PW
Blanke Huiskamer 157.-
HOUTMAN tav,.
Ook Schiedam heeft zijn
Stradivarius
Ü1
VI)
V
Saterdag 9 October 1954
ROTTERDAMSCH NIEUWSBLAD
PAGINA 13
Ami
li
Het ontstaan der mensenrassen
Uitzwerming van Aziatische
bakermat
JÖSSS28U
Pr. Chr. Werkgemeenschap
komt hier bijeen
AT
AAR.
ANNEER.
Anderhalve, ton voor
industrieterrein
Predikbeurten
De binnenstad van
Schiedam
Rutimex gaat naar
Kommiezenlaan
Schiedamse politie wint
van hoofdstad-collega's
Nog een winter ijsbaan
Spieringshoek
Anthonie de Heer
jubileert f
/cem alleen
genoegen met
het beste
g7loJ'///7~77rze
Kt \l> lilt II OOG
DE GEHEIMEN VAN DE VIOOLBOUWER
Lagere huren voor
flat Niemvlantl
p
H
JAls secretaresse
D. DIJKSHOORN - OPTICIEN
PLATE Meubelmagazijn
ULEÏNTJES
SW'M
Redactie en hoofdagentschap; Droersvest 3, te!. 68091
fa een zaaltje van het Gereformeerde Jeugdhuis aan dp Lange Haven kwam gisteravond
te "Wetenschappelijke Kring bjjeeïi, een organisatie, die haar leden telt onder de Intel
lectuelen van Schiedam. "Vlaardingen en Maassluis. Er waren ca zestig: personen bijeen
gekomen om te luisteren naar een lezing van prof. dr W. A. Mfjsberg, hoogleraar voor
anatomie en embryologie aan de Rijksuniversiteit te Utrecht, handelend over ontstaan
en verspreiding der mensenrassen. Spr. gaf meteen te kennen, dat hij het onderwerp
wilde behandelen als anatoom, dus uit het gezichtspunt van de physlsche anthropologic.
spr. een onderkaak gevonden van een type,
dat thans nog slechts voorkomt op een ver
vooruitgeschoven Polynesisch eiland. Het
ligt voor de hand aan te nemen, dat ménsen
van het Polynesische type Malakka hebben
bevolkt en dat zij vandaar zijn verdreven
door latere rassen. Overigens is de bevol
king van het eilandenrijk aan de rand van
Azié een gecompliceerd probleem, dat niet
gemakkelijk op te lossen is.
Tijdens de discussie werden vele Interes
sante vragen gesteld, waarbij spreker gele
genheid vend om op te merken, dat bij de
*.g. orthogenic het ontstaan van de
moderne mens een leidend beginsel nau
welijks kan worden ontkend. Waarmee dan
het terrein der wetenschappelijke spe
culaties werd verlaten en bet laatste
mysterie van ons bestaan werd aangeroerd.
Als deze spreekt over hogere en lagere
mensenrassen bedoelt zij wat anders dan
de ras-discriminatie der nationaal-socïahs-
ten.
Voor de anatoom is een ras een groep
mensengekenmerkt door een bepaald
complex uau lichamelijke eigenschappen,
welke groep dan dikwijls als ee» samen"
hangend geheel gebonden is aan een be
paald geografisch gebïed-
In 1806 onderscheidde Blumenbach vijf
"hoofdrassen, t.w. het Kaukasische, hel, Azia
tische, het Ethiopische, het Amerikaanse cn
het Malaise. De huidskleur blank, geel,
zwart, rood en bruin, was daarbij het voor
naamste kenmerk.
-Deze indeling heeft zich lang gehand
haafd, maar men is thans tot een andere on
derscheiding gekomen: men neemt thans
drie hoofdrassen, nan bet Europïde, het
Mongokjïde en het Negroïde. De roodhuiden
worden -thans niet meer beschouwd als een
afzonderlijk ras. Zij hebben immers zowel
Europide kenmerken (zoals een sterk ont
wikkelde neus) ais Mongoloid e (de Mongo-
lenplooi "bij het oog en de blauwe Mogolen-
vlek>.
Iets soortgelijks is het geval bij het Ma-
leise ras, waar men europide, mongoloïde en
negroïde kenmerken terug vindt.
Hogereen lagererassen
Behalve de hoofdrassen en de beide meng
rassen zijn er verschillende „lagere" ras
sen, lager in die zin, dat zjj de indruk wek
ken dichter ttf een oertype te staan dan de
hoger ontwikkelde rassen. Zij z(jn daarvan
als het ware infantiele vormen. Als voor
beelden noemde prof, Mysberg de pyg
meeën en de hotientotten.
Ook elders heeft men verstrooide ne
groïde rassen, zoals de Aziatische negrito's
en de oüde Australiërs. Aan de hand van
lantaarnplaatjes Het spr. zien wat de an-
thropoloog onder infantiele en zelfs thyro-
morphe (<Lw.z. op het dier lijkende)
lichaamskenmerken verstaat.
Opgejaagde horden
Daarna ontwikkelde spreker een interes
sante theorie over de verspreiding der men
senrassen. De lagere raseen zijn het eerst
eitgezwennd uit de gemeenschappelijke
bakermat, zo meent men.
Deze bakermat denkt men zich in
Zuid-Oost-Azië en de scheiding tussen
ie hoofdrassen zou het gevolg zijn van
ie gebergtevorming in het tertiair. De
elfcens uitzwermende nieuwe Tassen
Ireven de oudere rassenprimitiever van
lanleg, voor rich. uit. Men vindt, voor zo-
;er zij niet vernietigd zijn, de resten nog
erug aan de buitenrand der bewoonde
oereld: in Zuid-Afrika, Australië en
Zuid-Amerika en op verspreide eilanden
jan de Stille Zuidzee. Vanuit de baker-
nat van Jiet menselijk ras is ook Indo-
lesië en Polynesia bevolktwaarop nog
ülerlei europide en negroïde kenmerken
duiden.
Een welsprekende laak
'Opgravingen van praehistorische skelet-
Jelen in Malaklta en Indonesië geven ster-
ce aanwijzingen voor de juistheid van deze
jitzwermingstheorie. Op Malakka b.v. heeft
(Advertentie)
Hel mandement
Zaterdag 16 October Is om vier uur ïn
een der zalen van Irene een. gewestelijke
bijeenkomst van de Protestant-Christelijke
werkgemeenschap van de P.v.d.A., Er zijn
twee sprekers, ds B- Ruitenberg en. A. B-
van Dijk, de burgemeester van Poortugaal.
(Advertentie)
Moderne kleine PIANO's
le Klas merken, versch. uitvoering,
matige prijzen. - franco levering.
ZATERDAG 9 OCTOBER.
Chr. Soc. Belangen: 4—3.3D uur, receptie gou
den jubileum chr. Bedrijfsgroepen Centrale.
Musis Sacrum: 8 uur, muziek, cabaret, dans,
PV. Schiedam se cartonnagefabriek.
Muziekschool: 3 uur, Mn Bevordering Toon
kunst, ledenvergadering-
TivoHt 7 uur, S.V.C,, contactavond.
Arcade: 7.3D uur, F.V. Hoelants, toneel en baL
Liberty; 8 uur. De Kindervrienden, jaarverga
dering.
Tivoli: 2 uur, Steeds Vooruit, film.
MarÜke: 8 uur, S.V. en H-V. Schiedam,
Harmonie: 8 uur Ambon ese eoniactavond
F.P.M.
Can tine Excelsior 8 uur: Film Int. Studie
Centrum (personeel).
Chr. Sociale Belangen 6.3a uur: Contactcom
missie jeugdwerk Ned. Herv. Gem,
ZONDAG 10 OCTOBER
Dansen In: Musis Sacrum, Tivoli en Schil-
peroord.
Volkspark 3.30 uur: Martini tEureka,
Tivoli uur: Amigo. Dansavond.
Musis Sacrum 8 uur: MiHerclub. Paasavond.
MAANDAG U OCTOBER
Irene: Filmavond C.J.M-V.
Maison Westhuis: P uur Filmavond Expcgé.
Koopmansbeurs: (elke avond) 7-3G uur Tafel
tennis.
BIOSCOPEN.
Pasage Theater: Zaterdag en Zondag 2, 4.1S,
7 en 9.15 uur; Vrijdag t.m. Donderdagmiddag
2 cn 8 uur „Doctor ln the House" (a.L)
Monopole: Zaterdag en Zccidag 3, 5, 7 e
uur; Maandag 2, 7 en 9 uur: „Pechvogel en
Co" (a.l.): Dinsdag tot en met Donderdag
2, 7 en uur: Staakt het vuren" (14 j.)
TENTOONSTELLINGEN EN MUSEA.
Stedelijk Museum; 2—5 uur eigen collecties
(ook Zondags).
Stedelijk Museum: (t.m. 10 October) 2—5 uur,
ook Zondags „Het Groen In onze stad".
Hof van Cyreno: (Overschie) 10—24 uur (tot
10 October) Tekenwerk van „De Studievrien
den".
LEESZALEN.
Gem. Openbare Leeszaal en BlbL, Lange
Haven: Geopend iedere werkdag (behalve
Maandag) van 9.30 tot 4.30 uur en Iedere avond
behalve Woensdag en Zaterdag) van 7 tot 8.r"
uur. Zondags gesloten.
R.K. Leeszaal en Bibl., Dam: Geopend iedere
dag (behalve Maandag} van 2 tot 4 uur; Iedere
avond (behalve Donderdag en zaterdag) van
7 tot 8.3o uur. 2ondags gesloten,
MEDISCHE DIENST.
Gemeente Ziekenhuis, Nassaufaan, tel 69126;
R.K. ziekenhuis Dr Noletstichtmg Dr Noiet-
straat, telefoon 694X1.
Voor aangifte van ongelukken belle men de
G.G. en G.D., telefoon 69290; politie 69333:
brandweer 69123,
Voor spoedgevallen geopend in het weekend
en des avonds: Apothek Evers, Lange Haven
BI.
Voor spoedgevallen zjjn de volgende artsen
tijdens het weekend te consulteren: ds Van
den Berg Lange Nieuwstr, 175, tel. 68881; dz'
Jn 't Veld, W. de Zwljgeriaan 23, tel. 685S».
Morgen viert het echtpaar
Schaneveid-Ouwerkerk zijn
vijftigjarig huwelijks feest.
De heer E. Schonevetd is op
27 Jttii 1879 in Schiedam ge
boren en zijn vrouw is
enkele jaren jonger en komt
■uit Leiden. Zij wonen sedert
47 jaren in Schiedam en het
zal hen dan ook stellig niet
can belangstelling van de
kant hunner Schiedamse
vrienden en familieleden
ontbreken.
ZONDAG 10 OCTOBER.
Ned. F rot. Rond, kerk Westvest 92, 10.30
iur ds Barnouw.
Evaag. Lath. Gemeente, kerk L- Nieuw-
itraat—Oranjestraat, 10 uur ds Solfnger,
urinerend.
Ned. Herv. Kerk, Grote Kerk, Nieuw-
itraat, 10 en 5 uur ds Jansen (H, A.);
Nieuwe Kerk, Nieuwe Maasstraat, 10 uur
ds Smtds, 5 uur ds Gres; Westerkerk,
yeidastraat, 9, 10.30 en 5 uur ds Hemmes
K. A.); Vredeskerk, Rotterdaxnsedijk, 9 en
.0.45 uur ds Gras, 7 uur ds Schouten,
II aardt n gen; Irene, Nieuwe Haven, 9.30
iur jeugökerk; wijklokaal Stsphenson-
itraafc 10 uur jeugdkerk; wijklokaal Nieuwe
Vïaasstraat 10 uur jeugdkerk; Kerk Kethel
10 uur ds De Bruijn, Vborber. E. Avond
maal, 7 uur ds De Bruijn-
Baptisten Gemeente, kerkïaal Broers-
rest, 10 en 7 uur ds J. Segaar.
Geref. Kerk. Oosterkerk 10 uur ds Van
Vageningen, 5 uur ds Van Wageningen;
Vantage kerk 10 uur ds Ootnkes, 5 uur
dem; Jullanakerk 10 uur ds Brinkman,
.30 uur ds Oomkes, 5 uur ds Brinkman;
Cethel 9.30 uur ds Krijger, 2.30 uur ds
irijger. f
Geref. Kerk (art. 31), kerk Westvest 30,
en 4 uur ds C. Vonk.
Ömi-Gcref. Gemeente. Geref, Jeugdhuis,
,ange Haven 97, 10 en. 5 uur leendienst.
Chr. Geref. Kerk, kerk Waranda hoek
5. K.-Iaan, 1.0 cn 5 uur ds A. Zwiep.
Chr. Geref. Gemeente, Volksgebouw,
JuinJaan 50, 10 cn 4 uur ds Middelkoop.
Kerkgemeenschap ter verbreiding der
leref. Leer, Boterstraat 8, 10 en 5 uur
amenkomst.
Ouö-Kath. Kerk, Dam 28, 10.15 uur
[oogmis.
Hersteld Apost. Genootschap, Stadhou-
erslaan, 9.3C en 4 uur dienst.
Evangelisatie, gebouw Broersvest, achter
e Molen, 10 uur eredienst, 6.30 uur dienst
es Woords.
Leger des Hells, legerzaal Lange Haven
7, 10 uur Heiligingssamenkomst, 12.15 uur
ondagsschool, 6 30 uur openiuchtsamen-
:omst Gernt Verboonstraat, 7.30 uur Ver-
issings samenkomst. Leiders brigadier en
ievr, Jouvcnaar-Drfjfhamer.
Kerk van Jezus Christus van de Heiligen
er Laatste Dagen. Lange Haven 59, 5 uur
odsdiensfcoefenmg.
Ned. Herv, Geref. Evang.. zaal Irene, Nw
laven 385, 30 uur,
Teneinde op korte termijn te kunnen
overgaan tot verdere uitgifte van grond op
het Industrieterrein bewesten de Schie, zal
het nodig zij'n, dat een bepaald gedeelte zo
spoedig mogelijk wordt opgehoogd.
In totaal zal hiervoor nodig zijn een som
van 150.900,—waarvan een bedrag van
30.000,— zal moeten worden besteed voor
grond, afkomstig uit de in het Sterrebos
gegraven tweede dokput van Wilton-
Fijenoord.
De Dienst van Gemeentewerken heeft
deze grond inmiddels betrokken en de
post „Te verwerken materialen, en daarop
gevallen onkosten" geboekt.
Overeenkomstig het advies van de Direc
teur van Gemeentewerken stellen B. en W.
de Raad voor om voor gemeld doel een
crediet van 150.000,ten laste van de
kapitaaldienst van. de begroting voor het
Grondbedrijf voor het lopende dienstjaar te
verlenen.
Naar verwacht wordt zal van de aange
vraagde som 100.000 in 1954 en 50.000 in
1955 worden verwerkt.
SCHIEDAMSE DAMMERS
VERSLAGEN
In haar tweede uitwedstrijd tegen D.O.5.
uit Rozenburg, heeft het het Schiedams le
tiental niet willen gelukken om de buit mee
naar huis te nemen. Na een uitermate span
nende strijd moesten de Schiedammers m
de Rozenburgers hun meerderen erkennen,
Hoe spannend de wedstrijd was, blijkt wel
uit het feit dat om elf uur de stand pas 44
was. Ongeveer een uur later echter was de
stand 10—8 in het voordeel van Rozenburg.
In de laatste partij stond Schiedam iets
gunstiger, maar door zeer goed spel wist
hier de speler van Rozenburg aan Schiedam
remise af te dwingen. Eindstand dus 11—9
in het voordeel van de thuisclub. Voor vol
gende week staat een. uitwedstrijd tegen
Ons Genoegen uit Bolnes op het program
ma. Wij ver achten een kleine overwin
ning voor Sc. ...dam.
In de door de leden onderling gespeelde
partijen werden de volgende resultaten ge
boekt: J. C. Onink—D. Zonneveld 2—0; M.
Co té.ï- v. Tilborg 20; J. v Walsum—M.
A. v. d. Kraan 2—0; Voorwald—J. P v. d.
Watering 02; T. VisserChr. A. Haber-
roehl 0—2; I. Visser—J. de Wilde 0—2; j.
WesterveldD. Mast 0—2; S. Busscher—
Brecman 02.
Lezing van Horvath
voor Lv.A.O.
Op 12 October a.s. houdt de Schiedamse
stedebouwkundige, de heer J. M. Horvath
in. het Volksgebouw een causerie over de
binnenstad van Schiedam, toegelicht met
kaarienmateriaal.
In aansluiting op deze lezing wordt op
Zondag 17 October een» ochtendwandeling
door de binnenstad gemaakt, welke even
eens door de heer Horvath wordt geleid.
Lezing en rondleiding staan onder auspl»
rien van hel Instituut voor Arbeiders
ontwikkeling, aid. Schiedam.
De N.V. „Rutimex" te Schiedam, Haven-
dijk 31—33, heeft de gemeente verzocht een
perceel grond, gelegen aan de Kommiezen
laan, ter grootte van 5900 m2, aan haar in
erfpacht te verstrekken, naar welk perceel
zij voornemens is haar bedrijf te verplaat
sen.
Hiertegen bestaan bij B, en W. geen be*
zwaren en 2ij stelLen. de raad dan ook voor
aan de aanvraagster een perceel grond, als
boven omschreven, in erfpacht uit te geven
tegen de daarbij gebruikelijke voorwaarden.
Ieder jaar ontmoeten de voetbalveteranen
van de Schiedamse en Amsterdamse politie
elkaar, hetzij hier ter stede of in de hoofd
stad. Deze jaarlijkse match vond Vrijdag
middag in het Sterrebos plaats.
Of het nu aan de scheidsrechter lag of
niet, een feit is dat de Schiedammers een
traditie gebroken hebben. Een traditie, die
inhoudt, dat de Amsterdamse politiemannen
deze wedstrijden winnen. Daar is nu een
eind aan gekomen, want onze fiere stad
genoten hebben hun collega's met een 32
nederlaag naar huis gestuurd. Loomans (2
maal) en Fransen namen de doelpunten
voor hun rekening ill deze spannende en
uitermate faire match.
Alvorens de Amsterdammers de terug
tocht aanvaardden gingen gasten en gast
heren met hun resp. dames eerst nog naar
Musis Sacrum, waar een. gezellige avond
gehouden, werd.
Voor deze avond had men een bekende
Rotterdamse conferencier bereid gevonden
de pauze tussen diverse stukjes van de
Poliüetoneelvereniglng te vullen. Hij deed
dit natuurlijk op zijn eigen, vertrouwde
wijze. De toneelvereniging voerde het een-
actertje „Een Slippertje" op. waarvan de
heer H, Wilms van Beveren de regie had.
„De Optimisten", de band van de Schie
damse Politie zorgden voor de muziek.
Inspecteur H. Wilms van Beveren heeft
de avond geopend met een kort woord,
waarin hij in het bijzonder de Commissaris
van Politie, de heer K. .Rijpma, diens echt
genote en de heer en mevrouw Van der
Haagon welkom heette.
Bijna waa dit jaar een goede, oude be
kende voor Schiedam verloren gegaan. Een
bekende, die jaar in jaar uii schaatsgenoe-
gens brengt voor jong en oud. Het lot van
de Usbaao van de Schiedamse IJsvereniging
heeft ni. in de afgelopen weken nan een
ztfden draadje gehangen.
Het bestuur van de S.IJ.V. kreeg één de
zer dagen de tijding, dat zij het terrein aan
de Spieringshoek moest, ontruimen, doch
gelukkig voor de vele Schiedamse schaats
liefhebbers is dit voorlopig uitgesteld. We!
is de ijsbaan iets kleiner geworden, dit is
nu reeds te zien aan de vele piketpaaltjes,
die in het veld zijn uitgezet. Deze piket-
paaltjes betekenen nl. het begin van de
bouwerij.
Als het Koning Winter behaagt, zullen
de Schiedamse en Vlaardingse schaais-
beoefenAsrs zich dus voorlopig nog een
jaar op deze vanouds bekende baan kunnen groef geklopt. Dat zit I Zie je, opirle ma-
vermaken. cier kan men inscheuren van hét hout
Anthonie de Heer is een 72-jarige
bsiooner ven de B.K.Aaan te Schie-
dam, die dezer dagen behalve zijn s
verjaardag nog een merkivaardig
jii&iïeutn viert. Hij is n.L sedert 25 s
s jaren een toegewijd beoefenaar van
een zeldzame liefhebberij: hij bouwt 5
violen en andere strijkinstrumenten
Hij heeft er in de loop van deze 25
5 jaren -niet minder dan vijftig gemaakt.
„Ik heb overal in de icereld veel col-
lega's," zegt hij, „Bi correspondeer
met vioolbouwers in de V.S. en in 5
Zwitserland, ik betrek m\jn grondstof- i
fen uit Tsjechoslowakije, India en het
j Nabije Oosten. jj
5 Het is een mooie liefhebberij waar
5 muziek in zit. En ik zegen nog altijd 5
de Gemeentelijke Bibliotheek., waar ik t
de boeken Jieb gevonden, die mij de s
weg hebben gewezen toen ik als voor-
5 malig belastingambtenaar met deze
5 schone kunst begon 5
s Jammer, zegt onze Stradivarius, dat 5
ik niet klaar heb kunnen komen voor
2| het Concours voor instrumentbojitvers
te LuikEen samenloop van omstan- 5
digheden heeft gemaakt, dat ik niet 5
i heb kunnen gaan dit jaar, hoewel aft 5
speciaal nog enkele weken respijt heb 5
5 gekregen en ettelijke keren ben uit- 0
5 genodigd. „Maar, aldus deze krasse 72- s
i jarige, als er het volgend jaar weer
een Concours is, ga ik er zeker naar 5
5 toe."
5 5
(Advertentie)
Neem alleen genoegen met het
allerbeste ais het gaat om de
verzorging van Uw huid.
Probeer niet lukraak, maar kies en
blijf bi] een beproefde methode,
die gebaseerd is op medische ervaring*
Kies dus voor Uw schoonheidsverzorging
de cosmetica, bereid volgens recepten van..
Dr P. H. v. d. Hoog {huidarts), want tfte
gezond voor Uw huid,
afgestemd op het Nederlandse
klimaat en dus ook voor U
de ideale cosmetica!
Huidverzorging
op medische basis
IEDERE VIOOLBOUWER heeft zo zijn geheimen. Er is een mysterieus verband tussen
houtsoort en klank, er is een wonderlijke harmonie tussen het timbre en de dikte van
bodem en dek van de klankkast, er is een voor de leek verborgen verband tussen de ge
bruikte lak en de resonantie er is ook zo iets als de gulden snede, woorden waarbij elke
vioolbouwer de vinger op -de lippen legt en tot een diepzinnig zwijgen vervalt
Wie de vierkplaats van een vioolbouwer binnentreedt, komt dus meteen in de ban. van
het diepe mysterie. Dat is altijd zo, al is de vioolbouwerswerkplaats niet meer dan een
hoekje van een rommelzolder, waar moeder de vrouw noodgedwongen— haar was te>
drogen hangt, zoals bij de 72-jarige vioolbouwer De Heer, die louter voor zijn pleizier in
zijn vrije tijd vijftig violen gebouwd heeft, alsmede drie driekwarts violen, drie violas
d'amore, 2 viohnas d'amore, 1 alto en 1 cello. De Heer is er vijfentwintig jaren geleden
mee begonnen en het heeft hem sedertdien niet losgelaten.
Hij heeft in de loop van de jaren een
prachtige collectie instrumenten en gereed
schappen bij elkaar gebracht en zich een
grote vaardigheid in de bewerking van het
edele hout verworven. En dat is nu precies,
wat De Hee»* zelf beschouwt als het gehein?
van de vioolbouwer:
Het wordt op het laatste een kwestie van
gevoel als je je met 100 aandacht aan
een liefhebberij geeft, dan wordt je cr een
meester in
EN HEEFT U zich voor 100 aan deze
liefhebberij gewijd?
Het is geen vraag, want wie deze viool
bouwer bezig ziet of hem over zijn liefheb
berij hoort vertellen, weet dat er in de
wereld niets belangrijker voor hem is dan
de.'viool. De wereld zelf is alleen maar in
zover belangrijk als zij grondstoffen voor de
viool levert.
De Heer heeft een verre vriend in de
V.S., die hem aan brokken van bet mooiste
hout geholpen heeft, dat een vioolbouwer
zich maar kan wensen. Die vriend bezocht
In zijn vacantie de Noordamerikaanse Staat
Maine en zocht daar in de bossen naar echt
onvervalst maplehout Hij vond er een ge
schikte stam en zonde per postpakket een
paar stukken naar zijn collega-vioolbouwer
De Heer in Schiedam.
Wat ga ie nu doen, vroeg men De Heer
op het postkantoor, „bestel je je brandhout
in Amerika?" Maar nu weet men er wel
beter, want zij hebben net als w|j gezien
welft een prachtige vlammen er In dat hout
zitten als een geoefende hand er een prach
tig gelakte bodem van maakt.
En dat brengt ons meteen naar India, Een
belangrijk land, want daar groeit de Styrax
benzoin, de boom, die het Benzoe-hars
levert. Wat zou een viool z|jn zonder het
glanzende lak, waaronder de vlam van het
hout er uit ziet als cirrus-wolken tegen de
oneindigheid van öe hemel?
PR IS NOG zo'n geheim bij de vioolbouw:
de dikte van het bovenblad en de dikte
van het benedenblad. Is dat misschien het
grote geheim van de vioolbouwer
En zo belanden wij in Italië. Want het is
een Italiaanse kennis van een Tsjechische
houtleverancier een vioolbouwer van
beroep die daarover Inlichtingen heeft
verstrekt. Ook Italië is van belang in de
wereld ven violen en cello's. Misschien juist
Italië Ja, want ook zonder te dwepen met
de instrumenten der oude Italiaanse viool
bouwers zonder deze te verheerlijken,
mogen we deze wonderlijk harmonisch ge
bouwde instrumenten toch zeker als een
voorbeeld beschouwen. Bij het bouwen van
zijn cello vond de Heer per intuïtie de dikte-
maten voor het hout van bodem en boven
dek en bij vergelijking met de cijfers van
een Italiaanse vioolbouwer bleken deze op
een haar na te kloppen
PN HOE MAAKT u de violen nu
De 72-jarige vioolbouwer doet esn
greep in een kast en toont ons een mal van
een halve viool de andere helft is natuur
lijk net zo. Aan de hand van deze mal wordt
een binnenmodel van. een viool gemaakt,
het z.g, bïokmodeL
„En dan neem ik een dunne strip hout
en met behulp van water en een verwarmde
buis van metaal buig ik deze strip rondom
het blokmodel. Zodra het hout is afgekoeld,
is het in zijn nieuwe vorm verstard. De
einden worden zorgvuldig aan elkaar ge
lijmd en zo heeft men de zijkant van de
viool gereed. Het is de zijkant van de viool,
die het eerst tot stand komt,,,. Daarna
neem ik twee plankies van hetzelfde hout
lijm die met de rand op elkaar. Dai
wordt het achterblad, dat doorgaans uit
twee helften bestaat. De vorm staat er met
behulp van de mal op aangegeven en met
een figuurzaag of met een lintzaag wordt
de ruwe vorm uitgezaagd. Op het blad geef
ik met cijfertjes aan, hoe dik het op de ver
schillende plaatsen moet zijn en dan breng
ik met gutsen en kleine schaafjes. vijf cm
groot en met een snede van ongeveer een
cm, die mooie welving aan, die het sieraad
is van een goede viool Die kleine schaafjes
heb ik zelf vervaardigd...."
Zo komt ook de verdieping aan <3e rand
tot stand, dat is de beroemde „gorge" of
..Hohlkehie". Wat zijn wij voor volk? Wij
hebben niet eens een naam voor dit onmis
bare detail bij de bouw vaneen viool. "Wat
doet u nu
l/TET EEN strïjkmaatje zet De Heer een
J-TA zwart Ujntje langs de buitenrhnd van
het blad en nog een ïïjnfie, Lef.s \'erderop
Dat wordt inlegwerk van het zuive-rste wa
ter. Een geul tie wordt uitgestoken, het
mes ie telkens even tn het vet, om. gemak
kelijker te kunnen snijden het bijtefltje niet
meer dan l mm bteed. Een randde zwart
hout wordt met Hm aangestreken ibn in de
ifftlrl .M— I* V- ,Ii I Tï. 1.
voorkomen. Nu wordt de buitenrand netjes
afgerond. En. wil ik weten of het blad
overal dun genoeg is dan gebruik ik deze
schuifmaten met verlengde bek. Ook zelf
gemaakt: ik kan ec tot op een fractie van
een millimeter op elke plaats van het
onder- of bovenblad -de dikte van het hout
mee meten.
Het bovenblad wordt net zo gemaakt. Als
er de f-gaten in uitgestoken zijn. worden
de drie delen van de viool aan elkaar ge
lijmd met de stapel, de steunen en de bas-
balk er tussen. Eerst de bodem en dan het
bovenblad. Ze jvorden met behulp van klos
sen vastgezet,
ZIE NU eens wat de hals een zorgvuldig
heid vergt. Eerst wordt van de hals
een ruwe vorm gemaakt daarfta wordt alles
met fijne gutsen uitgestoken. De hals wordt
met een hoek van 35 graden aan de viool
gelijmd. Deze hoek bepaalt ten slotte de
druk op de kam en het bovenblad. Zonder
voldoende druk geen trilling; maar is de
druk te groot, dan wordt de klank gesmoord.
Weet u dat er bi] een goede viool 22 kilo
druk op de kam staat
Er is een vaste verhouding tussen de af
stand van het punt waar de vrije snaar be
gint tot het lichaam van de viool, en de
afstand van laatstgenoemd punt tot "het
midden van de Inkeping in het bovenblad.
De verhouding heet de „Mensur" en velen
weten niet hoe groot die Mensur is.
De Minister van Wederopbouw en Volks
huisvesting heeft in het begin van het jaar
doen weten, dat het voor Schiedam gelden
de verhogmgspercentage (!7®/e) ook op de
huren van de woamgen in „Flat Nieuw-
land" moest worden toegepast, doch dat
ten aanzien, van de „Koningin Emma Flat"
gunstig zou worden volstaan met een huur
verhoging van 8«7» IÖ'/d.
B. en W. hebben na de invoering der ver
hoging niet opgehouden om de minister te
vragen om een gunstige regeling voor de
Flat Nieuwiand-
Voorgesteld om ook voor deze woningen
de huurverhoging tot 8'/« te beperken.
-Met veel voldoening delen B. en "W. thans
mee dat op 13 September j.ï. gunstig is be
slist en dat per ministeriële beschikking de
huurverhoging is vastgesteld op 8*/», met
terugwerkende kracht tot 25 Januari 1954.
Het teveel betaalde zal met de huurders
worden verrekend.
Het geheim van de vioolbouwer Nee,
kennelijk niet, want De Heer verraadt het
meteen: het is de verhouding van 2 3.
Staartstuk en toetsen maakt men van
ebbenhout. Het polijsten ja dat is een
karwei. Met f|jn schuurpapier kan men het
hout doen glanzen. Maar ook het uitsteken
van de welving is een geweldig werk. Het
hout is soms hard. Met een bodem alleen [s
men soms een hele dag bezig en dan werkt
men of men op een stuk steen zit te bik
ken Voor het maken van een hele viool
Ja. als je alles achter elkaar zou kunnen
doen, misschien een week maar dat kun
je niet, want dat lakken en drogen, nog eens
lakken en weer drogen, uoms tot «esmaal toe
dat houdt zo lang op. Die lak, dat is een
wereld op zichzelf. .Weet uen terwffl de
72-jarige vioolbouwer voortgaat ons in te
wüden in de geheimen van z|jn kunst, ont
dekken wij zelf het geheim van de viool
bouwer. Het 15 liefde voor zün werk en
vooral GEDULD.
De 72-jari0e Schiedamse amateur viool
bouwer Ani,tonie de Heer heeft in zijn
primitieve werkplaats deze zomer zijn
eerste cello gebouwd. Het 1 s een prachtig
werkstuk geworden met een sonore klank.
Hir bewijst wat een man in zijn vrije tijd
kan doen!
mm
kom je met veel mensen
in aanraking.
Op )e uiterlijk wordt zeer veel gelet.
Vandaar dat de keuze van een bril
montuur zo belangrijk is.
U hl er fa te adviseren is cos een erezaak,
ST. LIDUINASTR AAT
SCHIEDAM
TELEFOON 676*9
DRESSOIR, 4 STOELEN, 2 CLUBS, blank, nieuwste
TAFEL, 1 meter rond ƒ59.—
BLANKE DAMESFAUTEUIL ƒ3040
Kom binnen. Kom zien bij
GROTE MARKT 31 - SCHIEDAM
Wie de
steeds eert,
is het „SUCCES"
altijd weeid
