Vijftig jaar Tuindorp Vreewijk
i
Dr. H.
1
P. Berlage zei eens:
^voorschootjes-architectuur'
Bij gezondheidszorg is
organisatie feodaal"
Niet alles
rozegeur en
maneschijn
OASE NA HALVE
EEUW NOG
„BIJ DE TIJD"
mmmmm
vy*. r
Man laat 22.300
in trein liggen
Trambestuurders in
Bergen (B) staken
voor collega
Filatelistenjmradijs in Utrecht
Gouddiefstal in Den
Haag berecht
ROTTEHDASSSCRT MEBETWSBBSD ïfeMEUBBeS
iiiiiiimiiiiiinmiiiiiiiiitiimiiiimiinHiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiimiiiiimmiiiiimiiiMiiMiiiiraiiimiiimiiiniiimiiiHiiiiiiiirai'j
nffliiiiiiimniiiiHiHiiMiiiiiiHiiimimHiiiiHHiniHtimiHmiiMimii
''llillÜEIÜIIillltillillllllililiilflIlllllIlllllflIIIIIIIilllllliliMilllilfllillin
s-.jUHiiiuHHimmitBfiiiiiiiianwHimittownjintnmuHiininiHHranmn^j^timutmHHumnmmHiniiimruiuiiintuniiuiiuiiiHHniuHii
0e N.V. Maatschappij voor Volks
huisvesting: „Vreewijk" gaat
van S tot en met 11 juni het feit,
dat het tuindorp vijftig jaar be
staat, feestelijk vieren met een
receptie, twee herdenkingsavon
den, een tentoonstelling en een
aantal sport- en spelcvcnementen.
Voor de tentoonstelling kunnen
bewoners van Vreewijk eigen werk
inzenden, zoals schilderijen, aqua
rellen, foto's, houtsnijwerk, enz.
Het bestuur wil er zoveel mogelijk
bewoners bij betrekken. Enkele
tientallen wonen er langer dan 45
jaar. Bij de sport- en spelmanïfes-
taties, die op stapel staan, zullen
de jongeren niet worden vergeten.
De versierde autopeds van de jeugd
van 5 tot 9 jaar, zowel als de wie-
Ierwedstrijden voor jongens van
11 tot 18 jaar, zullen er toe bij kun
nen dragen dat de herdenking voor
jong en oud een feest wordt.
Een feest is het ook altijd weer voor
de niet in deze wijk wonende Rotter
dammer zich te verlustigen in. de aanblik
van hloesexnenae bomen en het ontluiken
van "het frisse blad. De donkere seringen
sisan al te geuren, de magnolia bloeit
gelijk met de goudenregen en de grond
ligt bezaaid met roze bloesem van de al
"bijna uitgebloeide Japanse kers. Al dat
schoons staat mi:e+ alleen aan de mooie
singels Leede en Lange Gee.-, maar ook
langs brede wegen, in smalle straatjes
en in de achtertuinen. Overigens telt
Vreewijk een nog veel uitgebreider assor
timent bomen en struiken en het zijn
juist deze grote weelde en de rust, die bet
„doop" met redht aanspraak doet maken
op de onderscheiding „Tuin"-dorp.
In 1921, toen de bouw nog volop aan
de «gang was, schreef men. al: „In onzen
geestelijk overspannen tijd is bet zoo
hoog nood'ig eens uit dat stadsleven te
komen."
Dat het stadsrumoer en het verkeer
zich in 45 jaar vele malen zou vermenig
vuldigen, durfde men toen zelfs niet te
dromen. Het is echter een groot bezwaar,
dat de toenmalige architecten bij hun
opvattingen van de technische en esthe
tische kant teveel het accent hebben ge
legd op woningen, die bedoeld waren
voor „den eenvoudige burgeüjiken stand".
Niemand minder dan de grote architect
uit die dagen, <Sr. H. P. Bes-lage, zei er
van: „Deze wijze van bouwen, geeft alleen
een gevel die verantwoord is, maar daar
in schijnt het interieur een. secundaire
functie te moeten vervullen." Dit inder
daad grote contrast deed hem deze vorm
geving omschrijven als voorschootjes-
archi'tectuuir."
DORP ZONDER PALEN
T\£ keus is destijds op de linker-Maas-
gevallen, omdat de gunstige klei-
bodetn van de poidter Kamera elksland bij
iage bebouwing een kostbare fundering
van heipalen overbodig maakte. Om de
exploitatie mogelijk te maken werd op
25 juli 1913 de N.V. „Eerste Rotter-
damsche Tuindorp" kt het leven geroe
pen, met een kapitaal van f 500.000. Vol
gens de statuten waren deze woningen:
„Besonderlijk bestemd ten behoeve van
de minder gegoede bevolkingsklasse".
Om na de oorlog gebruik te kunnen
malken van een. sfaaitskrediet werd een
afzonderlijk lichaam, de N.V. Maatschap-
Pij „Vreewijk", gesticht. Dat gebeurde
op 8 juni 1916 en deze datum heeft men
aangehouden als de dag van bet ontstaan
van Vreewijk.
In hetzelfde jaar kon het eerste blok
var, 45 woningen worden gebouwd, naar
de plannen van de architecten De Roos
en Óvecrekider, Dit blok staat op het plein
Brink, dat nog steeds als het centrum
van Vreewijk wondt beschouwd. Aan
sluitend bouwde men het „Zuider Volks
huis", dat thans onder de naam „Vereni-
êteg De Brink" nog steeds wordt ge
ëxploiteerd.
Bedde vennootschappen werden later
samengevoegd tot de tegenwoordige N.V,
Mij. voor Volkshuisvesting „Vreewijk",
nu geleid door de heren G. J. Huïskes
ca H. Plasschaent Het tegenwoordige
woningbezit van ruim 5700 woningen,
Wopt uitstekend met de in 1921 gepu
bliceerde raming van 5750 woningen. Tot
het bezit van „Vreewijk" behoort ook
het tuindorp „De Vaan", aan de overzijde
vasi de Dordtsesüraaitweg. Aan dit com
plex is hoofdzakelijk gebouwd in de jaren
1942 en 1943. Ook de ramte woningen
langs de Groene Zoom en de Zuideras
werden, nog gedurende de Tweede
Wereldoorlog opgetrokken.
HONKVAST
Tl IJ het in gebruik nemen van het
bebouwde gedeelte is gezegd „dat
nier. een tuindorp wilde geven met véél
ton, groen en bloemen, een lapje grond
om te bouwen, en een speelveld om het
lichaam te sterken". Voor alles wilde
ffien geven: „Eene woning, die noodt tot
blijven, die rust geeft en moet leiden tot
bezonkenheid en werkelijk geluk."
v&>
SLo ÈcAÏ
v-
0 Deze platanen zyn de bewoners uan lep endaal een doorn
in het oog. In 1964 hebben ze gevraagd de 25 meter hoge
obstakels te rooien, maar dit verzoek is nog niet ingewilligd.
Det doel is bereikt, wamt volgens de pfé!J§§|
laatste cijfers, ons door „Vreewijk" ver- ««Hill
strek», leeft er in rond 80 vo nun gen een
aantal mensen, dat er van de trouwdag
af respectievelijk 4fi, 47 en 48 jaar
woont.
Ofschoon het voor de vluchtige be
zoeker eon lust is om er te wandelen,
is niet alles in het „dorp" rozegeur en
maneschijn. In de loop der jaren hebben
de bewoners veel klachten ingebracht
en. onder de toenmalige directie 13 daar
aan slechts ten dele gehoor gegeven. Dit
leidde op 5 juni 1950 tot de oprichting
van de Huurdersverentgmg „Vreewijk",
met het doel de belangen der bewoners
collectief te gaan behartigen.
BEJAARDENCENTRUM
TTET is goed wonen in Vreewijk, daar-
over is een groot deel der bewoners
het eens. „Maar", zo vecrtelde ons één der
bewonars, die er al 46 ja ai' woont, „dat
moet u dan zien met het oog op de om
geving. Niet voor het huis. De woningen
zijn altijd te klein'geweest en de lappen
tuin hadden best wat kleiner kunneft zijn
en de woningen wat groter. De_ zolder
kamertjes, die destijds een winstpunt
waren op de alkoofbouw, zijn hokjes met
schuine daken, die nu „slaapkamers"
worden genoemd. In de keuken staat de
w.c. pal naast de keuken en bij de aan
recht staat men zichzelf in het Ücht. Veel
bewoners hebben zelf een douche laten
aanleggen, want die is in geen enkel huis
ingebouwd. Daarom willen jongeren er
niet meer wonen. Op de duur wo: dt bet
één groot bejaardencentrum.,"
Ook over de achterpaden zijn er veel
klachten, maar daaraan hebben ook de
bewoners schuld. De meest verwaarloosde
tussenterreinen, tussen Mare en Meilamd,
worden nu onderhanden genomen, maar
de directie rekent er op dat de bewoners
dan ook de verbetering zullen weten te
waarderen, en respecteren.
Hoewel al het groen, de bloemen en de
bomen het tuindorp tot één der fraaiste
van Europa hebben gemaakt, kan men
ook teveel van het goede krijgen. De
boompjes, die tientallen jaren geleden
zijn geplant, zijn uitgegroeid tot reuzen,
die meer dan dubbel zo hoog reiken dan
de uiterste rand der daken. Daarom ver
zochten de bewoners van de Iependaal
(de bekende schrijver Willem van Iepen-
daal ontleende daaraan zijn schuilnaam)
de platanen, die zijn opgeschoten tot een
hoogte van 20 tot 25 meter, te rooien.
Ze weren het zonlicht uit de woningen
Ver weg uan het stadsgewoel weerspiegel en de hoge bomen
glashelder in het stille water bij de Enk
UTRECHT 14 mei - „Veel problemen
op het terrein van de gezondheidszorg
worden fundamenteel veroorzaakt door de
vaak feodale organisatiestructuur". DU
zei dokter B. T. G. de Jong, hoofd van
de hoofdafdeling algemene gezondheids
zorg van de geneeskundige hoofdinspectie,
gistermorgen op het achtste tweejaarlijk
se ziekenhuiscongres in Utrecht.
Hij merkte verder op. dat toepassi ng
an alle nieuwe medische verworvenhe
den zoveel personeel en inspanning zou
vergen, dat er een situatie zou ontstaan,
waarin een groot deel van de mensen be
zig is, het andere deel in leven te hou
den. Het opstellen van een prioriteiten
schema acht hij dan ook noodzakelijk.
Tussen 1951 en 1961 is het aantal per
soneelsleden van de Nederlandse zieken
huizen verdubbeld tot 60 000. Het aantal
verpleegsters in de ziekenhuizen nam toe
van 2,07 per duizend inwoners in 1955 tot
2,55 per duizend in 1963. Hieruit blijkt al,
dat de huidige spanning tussen vraag en
aanbod van verplegend personeel niet
wordt veroorzaakt door een geringere be
langstelling voor dit beroep, maar door
een steeds toenemende vraag.
..Openheid" ts een van de eerste vereis
ten. De overdreven geheimhouding die
sommige ziekenhuisbesturen betrachten.
MAASTRICHT, 14 mei Spoorwegre
chercheurs door het gehele land hebben
gisteren gespeurd Daar een bedrag van
22500 gulden. Jonkheer Jean de Zantis
de Frijmerson uit Luik zegt dat bedrag
donderdagavond om kwart voor zes m
Maastricht in een eerste-klascoupé van
de stoptrein Roermond-Maastricht te heb
ben achtergelaten. Pas toen hij goed en
wel bij zijn zuster in Luik was aangeko
men, miste de jonkheer het geld. Vanuit
Luik waarschuwde hij donderdagavond
om tien uur de spoorwegrecherche in
Maastricht. Een haastig onderzoek in en
kele treinstellen en een ondervraging van
het personeel dat in Maastricht de trein
had schoongemaakt, leverde geen succes
op. De jonkheer had het geld donderdag
bij een Haagse bank opgenomen. Hij had
het geld in een oude bruine omslag van
de Amro-bank gestopt.
Aardgasvondst in Noordzee. De Ameri
kaanse oliemaatschappij PhUJips Petroleum
Company heeft bekendgemaakt, dat een inter
nationale exploratiegroep op 145 km ten oosten
van de monding van de Hum her een belang
rijke hoeveelheid aardgas heeft aangeboord.
Op 3 300 meter diepte deed men de vondst
Op het ogenblik levert de boring 300 000 ku
bieke meter gas per dag op.
bijvoorbeeld als het om fmanciele gege
vens gaat, noemde hij ..feodaal". Een der
gelijke houding kan leiden tot een gevaar
lijk isolement en een ontbreken van com
municatie met andere instellingen van ge
zondheidszorg. Bij meer openheid, aldus
de heer De Jong. behoeven veel misver
standen niet te ontstaan
Bij een ziekenhuis moet de geneeskun
dige verzorging primair staan Het is on
aanvaardbaar, een ziekenhuis op levens
beschouwelijke grondslag u:t levensbe-
beschouwelijke overwegingen m stand
te houden, als het. geen levensvatbaarheid
meer heeft.
De besturen van de kleine ziekenhuizen
zuilen ernstig hun verantwoordelijkheid
moeten nagaan, aldus de heer De Jong:
als de ziekenhuisverstrekking een aanflui
ting wordt, heeft het ziekenhuis geen be
staansrecht meer
'Van onze correspondent1
BRUSSEL, 14 mei Stakend peisoneel
an de bussen en trains in de Belgische
provincie Henegouwen heeft gisteren b j
het gerechtshof te Bergen de vrijlating ge
sis: van de trambestuurder, die was be
trokken bij een aanrijding m de vroege
morgen van donderdag in een dorpje in
de omgeving van die stad. Rtj een bot
sing met een vrachtauto geladen met fles
sen «puitwater, verloor daar een 58-jange
vrouw het leven, een ander slachtoffer
verkeert in levensgevaar, van een derde
werd de wervelkolom ernstig beschadigd.
34 andere personen, voor het merendeel
vrouwen die naar haar werk gingen, zijn
meer of minder ernstig gewond.
De trambestuurder werd aangehouden,
beschuldigd \an het te snel gebruik ma
ken van het voor ran gs recht van de tram.
Zijn collega's beweren dat de pc nul tl bLj
de chauffeur var. de vrachtauto ligt, cLe
met grote snelheid kwam aangereden en
die met heeft gezien dat de tram oen aan
hangwagen had. Zij zijn vrijdagmorgen
een staking begonnen en hebben de vrij
lating van de aangehouden bestuurder ge-
eist. De officier van justitie te Bergen wei
gerde de woordvoerders te ontvangen In
overleg met de vakbonden, die zich m Bei-
gie meestal direct aansluiten bij zulke ac
ties, omdat zij bevreesd zijn £nders het
overwicht op hun aanhangers te vei liezen
zou de staking nog tot vanmiddag twaalf
'uur duren
DEN HAAG, 14 mei De officier van
justitie bij de Haagse rechtbank
heeft gisteren twee jaar gevangenisstraf
geëist tegen de 33-jarige koopman Akkie
B. uit Den Haag, die ervan verdacht
wordt bij drie grote inbraken bij j'uweliers
in Den Haag enkele honderden gouden
ringen te hebben gestolen en bij een in
braak bij V- en D. voor f 17.000 aan hor
loges. Tegelijk met de koopman stonden
vier verdachten terecht wegens heling
van de gestolen goederen. De officier eis
te acht maanden, waarvan drie voorwaar
delijk, tegen de 57-jarige monteur M. v.d.
L. uit Den Haag, J, M. uit St. Willebrord
en de 55-jarLge kweker F, J. L. de B. uit
Zundert en zes maanden, waarvan drie
voorwaardelijk, tegen de 52-jarige J. T. B.
eveneens uit Zundert
Akkie B., in wiens kamer 375 gouden
ringen onder de vloer waren aangetroffen
verklaarde niets van de inbraken te we
ten, Die ringen waren van zijn oom, zei
hij." De oom is inmiddels overleden-
De Brabanders verklaarden in de me
ning verkeerd te hebben, dat de hun aan
geboden koopwaar van smokkel afkomstig
was. Uitspraak op 27 mei.
en ook heeft men veel last van wilde
duiven, die zich in de takken nestelen
en die niet karig zijn met hun uitwerp
selen.
Gisteren stonden de platanen er nog
en het ziet er naar uit dat ze cr nog heel
lang zullen, staan. Niet alle wensen gaan
in vervalling! Ook tal van straten zijn
aan verbetering toe en dat is weer een
0 De eigenaar van deze auto heeft
het parkeerprobleem opgelost door
uan zy?i voortuin een a/gesloten open
lucht-parage te maken.
zaak voor dc afdeling Bestrating. Daar
kampt men met gebrek aan personeel en
waarschijnlijk zullen ook de financiën
van de gemeente wel een rol spelen.
(Van onze correspondent!
UTRECHT, 14 mei. Filatelisten kun
nen tot en met zondag hun hart ophalen
in de Julianahal van de Utrechtse jaar
beurs. Er is daar de grootste postzegel,
tentoonstelling te zien die ooit in Neder
land werd gehouden. Volgens voorzichtige
sehattmg ligt daur voor een waarde van
zes a zeven miljoen gulden. Topcollecties
van de expositie zijn verzamelingen van
postzegels uit Tibet en Jemen.
De Utrechtse filatelisten vereniging or
ganiseerde de tentoonstelling ter gelegen
heid van haar 60-jarig bestaan. De Neder
landse vereniging van poststukken- en
poststempelverzamelaars, die dit jaar haar
vierde lustrum viert, verleende mede
werking.
De expositie werd vrijdag geopend door
mr. C. Th. E. Graaf van Lynden van
Sandenburg, commissaris der koningin in
de provincie Utrecht, Hij vond dat er in
Nederland eeji merkwaardige terughou-
dendhe'd bestaat wat betreft het afbeel
den van aangetrouwde leden van het
koninklijk huis-postzegels. Prins Hendrik
heeft 20 jaar moeten wachten voor zijn
portret op een postzegel verscheen on
prins Bern hard 25 jaar. Zou het met prins
Claus even lang duren? vroeg bij zich af.
Op de tentoonstelling laten de verzame
laars uit het hele land op 18.000 hinden
de beste stukken uit hun collectie zien.
Voor internationaal vermaarde verzame
laars ais M. C. Samson uit Rotterdam,
Poulie uit Blaricum, J. H. Broekman uit
Bergen (NH) en G. W. Gerrish uit Enge
land is een e re-hof ingericht. De expositie,
die de naam Uphilex draagt, beslaat een
oppervlakte van 8000 vierkante meter.
Er is een speciaal postkantoor ingericht
waar een bijzonder stempel kan worden
verkregen. D. U.Ph.G. fungeert dit week
end als gastvrouw van de Nederlandse
bond van filatelisten verenigingen, die in
Utrecht zijn jaarvergadering houdt en
vandaag de 34ste filatelistendag viert.
Advertentie
symfonie in
CKOPIS" jCLAVIERKONZfcftT IN E-MOLL
Afletjro
Aansta
SCHUMANN-SINFQNIE IN C-DUR
Aifegio con brio
STRiAw INSK H LA VIERK ONZERT
De edele muziek van de grote componisten inspireer:
de de etaleurs van Siebel tot een symfonie in goud.
Daarom laten de etalages van Siebel, Stadhuisplein,
u genieten van een bijzondere compositie van klas
sieke en moderne gouden sieraden. Ailes ter ere van
de opening van Europa's grootste concertgebouw „De
Doelen": het nieuwe juweel van de stad Rotterdam.
Gouden sieraden en gezellig uitgaan horen onver
brekelijk bij elkaar.
L
JUWELIERS
ROTTERDAM-STADHUISPLEIN 24-26-COOLS1NG EL 50—DEN HAAG-LANGE POTEN 11-AM STERDAM-KAL VERST RAAT 123