Horen en zien in alle theaters
en in De Doelen
Herbert von Karajan en de
Berliner Philharmoniker (I)
betadine
Dirigente Ria Borgmeijer
jubileerde met concert
Achteraf
bekeken
Stefan Askenasepianist
met een magische naam
VERKOOPSTER
VERKOPER
Veel meer „personeelsabonnementen"
Een evolutie
„Oog Oor"
Dichtende Rus
te dichterlijk
Kleine Doelenzaal goed bezet
Het
.eigen
toneel
Doelen-evenementen
Koos Bons in
de Laurenskerk
J. B. OVERWfJN
Woensdag in De Doelen, al lang op de plaat
Va
BOTTEBDAMSCH 'ilEBWSBiAD K ZéSmXt&G ai JUNI 1S66
(Advertentie)
TTET UITZETTEN' van personeelsabon-
J-J-neiöenten voor toneel, ballet, muziek,
kleinkunst, revue en nn ook film Is door
de Dienst Gemeentelijke Kunstgebouwen
overgenomen van de Rotterdamse Kunst
stichting en gaat een aanzienlijke uit
breiding tegemoet, in samenwerking met
de vertrouwensmensen in de bedrijven,
op wie deze vorm van publiekorganisatie,
die ook elders veel succes heeft, hier al
elf jaar steunt, met toenemende positieve
resultaten en een te verwaarlozen risico
wat de inning van de abonnementsgelden
betreft. Het aantal series waarop uien
voor het volgende seizoen kan intekenen
Is zelfs verdubbeld, tot achttien, eu de
voorstellingen in die series zullen, zoals
al bekend, niet meer geheel of groten-
ttects van de vrije voorstellingen af gaan.
maar erover uitgespreid worden, hetgeen
met Marijke en Sieto Hoving (Tingel-
Tang-el), Setli Gaaikema en zijn combo,
en Lurelei met Jasper ine de Jong, Eric
Herfst, Marian Berk en Gerard Cox.
Op zes muziekseries kan. men intekenen,
waaronder drie in de Grote Doelenzaal,
van het Rotterdams Philharmonisch
Orkest, namelijk een serie van zeven
dinsdagavondconcerten met een parallel
lopende serie woensdagavondconcerten,
waarin het Brabants Orkest één keer het
R.Ph.O. afwisselt, en een serie van zeven
zondagmidaagconeerten, waarin het Resi
dentie Orkest één keer het R.Ph.O. af
wisselt. Deze concerten staan onder leiding
van Franz-Paul Decker, Jean Foumet,
Bruno Mad erna, Roberto Benzi en Hein
Jordan s.
In een serie van acht maandagavond-
ook een verruiming betekent voor het vrije concerten in de Kleine Doelonzaal treden
op- Daniel Wayenberg, Martha Argerieh,
Israels Margalit en Alexander Uninsky
(piano-solisten), Dolores Hodgens en
Samuel Howard (piano-duo), Maurice
Gendron (cello) en Marious Flipse (bege
leiding), Tsuyoshi Tsutsumi (cello) en.
Isbvan Hajdu (begeleiding) en I Solistï di
Pesaro.
keuze publiek.
Men zal voortaan cok niet meer spreken
van personeelsabonnementen" maar van
„seizoer. abonnementen", want het gaat
niet langer aan, een verschil te accen
tueren tussen bet gewone publiek, dat zich
voor zijn vrije keus grang meor geldelijke
offers getroost, en publiek dat voor min
der geld zich wat die vrije keus betreft
luit 18 series) beperkt tot aanvaarding
van wat in die series geboden zal worden,
vertrouwend dat het „pakket" hoe dan
ook toch altijd wel de mociie waard zal
z:jn. De groeiende vraag naar de serie-
sbonr.ementen heeft in de loop der jaren
wel bewezen dat dit vertrouwen terecht
werd geschonken.
t\E „EMANCIPATIE van het person eel<-
•*-' abonnement, als we het 20 eens mogen
de echte jodium die niet bijt!
Applaus. ..Voor de vuist_weg eindig
de met een uitsmijter: boer Koekoek 'ap
plaus) in de clinch met een uitgever cm
schrijver van een boekje over boer Koe
koek i.apnlausi, waarvan de inhoud boer
Koekoek *rapplausj niet bevalt. omdat o:e
niet opbouwend zou zijn. De uitgever zou
een afspraak hebben geschonden door het
boekje tu drukken zonder toestemming
van boer Koekoek «applaus), maar de uit
gever zei dat overeengekomen was dat do
tekst aan boer Koêkoelc (applaus) zou. wot -
den opgestuurd, en dat passages waarmee
deze zich niet kon verenigen zouden wor
den weggelaten. Op zichzelf al een mal-':
lofige afspraak, maar nou ja. De tekst was
opgestuurd, '~_i
net. het verzoek deze (1
En voorts kan men intekenen op de
zeven solisten-concerten op donderdag
avonden. waarin Nederlandse jonge talen
ten en ook die zich al een grote naam
verwierven zich laten horen, alsmede op
de serie van zes zondagmiddagconcerten
vaar het Nederlands Kamerorkest.
De fiïraserte in 't Venster belooft op zes
maandagavonden zes topprodukties uit zes
landen.
deelnemers enthousiasmeerden (men hoopt
dat het er nu 12000 worden).
Bedoelde brochure „Oog Oor"' is
keurig verzorgd door Wim de Valk en
van een geestige bindende tekst voorzien
door Kees Stip.
Voor de revue en de musical blijkt men
ook apart te kunnen intekenen. Voorts kan
men met een aanzienlijke reductie eigenaar
worden van het Theaterjaarboek en boven
dien voor slechts een tientje van een voor
treffelijke ets van Jan Bezemer (de op
laag is beperkt tot 100 exemplaren).
Daartoe in de gelegenheid gesteld door
een speciaal subsidie van de gemeente
verleent de Dienst Gemeentelijke Kunst
gebouwen de abonnementhouders ten slotte
ook nog aanzienlijke reductie op de entree
prijzen voor alle voorstellingen en con
certen In bet Holland Festival. Uitgezon-
"VTol was de Grote Doelenzaal ook gister- Beschaafd en zuiver zongen de tenoren.
avond, toen Ria Borgmeijer er haar en. sonoor de bassen in Helgoland van
jubileum als koordirïgente vierde. Eigen- Anton Bruckner. Maar in Schuberts Mis in
lijk is zij dat al langer dan 25 jaar. maar G bleek pas ten volle, waartoe Ria Borg-
met zo'n prachtige zaal In het verschiet meijer in staat is, want dit werk werd
mag men zo'n feest wel een poosje uit- bijzonder fijn genuanceerd gezongen, mooi
stellen! Al haar koren deden mee aan dit het Credo, briljant het Hosanna, zeer fijn tüeel gecorrigeerd) per omgaande
concert: Kijswijks Vrouwenkoor, Schiedams Dona nobis pacem. Sopraan Jeannette van zenden, na tien dagen w as cie tvk_
Vrouwenkoor, Naaldwykse Koorvereni- Dijck. tenor Harry Beijersbergen van He-
ging, Sliell Dameskoor en Shell Mannen- jiegouwen en bas Cornells ScheU deden ook
koor. Deze koren tezamen zongen haar een uitstekend werk.
welluidende ode toe onder leiding van Jos ^-a (je pÜUie twee composities van Ne-
Vranken, die de muziek had geschreven. derlanders. Kersvers het door Henk Ea-
D a ar na zongen de 250 zangeressen eu dings gecomponeerde en aan Ria Borg-
zangers onder leiding van de jubilaresse meijer opgedragen Ave maris stclla. een
liet door Emanuel Chabrier gecomponeerde prachtig werk in fijne halftinten, dat
gedicht van Edmond Rostand A la musique. voortreffelijk door de dames werd ge-
De zang klonk beschaafd, fraai van klank zongen. Het leek ons wat jammer, dat de had ontvangen, die hem beloofd wareii,
en evenwichtig in de partijen. Sopraan vibrafoon misschien omdat die wat op stride <j?-e«enw£aïde ÏÏn
Oeaimette van Dijck zong de soii zuiver €n de voorgrond stond - yrij sterk over-
retour
niet geretourneerd cn is men gaan
drukken. Koekoek iapplaus) stelt nu, dat
het onbegonnen werk was cle tekst ie co: -
rigeren, omdat er helemaal niets van
deugde. Voorts verklaarde hij. da: hij ook -
niet van plan was de tekst alsnog terug
te sturen* (kennelijk had hij gedacht dat
als hij die tekst niet terugstuurde, er ook
niets gedrukt kon worden, hij had immers
de tekst.Tegenover zijn bewering dat
hij ook dc duizend gulden nog steeds niet
helder.
1000 gulden aan boekjes had
ueerste. deze hem waren toegestuurd, maar dat hu
Niet nieuw, maar nog altijd de moeite geweigerd had ze fn ontvangst te nemen,
waard was de Hymne aan de arbeid van Kortom: de uitgever had natuurlijk schoon.
Geza Frid. waar het grote mannenkoor
zijn hart aan ophaalde met heel erg diepe
bassen in Hat auch das Leben keinen cn
fraaie hoge tenoren in Dan bif een inner
lijke vreugd. In de bijzonder levendige
orkestpartij vielen dc nabootsingen van
machines cn hamers in het begin en. aan
het einde op en fraaie sob voor enige
olö asi 11 s tril meuten.
MOSKOU. De jonge Russische dich
ter Andrei IVoznesehSky is op zijn vingers
getikt wegens een emotioneel gedicht over
de aardbevingen in Tasjkent. In een kri
tiek op het gedicht in het Moskouse avond
blad Wesjernaja Moskwa wordt de dichter
een falsaris en een Alarmstoker genoemd.
De toon van het gedicht contrasteert en ritme was het laatste werk van het
scherp met de officiële verklaringen over programma, de Poolse dansen uit de opera
gevolgen van de aardbeving voor de prins Igor van Alexander Borodin, waar
Beide Nederlandse werken oogstten lang
durige en hartelijke bijval, die de compo
nisten op het podium riep. Rijk aan. klank
elijk, maar boer Koekoek (applaus)
de brutaalste en kreeg dus het meeste
applaus. Overigens was die uitgever ootc
niet zo'11 slimme jongen dai hij de brief
en dc band had meegenomen waarmee hij
al zijn. beweringen had kunnen slaven.
ingewikkeld. Ik sta iedere keer weer
verbaasd over Willem Duys. Neem nu zo'n
ingewikkeld interview met Caterinu Volan
te. haar broer eu nog twee man, via oen
koptelefoon die moest worden voorge
geven, waardoor geen mens meer iets ver
stond en begreep, wat heeft zoiets in
vredesnaam voor zin? Of neem zo'n inter
view met mrs. Miller, de befaamde vals-
zangeres, wier antwoorden, bestemd voor
de disc-jockeys all over the world, op een
baad waren vastgelegd, met de bedoeling
-jr __„p miT.-lliTnumLl'I —o—— O •--- x 1 Juj j. „ui wo,' „vivuii., UiüJU woicti vmijv h-ju,
noemen, tot ccn volwaardig abonnement illöU^underheden trijft men derd bet concert van de Berliner Phil- stad in Ceotraal-Azië. Volgens ce officiële dc sopranen en dc alten hun uitstekende dat inde pauzes de vragen worden gelor-
IJ s_1 - aan (rt #>e»r> tvriv-k,>v„ 11jmr»r-,i j_ i t_ J - -4- j_„1 - 1Tt ^iote X' b- Aaf rrtvc ft/Tlltf»]
met verruimde vrijheid in aelfgekozen be
perking, is na een experimenteel begin,
waarin nog geschermd werd met een b«-
grip als „drempelvrees", dua nu gezond
geëvolueerd.
Kei systeem hoort in eon gezond cul
tureel leven. „We zouden het niet graag
moer willen missen", heeft de directie
van het Nieuw Rotterdams Toneet volgens
de directeur van de Dienst Gemeentelijke
Kunstgebouwen, drs. W. Holman, die ons
dc gegevens over de nieuwe gang van
zaken verstrekte, gezegd. En hij voegde
er aan toe, dat het toch cok voor de
ar.dere gezelschappen een enorme stimu
lans moet zijn om, bij voorbaat verzekerd
van belangstelling, hier óók te komen mot
voorstellingen van belang die anders wel
licht aan de aandacht van te velen zouden
ontsnappen. Dat zou bijvoorbeeld het ge-
,-al zijn met de serie zaterdagavondvoor-
Btt'lingen van de avantgardistische toneel
groep ..Studio" van het Theater De Brak
ke Gr v.d uit Amsterdam in De Lantaren,
vaarvovr de serie-abonnementen in bet
afgelopen seizoen uitverkocht waren. Er
is voor .iet volgende seizoen uiteraard
weer ccn .cric van vijf voorstellingen van
„Sluaio" ir. De Lantaren uitgeschreven.^
Een leget har.gster van die serie is (in
de schouwb trg en Luxor) dan weer een
serie „hcerli.ke avondjes uit"', waarin be
halve drie bli.spelen van het Nieuw Rotter
dams Toneel, een voorstelling van Reaée
Sleeswjjks Re me en een voorstelling van
de musical ..Heerlijk duurt bet langst"
opgenomen zui'.en worden.
aan ir. een brochure met. mtekea-
bitfetten, verkrijgbaar bij de vertrouwens
mensen in de bedrijven die tot dusver 9000
harmoniker onder "Von Karajan, omdat
dit reeds gernhne tjjd geleden uitver
kocht was.
T\E come-back .van de pianist Stefan, de staat van Askenase's accuratesse in het
Askenase, die volgende maand Zeventig passagespel. De snelle sonatedelen, de
jaar wordt, op het Nederlandse concert- snelle variaties, zij kenden gisteravond hun
podium, is er een geweest van grote allure: feilloos vertolkte gedeelten, zij kenden ook
in elke stad. vond de kunstenaar een voUe hun inzinkingen waarbij nogal wat nootjes
lezing is de toestand ïn de stad normaal kwaliteiten afzonderlijk in konden laten
na de zware aardbevingen van 28 april, horen. De begeleiding was bij het Neder-
10 mei en 24 mei. De dichter is tenmin- lands Begeleidingsorkest; in goede handen,
ste bij een van de aardbevingen in de al was het werk van. Badings wat aan de
stad geweest. Volgens officiële cijfers zijn zwakke kant. Aan het slot kreeg Ria
er veertien doden en meer dan duizend Borgmeijer een daverende ovatie en werd
gewonden gevallen, terwijl er tenminste zij onder de bloemen bedolven. Daarna was
150.000 daklozen zijn. Een deel van de er een receptie, die velen nog lang en ge-
stad van 1.1 miljoen inwoners is nu her- zei lig bijeen hield.
schapen ïn een tentenkamp. G. M. Dersjaut
Advertentie
zaal. Toen Askenase gisteravond in de
Kleine Zaal van. De Doelen optrad was het
al niet anders: dit vierde concert in .de
onder de splinternieuwe Steinway van De
Doelen leken te verdwijnen. Maar overeind
bleef voortdurend. Askenase's hoogstaande,
openingsssrie van de- Kleine Zaal was het .zij het wat romantisch getinte Mozart-op-
eerste dat was uitverkocht. Artistiek en vatting, en de allure van zijn spel.
technisch is er by Askenase inmiddels veel
veranderd in de loop van de eerst zeer
actieve, daarna rustigere en nu weer be
drijvige jaren. Dat bleek gisteravond iets
minder dan tijdens andere concerten in
den lande, maar onloochenbaar heeft de
jVTA de pauze kwam Askenase's grote
favoriet (en landgenoot) Chopin aan de
orde. Hier werd de techniek volstrekt on
dergeschikt aan de expressie, en wel in de
goede ztn van het woord: de techniek was
tijd zijn positieve en negatieve invloeden, verzorgd, accurater dan voor de pauze,
maar diende slechts als basis voor de ver-
tolkingskuinst zoals deze pianist die zich in
de loop van vele jaren heeft eigen gemaakt
en zoals hij die zelf in uitgaven van. Cho-
TN ACHT schou vburgseries van vijf voor-
voorstellingen zijn telkens drie voor
stellingen van 1 et Nieuw Rotterdams
Toneel opgenomen, naast voorstellingen
van de Nederlandsi Comedie of de Haagse
Comedie. en de tot celgroep „Theater" of
de toneelgroep „Ccitrum". Zeven series
van vijf voorstelling in neemt het Nieuw
Rotterdams Toneel gehéél voor zijn
rekening (één woemdagavondseric, drie
vrij da ga vond series en drie zondagavond-
series).
Voorts zijn cr twee bslletseries van resp.
vier voorstellingen van >ct Nationale Bal
let en vier van het .Nederlands Dans
Theater uitgeschreven. Het National®
Ballet zal o.m. uitvoefen: Giselle, Petroesj-
ka, ApoUon Musagète, De Verloren Zoon
en Romeo en Julia (Prok ifjew), cn het
Dans Theater o.m. Renard Point of no
Return, Dreams, Partita en .Ballade.
DE SEIZOENABONNEMENT.W bestrij
ken uiteraard nu ook de Doelen, cr»
niet alleen om de muziek, wam voor dc
KJeir.e Zaal zijn vier series v m dnc
cabaretvoorstellingen uitgeschrevei, all®
Werken van crie grootmeesters uit drie
verschillende landen had Koos Bons
op het programma van zijn concert gis-c-
ren tussen, de middag in de Grote of St.
Laurenskerk staan. Kij begon met een
Oflertoirc sur les Grands Jcux van de
grote Fransman Frau?ois Couperin: eerst
klankrijk en snel, dar. rustig melodieus eu
ten slotte koddig huppelend, een voorbeeld
van humor in dc muziek.
De Duitser Johann S. Bach kwam aan
het woord in het orgelkoraal Herr Jesu
Christ, Dich zu uns wend, merkwaardig
door de vele voorslagen en trillers in de
prachtige melodie.
De Engelsman Georg Fr, Handel had het
laatste woord. Zijn Concerto no. 9 In Bes
wordt niet vaak uitgevoerd, wat verwon
derlijk is, want het is een. uiterst boeiend
werk met de herinnering aan het beroemde
Hallelujah-koor in het begin van het
eerste Allegro, dat zeer pittig werd ge
speeld. Sprankelend klonk het Sprritcso,
waarna een heel kert Adagio cc overgang
vormde naar de drie stevige Menuetten,
waarvan het middelste met ziiti eigenaar
dige rilme eigenlijk als Trio dienst doet.
Ook nu heeft Koos Bor.s weer laten
horen, dat hij een degelijk, muzikaal en
temperamentvol organist is.
op Askenase's spel gehad. Het eerste deel
van het programma, dat bestcJd uit wer
ken van Mozart, toonde enerzijds een heel
diepe artistieke overtuiging en overtui- _uj
gingskracht. Het tweede deel van Mo2atrs pins oeuvre heeft neergelegd
sonate in C, K,V. 330, en nog veel sterker
he»t middendeel uit de sonate in Bes K.V,
333 waren zo rijk aan expressieve kracht,
dat de lyriek van hun melodie, maar niet
minder de indringendheid van hun geniale
Dee reeks bevatte Impromptu in As, het
eerste Scherzo, de veertiende Nocturne,
twee Mazurka's en vier Etudes uit opus 10.
De uitvoeringen waren een lust voor het
harmonieën optimaal naar voren kwamen, oor: het publiek dat behalve verheugend
Hetzelfde was het geval met bijvoorbeeld
de voorlaatste, zeer langzaam gespeelde,
variatie uit Ah l vous dirai-je, maman, dat
talrijk ook (voor het concertleven van. Rot
terdam) veelbelovend was door jeugdig
heid, reageerde zeer enthousiast en werd
centraal in het Mozart-gedeelle tussen de beloond met drie toegif ren: Scarlatti, Men»
sonates op het programma was geplaatst.
Onberekenbaar en grillig was daarentegen
delssohn en Schubert.
Gérard Verlinden.
op de Yisbrug in Dordrecht
zoekt per 1 augustus of eerder één uitstekende eerste
Of
voor de afdeling herenmodes en jongenskledtng.
Wij stellen prijs op goede opleiding, verkoopervaring in betere
herenzaken, first class vakkennis en assistentie bij de inkoop.
Bij g bleken geschiktheid binnen korte termijn promotiekansen tot
cheffin of chef.
Wij geven zeer hoog loon, 3 weken vacantie, 6 pet. toeslag, verkorte
werkweek en vergoeding reiskosten.
Met eventuele afspraken voor de komende zomervakantie kan. reke
ning worden gehouden.
Uitvoerige brieven met gegevens over vorige en huidige werkkring, liefst
met pasfoto worden gaarne ingewacht op ons adres: VJSBRUG 1,
Dordrecht.
Mondelinge sollicitaties zijn ook mogelijk, echter na telefonische afspraak
(01850—33377).
muleerd. Uit niets bleek dat mrs. Miller
door Djiys geïnterviewd werd, het had
ook een Japanner of een eskimo kunnen,
zijn, dus het is raij een raadsel waarom
dit radio-trucje zo nodig op de televisie
moest
Verkeerde indruk. Volgende vraag.
Opeens dook Conny Fro boe ss uit het
publiek op. Duys speelde grote verrassing,
win hari dat nu gedacht, wel heb ik van
mijn leven, maar aan het slot van het
interview met haar en ene Nick Carseïl of
zoiets jij bent veel beier dan ik. nee, jij
bent beter dan ik) bleek het allang be
kend dat irii een liedje ging zingen. Waar
om zegt Duys dun: hier is de microfoon,
daar is het' orkest, ga je gang maar. als
we even later Conny met verdubbelde
stem horen zingen, kennelijk mimend bij
de plaat, want het orkest speelde ook niet.
Laat het desnoods in het midden, maar
■wek geen verkeerde indruk. En waarom
vertelde Duys (met door tranen verstikte
stem) dat dc zieke vrouw die In een vorig
programma haar poppen had getoond in
middels ten grave was gedragen, midden
in het programma, in plaats van dit tot
het slot te bewaren? Nu viel het wel erg
rauw. paL na de komiek Nick Carseli of
hoe die man mag heten.
Stem. Ook kan men zich afvragen hoe
het mogelijk was dat het gefilmde inter
view van Duys met David Oistrach minu-
ten lang niet synchroon liep (wat op zich
zelf natuurlijk wel komisch werkte).
waarna Duys als klap op de vuurpijl mede
deelde dnt we de stem van Yehudi Menu-
hin hadden gehoord, Geen wonder dat.
liet niet synchroon liep. Geen succes werd
ook het optreden van de per telefoon op
geroepen teievisie-re para trice, die een
kapot toestel mocht repararen. (een van
die verfoeilijke „ruiming gags"), maar
daarin niet slaagde.de enige onder-
delen waar men volledig vrede mee kon
hebben waren het optreden van Ann
Burton en het ronddelen van ijs voor alle
toeschouwers. En niet te vergelen natuur
lijk de dialoog die Nick Carseli aanging
met de man met bril en snorretje, een
van dc twee eeuwig aanwezigen bij alle
:el»»visic-programrna's. Hij was het die
enkele maanden geleden tijdens het inter
view met mgr. Bekkers in Mies-en-
scene" zo nodig iets togen de bisschop
moest zeggen, maar daar van Mies cle
kans mof. toekrecg. Die kans kreeg hij nu
dus wel. Er is nog rechtvaardigheid in de
wereld.
Nieo Scheepmaker.
Binnen enkele dagen zal het bezoek
plaatsvinden van een der oudste in
stituten van wereldfaam op het gebied
van de orkestmuziek aan een van de
jongste gebouwen, waardig om dat in
stituut te herbergen: de Berliner Phil
harmoniker komen aanstaande woens
dag, in De Doelen. Alvorens aan de voor-
avoud de geschiedenis van (Je Philhar-
monik^i* in haar belangrijkste gebeur
tenissen Ln ons blad te belichten, komen
wij in het kader van. onze platen kro
niek met een hor te oissomming van de
belangrijkste, rechte opnamen van het
Berlijnse orkest; ahonrtinst een volle
dige verzameling, eerde, een bloemle
zing. maar ook wat de productiviteit in
dc platenindustrie betreft hebben d* ver
schillende vaste dirigenten en de talu^-
gastdirigenten met de Berliner Philhar
moniker welhaast een. record gevestigd:
een onafzienbare lijst opnamen staat de
liefhebber ter beschikking. Beperken
wij ons tot een keuze uit de productie
onder leiding van de huidige vaste diri
gent, Herbert von Karajan, dan moe
ten de volgende opnamen, die alle veel
furore hebben gemaakt door hun. grote
kwaliteiten, worden genoemd. Deze pla
ten zijn alle bij Deutsche Grammophon
Gesellschaft verschenen.
Berlioz' Symphonie fantaslique, mees
terwerk. bij uitstek voor het spel met
de orkestkleuren, toetssteen voor elk er.-
cmble en voor consequentie en fantasie
van iedere dirigent, zal het hoofdbe
standdeel vormen van h*t concert aan
staande woensdag in De Doelen. Wie nieën van Beethoven. Deze opnamen
een voorproef van dit huzarenstukje van werden, met enige scepsis tegemoet ge-
magistraal orkestspel wil hebben, of zien. zou het de dirigent gelukken, deze
wie er na woensdag een kostelijke her
innering aan wil bewaren, k-ui terecht
bij DGG's 18964 (stereo 128964:) waai*
Von Karajan naar de toppen van de
ensembletechniek laat reiken door zijn
sublieme orkest. Contrasten tussen de
delen, contrasten (in dynamiek, in klank-
coloriel) binuen de delen, maar een
voortreffeli>ke eenheid in de bouw van
deze biografie „Leven van een kunste
naar" zorls maar weinige reproducties
die hebben kunnen bereiken
Imposmt is vervolgens Mozaris Re
quiem onder Karajans leiding (DGC
18767, stereo 138767). Met Wil ma Lipp,
Hilde Rössl-Majdan, Anton Demote en
Walter Berry als voortreffelijke solisten,
eu met de historische Wiener Singver-
ein vour de koorpartijen heeft Karajan
ook hier eo monument van een opna
me weten te scheppen. Juiste, klassieke
stilistiek en drama,*sche kracht zijn ge
combineerd; de samenwerking tussen de
verschil'ende groepen musici, solisten,
koor eu orkest, is perfect, en het ia
moeilijk te zeggen wat meer i^wondc-
rerywaard is, de technische perfectof
di prachtige geestelijke benaden„:<ï
i-an Mozarts laatste compositie.
recente datum zijn Von Kara
jans twee, vrij uitgebreide cycli.
Met groot enthousiasme werd als eerste
begroeide uitvoering door de Berliner
Philharmoniker van de negen symfo-
vreemde combinatie van contrast
eenheid nu niet alleen binnen en tussen
delen, van één werk, maar ook in de to
taliteit van een cyclus te realiseren
Het is gelukt, en de serie Beetho
ven-symfonieën (DGG KL 1-8, stereo
SKL 101-103. symfonieën ook afzonder
lijk verkrijgbaar) is door de uiterst
klankverfijning in het orkest, do im*
posante lc2ing van Von Karajan van do
qua karakter 20 verschillende partitu
ren, en tenslotte door de perfecte volg
zaamheid waarmee het orkest die inten
ties van zijn dirigent verwezenlijkt, tot
een van de fraaiste en begerenswaar
digste, zij het ook niet bepaald de goed
koopste, verrijkingen van de platen-
markt geworden. Voor de echte disco-
fiel bestaat bovendien, door de prijs van
f 64,- een uitgave In prachtige cassette
van Beethovens negende, waarbij een re
petitie van Von Karajan is opgenomen-
De algemene onmogelijkheid ooit tot
een van Von Karajans repetities door
te dringen, maakt deze piaalkant tot
een curiositeit, dc nauwgezetheid en bet
meesterschap van een van cle grootste
dirigenten van deze tijd maken liaar tot
een gebeurtenis.
O yen gebeurtenis van tol aal andere
aard ia Von Karajans tweede cyclus, die
ccn aantal werken van. Brahms omvat.
De serie hceu Brahms" vier symfonieën,
zijn Deutsche Requiem, de Baydn-
variattes en het vioolconcert binnen
haar kader en zij telt hoogte- en diepte
punten. o kan men over de opvatting
vun dc symfonieën van mening ver
schillen. Is de vierde een demonische
of een lyrisch-blije? Is de eerste een
tragische of een bard-virtuoze? Dat laat
ste bijvoorbeeld geloven wij geenszins,
maar Karajans lezing, in alle vier sym
fonieën, en veel sterker dan in dc Beet
hoven?. is er een van de virtuoze, feil
loze, maar bijna chirurgisch precieze,
non-poëtische, orkesttovenaar. Anders is
het bij het Deutscbes Requiem, waar
de volle laat-Romantiek te vinden is in
alle delen, waar de expressie geen mo
ment gebied afstaat aan de instrumen
tale en vocale virtuositeit waarin Von
Karajan de onbetwiste meester is: pur-
sang meesterschap, en dat doet ook de
andere Brahms-platen tol meer zijn dan
een zakelijke Brahms. Maar qua opvat
ting zijn wellicht de hierboven
dc opnamen, met aan het hoofd rie 1
hoven-cyclus, te pref eren.
Gérard Verli
