Studie naar luchthaven op Maasvlakte
Expositie Jan Roeland in Stedelijk Museum
Nieuwe ontwikkelingen
Waardering
Overloop
Treinen
8
9 DECEMBER 1998
DE POSTILJON EDITIE 12
PAGINA 9
Vormen zonder f ranje
SCHIEDAM - Op de schilderijen
van Jan Roeland in het Stedelijk
Museum Schiedam zijn vliegtui-
gen, tafeltennisbatjes en vazen
teruggebracht tot een simpel sil-
houet. Geen versieringen of een
gedetailleerd uitgewerkt onder-
werp maar strakke sobere vor
men die zo geordend op het
doek staan, dat het voor de toe-
schouwer soms moeilijk is om te
ontdekken wat de afbeelding
voorstelt. Conservator Ludo van
Halem van Stedelijk Museum
kan van die vormentaal ontroerd
raken.
Jan Roeland exposeert tot en met 17
januari achttien van zijn meest
recente schilderijen in het Stedelijk
Museum. Dit overzicht kan gezien
worden als een aanvulling op de ten-
toonstellingen die begin dit jaar
plaatsvonden in Rijksmuseum
Twenthe en De Beyerd (Breda). Bij
het samenstellen van de tentoonstel-
ling koos Van Halem bewust voor
werk dat na 1990 tot stand kwam.
Jan Roeland (1935) werkte in het
onderwijs en schilderde in zijn vrije
tijd. Halverwege de jaren zestig nam
hij de beslissing fulltime te gaan
werken aan zijn schilderijen. Geen
verkeerde keus als men afgaat op de
belangstelling voor zijn schilderijen
die vrijwel direct op gang kwam.
Het Stedelijk Schiedam kocht in
1967 een werk (Enveloppe) van hem.
De kunstenaar ontving onlangs voor
zijn gehele oeuvre van het
Amsterdamse Fonds voor de Kunst
de Sandbergprijs 1998.
De tentoonstelling van Jan Roeland
vindt plaats in het kader van de
Unisono serie. In deze reeks staat
werk centraal van jonge maar ook
van oudere Nederlandse beeldende
kunstenaars die nieuwe ontwikke
lingen door maken.
Ludo van Halem: "Jan Roeland is in
de collectie van het Stedelijk
Museum al vertegenwoordigd met
vijf schilderijen. De eerste aankoop
was in de jaren zestig en ik sluit niet
uit dat we ook nu weer een keuze
maken uit zijn werk." De laatste
aankoop was in 1990 (Compositie
met vier vazen) en dat tijdstip is
voor de tentoonstelling het uitgangs-
punt geworden. Vanaf die tijd ver-
1 Ludo van Halem is conservator van het Stedelijk Museum. (Foto: Van Det fotoproducties)
Een van de werken van Jan Roeland: 'Bat en Bal'. (Foto: Henni van Beek)
schijnen er meer diagonalen, lijnen
en vlakken in het werk van Roeland,
waarbij hij - zoals bij de F 16 vlieg-
tuigen serie - is uitgegaan van twee
gezichtspunten, namelijk voor- en
zij aangezicht.
"De serie bestaat uit vier schilderij
en met daarop onder meer wolken
in een kleurig geordend patroon
waartegen een silhouet van een
vliegtuig is geschilderd. Het kleine
rode driehoekje dat de neus vormt
en de halve cirkel op het eind van
de romp als staart, geven mij een
gevoel van ontroering. Naar mijn
mening is enerzijds de serieuze
benadering van het onderwerp en
anderzijds het luchtige, bijna kin-
derlijke, daar voor verantwoorde-
lijk."
Volgens Ludo van Halem wordt
het werk van Jan Roeland gewaar-
deerd en bezitten veel musea in
Nederland zijn schilderijen met de
oorspronkelijke figuratieve en abs-
tracte onderwerpen met het uitge-
balanceerde kleurenpalet. Toch
vindt hij het opvallend dat de
museale belangstelling voor de
kunstenaar aan schommelingen
onderhevig is, hetgeen in feite ook
geldt voor de aandacht van het
Schiedamse museum. In 1980 werd
een en ander aangekocht en het
duurde tien jaar voordat het
'Vazen' schilderij werd verworven.
Conservator Van Halem: "Zijn
laatste museale tentoonstellingen
vonden eind jaren zeventig/tachtig
Jn Stedelijk Museum Amsterdam
plaats en daarna werd het stil"
Ludo van Halem kan zich dit wel
enigszins voorstellen omdat Jan
Roeland een geheel eigen weg volgt
die niet aansluit op de huidige ont
wikkelingen in de kunst. "Hij schil-
dert onverdroten voort vanuit een
individueel inzicht." Het Stedelijk
Museum is geopend van dinsdag tot
en met zaterdag van 11.00 tot 17.00
uur, zon- en feestdagen van 12.30
tot 17.00 uur. Entree drie gulden,
woensdag gratis.
Nans Wolters
ROTTERDAM - Het College
van Burgemeester en Wet-
houders van Rotterdam heeft in
een brief de ministers van V&W,
VROM en EZ gevraagd de
mogelijke ontwikkeling van een
beperkte luchthaven op de
Maasvlakte in studie te houden
en deze optie niet nu al af te
schrijven.
Naast vrachtvluchten kan het vlieg-
veld op de Maasvlakte fungeren als
bescheiden overloop voor passa-
giersvluchten van Schiphol en daar-
mee een oplossing bieden voor de
korte termijn problemen van TNLI.
Vergeleken met andere opties is de
Maasvlakte-variant snel te realise-
ren, levert weinig conflicten op met
de omgeving en zijn er relatief wei
nig landschappelijke aanpassingen
nodig.
De problematiek van vogelaanva-
ringsrisico's verdient uiteraard een
nadere studie. Het college is van
mening dat er geen reden is om de
Maasvlakte-optie op grond van de
vogelproblematiek op dit moment al
terzijde te schuiven.
Daarnaast biedt een dergelijke
luchthaven capaciteit voor een
bescheiden overloop van passagiers
(charter) vluchten van ruim tien mil-
joen passagiers op jaarbasis.
Rotterdam is tevens bezig met een
aantal partijen uit de luchtvrachtsec-
tor met het opstellen van een 'busi
ness-case', waarin de kansen voor
met name een luchtvrachthaven op
de Maasvlakte vanuit de marktpar-
tijen worden verkend. Naar ver-
wachting zullen de resultaten hier-
van begin volgend jaar gepresen-
teerd kunnen worden.
Ik reis nogal eens per trein. Deels komt dat omdat mijn familie in
een heel ander deel van het land woontdeels omdat ik het com-
fortabel vind. Ruim 200 kilometer alleen rijden in de auto is aan
mij niet besteed. Ik moet dan veel te veel op het verkeer letten en
ben bang dat ik tijdens de rit in slaap val. Ik laat me gemakkelijk
afleiden, kijk meer naar het landscbap dan op de weg. Dat levert
dan weer veel getoeter van medeweggebruikers op. Ik rijd te lang
op de middenstrook, of te langzaam op de rechterrijbaan. Of er
komt ineens uit het niets zo'n snelle patatgeneratie rijder, die mij
rechts passeert, terwijl hij twee middelvingers opsteekt! Daarom
laat ik mij dus vervoeren per trein.
Zoals onlangs. Ik was al vroeg op pad en vroeg voor de zekerheid
aan zo'n rode-pet-meneer op het station: "Gaat deze Intercity
rechtstreeks naar Leeuwarden?"Jazeker mevrouwt/e"ant-
woordde de rode pet. Dus nestel ik me in de niet rook coupe met
m'n ochtendkrant. Tevredenheid bij mij. Ineens zit er een man
tegenover mij. "Zo"zegt ie met een prachtig Gromngs accent, "ik
stap niet meer tit, veurda'k't bord Grunning'n zie!" "Dan kunt u
beter niet in dit treinstel blijven zitten meneer"probeer ik heel
voorzichtig, "dit gedeelte gaat naar Leeuwarden, tenminste, dat
zegt die rooie pet!". "Oh jea", zegt ie, "dat zull'n we nog welles
zien!"
Voor alle zekerheid duik ik maar weer achter mijn krantje. Als we
Zwolle naderen schalt er ineens een stem door de luidsprekers.
"Goedemorgen reizigers, wij naderen station Zwolle. Vervolgens
noemt hij de nummers van de treinstellen die als Intercity doorgaan
naar Groningen en Leeuwarden. Het gedeelte waarin ik mij bevind
gaat dus door naar Groningen! V hebt niet goed geluisterd naar
die rode pet"gaat mijn medepassagier in onvervalst Gronings ver-
der. "Je kunt het makkelijk onthoud'n, de trein heeft voor- en 'n
achterkant. De voorkant gaat naar Friesland, de achterkant naar
Grunning'n. Of andersom! Maar ja, maak dat vrouw'n en rooie
pett'n maar 'ns wiis"! Hij lacht van oor tot oor.
Ik neem me voor, dat me dit op de terugreis niet meer overkomt.
Zo'n fout treinstel niet en zo'n wijsneuzerige man al helemaal niet!
Ik duik in de reisplanner en maak een printje van uur, tijd en even-
tuele overstap. Ik ben er helemaal klaar voor als ik op de geplande
tijd in de trein stap, de Intercity naar Den Haag met overstap naar
Rotterdam. Een uitermate vriendelijke conducteur die mijn kaartje
controleert wijst mij erop, dat ik moet overstappen naar het
Rotterdamse gedeelte van de trein. Dat mag al in Zwolle, het kan
ook in Amersfoort en Utrecht. Komt helemaal in orde. Ik besluit,
dat ik in Utrecht de wissel zal maken. Kan ik de hele Veluwe lang
lezen in dat prachtige boek dat ik onlangs van mijn zoon heb gekre-
gen.
Reizen per trein. Heel erg comfortabel dus. En val ik tijdens deze
rit in slaap? Dan stap ik toch in Den Haag uit!!
