M 6.
Zaterdag 17 April 1897.
Eerste Jaargang.
Dit blad verschijnt Zaterdags.
Prijs per kwartaalf 0.65.
Afzonderlijke nommers- 0.05.
Redacteur: Dr. J. VAN LEEUWEN.
Uitgever
Gr. ODE. SCHIEDAM.
Prijs der Advertentien per gewonen regel 15 cts.
Dezelfde Advertentie viermaal geplaatst wordt drie-
Stukken voor de Redactie aan den Redacteur, Advertentien en Abonnementen aan den Uitgever, beiden te Schiedam.
INHOUD: Een nieuwe partijforumtie. Arbeid. VI. Natioriale ten-
toonstelling van vrouwenarbeid. II. Itadicalisme. Ingezonden. Cor
respondents.
de mogoiijk; i1--, at men uI. van „rood
in de Earner wordt. is er van een
Een nieuwe partijformatie.
Er komen hierbij twee betrekkelijk uiteenlooponde vragen naar voren,
nl. koe de nieuwe partij, die tot een nieuwe partijgroepeering aanleiding
zal geven, er uit zal zien, en koe die nieuwe partij kan worden in liet
leven geroepen.
Het geldt liier niet de scliepping van een louter op principes of theo-
rieen s'teunende partij, daarvan liebben wij er nu genoeg. Maar het is er
om te doen, de omstandigheden en toestanden geheel te aanvaarden zooals
ze zijn, en van daar uit na te* gaan wat er te doen valt. De groote grief
tegen ongeveer alle partijen en in bun dienst staande partijbladen is juist,
dat zij van de werkelijkheid niet meer willen zien dan in hun stelsel te
pas komt, dat zij grootendeels uit onmacht tot zuiver-waarnemen onge
veer nooit de dingen in hun ware grootte en hun waar verband zien.
Zoolang het mogelijk is dat men tegelijk met zijn betrekking ook van in-
zicht verandert, en dat men bijv. als politicus ,,zeer vooruitstrevend" en
onmiddellijk daarna als journalist aan eon groot hlad ,,zecr terughoudend"
is, soclang ©oh het omgck
buiten de Kamer „fk?ts rose'
zuiver opmerken over het algcmeen geen sprake, want men heeft hier
niet de tegenstelling tusschen uitvoerbaarlieid in theorie -en onuitvoer-
baarheid in praktijk maar een eenvoudig van jas veranderen naar gelang
van de omgeving.
De eerste eisch, die aan de bedoelde nieuwe partij kan worden gesteld,
is deze: dat zij volkomen de werkelijkheid aanvaardt zoo als zij is, zon-
der eenige nevenbedoeling, en dat zij ten voile de eischen dier werkelijk
heid als bestaande erkent, zonder naar eigen stelsel of principe te vragen.
De werkelijkheid nu geeft deze gruwelijke tegenstelling: een kleine
groep van menschen, die door hun geld onafhankelijk zijn en alle soort
van arbeid kunnen koopen tegen door hen vast te stellen marktprijzen,
maar ook eischen dat de, immers door hen gekochte, arbeidskracht zich
ook in haar denkbeelden volkomen afhankelijk betoont, en daartegen-
over de groote massa, die afhankelijk is van hot geld dier weinigen,
waardoor zij in staat zullen gesteld worden voor hun verkochte arbeid
brood te koopen.
Het is niet slechts de handenarbeid, die gekocht wordt. Het is alle
arbeid, welke ook. Alleen van de handenarbeid is het meer gezegd en
openbaart het zich ook duidelijker, omdat er veel werkeloosheid is. Maar
het is overal zoo, waar arbeid wordt gekocht. Een ambtenaar, die het
waagt, een denkbeeld uit te spreken strijdend met de inzichten van zijn
chef, wordt berispt en ten slotte weggojaagd. En of die ambtenaar nu
hoog in rang is of laag, dat doet niets ter zake. En of die ambtenaar
thuishoort in de onderwijswereld, in het leger, in de gemeentelijke, provin
ciate of rijks-administratie, in de handelswereld, of waar ook, dat is het-
zelfde. Zelfs in de zoogenaamd onafhankelijke pers komt datzelfde ver-
schijnsel voor: n°. 1 zijn daar de belangen van het kapitaal, n°. 2 de
belangen van de kapitaalbezitters, n°. 3 de belangen der partij waartoe
de aandeelhouders behooren, enz. tot ten slotte onzichtbaar aehter-
aankomt de onafhankelijke persoonlijkheid van den arbeidvoortbrengenden,
al is die ook hoofdredacteur. leder zal dat op eigen omgeving kunnen
toepassen. En wee dengene, die zich sterk genoeg acht, zich vrij uit
te spreken en het afkeurend oordeel van meerderen en ouderen te trot-
seeren! sterk zich voelend door de hoogheid en waarheid zijner denk
beelden en meeningen en door het bewustzijn dat zelfs de chefs die niet
openlijk zullen durven loochenen. Maar dan. zijn carriere! Is het
geen schande dat in ons zoogenaamd vrije land een menschenkind zijn
meening niet vrijuit mag zeggen zonder. vrees voor zijn carriere?
En is het niet treurig, dat de ouderen zelfs zich uit werkelijk goedge-
meende zorg verplicht achten, den jongeren aan te bevelen, zoo veel en
zoo lang mogelijk hun mond te houden en zich te voegen naar de inzich
ten der hoogergeplaatsten
Maar er is nog meer. Niet slechts wordt de arbeid gekocht onder de
onuitgesproken maar desniettemin zeer bindende verplichting van nooit of-
te nimmer een met de belangen der versckillende hoogere en lagere chefs
strijdende meening te verkondigen, de kooper gaat nog verder en eischt
van den aldus diep vernederden arbeid de voile meerwaarde ter vergroo-
ting van eigen bezit. Dat ook aan den arbeid een deel der verkregen
winsten zou toekomen, wordt nog grootendeels ten voile ontkend. Zelfs
bij erkenning van het reclit van den arbeid op een aandeel in de winst,
wordt meestal eerst aan het kapitaal gedacht, omdat dit ,,risico" heeft,
alsof de risico van den arbeidvoortbrengenden iets geringer is
Deze werkelijkheid nu moet in de eerste plaats ten voile erkend. En
dan moet niet worden stilgestaan bij een louter geschiedkundige verklaring
van dat verschijnsel en bij een betreuring ervan. Dan moet het gruwelijke
en lage en onteerende van zulk een toestand volledig worden gevoeld en
das alle streven er op uitgaan aan zoo een immoreelen toestand een einde
te ma ken.
Het is niet voldoende, dat men onder do leus der democratic op ver-
beteringen aandringt en spreekt over besckerming van den economisch-
zwakkeren, dat men zelfs het recht op die verbeteringen erkent en ze
niet als een gunst of een onvermijdelijk kwaad wil zien aanbrengen.' Daar-
mee is de voile werkelijkheid niet erkend en allerminst gebaat. Al maakt
men den economisch-zwakkeren zoo sterk als hij zijn kan, zoolang hij met
een macht als nu tegenover hem staat heeft te maken blijft hij de zwakste
en niet tot onafhankelijkheid in staat.
Evenmin is het voldoende een man zoo sterk en krachtig mogelijk te
maken om hem in den strijd met een volsterken leeuw gelijk van kracht
of de sterkste te doen zijn. Daartoe heeft hij een uitmuntend wapen noodig
of moet hij zich zien op te werken tot ,,mythisch held."
Men heeft in onzen, tijd den strijd tusschen een oppermachtig kapitaal,
in handen van een klein getal personen, en een volkomen afhankelijken
arbeid. De afhankelijkheid van den arbeid bestaat niet slechts in zijn
onmiddellijke verhouding tot het arbeid-gevend kapitaal maar ook in de.
buiten die verhouding omgaande meeningen van den arbeid-voortbren-
genden.
Verbetering is daar in alleen te brengen door het oppermachtig kapitaal
dezen immoreelen invloed te ontnemen, om op die manier de ellendige
afhankelijkheid van zeer velen te breken en de meeningen der meesten
los te maken van hun maatschappelijke onmondigheid. Het geldt hier den
mood om ronduit te erkennen, dat heil te wachten is alleen van maat-
regelen, die de overmaclit van het kapitaal vernietigen en de beteekenis
en waarde van het kapitaal terugbrengen tot hun ware afmetingen, waar
nl. ten opzichte der gemeenschap. Dat is nog heel wat anders dan een
eenvoudige ,,bescherining der zwakkeren", iets anders zoowel praktisch als
principieel.
Onse Jijd.
maal berekend.
Abonnementen op zeer billijke voorwaarden.
(Wordt vervolgd. 2.J
1) Zie het artikel ,,Onthouding" in het vorige nummer.
2) Plaatsgebrek dwingt de Red. ook dit artikel af te breken en het vervolg tot een vol-
gend nummer uit te stellen.
