar aan-
leiding van dat tentoonstellingsplan in eenige plaatscn voordroeg. En
verder is het uit dames bestaande bestuur volijverig in de weer, om op
alle mogelijke wijzen liaar plan bekend te maken en ingang te doen vinden.
Dat is een ongekoord iets in ons kleine slaperige land, waarin de men-
scben nog niet bckomen zijn van de sclirik en verbazing over de driest-
heid van zoovele dames, te gaan wielrijden, en zich op die manier tege-
lijkertijd een heerlijke lichaamsbeweging en een zekere onafhankelijkheid
van begeleiding en toezicht der ouders en broeders toe te eigenen.
Dat vele vrouwen naar een betrekkirf^ omzien, zoo redeneert men
meestentijds, dat is nu eenmaal onvermijdelijk, zij moeten tocb ook leven. Wel
zou men algemeen- liever zien, dat zoo iets niet noodig was. En wel wordt
nog veelal afgekeurd, dat een vrouw in de medicijnen gaat studeeren, en
lacht men om de idee van een vrouwelijk jurist, enzMaar: een
vrouw moet tocb ook bestaan, en als zij nu geen fortuin bezit en geen
man kan vinden, dan is zij wel verplicbt, naar een betrekking om te zien.
