Verschijnen in uniform
roept straatreacties op
N
II
MAJOOR F. ZVIDEMA
Bond van Weduwen
en Weduwnaars
blijkt succesvol
Schiedamse afdeling groeit
door
Ton Huijssoon
Bevolking nam in
juli toe noch a£
Predikbeurten
voor morgen
J
2
SCHIEDAMSCHE COURANT ZATERDAG 6 SEPTEMBER 1969
HET IS ZONDAGAVOND op de Koemarkt,
De terrasjes van da cafés zijn druk bezet en
velen maken een wandelingetje door bet
stadscentrum. Trams keren piepend bun
eindpunJjHs en auto's rgden o%rer het plein.
Plotseling zgn ze er: de mannen en vrouwen
van het Leger des Heils. Ze komen uit alle
richtingen, brengen muziekinstrumenten
mee en sjouwen met geluidsinstallaties. Het
is weer tijd voor de wekelijkse openlucht-
samenkomst, half zeven. In een mum van
tijd werkt de geluidsinstallatie en kan de
dienst beginnen.
De terraszitters kijken verrast op, sommigen luis
teren even, gaan dan weer door met hun gesprek
en enkele voorbijgangers blijven staan. Een paar
jongetjes roepen „Janus, hij roept U". maar de
mensen van het Leger des Heks reageren er niet
op. Het muziekkorps speelt een pittige mars, er
wordt wat gezongen en de in onberispelijk grijs
uniform gestoken Heilsofficier bids hardop. Er
stopt nu ook een enkele bromfiets, de schare
groeit.
Bijbellezing, getuigenissen., veel zang, wat marsen,
het volgt elkaar in snel tempo op en de woorden
van de majoor zijn kort maar krachtig. „Wij
nodigen u uit, onze bijeenkomst in het gebouw
aan de Lange Haven bij te wonen" klinkt zijn
zware stem door de microfoon, „U bent er har
telijk welkom*'. Nog wat muziek tot slot, en het
uur openluchtsamenkomst is weer voorbij.
Alles wordt ingepakt, en in even korte tijd als ze
zijn gekomen is het Leger des Heils weer ver
trokken, en een enkeling gaat mee naar de vol
gende bijeenkomst, die om half acht begint. De
rest van de schare verspreidt zich over de ter
rasjes of loopt verder, de jongetjes lachen nog
wat na.
Ais we maandag aanbellen bij majoor F. Zuidema,
vinden we op zijn deur aan de Tuinlaan een
naambordje: Officieren Leger des Heils. Ei. heel
huis vol officieren? Nee, slechts de ma jour en
zijn vrouw, die dezelfde rang heeft en samen met
baar man fuU-time heilswerk in Schiedam ver
richt.
NUT
De majoor hoort van onze aanwe.
zïgheid bij de openluchtsamen
komst en denkt even na bij de
vraag, of deze bijeenkomsten
enige zin hebben en of er wel
iets wordt bereikt. Hij is posi
tief in zijn antwoord:„We moe
ten de mensen op straat in aan
raking brengen met de Bood-
schap en verschillenden komen
Op de bijeenkomst aan de Lan
ge Haven. Er zijn er zelfs vbt-
s chiU enden, die door te luiste
ren naar de openluchtsamen
komst zich bij het Leger des
Heils hebben aangesloten".
Het is voor majoor Zuidema een
eenvoudige zaak: Hij beeft de
plicht, zijn overtuiging uit te
dragen en dat gebeurt dan ook
letterlijk. In de open lucht,
met straatzang, met bezoek
aan cafés waar de Strijdkreet
wordt verkocht, maar alles zon
der opdringerig te worden.
Want daar past het I-eger des
Heils voor op. Voeten van
heilsoldaten zitten nooit klem
tussen een deur die met kracht
wordt diehf geworpen.
Majoor en mevrouw Zuidema
hebben het druk in Schiedam,
vooral in het weekeinde. Er
moet dan van alles worden
georganiseerd en de majoor is
verantwoordelijk voor het
Korps Schiedam, dat zo'n 23u
mannen en vrouwen, jongens
en meisjes telt. Met behulp van
zogenaamde plaatselijk officie
ren lukt dat aardig, want dit
kader is jong en enthousiast en
offert alle vrije tijd op voor het
Leger.
Het Korps Schiedam is niet te
vergelijken met dat van Am
sterdam, waar bijvoorbeeld de
bekep.de kolonel Bosshardt ope
reert. De actieve medewerkers
dragen uniformen, spelen in het
muziekkorps en doen jeugd
werk. Overkoepeling van dit al
les zijn beide officieren, die de
kweekschool in Amstelveen
hebben doorlopen.
Het jeugdwerk is uitgebreid. De
korpskadetten worden opgeleid
„tot doelmatige dienst in het le
ven", zoals men dat in Leger-
kringen noemt. Dat houdt in,
dat öe kadet een soon voorop
leiding voor plaatselijk officier
of voor de Kweekschool ont
vangt. Veel titels doen aan cea
„echt" leger denken:Korps-ser
geant-majoor, kapelmeester.
Voor de jeugd, de administra
tie, voor alles is er iemand die
in die sector de leiding heeft.
ZINGEN ..IN''
Zingen, is ,,in" bij het Korps. De
liederen worden bewust een
voudig gehouden en majoor
Zuidema vindt het lied een be
ter middel om de mensen te be
naderen dan het gesproken
woord:„Daarom zingen we ook
zo veel. Ik laat de openlucht-
bijeenkomsten tegenwoordig
met het zingen van twee liede
ren beginnen. Het heeft resul
taat: de belangstelling is veel
groter".
Kan de majoor tegen kritiek op
het Leger des Heils? „Och, ik
heb wel eens bijna een bloem
pot op m'n kop gehad en een
emmer water over me uitgego
ten gehad, maar dat went wel.
Als je op straat in uniform ver
schijnt, roep je reacties op, dat
weet je van tevoren. Al? er een
jochie „Janus, hij roept U"
roept, dun kan ik daar niet
kwaad om worden".
„Voor het dragen van zo'n uni
form is toch wel wat moed no
dig, net als wanneer men in
uniform een café bezoekt. Maar
ja, het is ons geloof en daar ko
men we voor uit. Maar echt, we
dringen ons niet op". Het Korps
Schiedam heeft ook nog andere
gemeenten tol zijn gebied. Dat
zijn Pernis en Poortugaal en
hel hele eiland Goeree-Over-
Schiedam Weduwe of we
duwnaar worden stelt som
mige mensen voor grote pro
blemen. Er is natuurlijk, het
verdriet, de eerste weken
zijn erg moeilijk, maar bui
ten dat zijn er vaak sociale
en psychologische moeilijk
heden, die om een oplossing
vragen. Hoewel ze niet pre
tendeert, al deze moeilijkhe
den volledig te kunnen op
lossen, is de twee jaar gele
den opgerichte Nederlandse
Weduwen en Weduwnaars-
bond er toch van overtuigd,
in staat te zijn de mensen op
te vangen.
„Vooral de afdeling Schiedam,
die tegelijk het hele Waterweg
gebied omvat, heeft in de eer
ste acht maanden van haar be
staan duidelijk succes gehad",
aldus mevr. A. Maltha, tweede
voorzitter van de plaatselijke
afdeling. „We willen de mensen
uit hun eenzaamheid trekken
en denken daarbij niet alleen
aan ouden van dagen maar ook
aan jonge mensen. Ons jongste
lid is 32 jaar".
Mevrouw Maltha zegt, dat de af
deling nu zo'n honderd leden
telt, die elkaar donderdagavond
tijdens de wekelijkse bijeen
komst in Rijnmond kunnen ont
moeten. „Het is echt geen be-
jaardensoos, en een huwelijks
bureau wordt het daar ook niet.
Dat iS' nadrukkelijk niet het
doel van onze vereniging. Goed,
er is één huwelijk uit die bijeen
komsten voortgekomen, maar
dat verbiedt je toch zeker
niet?"
De afdeling Schiedam is aange
sloten bij de landelijke bond en
iedereen kan lid worden. „Een
gezellïgheidsvereniging zijn we
nie, alhoewel het er op onze bij
eenkomsten vaak gezellig toe
gaat. Het is echter niet het
hoofddoel. De man moet over
dag werken en dan kan een op
pasdienst van. de afdeling voor
zijn kinderen zorgen".
Zodra er voldoende jonge leden
zijn, wil de afdeling een aparte
jongerengroep oprichten. Men
schat, dat er in Schiedam zo'n
4009 weduwen en weduwnaars
zijn, want volgens een landelijk
gemiddelde behoort vijf procent
van de bevolking tot deze cate
gorie. „Er zijn er dus in Schie
dam nogal wat die niet aange
sloten zijn, Toch gaat het goed
met de ledenaanmelding. Er
moet, vooral bij de jongeren,
eerst wat drempelvrees worden
overwonnen", zegt mevrouw
Maltha.
PROGRAMMA
Er is voor de komende maanden
weer een uitgebreid program
ma opgesteld. Donderdag is er
een bijeenkomst, waar mevr.
Van Agthoven uit Tilburg,
bondspresidente, het hoe en
waarom van de bond uiteen zal
zetten. Een feestavond wordt 18
september gehouden, en op 25
september is er een officiële
ledenvergadering met een be
stuursverkiezing. Men komt dan
tot de benoeming van een vast
bestuur, want het huidige zetelt
slechts „voorlopig".
De afdeling hoopt door met de
huidige werkzaamheden door te
jgaan, het menselijk leed enigs
zins te verzachten. „Maar", zo
benadrukt de tweede voorzitter
nogmaals, „we zyn er ook voor
de jongeren. Er moet niets zijn,
wat ze ervan weerhoudt lid te
worden".
O
Schiedam In de ma^nd juli is
de bevolking van onze stad sta»
tïonnair gebleven, t.w. 83047 of
wel 125 minder dan*op 1 januari
1969, Er werden 138 baby's ge
boren, waartegenover een
sterftecijfer staat van 48. 274
personen vestigden zich metter
woon in onze stad; 364 vertrok
ken naar elders. Van de 138 pas
geborenen kwamen er 54 als
eerstelingen. De 48 sterfgeval
len waren zo over de leeftijds
klassen verdeeld dat 25 procent
van het aantal personen van
meer dan 80 jaar stierven en
nogmaals 25 procent viel in de
leeftijdsklasse van 25 tot 70
jaar. Het accent heeft zich bij
de sterfgevallen verlegd naar
de 70-jarigen en ouder. 34 van
de 48. Tegenover de 64 huwelij
ken in de maand juli stond
slechts een echtscheiding. 35
van de jonggehuwden kregen
een eigen woning of eigen ka
mer; zes trokken bij ouders in
en in vier gevallen bleven man
en vrouw als afzonderlijk wo
nen.
SCHIEDAMSCHE COURANT
levens
bijkantoor ScUerdamsck Nieuwsblad
Broers vest
Administratie en abonnementen
tcieïoon 26.8tt.3i.
Redactie telefoon E3.25,66.
Klachten diens;:
telefoon 26177a van I8.0d--20.0li uur.
zaterdag van if.Ou—19 00 uur.
Oe« krant wordt uitgegeven door
de SljthoH Pers NV.
flakkee, dat vandaag fö sep
tember) wordt bezocht. Men
wordt er ontvangen door de
burgemeester van Middelhur-
nis en geeft concerten voor be
jaardencentra.
Vooral het combo heeft het druk.
Er komen zelfs uitnodigingen
uit Friesland, Overijssel en uit
België. Het Leger speelt veel in
Schiedam, in ziekenhuizen, be
jaardenhuizen en dergelijke. De
Mis in de Noletstich'.ing wordt
regelmatig door het Korps
Schiedam muzikaal opgeluis
terd
Hel contact met andere Schie
damse kerkgenootschappen is
goed. Het Leger is gastlid in de
Raad van Kerken, wat inhoudt
dat het enkele activiteiten zelf
ontplooit, die andere kerken sa
men doen.
Hoewel Schiedams Leger niet
specifiek sociaal we;k verricht
dat gebeurt eigenlijk meer in
de grotere steden staat de
deur aan cie Tuinlaan 30b open
voor iedereen. De majoor is
voor iedereen te spreken. Ook
de kerstactie wordt straks weer
als steeds gevierd met de be
kende potten op het Koemarkt
plein. op de plaats waar de
openluchtsamenkomst wordt
gehouden. Het Leger des Heils
zal ook dan weer present zijn. 1
Schiedam HERVORMDE GE
MEENTE. Grote Kerk, 10 uur
ris- A. J. Hoorn. Vlaardingen,
H, Doop: 17 uur cis. J. Hovius,
Dordrecht: 19 uur ds. J. E. van
Veen» Vla a rdingen
Bethel kerk: 10 uur de heer J.
Hoogendam. Vlaardingen. Op-
standing&kerk 10 uur ds, J. G.
Jansen. Heilig Hart Kerk, Pi
nas plein: Open Deur Dienst 11
uur pastoor N. Landsman, Ds.
H. J. Groen e weg en.
GEREFORMEERDE KERK;
Oosterkerk 10 uur ds. K. H,
Schuring: 5 uur ds. E. J. Oom-
kes, Uithuizen. Kethel ..De
Ark": 9 en 10.30 uur ds, J. C.
van Veen. 5 uur Dt-. K. H. Schu
ring. Magnalia Dei Kerk: 10
uur Ds. C. van Zuylen; 5 uur
ds, J. C. van Veer. ,.De Goede
Haven": 10 uur ds. J. N, Na na
mens ma; 5 uur ds. J. N. Nam
mertsma.
Julianakerk: 10 uur ds. H. J
Oomkes; 5 uur ds. C. van Zuy-
len.
HERV. GEREF. EVAXG.: Irene,
10 uur: de heer Vgn Teijlingen,
Vrijhoeve-Capelle, Grote kerk 5
uur: ds. Hovius, Dordrecht.
£V. LUTH. KERK: 10 uur: de
heer Van Putten, Amsterdam.
NED. PROT. BOND. 10.30 uur:
:s. A. D. Klaassen.
LEGER DES HEILS: 10 uur Hei-
ligingsdienst, majoor Zuidema
6.30 Openlucntsa men komst
Koemarkt: 7.30 uur Opwek
kingskomst, maj. Zuidema,
- I m straal, Lamstraa,
klonk het nu in koor boven zijn '0%
hoofd, en dichter drongen de -J-?
jongens op, heet van begeerte
om méé te slaan, méé te bon-
ken. Wat verbeeldde zo'n nieu- ^15
weling zich wel, zo'n indringer, §f||
zo 'li lamstraal
- Volhouen. Freek. klonk een
aanmoediging. wc zullen 'm
wegtrekken. En reeds voel-
de Chris de grijpgrage handen
aan zijn blouse, zag hij zijn
armslag verkort. Maar een gro-
te macht greep nu in:
- Los daar jullie, één tegen één. .=>-J\
't Was Jan Verbiest, die zijn wil
deecl gelden, en onmiddellijk
voelde Chris zich vrij. Het „één
tegen één" wees Freek volko
men aan op eigen kracht, en
met alle Inspanning, die zijn
uitputtende positie nog deed
resten, probeerde hij zich van
zijn aanvaller te bevrijden.
Maar ook Chris voelde zich
sterker worden. De belangstel
ling van het hoofcl der jongens
bende spoorde hem tol nieuwe
krachtsontplooiing aan, en zijn
druk werd nu zóó zwaar, dat
Freek zijn verweer opgaf en
stil bleef liggen. Toen staakte
Chris zijn aanvallen en bleef
rustig als overwinnaar zitten op
de verslagen tegenstander.
Vraag genade, gebood Jan
Verbiest, en zwakjes klonk het
uit de kool as:
Genade
De Lamstraal heeft gewon
en, besliste Jan Verbiest,
en toen stond Chris op, zocht
zijn klomp, die tijdens de wor
steling gevallen was, en bleef
daarna rustig kijken naar
Freek, die door zijn vriendjes
werd afgestoft.
Weer vormde zich nu een kring
rond Chris en Jan Verbiest,
maar het gevecht had enige
waardering gebracht voor de
indringer, de nieuweling op de
koolasweg. Wel had Jan Ver
biest de bijnaam van Chris
voor altijcl bevestigd, maar
Chris wist. dat hij nu was opge
nomen in de buurt van zijn
nieuwe woning.
Waar kom je vandaan?
vroeg de aanvoerder, en grif
antwoordde nu Chris:
Uit de Steenstraat
Haal 'ns een perreplu, riep
er nu eep, hij begint weer te
spoegen.
Maar opnieuw greep de bescher-
mende macht van .Ju:i Verbiest
in:
Pést die jongen nou niet lan
ger, verstaan?
En het werd verstaan door allen,
die stilzwijgend een gehoor
zaamheid aan Jan Verbiest
hadden aanvaard.
Nou, jonges, gaan we haasje-
over doen. Doe je mee, Lam
straal
Onmiddellijk werd nu de kring
gebroken. Enige jongens ston
den al gereed met een gebogen
rug en Jan Verbiest als eerste,
hipte snel over hen heen, ge
volgd door Chris Landstra en
de overigen.
De schemering was nu gevallen
op de dingen, die in de open
dag brutaal hun vormen had
den geopenbaard. De scherpe
contouren van de huizen ver
vaagden en verdoezelden tegen
de achtergrond van een weg-
slu ie rende lucht. En de bomen
van 't Koolas, dat de Broers-
vest scheidde van het ijzeren
hek, waarachter de volle lente
haar zwoele wellust in welig
groen uitvierde, droegen hun
weelderige kronen op een kruis-
net van takken devotelijk op
aan de stervende dag.
Achter dat ijzeren hek ging de
ruïne van het kasteel Mathe-
nesse schuil in de vale sluier
van de schemer. De zacht-rode
kleur van de stenen, die door
nijvere lijfeigenen uit de Mid
deleeuwen voor de Heer Van
Ma the nesse waren gebakken,
en die hun scherpe kanten in
beL schuren legen de eeuwen
hadden ingeboet, leek nu met
haar donkere uitslag verhuld in
een wollig grijs. En het struik
gewas, dat zich als een tuin bo
ven de verweerde muren uit»
strekte, stond als in. sepia gete
kend op de lucht.
Waar was de tijd gebleven, toen
de reeds lang weggebrokkelde
zalen van het kasteeL zich vul
den met de kletterende gelui
den vao een geharnast ridder
schap? Eenmaal had daar de
burcht van Mathesse, gebouwd
aan de Schie, gestaan als mo
nument van kracht, zoals nu
zijn resten nog stonden als een
monument van herinnering.
Het was, toen de lijfeigenen de
verre akkers bebouwden voor
hun trotse herèn, gebieders
over het land bij de Schie.
Maar uit die lijfeigenen hadden
zich dé poorters gevormd, die
aan hetzelfde riviertje hun stad.
Schiedam hadden gebouwd, een
sterke stad met vesten en
grachten.
Naarmate het oude feodalisme
ging versterven met de klank
van zijn wapen gelui den, ver
vaalde ook de luister van de
burcht van Mathenesse. Het
was, of de daarin eenmaal op
gehoopte kracht van het oude
ridderschap langzaam voort
vloeide naar de nabij gelegen
stad, die haar wallen bracht tot
aan de muren van het kasteel.
Die stad groeide onder de gesta
dige was der krachten van het
poort er dom. En door haar gun
stige ligging aan de samen
vloeiing van. Schie en Maas,
kon zij al spoedig een stad van
betekenis worden.
Het poort er dom bouwde cr zw
kerk, gewijd aan de heilige
Joannus, en toen die kerk be
gon uit te rijzen hoog boven de
torens van de oude burcht, toen
'verschrompelde de macht van
de Heren van Mathenesse. De
wereld begon 2ich ook rondom
het oude Mathenesse te ver
nieuwen, oude vormen werden
verbrijzeld, oude verboudtnge-
vernietigd, oude banden var.
horigheid gebroken. En al d|ï
nieuwe groeide en glorieer&s
rondom de nieuwe St.-Jansta
ren. het levensmiddelpunt yar
de tot macht gekomen poorter-
schap.
Nu, in de negentiger jaren van
vorige eeuw, was ook dit n^u*
we alweer oud geworden. 1»
verleden van Mathenesse lag
besloten in een klein vierfea»
afgepaald door een ijzeren neK-
En daarnaast strekte zich
kerkhof uit, aangelegd op
oude grond van Mathenesse»
om de nakomelingen te ontvan
gen van de oude poorters, ais
zij hun leven hadden verzwoeg
in de jenevefstad aan de Scm
Een nieuw geslacht worstelde pi
rond de St.-Janstoren. Dé k'J*
deren van dit nieuwe geslacht
vochten nu hun kleine ruzies Uit
vóór de resten van de
burcht. En onder die kinderen
was Chris Landstra, de 200ft
van een brandersknecht,
zoon van een moderne horige Ui
het oude land van Mathenesse.
(Wordt vervolgd)
t
