Leerlingen ontmoeten heksen,
reuzen en heiligen
Creatieve dwarsligger in Artoteek
Kinderstadsgids
Kijk, de reuzen
zwaaien:
Succesvolle musical
tegen fascisme
SCHIEDAM - Met een fraaie musical is
vorige week zondag de Kerkendag
2000 in Schiedam Noord afgesloten. De
dag ging uit van de Hervormde,
Gereformeerde en Katholieke kerken in
Schiedam Noord en had hetzelfde
thema als de landelijke Vredesweek:
Vrede voor de stad. Met de musical
'Ester' in kerkgebouw De Ark vroegen
de kerken aandacht voor het gevaar van
vreemdelingenhaat. De musical is geba-
seerd op het bijbelboek Esther. In een
moderne setting werd de opkomst van
het fascisme en de bestrijding hiervan
uitgebeeld. Er waren ruim vierhonderd
belangstellenden. De cast bestond uit
niet minder dan zeventien spelers, in
leeftijd varierend van drie maanden tot
56 jaar. Tevens was er een combo met
muzikanten uit eigen gelederen, aange-
vuld met een kinderkoor van de CBK-
school en De Regenboogschool. De
musical is geheel door de kerken gefi-
nancierd.
Sfeervolle openhaard
nodig zonder afvoer?
Leesgroep
Emancipatie
Centrum
SCHIEDAM Het Emancipatie
Centrum heeft besloten om overdag een
leesgroep te organiseren. Ruim twee
jaar geleden werd gestart met een
avond-leesgroep. Deze groep bleek zo'n
succes, dat men nu ook overdag bijeen
zal komen. De leesgroep komt elke
tweede maandag van de maand bijeen.
De eerste samenkomst is op maandag 9
oktober van 9.30 uur tot 11.30 uur in
Het Gebouw aan het Broersveld in
Schiedam. Kosten bedragen f 55,- per
seizoen. Dit loopt van oktober 2000 tot
en met juni 2001. Informatie is te ver-
krijgen bij het Emancipatie Centrum,
telefoon (010) 4734545. Aanmelden
moet voor 4 oktober.
Nieuwe brochure
Wereldwinkel
SCHIEDAM - In de maand oktober
heeft de Wereldwinkel het volgende
motto: 'de wereld bij je thuis'. De win-
kel verspreidt op tweeduizend plaatsen
in Schiedam een zeer aantrekkelijke
brochure. U kunt de brochure ook
komen ophalen bij de Wereldwinkel
aan de Lange Achterweg 14. In het
boekwerkje worden producten aange-
prezen die als decoratie in uw woning
kunnen dienen. Men kan denken aan
woontextiel, keramiek, siervoorwerpen.
Ook speelgoed, oorbellen, kettingen,
sjaals en armbanden zijn in de brochure
te vinden. De nieuwe producten zijn
ingekocht op basis van eerlijke handel
bij cooperate of bedrijven van boeren
en ambachtslieden. De medewerkers
van de wereldwinkel zullen de klant
graag bijstaan bij het uitzoeken van een
product/De winkel is geopend op dins-
dag van 13.00 uur tot 16.00 uur en van
woensdag tot en met zaterdag van
11.00 uur tot 16.00 uur.
900 nummer voor
klachten
De Stichting Verantwoord
Alcoholgebruik (STIVA) is gestart met
een 0900-nummer voor vragen en
klachten over de reclame en verkoop
van alcoholhoudende drank. Zij doet dit
samen met Koninklijk Horeca
Nederland en Het Platform Verkoop
Alcoholhoudende Dranken voor
Thuisverbruik. Het nummer, 0900-
45678482, 24 uur per dag bereikbaar.
D vragensteller of klager komt direct
terecht bij de verantwoordelijke organi-
satie. De burger kan ondernemers op
die manier aanspreken op de naleving
van de wet en de door de branche zelf
opgestelde regels.
SCHIEDAM - Een groot aantal
kinderen uit het basisonderwijs
(groep zeven) werd donderdag-
morgen getrakteerd op een
gezellig uitje.
Samen met burgemeester
Scheeres maakten zij een rond-
wandeling door het historische
centrum van Schiedam en hoor-
den van alles over heiligen, hek
sen en zwaaiende reuzen. Het
uitstapje was een gevolg van de
viering van 725 jaar stadsrech-
ten, die door Aleida, gravin van
Holland aan het dorp aan de
Schie werden verleend.
Achtjarigen beleven over het algemeen
weinig plezier aan een wandeling door
het centrum van een stad, maar don-
derdag was dat heel anders. Met de kin
derstadsgids 'Kijk, de reuzen zwaaien',
(uitgegeven ter gelegenheid van het
jubileum) als leidraad gingen ze op pad
en ontdekten allerlei opmerkelijke
zaken, zoals een heilig meisje op schaat-
sen, heksen en een huilende dichter.
Bovendien kregen zij opdracht de vele
dieren te tellen die ze als beeld of in een
gevelsteen onderweg tegenkwamen. Bij
de tocht die bij het Proveniershuis
begon, werden de eerste leeuwen al
geregistreerd.
Ook liepen de leerlingen al snel tegen
de eerste reus op, waarvan er zo'n drie-
honderd jaar geleden zeker twintig in
het centrum van de stad stonden. In de
kinderstadsgids 'Kijk, de reuzen zwaai
en', begint de geschiedenis van
Schiedam in het jaar 1260 toen in
opdracht van gravin Aleida het Huys te
Riviere werd gebouwd.
"Ga terug in de tijd," adviseert Loe
Maas, tekstschrijver van de stadsgids
zijn lezertjes. "Terug, terug, kijk daar
komt Vrouwe Aleida aangebanjerd door
de modder. Het waterige landschap is
leeg op een struik, een paar huisjes en
de dam na. Daar komt een schip aan.
Laat de schipper maar tol betalen, aan-
meren en de lading uitladen," zegt
Aleida. "Vlug wat, dat brengt geld in het
laatje. Als je doet wat ik zeg, dan krijg je
stadsrechten."
Zo moet het 725 jaar geleden volgens
auteur Maas ongeveer gegaan zijn. Het
vertrekpunt van de wandelroute die in
'Kijk, de reuzen zwaaien1 staat aangege-
ven ligt bij het Proveniershuis en gaat
vervolgens langs het beeld van Aleida
en de rui'ne van haar kasteel naar de
Lange Kerkstraat. Aan het eind van de
straat buigt het traject rechtsaf naar de
Schie in de richting van de Noordvest,
waar twee reuzen boven de huizen uit-
torenen.
Het zijn de molens De Noord (1803) en
De Nieuwe Palmboom (1781Het eind-
punt van de wandeling ligt bij het
Stedelijk Museum aan de Hoogstraat.
Onderuit op het ijs
Onderweg wordt stilgestaan bij histori
sche wetenswaardigheden zoals de val-
partij in 1395 van de veertienjarige
Liduina op het ijs. "Zij werd onmiddel-
lijk omvergereden en bleef beweging-
loos liggen om nooit meer op te staan,"
aldus de schrijver. "Met een glimlach
om haar mond werd zij naar bed gedra-
gen en bleef daar veertig jaar liggen. En
dat is lang, zelfs voor een heiligen!
Liduina werd wereldberoemd en omdat
zoveel mensen overal vandaan kwamen
om haar graf te bezoeken werd de Sint
Jan, de kerk waarbij ze begraven lag,
steeds maar verbouwd en werd het
gebouw groter en groter en de toren
wel 54 meter hoog."
Niet alleen werden op de Grote Markt
tot 1854 wetsovertreders in een schand-
paal geslagen, maar ook werden daar
voor de deur van het Oude Stadhuis
gedurende een tiental jaren heksen ver-
brand.
De kinderstadsgids doet uit de doeken
waarom en hoe dat in zijn werk ging.
Maar liefst drie vrouwen werden zo'n
vijfhonderd
jaar geleden
tegelijk op de
brandstapel
gezet. Griete,
Trijn en Marye
betoverden
mensen en
dieren met
hun ogen en
dat kon niet
door de beu-
gel.
Daarom wer
den ze op een
ladder vastge-
bonden om zo
in rook op te
gaan. Ook de
jeneverindus-
trie krijgt aan
dacht, het
recept voor
het maken van
jenever wordt
zelfs uitge-
breid beschre-
ven.
"Moutwijn
smaakt zo'n
beetje als een
bruine boter-
ham in een
jeneverglaas-
je," verklaart
de schrijver. In
'Kijk, de reuzen zwaaien' beginnen alle
verhalen met een extra zwart gedrukt
deel met daarnaast een (wandelend)
voetje.
Uit de tekst blijkt hoe kinderen die het
traject afleggen moeten lopen en op
welke plekken iets interessants is te
zien. In het boekje zit een groot aantal
dieren verstopt en wie oplet en goed
leest telt er in totaal 24.
De zwart/wit tekeningen die soms met
een knipoog verwijzen naar het dage-
lijkse leven in historisch Schiedam zijn
gemaakt door Froukje Stroeve. 'Kijk, de
reuzen zwaaien' is de vierde kinder-
Loe Maas
Schiedam voor kinderen
Een van de tekeningen uit het boekje 'Kijk, de reuzen zwaai
en!'
stadsgids in de reeks 'Hollandse Steden',
waaronder Dordrecht en Delft. Leiden
en Gouda zijn in voorbereiding. De ste-
vige boekjes (oplage 2150 exemplaren)
zijn uitgevoerd in een handzaam for-
maat en verkrijgbaar in de Stadswinkel,
VW en in de boekhandel. Kosten f 15,-
De uitgave werd verzorgd door
Uitgeverij De Inktvis en kwam tot stand
met steun van onder meer de afdeling
Economische Zaken van de gemeente
en de VW.
Nans Wolters
In de Artoteek kan men tot 1 oktober werken zien van de enige tijd overleden kunstenaar Hein de
Koster. (Foto: John Hofman)
SCHIEDAM - In navolging van
de krakersbeweging en andere
rellen op het terrein van burger-
lijke ongehoorzaamheid in
Amsterdam kondigde stadge-
noot Han van der Horst in maart
1970 de bekendmaking aan van
de Oranje Vrij staat. Vanaf de
kansel in de aula van het
Stedelijk Museum proclameer-
de hij: "Oranje Boven, Schie
dam is vrij!" Voor het gezapige
Schiedam
van die jaren
een provoce-
rende uit-
spraak die
tot op heden
nog steeds
niet heeft
geleid tot
opzienbaren-
de verande-
ringen die de
stad hebben
verlost van
haar middel-
matig karak-
ter.
Er was 66n
Schiedammer
die zich harts-
tochtelijk in Van
der Horsts
'oproep' kon
vinden, namelijk
Hein de Koster.
Deze beeldend
kunstenaar, dwarsligger, provo, dichter
en fanatieke schrijver van ingezonden
stukken barstte van de ideeen om de
maatschappij, vooral in Schiedam, gron-
dig te hervormen. Geschiedschrijver
Han van der Horst opende zaterdag in
de artoteek aan de's Gravelandseweg
een tentoonsteiling met werk van de
alweer enige tijd overleden creatieve
Hein de Koster.
Hij herinnerde de aanwezigen eraan dat
het De Koster was die ervoor zorgde dat
in Schiedam een kunstuitleen kwam.
Met een stem vol heimwee keek Van
der Horst terug op het leven van de
man die zich vastbeet in zijn idealen en
die tot het eind van zijn leven bleef
schilderen. En nog altijd wordt zijn
werk gewaardeerd door een groot
publiek dat zich aangetrokken voelt
door de spontane en kleurrijke wijze
van schilderen.
De protesten van de groep mensen die
zich destijds in de kaboutertijd om Hein
de Koster verzamelden zijn inmiddels
verstomd maar de herinnering aan deze
Schiedamse relschopper leeft nog altijd
voort. Naast een groot aantal schilderij-
en - uit de collectie van de Artoteek en
particulier bezit - toont de kunstuitleen
ook een deel van het archief van Delta
Vrijstaat (kabouterarchief). De expositie
is te zien tot en met 28 oktober 2000,
inclusief zondag 1 oktober.
Openingstijden woensdag tot en met
vrijdag van 13.30 uur tot 17.30 uur,
zaterdag van 11.00 uur tot 17.00 uur.
Nans Wolters
28 SEPTEMBER 2000
DE POSTILJON EDITIE 12
PAGINA 11
Kijk op www.sfeerhaarden.nl
