i
Een nieuw tijdperk
vy
m
m
m
Kersthulst
m
PAG USIA 7
Een jaarwisseling brengt altijd
weer een zekere spanning met
zich mee. Het is een einde,
maar ook een nieuw begin.
Gevoelens van weenjoed om
wat is geweest en van verwach-
ting van wat gaat komen, van
het vertrouwde 1999 naar 2000.
De huidige jaartelling hebben
we te danken aan Julius Cesar.
Aan de hand van zijn tijdsreke-
ning is het latere Christendom
gaan tellen vanaf de geboorte
van Christus.
Zowei in de kerken als daar
buiten is men op zoek gegaan
naar religieuze ervaringen.
Niet alleen gericht op God en
hemel, maar vooral op zichzeif
en de wereid.
Zowel in de kerken als daar buiten is men op zoek gegaan naar religieuze erva
ringen. FotoRainbow Picturesj
Volgens de astrologische berekeningen
staat de aarde elke 2000 jaar in een
ander teken van de dierenriem. Zo'n
Een nieuwe dag, een nieuwjaar, een
nieuwe eeuw, een nieuw millennium.
Ach, wat mij betreft maakt het niets uit.
Wat me nu bezighoudt is de adminis
trate. Als die maar a/is v66r twaalfuur,
want ik wil naar mijn bed. Trouwens,
mijn digitale klok wijst 23.56 uur aan,
dus ikga ersowieso mee stoppen. Nog
even in m'n luie stoel een laatste siga-
ret.
Ik kijk nog eens naar de klok: 23.58
uur. De tijd gaat snel. Soms heb ik het
gevoel dat de dagen voorbij glijden
zonder 6en markante gebeurtenis die
in m 'n gedachten blijft hangen. Is dit
nu wat mij als kind zo spannend leek:
volwassen zijn?
Stilte. Ik kijk weer op de klok. 24.00
uur. Gek, ik dacht dat de klok terug
sprong naar 0.00 uur. Het rode puntje
tussen de uren en de minuten pulseert;
wordt om de beurt groter en kleiner.
Elke seconde. Dan opnieuw een cijfer-
tje: 24.01. Slaap ik, of ben ik zo ver-
moeid dat ik in een soort roes ben?
M'n sigaret smaakt niet, ik druk'm uit
in de asbak. Kijk dan, de tijd blijft maar
doorgaan. Er begint geen nieuwe dag!
Na een paar minuten kijk ik opnieuw
naar m'n wekker: 24.08 uur. Buiten
hoor ik een raargeluid; het lijkt we I een
groep mensen. Ik open het raam. Ja,
inderdaad, er komen mensen voorbij.
Het worden er meer en meer. Het lijkt
wel een evacuatie... Ik probeer iemand
beneden aan te roepen. "H6 daar, is er
iets gebeurd? Is er ergens brand? Ze
verstaan me niet door het rumoer. Toch
hoor ik geen sirenes. Onder mij lopen
de mensen voort, soms met auto's tus
sen hen in. Ik zie ook vrouwen met kin-
derwagens, mensen in rolstoelen. Het
beeld dat aan me voorbijtrekt benauwt
me. Er is iets vreemds aan de stoet.
Maar wat...
Tussen de nog steeds voorbijtrekkende
menigte zie ik mensen in kleding uit de
jaren vijftig. Mannen met petten op en
vrouwen met opgestoken kapsel, hoe
noemden ze dat nu ook al weer? O ja,
een Grace-Kelly-rol. En daar rijdt een
oude Citroen uit de jaren vijftig met
ernaast een paar jongens, dollend en
stoeiend. En daarachter... een man in
een SS-uniform. Ik herken dat van
foto's uit die tijd. Wat is er in
Godsnaam aan de hand, het lijkt wel
alsofde tijd wordt teruggedraaid. Maar
m 'n klok dan?
Ik kijk naar de schoorsteenmantel. De
wekker staat op 24.18. Terwijl het bui
ten zo druk is zit ik zelf in een vreemd
soort stilte gevangen. Is dit soms het
einde der tijden? Tussen de post lag
vanmorgen zo'n circulaire van een
onheilsprofeet: bekeert u, voordat het
te laat is. Maar dat kan toch niet?
Het beeld op straat verandert continue.
Paard-en-wagens komen voorbij en
daarachter mensen in boerenkledij.
Ik loop terug naar mijn stoel; ik wil het
niet meer zien. En de tijd draait maar
door; zou er dan geen nieuwe dag
meer komen? Ik probeer diep na te
denken om een verklaring te vinden.
Misschien zijn we inderdaad wel bij
het einde der tijden. Misschien is dit
het einde van mijn leven. En waarop
kan ik dan terugzien?Mislukte relaties,
een baan die ik liever niet wilde en
geen mens met wie ik een hechte band
heb. Er is op dit moment zelfs geen
mens aan wie ik kan vertellen hoe bang
ik ben. Weet je wat er echt is? Ik ben
alleen. Alleen! Het resultaat van veertig
jaar leven.
Zou, wat er nu gebeurt door hogerhand
worden getoond? Zou en dan toch een
God zijn die nu eindelijk de wereid z'n
loon geeft waarom het vraagt?
Het valt me op dat de herrie buiten is
gestopt. Je hoort nu helemaal niets
meer. Zou de wereid dan nu zijn ver-
gaan?Zou er helemaal niets meer zijn?
periode van 2000 jaar wordt gezien als
een tijdperk in de wereldgeschiedenis.
Het tijdperk van de vissen loopt nu af en
wordt opgevolgd door het tijdperk van
de waterman (aquarius) of wel 'De
Nieuwe Tijd'.
Alleenrecht
Het Christendom verliest in snel tempo
een eeuwenoud religieus alleenrecht in
de Westerse wereid. In het leven en
samenleven van mensen speelt gods-
dienst en kerk een steeds minder
belangrijke rol. In de eerste helft van
deze eeuw was de godsdienst, zelfs na
twee wereldoorlogen, nog goed te over-
zien. Daarna raakte men het overzicht
kwijt. De grote verandering ontstond in
de jaren zestig. Mensen kregen belang-
stelling voor oosterse mystiek, voor niet-
christelijke godsdiensten en voor nieu
we religieuze bewegingen.
Direct na de tweede wereldoorlog had-
den mensen behoefte aan zekerheid,
troost, veiligheid en bescherming.
Mensen wilden antwoorden op vragen
waar ze geen raad mee wisten. Het
'Waarom' nam een centrale plaats in.
Veel mensen kwamen tot de ontdekking
dat ze met de traditionele antwoorden
van de kerken niets konden beginnen.
Zij haakten meestal niet direct af en ble-
ven dikwijls uit gewoonte naar de kerk
gaan.
Maar hun kinderen, de na-oorlogse
generatie, kon met deze manier van
godsdienst beleven niet zoveel meer.
Het letterlijke geloof heeft mensen ver-
jaagd uit de kerken.
Wat moet je met een verhaal dat je
moet geloven, maar dat je gewoon niet
letterlijk zo kunt geloven. Iemand heeft
eens gezegd: "Niet de mensen hebben
de kerk verlaten, maar de kerk heeft de
mensen verlaten."
Zoektocht
De ontkerkelijking leidt tot een zoek
tocht. Mensen gingen en gaan nog
steeds op zoek naar meer. Zowel in de
kerken als daar buiten is men op zoek
gegaan naar religieuze ervaringen. Niet
alleen gericht op God en hemel, maar
vooral op zichzeif en de wereid. Niet
alleen maar regeltjes naleven, zoals die
in sommige kerken worden voorge-
schreven, maar geloven als een manier
om je persoonlijk te ontplooien, iets wat
jouzelf aangaat.
Geloven is zo voor velen een prive-zaak
geworden volgens het principe 'een pas-
send geloof voor iedereen'. En dat kan
betekenen zoeken bij de Bhagwan, het
bestuderen van de Celestijnse gelofte of
cursus volgen. En wat te denken van de
populariteit van E. Ratelband en
Yomanda. Het boek 'Een cursus in won-
deren' staat in de top 10. Mensen blij-
ven zoeken. Ook weer in de bijbel.
Hierin staan levensverhalen van men-
sen, die vertellen over hun avonturen
met God. Levenservaringen die voor
iedereen die er zich in wil verdiepen
herkenbaar worden. Want met ontker
kelijking verdwijnt natuurlijk niet tege-
lijk het geloof in God.
N. van de Boogaard
Ik loop terug naar het raam en kijk de
duisternis in. Aan de overkant zie ik
geen huizen meer. Een kale vlakte in
een duisternis waarin alleen vanuit
mijn kamer licht valt. Maar toch... het
lijkt of er buiten toch nog wat mensen
zijn. Ik wil er het fijne van weten.
Zonder jas loop ik naar buiten. Buiten
is niets meer. Alleen een glooiend land-
schap datflauw oplicht in het geflonker
van sterren. Boven op een heuvel staan
een stuk of twaalf mensen. Twee staan
met elkaar te praten, de anderen lui-
steren. Ik ga bij het groepje staan en
luister naar het gesprek.
"Ik moet nu gaanzegt de een, "maar
ik kom terug, al is het wel aan het
einde van de tijd. "Beloof het me, als-
jeblieft?", hoor ik de andere man zeg-
gen. Er klinkt verdriet in zijn stem. "Ik
beloof het je". "Maar wanneer is dat"?
"Dat kun je niet weten, want ik kom als
een diefin de nacht. Maar daar moet je
niet op wachten. je moet zorgen dat je
op elk moment van je leven tevreden
bent met jezelf en met je rol in het
leven. Heb vrede met anderen, ook al
hoefje hun gedrag niet te accepteren.
Houd van alle mensen, zoals ik ook heb
gedaan.
Daarna lost de man op in de nacht.
Maar ook het groepje mannen ver
vaagt.
Ik schrik wakker, zittend in m'n luie
stoel. Het eerst wat ik doe is kijken
naar de klok. 0.00 uur. Het lijkt wel of
elke spier in mijn lichaam zich ont-
spant; een nieuwe dag begint. Heb ik
gedroomd of heb het werkelijk beleefd.
Ik weet het niet, maar ik ga niet meer
naar bed. Ik wil nadenken over wat er
is gebeurd en wat ik ga doen met deze
nieuwe dag in mijn leven. Nee, voorlo-
pig is er geen einde, maar een nieuw
begin.
G. van der Velde
Bij Kerst hoort voor mij 'hulst met
rode besfes'. De hulstboom was waar-
schijnlijk een van de eerste dingen in
mijn leven die ik herkende. Het
pronkstuk stond voor de voordeur, in
het prieeltje dat bij de boerderif hoor-
de waar ik woonde. En een pronkstuk
was het, de boom had prachtig don-
kergroen gekruld blad en met Kerstmis altijd volop bessen.
De hulstboom was vooral de trots van mijn moeder. Niemand mocht
wijzen naar de hulst, laat staan er in knippen als de Kersttijd nader
de. En er waren veel tiefhebbers. In de buurt waar ik woonde was het
heel normaal dat er colporteurs, scharenslijpers, waarzeggers, spiri
tusdrinkers, oudijzerhandelaren en wat al dies meer zij aan de deur
kwamen. Mijn moeder had een neus voorgoede waar en voor de nep-
pers, maar niemand ging het erf af zonder een kop kqffle, thee, soep,
of een boterham met kaas. Ze was ook heel royaal in het meegeven
van een litertje verse koeienmetk.
Een dag laten staan, dan komt er een dikke roomlaag op, afromen,
even opkloppen en dan in de koffie, heerlijk!", gafze altijd als advies
mee. Iedereen kwam graag terug. E6n handelaar zeker. Moeder kocht
nooit wat van hem, maar hij kwam altijd rond de Kerst en zeurde dan
mijn moeder het hoofd gek over de hulst met prachtige rode bessen
in het prieeL Hij zei ook dat hij het 'grote geld' voor mijn moeder kon
verdienen, als hij met de 'hulst-met-bessen de boer op mocht'. Mijn
moeder was niet te vermurwen.
Tot ten keer. Misschien om van het gezeur af te zijn gafze de hals-
starrige man toestemmlng de hulstboom aan de oostzijde wat in te
korten. Dat heeft ze geweten. Knip, knip, knip, daar ging de hulst met
bessen; ook aan de zuid-, noord- en westkant, de man was niet te stui-
ten. Een van mijn grote, sterke broers moest de snoeiwoede van de
fanaat stoppen.
Het werd een wat matte Kerst. De rollade smaakte niet zoals andere
jaren, erzat geen spanning in de negen broden die zo keurig op een
rij in de kelder lagen en het proefde alsofde bakker was vergeten sul-
ker in de spijs van het krentenbrood te doen. En bij de Kerstkribbe
lagen een paar takjes hulst zonder besjes..
M.
if
if
M
M
it
22 DECEMBER 1999
DE POSTILJON EDITIE 12
PAG FN A S
jMfWJk
Ontkerkelijking
leidt tot zoektocht
De dag dat de tijd
niet meer stopte
