Actie boeren planten bomen
Gerard uskalender
De ijsbreker/havensleepboot SIBERIE look we! 'De Beergenoemd) breekt in de strenge winter van 1929 onder veel
belangstelling het ijs op de Waal bij Zaltbommel. (Foto: Collectie Stichting Nationaal Sleepvaart Museumj
Klankschalenconcert
Danny Becher
SCHIEDAM - In het gebouw van de
NPB aan de Westvest 90-92 geeft
Danny Becher op dinsdag 9 november
een klankschalenconcert. De meditatie-
ve muziek van Becher bestaat uit ver-
schHlende klanksferen. Hij heeft negen
jaren in India vertoefd. Sinds 1981 ver-
blijft hij in Nederland en geeft hij lezin-
gen, concerten en workshops in binnen-
en buitenland. Het concert begint om
20.00 uur. Toegangskaarten f 12,50.
Verkrijgbaar via het programmasecreta-
riaat (010) 4737248 of op de avond
zelf.
Harmonia in
Nieuwland
SCHIEDAM - Op donderdag 28 okotber
verzorgt Elly de Vries de 'Harminia'-
avond met waarnemingen aan de hand
van foto's van overledenen. De avond,
die is georganiseerd door de Spirituele
Vereniging Harmonia Schiedam, begint
om 20.00 uur en wordt gehouden in
wijkcentrum Nieuwland, Dr.
Wibautplein 165 te Schiedam. Toe-
gangsprijs f 8,50.
MEUBELEN
Najaarsconcert
Harpe Davids in
Dorpskerk
SCHIEDAM - De christelijke muziek-
vereniging Harpe Davids uit Schiedam
organiseert op zaterdag 6 november een
najaarsconcert in de Dorpskerk in
Schiedam-Noord. Medewerking wordt
verleend door het harmonie-orkest
onder leiding van Cees Kramer en het
B-orkest onder leiding van Tijn Kemps
en Hans Loendersloot. De avond eindigt
met een gezamenlijk optreden van de
twee orkesten. Aanvang 19.30 uur,
einde rond 21.45 uur. Toegang is gratis.
Meer informatie: (010) 4715959.
MODESHOW - Op dinsdag 2 novem
ber vindt om 10.00 uur een modeshow
van Van der Klooster Mode plaats.
Plaats: dienstencentrum de 4 Molens.
Toegang gratis.
ENGELS - In dienstencentrum Oost
begint op dinsdag 2 november een cur-
sus Engels. Van 10.00 tot 11.00 uur.
Kosten f 12,50 per maand.
3D KAARTEN - Vanaf dinsdag 2
november kan men vijf weken lang van
14.00 tot 16.00 uur in dienstencentrum
de 4 Molens 3D kaarten maken.
Informatie/aanmelding bij receptie de 4
Molens, Nieuwe Damlaan 766.
Telefoon (010) 4705500.
BLOEMSCHIKKEN - Op dinsdag 9
november is er bloemschikken in dien
stencentrum Oost. Van 13.30 tot 15.30
uur. Kosten f 10,- (inclusief bloemen).
Inschrijven voor 4 november.
ERWTENSOEP - Op woendag 17
november worden er roggebrood, spek
en erwtensoep gegeten in dienstencen
trum de Woudhoek. Tijdstip: 12.00 uur.
3,- per persoon. Inschrijven van 1 tot
en met 10 november.
GYMNASTIEK Stichting
Ouderenwerk organiseert onder andere
in dienstencentrum Oost op donderdag
van 10.00 tot 11.00 uur gymnastiek
voor ouderen. Kosten f 8,- per maand.
Informatie/aanmelding: (010) 2486890
op werkdagen van 9.00 tot 12.30 uur.
MAASSLUIS - Wist u dat de
sleepboot/ijsbreker SIBERIE in
de strenge winter van 1929
onder veel belangstelling het ijs
op de Waal bij Zaltbommel heeft
gebroken? Sleepboten spelen
bij de ijsbestrijding op de
Nederlandse (binnen)wateren
nog steeds een belangrijke rol.
In het Nationaal Sleepvaart
Museum te Maassluis is afgelo-
pen weekend een nieuwe wis-
seltentoonstelling van start
gegaan onder het motto
'IJsbreken bekeken'. G.W.C. in
't Veld, voorzitter van de enkele
jaren geleden opgeheven
Vereniging Comite voor
Ijsbestrijding Rotterdam, heeft
de expositie officieel geopend.
De tentoonstelling is voor jong en oud
met maritieme en technische belang
stelling zeer onderhoudend. De exposi
tie behandelt niet alleen de geschiede-
nis van het ijsbreken in Nederland,
maar maakt ook een uitstapje naar de
ontwikkelingen op dit gebied in het bui
tenland.
N.J. Ouwehand is 2e secretaris van de
Stichting Nationaal Sleepvaart Museum
en vertelt hoe de expositie tot stand is
gekomen. "Bij de opheffing van de
Vereniging Comit6 voor Ijsbestrijding
Rotterdam werden donaties ter beschik-
king gesteld voor diverse toepasselijke
doelen, waaronder het Sleepvaart
Museum. Het lag daarom voor de hand
dat het museum een keer aandacht zou
besteden aan het onderwerp ijsbreken.
Nog steeds spelen sleepboten bij de ijs
bestrijding een belangrijke rol."
Nog voordat er schepen voor ijsbreken
werden ingezet, waren er al door paar-
den op de wal voortgetrokken, drijven-
de apparaten. Hiermee werd via valbij-
len getracht het ijs op de binnenwateren
te breken. De eerste ijsbreker met een
schroef die door stoomkracht werd
voortbewogen was een voor dit doel
verbouwde sleepboot. In 1871 werd de
eerste specifieke ijsbreker gebouwd op
een Duitse werf. Ouwehand: "Het zou
nog tot 1893 duren voordat ook in
Nederland, met name in Amsterdam,
ijsbrekers in gebruik zouden worden
genomen. Deze waren nog in het bui
tenland gebouwd. In andere delen van
ons watterrijke land werden sleepboten
\gebruikt." Hierbij werd een zogenaam-
de 'ijsploeg' of '-schoen' voor de boeg
gecanstrueerd. Die maakte het mogelijk
het ijs makkelijker te breken zonder al
te veel schade voor de sleepboot.
'De Beer1
Op Nederlandse werven werden nog
v66r de Tweede Wereldoorlog zeegaan-
de ijsbrekers voor buitenlandse gebrui-
kers gebouwd. De bekendste daarvan is
de JAAKARHU. Dit vaartuig werd in
1926 voor Finse rekening gebouwd bij
Piet Smit te Rotterdam. Op de tentoon
stelling in Maasluis is een groot model
van deze ijsbreker te zien. Ongeveer
tegelijkertijd met het Finse vaartuig
werd de bekendste ijsbreker van de
Rotterdamse haven gebouwd: de SIBE
RIE. Behalve een ijsbreker was deze
boot tevens lange tijd een van de sterk-
ste havenslepers, die daarom de bij-
naam 'De Beer' kreeg. Ook van dit schip
zijn op de expositie een model, een fraai
schilderij en actiefoto's te zien.
Na de oorlog werden er in Nederland
nog maar weinig specifieke ijsbrekers
gebouwd. In het buitenland des te
meer. Het Nationaal Sleepvaart
Museum laat ook iets over dit hoofdstuk
uit de internationale scheepvaartgesc-
hiedenis zien.
Al in het begin van deze eeuw werden
in de Scandinavische landen en Rusland
grote zeegaande ijsbrekers gebouwd.
"De eerste nucleaire pool-ijsbreker
kwam aan het einde van de jaren vijftig
van een Russische helling", vertelt de
heer Ouwehand. "Dat land en Finland
bouwden een complete vloot ijsbrekers.
Maar ook bijvoorbeeld Canada, de VS,
Zweden en Japan bezitten dit soort ster-
ke vaartuigen, zij het aangedreven door
dieselmotoren." De meest gerenom-
meerde scheepsbouwers van dit type
schip zijn in Helsinki gevestigd. "Daar
doet men steeds weer nieuwe uitvin-
dingen om het ijsbreken nog doel-
treffender uit te voeren."
Strenge winters
In strenge winters, zoals we die in
1963, in 1991 en in 1996/97 hebben
gehad, wordt het ijs op de Nederlandse
wateren nog altijd op de conventionele
manier gebroken. Dat houdt in: met
sleepboten al dan niet voorzien van een
ijsploeg of -schoen. Van dit oer-
Hollandse werk zijn op de expositie vele
foto's te bezichtigen met daarbij uitvoe-
rige informatie. Volwassenen (en oude-
re kinderen) die belangstelling hebben
voor techniek en historisch-maritieme
ontwikkelingen, kunnen in het
Nationaal Sleepvaart Museum te
Maassluis hun hart ophalen. In het
museum zijn natuurlijk ook talrijke
andere zaken op sleepvaartgebied te
zien. Tevens is een handzaam boekje
beschikbaar, voorzien van een uitgebrei-
de toelichting en rijk geiHustreerd met
foto's.
Het Nationaal Sleepvaart Museum is
gevestigd in het voormalige, eeuwenou-
de stadhuis van Maassluis aan de
Hoogstraat 1 -3. De tentoonstelling is te
bezoeken tot en met 7 mei 2000. Het
museum is dagelijks geopend van 14.00
tot 17.00 uur, behalve op maandag.
Peter Zoetmulder
REGIO - Landschapsbeheer Zuid-Holland houdt komend winterseizoen voor de
zevende keer de actie 'Boeren Planten Bomen'. De actie is bedoeld om bewo-
ners van het Zuid-Hollandse platteland te stimuleren streekeigen struiken en
bomen te planten. Via deze actie kunnen zij streekeigen plantmateriaal bestel-
len, dat daarna wordt thuisbezorgd. De actie is niet alleen bedoeld voor boeren,
ook bewoners van het Zuidhollandse buitengebied kunnen deelnemen.
Tijdens de actie kan een uitgebreid assortment struiken en bomen worden
besteld. Landschapsbeheer Zuid-Holland levert het plantmateriaal gegarandeerd
ziektevrij en van gerenommeerde kwekers. Een overzicht van het plant
materiaal staat in het gratis boekje 'Boeren Planten Bomen', te bestellen via tele-
foonnummer (0182) 524500.
Ik houd heel erg van spreuken, spreek-
woorden en gezegden. Nu bedoel ik niet
zozeer die vragen en antwoorden in de
trant van: Wat eten we vandaag?
"Gebakken spinnenpootjes", antwoordde
mijn moeder steevast, en ik hield vol dat
ik daar stroop overheen wilde. Er zijn ook van die snedige antwoorden
op: Hoe laat is het? Net zo laat als gisteren om deze tijd". En: Wat zeg-
gie? A is je valt dan leggie. En ga zo maar door. Ik had ooit een tante (van
de koude kantj, die alleen maar converseerde in deze taalstijl. Ze gaf
nooit een antwoord vanuit haar hart, ze trok er altijd een uit haar 'voor
raadkast met voorgekookte zinnen', zal ik maarzeggen.
Nou, die bedoel ik dus niet. Maar lees ik een spreuk uit de vo/ksmond
over het weer in okxober, dan smelt it Mijn Gerarurduskalender meldt
ze eens per maand.
"Treedt Gummarus (11 oktober) met droogte in, de winter zal nat zijn in
het begin'. Reken erop, dat ik klaar zit om dit vanaf begin tot eind mee
te beleven.
Nog zo een: 'Wordt men op Callistus (14 oktober) warme wind gewaar,
dan wordt de winter een twijfelaar'.
Toen ik kind was vroeg ik alles over het weer, de tijd en de zon aan mijn
vader. "Moet ik een jas aan vandaag?", vroeg ik als de zon scheen, welk
jaargetijde het ook was. Winter en herfst kenden geen pardon. In voor-
jaar en winter hing het van de windrichting af. Hij had altijd gelijk.
"Hoe laat is het?", vroeg ik vaak aan mijn vader als we samen in het hooi-
land waren. Dan keek hij niet op zijn horloge maar naar de zon. Hij klok-
te op de minuut. Hij wist ook alles over de maan.
Mijn Franse leraar voegde hier ook iets moois aan toe. "Als hij opko-
mend in kwartstand staat kan je er een 'p' van maken, premier.
Verdwijnt hij weer dan maak jeer een 'd'van, dernier". Die Franse woor-
den leerde ik weer aan mijn vader. Hij was trots als ik zei dat hij een
mooie Franse uitspraak had en ik was trots omdat ik een vader had die
alles wist van het weer, van de zon en van spreuken.
27 OKTOBER 1999
DE POSTILJON EDITIE 12
PAGINA 7
IJsbrekers bekijken in het
Sleepvaart Museum
Het goedkoopste adres voor al uw grenen,
rotan, eiken en senioren meubelen.
JAN WOONING Meubelen, Bergweg 62.
Rotterdam. Tel. 010-4664827. Tot ziens.
Let op... Onze nieuwe collectie is binnen. Nu onze
collectie van vorig jaar tegen weggeefprijzen!
