Uit het Schiedamse Sportleven
DE TURK SPAART
DOOR TE GOKKEN
Excelsior '20 bleef aan kop in IIB
Circus Hagenbeek verdwijnt
S Onderling kunstgenot
,j beroerde gevoelige
snaar
DWS handbalde in
Ahoy-hal te K'dam
S.V.C. thans op de
eerste volleyhal-plaats
Spirit-hockeyers
herstelden zich
D.H.S. moest het
hoofd buigen
Paranormale begaafdheid
IN TRIEST BEGINT ARMOEDE
TE HEERSEN
Tengevolge van de politieke verwikkelingen
AT cO
AAR.
ANNEËR.
Investeringskapitaal beschikbaar
via loterijen
Tijgers aten de directeur
van het hoofd
Te hoge uitgaven bij
geringe uitgaven
w
de oren
Lagere schrootprijzen in
R.S.G.-landen
Belgisehe ijzer- en staal
industrie
DEENSE BOEREN ZIJN BANG!
tfDAG 21 DECEMBER Ï953
ROTTERDAMSCH NIEUWSBLAD'
EERSTE BLAD - PAGINA 3
Hcofdajentscfcap: Broersvest Z, tel. 68091
venïrtgen 16—11, Deze club won met 2—i
van. GDA.
De vierde klasBers hebben thans de urate
helft van de competitie vrijwel afgewerkt.
DHS, dat zo'n lange tijd ongeslagen ia
geweest, heeft Zondsg.het hoofd moeten
buigen voor Rockanje. Misschien zat de
opening van. het nieuwe terrein in Kethel
nog wel in de benen! Er werd met 2—1 van
de Rockanje-voetballers verloren. DHS
T"u Schiedamse Toneelvereniging „Onder"
JJ ling Kunstgenot" heeft Zaterdagavond
Ja Musis Sacrum een besloten toneelavond
gehouden met bal na.
Een aardige geste van de vereniging was,
'éet zij ook een aantal leden van de Bond
vaö Ouden van Dagen had uitgenodigd. De
heer J. M. Janssen, bestuurslid van de ver
eniging, opende de avond met een hartelijk
welkom, speciaal aai* de genodigde Ouden
van Dagen en wenster de aanwezigen een
prettige avond. Na accordeonspel van een
donateur, de heer A. v, d. Wel, veerde de
vereniging het toneelspal „Hun Kind" van
Joh. van Eckelen op.
pit Kerstspel werd door zijn inhoud en
mede door het spel van „Onderling Kunst
genot" met een hartelijk applaus beloond.
De voorzitter, de beer H. Geul, richtte zich
na afloop met een opwekkend woord tot de
aanwezigen om de vereniging groter te ma
ken, waardoor de avonden besloten, kunneti
blijven. Voorts was er tot 2 uur een gezel
lig bal met muzikale medewerking van een
piano-drums duo onder leiding van Maarten
Slavenburg.
DE DILETTANT IN
DROOMLAND
Op het Jaarfeest, dat „De Dilettant" Za
terdagavond in Astoria heeft gevierd, wer
den een aantal aardige sketches door eigen
leden opgevoerd, onder regie van de heer
l. Nijs. die ook de conférences verzorgde.
Verder traden op de „Kina "Una Hawallans".
die ook de jodelzanger Cor Nielaon bege
leidden in o.a. ,.Op de Bergen" en „Suiker-
hossie". i
Na de pauze werd een spel getiteld
„Droomland" door kinderen onder leiding
van mevr. Detmeyer opgevoerd. Een arm
meisje, dat voor haar verjaardag een pop
heeft gevraagd, die haar ouders echter niet
kunnen betalen, droomt in de nacht voor
haar verjaardag dat zij door engelen mee-
genomen wordt naar een poppen winkel. Na-
dst de verschillende poppen, waaronder een
danseresje en een kabouter voor haar zijn
opgetreden, kiest zij de moeder-pop, waarin
rij haar eigen moeder ziet. ondanks het feit
du deze haar vertelt dat zij geen echte pop
voor haar verjaardag krijgt omdat die te
duur is, De engelen brengen haar dan weer
naar bed. terwijl zij het liedje: ,.Ga maar
slapen mijn kindje" zingen. Over de belang
stelling voor dit jaarfeest had „De Dilettant"
niet te klagen.
„Angst" en „De vermiste
Piloot"
Zondagmorgen heeft de vereniging Ne-
éerland—U.S.S.R. in een uitverkocht Mono-
pole-Theatcr een filmvoorstelling gegeven,
die werd ingeleid door de heer J. Hocg-
carspel. ex-Tweede Kamerlid voor de C.P.N.
en tot voor kort leraar in de staathuishoud
kunde aan de Schiedamse H.B.S. Hij wees er
op. dat Russen vriendelijke mensen zijn met
zonnige karakters, die van nature geen
aggressie kennen. Het is de taak van de
vereniging NederlandU.S.S.R., aldus de
beer Hoogcarspel, mensen te bevrijden van
de angst voor de Russen, door hen in te
lichten over de „werkelijke" toestanden
achter het IJzeren Gordijn,
Na dé pauze werd een Russische oorlogs
film vertoond, die de onverzettelijkheid van
het Sowjct-leger idealiseerde. Zij heette „,De
Vermiste Piloot" en is totstandgekomen on-
öer auspiciën van het Russische Ministerie
van Luchtstrijdkrachten.
VERVE IN HET MUSEUM
De Haagse Beeldende Kunstenaarsgroep
verve houdt In het Stedelijk Museum van
U December tot 11 Januari dagelijks van
2 tot 5 uur een tentoonstelling van schilde
ken, plastieken, gouaches en grafiek. Op
Nieuwjaarsdag is het museum gesloten.
Tweede Schurken en
Schijnteer pers"
De Schiedamse Arbeiders Tcneelvcreni-
Png „Kunst na Arbeid" heeft Zaterdag In
bet Volksgebouw onder region van A. v.
■Rosmalen een tweede voorstelling gegeven
van het toneelspel „Schurken en Schijn
werpers", geschreven door mr H. M. Plan
ten.
Evenals de vorige keer boeide het spel
van de heer P, Kreeft, die de rol van Koen-
raad van Vleuten vertolkte en bleek het
go&de werk van de regisseur A. v. Ros
malen, die ook al door zijn rol van regis
seur, welke hij speelde, het geheel aanvaard
bar wist te maken.
Nieuwe burgera
Geboren: Jacobs E., d. v. H. L. Soeters en
A van de Ven; Petrus H. M., z. v. W. H.
Ta?*®ï€e en A> P* Krommenhoek; Cornells
H. H, v, d. Horst en C. M. Suig-
kind van S. Verburgh en J.
Het zaalhandbaltournool In Ahoy' van
de afdeling Rotterdam mag In alle opzich
ten geslaagd worden genoemd. Zowel spor
tief als financieel werd het een succes voor
het bestuur van de afd. Rotterdam. De
organisatie was prima verzorgd en een
compliment aan de staf van de heer Keilen
is zeker op z'n plaats.
DWS 1 (dames) ondervond van Vires et
Celeritas niet veel tegenstand. Het werd
een 12—2 overwinning voor de blauwwitten
die een vlotte partij zaalhandbal lieten zien.
DWS 1 (heren) versloeg in een prima wed
strijd Actief met 9—5. Vooral keeper Sig-
xnond was in uitstekende vorm. In de voor
hoede viel vooral het doortastende spel van
Jan van de Wert op.
DWS 2 (heren; verloor van Dynamo 2
met B3, hetgeen voornamelijk veroorzaakt
werd door te Individueel spel.
DWS 3 (heren) kon het tegen Meeuwen 2
evenmin bolwerken. De meer geroutineer-
den dubbelblanken wonnen met 10—1. DWS
2 (dames) leed In een aantrekkelijke wed
strijd een 64 nederlaag tegen ADO 2.
Jeugd:
Adsp, meisjes: ActiefDWS 4—4;
Jun. meisjes: DWS 1—Rest Rotterdam
54.
Jun. meisjes: DynamoDWS 2 6—0.
Jun. jongens: DWSSneiwiek 49.
Door zelf met 31 van ALO te winnen
en bovendien een handje geholpen door zijn
naaste concurrenten, die de afgelopen week
alle drie een punt verspeelden, heeft het
eerste herenzestal van SVC zich meester
gemaakt van de eerste plaats in de tweede
klasse van de Nederlandse Volleybal Bond
en daarmee dus op fraaie wijze de eerste
helft van de corrmetitie afgesloten.
HVC en DKMB deelden de punten en
DRL beging een misstap door ln een gelijk
spel tegen Tonace een punt te verspelen.
De stand boven aan de ranglijst is dus nu:
1), SVC met 13 punten uit 8 wedstrijden, 2),
DKMR met 13 puntep, 3) DRL met 12 pun
ten en 4) HVC met 11 punten, allen uit 8
wedstrijden. Hierbij dient opgemerkt te
worden dat SVC en DRL wel het zwaarste
programma achter de rug hebben.
De overige SVC-teams hadden de eerste
eompetiliehelft al beëindigd, -doch voor deze
teams Is de stand nog niet bekend. Het
tweede meisjes-zestal staat er echter uit
stekend voor en kan zeker kampioen wor
den en naar de reserve eerste klasse pro
moveren.
J.M,
levem,
"srdoes.
De weekmarkt en de
feestdagen
Jï'V1"* o®3 op de Kerstdagen en de jaar-
wsenng wor(jt de markt op Vrijdag 25
"®nr,ber gehouden op Donderdag 24 De-
t2?. ,terwlJl da markt van Vrijdag 1
^uari 1954 komt te vervallen.
Een baby van 1000 weken
Th?f„> toneelvereniging Alberdingk
in »e£ 0p EJecfrmber 's avonds 8 uur
dt. m Volksbond e-en voorstelling van
1000 wek pet*"iven »>Een Baby van.
jWV»MMH«V»WHM>W»«VttlHVW«WWVB1WU«WnttW>«Wj
1 IN DE AFDELING WERD I
I NIET GEVOETBALD f
De Schiedamse clubs, die voetballen
s in de Afdeling Rotterdam van de
KNVB, behoefden, zowel Zaterdag als s
Zondag, niet op te komen. De terreinen
waren namelijk voor de afdeling-clubs
op beide dagen afgekeurd.
Na twee wedstrijden jrj successie verloren
te hebben schijnt het eerste herenelftal van
Spirit het goede pad te hebben weergevon
den. In de uitwedstrijd tegen het sterke
Eechtrop in Beverwijk werd een klinkende
31 ovt winning behaald. Reeds in het be
gin van de wedstrijd, wist Spirit een veld-
overwicht te verkrijgen, hetgeen resulteerde
in een doelpunt (1o voor Spirit). Eech
trop had hierop echter zijn antwoord klaar
en binnen korte tijd wist het de gelijkma
ker te scoren. Spirit liet zich echter niet
ontmoedigen en. nog voor de rust aanbrak,
nam het weer de leiding, door een prima
doelpunt van H, ter Braak.
Na rust gaf Spirit niets meer over zijn
kant en vergrootte zelfs de voorsprong tót
31, in welke stand geen verandering meer
kwam.
Dames I bracht het er ditmaal niet zo
goed af, door in Den Haag met 3—0 van
Rijswijk te verliezen. Ondanks deze neder
laag blijft dit elftal echter nog fier aan de
kop gaan met S punten voorsprong op num
mer twee od de ranglijst.
Andere uitslagen waren:
Spirit II—Groen Geel IV 1—1; Spirit III
—Togo IV I1; Spirit B—Victoria B 0—1,
Heren: SV '35—Spirit III 2—1; HDS IV—
Spirit IV 30; Spirit AVictoria E 1—1.
heeft nu nog slechts een punt meer dan
Hermandad en wel 38 uit 11. Hermandad,
dat gelijk speelde met TOW (2—2), heeft
17 punten uit 11 wedstrijden.
De andere Schiedamse vierde klasier,
Ursus, won met 2I van OVV, waardoor
het zich met 10 uit 11 handhaafde ln de
middenmoot.
Ia de afdeling B. van West II bleef
Excelsior '20 aan de kop. Dat ging
echter niet zo gemakkelijk, want
gpSV verkocht haar huid duur.
De Schiedammers namen op min
_of meer fortuinlijke wijze de lei-
ding, Dekker van HPSV schoot n.l.
Sla eigen doel. Doordat de politie-
Staarmen even van streek waren kon
Exce!s'or opdringen en maakte Van
Huët er 02 van.
Elbrink kieez vlak voor rust eon strat-
jchop te nemen, waaruit hij er 1—2 van
maakte. Zo bleef de stand tot het einde.
Excelsior *20 heeft thans 19 punten uit 12
wedstrijden en de naaste concurrent, Schc«
Drie jubilarissen bij
N,V. Diederik
Zaterdag vierden de heren H, Tameris,
M. Breedveld en B. van Dam de dag waar
op zij 25 jaar geleden in dienst der N.V.
Diederik waren getreden. De jubilarissen
werden op het kantoor met hun damee door
de directie ontvangen. Diverse «prekers
voerden het woord en lieten hun felicitaties
vergezeld gaan van geschenken.
De oudste jubilaris, de heer H. Tameria,
-dankte mede namens zijn collega'* voor de
hulde waarna men nog enige tijd bijeen
bleef.
..Juist de onlogische bestrijding van ds
bona fide magnetiseur* geeft de kwakzal
vers kans op te treden," betoogde Zater
dagavond in het Westerpaviljoen de heer
Harxy Lenunen uit Roermond tijdens een
bijeenkomst van de Wed. werkgroep voor
paranormale begaafdheid. De N.W.P.-Ieden
zijn aan etrenge voorschriften gebonden en
staan onder controle, Dat houdt de garantie
in van deskundige beroepsuitoefening en
bewezen genezend vermogen.
In de toekomst wil men de eis stellen,
dat de magnetiseur 'n behoorlijke medische
kennis heeft, ofschoon die voor hem bij de
genering geen waarde heeft. Om-dat de
meesten deze kennis nog niet bezitten en
ook omdat men nog geen ervaring heeft met
het testen in groot verband van pare-nor-
maal begaafden, zag spreker een wijziging
van de Wet op de geneeskunst van 1855
liefst nog enige tijd uitgesteld.
Twee honden maakten voor
600 schapebout
Twee honden hebben gistermorgen op een
weiland aazi de Bergse Linker Rottekade
achter 12 fokschapen van de fouragehande-
laar A. v. d. M. gejaagd. Tien dieren kwa
men in de sloot, waaruit enkele mannen, hen
hebben gered. Vijf schapen waren zo ge
beten, dat ze moesten worden, afgemaakt.
Voor de eigenaar een. schadepost van 600.
Voor de herbouw van onze
verwoeste Grote Kerk
Lichtkaven-rondritten
De Liebthaven-Rondrifc van de R.E.T.
blijkt in een behoefte te voorzien, want
sinds de start zijn tot en met gisteravond
ruim 21.000 passagiers vervoerd,
TRIEST, December
BIOSCOPEN.
Monopole: Maandag en Dinsdag 2. 7 en 9 uur:
De zoon van D'Artagnan. 14 jr.
Passage: Maandag t,m. Donderdagmiddag
2 en 8 uur: Hij, zij en de auto, alle leeftijden.
MAANDAG 21 DECEMBER.
Musis sacrum. Katfc. Kring, lezing, 8 uur.
DINSDAG 22 DECEMBER.
Irene. Ned. Ver. x'an Huisvrouwen. Kerst
viering, 2.30 uur,
Volksgebouw: Vrouwenbond N.V.V., Spreker
en declamatie. 2 en 8 uur.
Wat ieder moet weten
ZIEKENHUIZEN
Gemeente Ziekenhuis, Nassaulaan, tel. 69125;
R.K. Ziekenhuis Dr Noletstichtlcg, Dr Nolet-
straal, telefoon 89411.
RIJ ONGELUKKEN
Voor aangifte van ongelukken belle men de
G.G. en G.D., telefoon 58290.
NACHTDIENST APOTHEKEN
Voor de avond- en nachtdienst en op Zon-
ag voor spoedgevallen geopend: Fa F. H. Bar
ter, St Lidulnastraat 58.
T)E POLITIEKE onzekerheid, welke
al» een somber kleed over deze stad
hangt, bedreigt de een* zo bloelende haven
met economische ondergang. Gelei del Uk rijn
alle militaire inrichtingen van de g tailleer'
den gesloten, terwijl allo gezinnen van
Britse en Amerikaanse bezettingstroepen
zün geëvacueerd en dit heelt eenvoudig
noodlottige gevolgen gehad voor de ne
ringdoenden in deze stad.
Acht jaar lang hebben de winkelier* en
handwerkslieden voornamelijk bestaan van
leveranties aan de gezinnen van de troepen
en het verrichten van diensten voor de mi
litaire autoriteiten, Bijna vierduizend be
ambten in dienst van. het Militair Gezag
zijn reeds ontslagen en velen van hen bevon
den zich onder de hongerige menigte die
enkele weken geleden in de stad demon
straties hield en de gemeentelijke restau
rants bestormde.
De reusachtige haven, middelpunt van
het economisch leven van de *tad, wordt
geleidelijk gesloten, daar zenuwachtige ka
piteins andere middelen gebruiken om hun
goederen naar en uit het Centraal Europese
achterland te krijgen.
Reeds gedurende enige tijd Iaat de grote
Lloyd Triestino Lijn de meeste van zijn
schepen van Genua uit naar verschillende
Italiaanse fiteden aan de kust van de Mid
dellandse Zee gaan in plaats van Triëat zls
tiltgangshaven te kiezen. Oostenrijkse im-
en exporteurs, de voornaamste gebruikers
van de haven van Triest, beginnen reeds te
kenen. te tonen, dat ze weinig of geen ver
trouwen hebben ln de toekomst van Triest-
Velen hunner vrezen, dat indien Italië de
contröle over de „vrij© haven" overneemt,
allerlei faciliteiten niet meer zullen wor
den verleend en dat de bureaucratl*che be
perkingen zullen toenemen. Ook vrezen ze,
dat maarschalk Tito zijn bedreiging ten
uitvoer zat brengen Indien Italië de geal
lieerde A-zone zou gaan bezetten.
Duitsland profiteert
T\E NOORDDUITSE havens, zoals Ham-
burg en Bremen, die van oudsher Triest
concurrentie hebben aangedaan inzake het
vervoer van goederen naar en van Oosten
rijk, hebben zich gehaast van de tegen
woordige toeetand te profiteren. Reeds heb
ben ze pogingen gedaan de Oostenrijkse
handel tot zich te trekken door speciale,
voordelige haven- en vrachttarieven aan te
bieden. Nu maken ze de toch al nerveuze
Oostenrijkers bang door te zeggen, dat hun
goederen in de haven van Triest allicht ge
vaar lopen.
Havenfunctionarissen alhier geven rui
terlijk toe, dat er aanwijzingen zijn, dat een
deel van de Oostenrijkae transport reeds
door Duitsland wordt geleid en ze vrezen
dat in de eerstvolgende maanden de werk
gelegenheid nog meer achteruit aal gaan.
De Joegoslaven, die zich haasten de
haven van Rijeka (F:urae) in de B-zone
van Triest, uit te breiden, doen Triest
ook flink concurrentie aan. De Joe
goslavische haven zal binnenkort, aldus
wordt verwacht, een. jaarlijkse capaciteit
van drie millloen tan hebben, slechts iets
geringer dan Trlëst. De Oostenrijkers ge
bruiken de haven van Fiume reeds voor het
vervoer van alle goederen van het Staats
monopolie van Tabak wegens de gunstiger
havenrechten en de afwezigheid van aller
lei vervelende formaliteiten,
Aan het vervoer van de goederen, welke
krachtens de Marshallhulp aan Oostenrijk
worden geleverd, is thans een eind geko
men en de Amerikaanse bezettingstroepen
in Oostenrijk voeren thans hun materialen
in via huo eigen bevoorradingsbasis ln dc
Weatitallaanse haven Livorno.
Het ontbindingsproces van Triests econo
mie is nog verhaast door het onttrekken
van kapitaal aan het zakenleven door ner
veuze Triëstse industriëlen, van wie velen
dit ogenblik hebben gekozen om uitgebreide
„vacanties" te nemen in Zwitserland.
Men koopt niet
ELEINE winkeliers en handwerkslieden
hebben niet alleen hun Britse en Ame
rikaanse klanten verloren, maar verliezen
ook bun eigen stadgaioten als klant. De
Trïësters küken de kat uit de boom en ko
pen. niet meer dan het strikt noodzakelijke.
Elke aankoop, welke nietdringend nodig is,
wordt uitgesteld. En ook in de zakenwereld
kijkt mén de kat uit de boom en op hun
beurt hebben de winkeliers hun meeste or
ders voor nieuwe voorraad ingetrokken.
Werkloosheid
De gemeenlelöh» overheid, die zich ge
steld ziet voor het probleem de toenemende
werkloosheid te bestrijden, heeft het Mili
tair Gezag verzocht de uitvoering van open-
Matroos dodelijk gewond
bij val van scheepstrap
Aan boord van het Engelse m,9. Hope-
mount, dat bij de RDM ligt, is Zaterdag
middag de 35-jarige matroos Frederick An
drews uit Petersfcld (Engeland), bewuste
loos onderaan de trap van het bemannlngs-
verblijf gevonden. Vermoedelijk is hij van
de trap gevallen. De man bad een grote
hoofdwond opgelopen. Nog dezelfde avond
la hij in het Havenziekenhuis overleden.
bare writ en ta bespoedigen, zodat vele
werklozen aan dc slag kunnen gaan. Maar
de functionarissen der Geallieerden, die zich
al gereedmaken nit Triest te vertrekken,
aarzelen meer geld uit te geven dan strikt
nodig it om de zaak aan de gang te houden.
De meeste Triëstino's vertrouwen, dat het
politieke vraagstuk, bij welk land Triest in
de toekomst zal moeten behoren, zal wor
den opgelost zonder dat het tot een .conflict
leidt, ondanks de harde woorden die zowel
de Joegoslaven als de Italianen in de
maanden, die achter ons liggen, hebben ge
bruikt en ondank* de samentrekking van
troepen aan belde zijden van de grens, luist
ten Noorden van Triëet. Weinigen echter
geloven, dat er spoedig een regeling zal
worden getroffen en intussen zijn ze ge
noodzaakt hulpeloos toe te kijken, terwijl
werkloosheid en economische achteruitgang
hand over hand toenemen en knagen aan
het hart van Triest.
ANKARA, December
"TIE TURKSE banken iaaken handig
gebruik van de dobbelneiging der
Turken om de nationale spaargelden te
vergroten en kapitaal te verwerven ter
investering fn landbouw en industrie,
Iets, waaraan 'grote behoefte bestaat.
Degenen, -die Turkije bezoeken en d:e ge
woon zijn aan de methoden van het Wes
terse bankwezen, zullen verbaasd zijn In de
dagbladen advertenties te lezen, luidend on
geveer als volgt: Wilt u 150 goudstukken
winnen? Breng uw geld dan naar de Ak-
bank. Voor elke gestorte 150 Turkse ponden
krijgt u een lot. (Trekking volgende week
Woensdag. Hondervijftig Turkse ponden
zijn ongeveer 190 gulden waard). Aange
moedigd door het succes van de Nationale
Loterij, waarin elke maand prijzen zijn te
winnen van 100 tot 10Q.00Q Turkse ponden
en zelfs van 500.000 Turkse ponden op na
tionale feestdagen, zijn de banken onlangs
begonnen hun eigen loterijen te organi
seren. De Turk is een geboren gokker.
Bij de paardenrennen houdt hy er van
een kans te wagen. Maar sedert de banken
begonnen zijn het gok-element in hun be
drijf te brengen, beijvert de Turk zich de
oude kous, welke grootvader al begonnen
is te vullen, leeg te storten. Zelfs het olie-
blik, tn. de tuin begraven, de geliefkoosde
„safe" van de kleine boer, wordt opgedol
ven en geleegd om de inhoud naar de bank
Ie brengen, in het vooruitzicht van een on
noemelijke winst. De grootste winnaar is na
tuurlijk de nationale economie. In Turkije
bestond geen traditie van sparen door mid
del van spaarbanken e.d., via welke gelden
werden verkregen voor de ontwikkeling
van de industrie. Vóór alles moeten de men
sen in Turkije leren sparen.
Witte Bank" begon
IV'U Is de Akbank het eerst op het denk-
beeld gekomen te speculeren op de gok-
zucht van de Turken. De naam „Akbank"
betekent letterlijk vertaald: Witte Bank,
■elke er aan herinnert, dat zij werd opge
richt door de katoenkooplieden uit Adana.
Op zoek naar geld om de katoen-industrie
te bevorderen begon de bank goudstukken
aan te bieden als lokmiddel om een bank
rekening te openen.
Behalve trekkingen op gezette tijden
waarbij 150 goudstukken tegelijk kunnen
worden gewonnen, biedt de bank 2000
goudstukken aan met een minimum waarde
van 90.000 Turkse pondc-n als prijs in een
speciale loterij, welke aan het eind van het
jaar wordt gehouden.
De andere banken besloten heel spoedig
dit voorbeeld te volgen. Tegenwoordig pu
bliceren de meeste Turkse banken opval-
HAMBURG, December.
T EElTtVENGEBBVL, paardengehinnik en
■L-* zweepgeknal zal men binnenkort niet
meer horen in de enorme tent van het be
roemdst» circus ter wereld. Het circus van
Carl Hagenbeek, dat in 1887 werd opgericht,
zal worden gesloten. Lorenz Hagenbeek, de
zoon van de grondvester Carl en zijn neef
Carl Heinrlch, zUn tot de slotsom gekomen,
dat er niets anders opzit, dan de boel te
sluiten, aangezien de kosten te hoog wor
den.
De perschef van Hagenbeek, de heer Nle-
meyer, verklaarde: Niemand, kan geloven,
dat de Hagenbecks hun zaak gaan reorgani
seren en dat ze bezig zijn hun rollend ma
terieel en hun tenten van de hand te doen.
En het is in het geheel niet te verwonderen,
dat de mensen twijfelen aan de juistheid
van de desbetreffende mededeling, want
nog niet zo heel lang geleden ls het circus
teruggekeerd van een tournee door Frank
rijk, België en Duitsland. En overal waar
het circus optrad, waren de dagbladen vol
lof over de voorstelling. Echter.... een
circus kan van lovende woorden alleen niet
leven. Het laatste seizoen bleek het circus
met verlies te hebben gewerkt en de Ha
genbecks kunnen de kosten niet meer dra
gen van de 120 spoorwegwagons, 250 dieren,
250 man personeel en de grote tent, die een
oppervlakte heeft van 54 vlerk, meter met
zitplaatsen voor 5GOO personen. Dit alles
kostte meer dan 7000 mark (5850 gulden)
per dag, of het circus nu op weg naar een
stad was of ergens een voorstelling geeft.
Desniettemin waren de toegangsprijzen nog
even hoog als vóór de oorlog,
Wij hebben de entréeprijzen niet ver
hoogd omdat wij philantropen zijn, ver,
klaarde Carl Hagenbeek, maar omdat de
arbeider tegenwoordig geen cent meer kan
betalen voor het bezoek aan een circus. Als
iemand ziet hoe de tent tot de nok vol kin
deren zit en tegen mij zegt: „Wel, kun ie
nog meer verlangen 1 De zaken gaan prach
tig geef Ik een paar cijfers als antwoord
Kinderen kan ik niet meer dan 50 pfenning
entree laten betalen (nog geen vijftig cent).
Zelfs al zie ik kans 5000 kinderen naar bin
nen te stuwen, dan levert mij dat slechts
3000 mark op en dat, terwijl de voorstel
ling mij 7000 mark kost.
Vóór de oorlog beschikte het circus over
twee speciale treinen. Nu heeft het er drie
nodig en de spoorwegtarieven zijn twee
maal zo hoog als toen.
De uitgaven voor de voedering van de
dieren zUn enorm gestegen. Een tUger eet
acht kilogram paarden vlees per dag en dat
kost ƒ15. Staat het circus ergens midden
ln Duitsland, dan moet om de andere dag
verse vis uit Cuxhaven worden aangevoerd,
honderden kilometers van de plaats in
kwestie gelegen. „Per slot kan ik mijn zee
leeuwen geen gezoute haring aanbieden als
surrogaat", reide de heer Hagenbeek,
Vóór de oorlog kende ieder kind in Wenen
het circus Hagenbeek, het had daar zijn
vast winterverblijf. Tijdens de oorlog echter
werden de gebouwen in dc as gelegd en
de enige andere mogelijkheid: op touraée te
gaan, is tegenwoordig te kostbaar.
Te grole concurrentie
"DIJ al deze moeilijkheden komt nog, dat
het circus Hagenbeek werkt in een
land, dat naar evenredigheid het grootst
aantal circussen telt. Vóór de geldsanering
van 1948 waren er driehonderd circussen,
die de vier zones van Duitsland bereisden,
circussen van allerlei aard en slag, van hele
kleine onderneminkjes, waarin één man
alle functie» verricht af tot circussen met
beroemde namen als die van Krone, Alt-
hoff, Sarrasani en Hagenbeek toe. Doch na
de geldsanerïng kromp dit aantal in tot on
geveer dertig in West-Duitsland en van die
dertig zijn er een zestal werkelijk grote cir
cussen,
In de goede -oude tijd was het mogelijk,
dat de Hagenbecks ln een bepaalde stad
opvoeringen gaven en daarna naar de vol
gende stad vertrokken in de zekerheid, dat
ze daar zo lang konden blijven als zij een
volle tent trokken.
Tegenwoordig lopen ze de kans een ander
circus in dezelfde plaats aan te treffen,
maar zelfs als dit niet het geval is, moeten
ze concurreren tegen ijsrevue's, carnavals
met gemeentesteun of -de een of andere
sportultvoering binnenshuis, iets waarvan
Duitsland wemelt,
Het circus wordt reeds afgetakeld. Dezer
dagen gaan de paarden naar Engeland; de
temmer Rudolf Matthïes is met zijn Ben
gaalse tijgers voor een Lournée naar Afrina
vertrokken, de tamme giraffe gaat naar
Italië met het grootste circus, dat Duitsland
telt, het circus Krone ea een andere groep
dieren is voor de winter naar Parijs ver
huurd.
„Espanol", een Spaans circus, heeft een
bod gedaan op het circus Hagenbeek met
alles wat er aan en er in is, echter op voor
aarde, dat het de naam Hagenbeek mag
blijven dragen. De kans is niet groot, dat
de Hagenbecks dit zullen toeslaan.
Twee jaar geleden kocht de neef van
Lor enz, Willy Hagenbeek, het circus van
Adolf Althoff en dit noemde hjj Willy Ha-
genbeck's circus uit Hamburg" De Hagen
becks deden hem toen een proces aan op
grond, dat misbruik werd gemaakt van de
wereldberoemde naam. Daarbij voerden ze
aan, dat Willy zijn voornaam op de aan
plakbiljetten in kleinere letters bad laten
drukken dan zijn achternaam en dat op
zijn wagens de naam „Willy" bedekt was
met luiken. Bovendien was Hamburg on
verbrekelijk verbonden aan Carl Hagen
beek en bovendien had Wtlly het recht r.iet
de naam van die stad te gebruiken daar
hij daar niet woonde, voerden ze verder
aan.
Het Hof concludeerde, dat de naam moest
worden veranderd in „Willy Hagenbeck's
circus en spel van wilde dieren" en dat de
naam Willy moet worden gedrukt met het
zelfde lettertype als Hagenbeek, terwijl het
„Hamburg" moest vervallen.
De Hagenbecks hebben intussen nog niet
alle contact met hun dieren verloren. Ze
zullen hun „Zoo", hun dierentuin alhier, i
welke in 1907 werd opgericht, blijven be
heren en de zeeleeuwen en olifanten uit het
circus zijn daarheen reeds vervoerd. En
daar zullen ze dieren blijven africhten.
lende aanplakbiljetten en advertenties ia
dagbladen waarin de Turk, die weinig geld
heeft opzij te leggen, wordt aangespoord een
kans te wagen.
De prijzen zijn verschillend al naar de
bank, die de loterij houdt. Ce Maritieme
Bank bijvoorbeeld, die de Scheepvaartlijnen
vaa de staat beheert, lokt kleine spaarders
met afbeeldingen van wlt-gezejlde schepen
die op de blauwe wateren van de Zee van
Marmora liggen te dobberen of van ruime
woonschuiten, die geankerd liggen in de
Gouden Hoorn. „Dit kunt u verwerven door
een bedrag van 150 pond te starten", luidt
het aanlokkelijke opschrift op dergelijke
biljetten.
De Landbouwbank werpt een welwillende
blik op de landbouwers en biedt tractors
en blndmachines aan.
De Credietbank stelt lapjes grond in uit
zicht langs de Bosphorua, immers iedere
stadbewoner In Turkije droomt er van daar
nog eens een villaatje te kunnen bouwen
om er zijn laatste levensdagen te kunnen
slijten.
Een andere bank tracht de mensen te ver
leiden door hen in uitzicht te stellen, dat
ze geen huur meer behoeven te betalen,
elke maand stelt zij als prijs een nieuwe
flat beschikbaar.
Dit systeem helpt het wantrouwen, dat
boeren van oudsher jegens banken koeste
ren, te overwinnen. Intussen ondergaan de
oude methoden van het bankwezen hier
door wel heel eigenaardige wijzigingen.
Les in heieggen
T^EN TURK, die wat geld heeft gespaard,
verdeelt dit thans In bedragjes van 150
pond, de gewone prijs voor een lot (hoewel
er banken zijn, die al tegen lagere prijs,
bijvoorbeeld 25 pond, een lootje beschikbaar
stellen) om ze ln verschillende banken te
beleggen.
De banken hebben er natuurlijk geen be
zwaar tegen, dat de spaarders zich tot ver
schillende kantoren wenden. Hoe meer re
keningen ze kunnen openen, des te meer
provisie kunnen ze vragen. Ze hebben wel
maatregelen genomen tegen te haastig
terughalen van het geld; het moet tenminste
twee maanden op de rekening blijven staan.
Gezien het succes van dit stelsel hebben
ook andere bedrijven en ondernemingen het
middel van het loterijbriefje te baat geno
men. Zo is er in istanboel een kleermaker,
die ieder, die een costuum bij hem laat ma
ken een lootje schenkt en hierop kan men
een bungalow winnen.
Een hemdenmaker, die hemden maakt
onder de wel zeer toepasselijke merknaam
„Verrassingshemden" stopt een loterijbriefje
in elk hemd dat hö aflevert en dank zij
die lootjes heeft men kans op een aantal
prijzen welke variëren van een blok flats
tot auto's en het allerminste, wat men Kan
verwerven, is een vulpen.
De banken hopen, dat, wanneer de Turfc
er eenmaal aan gewend is geraakt spaar
penningen opzij te leggen, hij die gewoonte
trouw 2sl blijven. 2e leggen er de nadruk
op, dat, wat er ook gebeurt, de spaarder
niets kan verliezen. Zelfs al wint hij geen
huls of tuin. dan krijgt hij toch altyd nog
zijn twee en een half procent rente. D!t
soort van gokken, zeggen ze, is even veilig
als het geld in de bank.
Met ingang van l Januari a.«. zullen voor
de zes landen van de K.S.G. lagere maxi
mumprijzen voor schroot gelden. Het Hoge
Gezagsorgaan zal de tot dusver geldende
maximumprijs voor hoogovenschroot met 5
dollar en de prijs voor Siemens-Mart'a-
schroot met 3 dollar per ton verlagen De
adviserende commissie van producenten,
verbruikers en werknemers van de K.S.G,
heeft dit voorstel van de H.A. reeds goed
gekeurd. De minlsterrasd van de K.S G.
moet zijn houding daaromtrent nog vast
stellen. In de adviserende commissie heb
ben slechts de vertegenwoordiger* van de
schroothandel en de gehele Belgische d*le-
gatle van producenten, verbruikers en
werknemers tegen het voorspel van de H.A.
gestemd en volledige vrijlating van de
schrootprijzen verlangd.
Een woordvoerder van het Hoge Gezags
orgaan heeft echter deze uit Duitsland af
komstige berichten dat de H A, reeds besla
ten 2ou hebben de schrootprijzen binnen de
Gemeenschap te verlagen, tegengesproken.
Hij zelde, dat het voorstel no-1 aan de mi
nisterraad, welke op 21 December a.s te
Luxemburg zal bijeenkomen, moet worden
voorgelegd. Pas na deze bijeenkomst zal een
besluit worden, genomen.
In handelskringen te Luxemburg ver
wacht men, dat de H.A. zijn definitieve oe-
slissjng voor de Kerstdagen zal bekendma
ken en dat, zo er een prijsverlaging *au
plaatsvinden, deze voor ahe schoolsoorten
3 dollar zal bedragen. De meerderheid u&n
de adviserende commissie, die hier in het
begin van deze week bijeenkwam, was voor
een prijsverlaging van deze omvang.
Zotvel voör mavhinedraad als voor fijne
platen neemt de activiteit van de Belgische
industrie toe- Daarentegen blijven de zaken
kalm voor handelsstaal, ronde betonnen
stukken en dikke platen. De exportprijzen
naar de landen buiten de KSG handhaven
zich op het vorig niveau, in November
beliep de Belgische productie van ruw
staal 352.(jOQ ton tegen 365.000 ton In Octo
ber. Maar November telde 24 werkdagen
en October 27. In werkelijkheid is er du*
enige vooruitgang. Er zijn thans 42 hoog
ovens in werking.
Als Engeland
maar blijft
kopen
KOPENHAGEN, D«C.
TTOEWEL er niets aan het
TJ"han(i3e is pact de Deen
se landbouw, die afzetge
bied vindt ln Engeland en
vele andere landen, kijkt
de Deense Landbouworga
nisatie toch iels verder dan
alleen ln de naaste toe
komst, daar z(j er zich re
kenschap van geeft dat stil
stand achteruitgang be
tekent.
De allergrootste angst
bezorgt hun de vraag hoe
lang Groot-Brlttannië, dat
v rreweg haar beste klant
is, de Deense landbouwpro
ducten nog tegen hoge prijs
zal blijven kopen. Telkens
als het Lagerhuis ln Lon
den vraagstukken bespreekt
als verbetering van de
Britse landbouw of voor
keur geven aan de produc
ten van de landen die be
horen tot het Gemenebest,
loopt een rilling van vrees
langs de rug van de Deense
landbouwers.
Bijvoorbeeld in 1952, het
laatste jaar waarover men
cijfers heeft, voerde Groot-
Brlttannië uit Denemarken
87 794 ton boter in, 15.472
ton kaas, 183.599 ton spek
en 61.731 ton eieren, ter
wijl de totale export van
Deense landbouwproducten
bedroeg 136.856 ton boter,
53.841 ton kaas, 114.480 ton
>ck en 8B.636 ton eieren.
De enige grote afnemer
buiten Groot-Brlttannië was
West-Duitsland dat '07 397
stuks vee kocht op eer» to
taal export van 354 439 st
Penemarkens resterend
artikel, waarvan het een
overschot heeft, aardappe
len, werden naar talrijke
verschillende landen uitge
voerd en Duitsland nam
daarvan f .543 ton af van
de 122.437 ton welke werd
geëxponeerd.
Met het oog op hun af
hankelijkheid van de Britst
markt kijken de Denen bij
voortduring uit naar klan
ten elders. Het was een
bittere teleurstelling, toen
de Verenigde Staten de in
voer van kaas verminder
den 'en het ls een voortdu
rende doorn in het oog, dat
Duitsland zijn deuren riet
wijder il openen voor de
Deense producten teneinde
zijn eigen boeren té be
schermen.
De landbouwmethoden in
Denema>ken worden bij
v< ortduring herzien en
vooral de laatste zes, zeven
jaar ls daarvan in sterke
mate sprake.
