iet Kree
Ëmm
Met man en macht
werken voor de zomer
STAD
MEDAMSCHE COURANT WOENSDAG 4 MAART 1970
HALFWATT
Fofo's:
IVIM SCHULZ
«ngrijk vuiler dan in andere jaren.
EIGEN ZORGEN
DE EERSTE
SNERTDAG...
VOORKEUR
eertig jaar aan het
imateurtoneel
Schiedam „Het amateurtoneel
gaat langzaam maar zeker
dood. Ik weet niet of die tijd
van grote bloei nog weieens te
rugkomt. De jeugd heeft geen
zin meer om er aan te begin
nen. De toneelverenigingen ver
grijzen. Op het ogenblik ben ik
voorzitter van Intermezzo,
maar de helft van het aantal le
den komt uit Rolerdam, de rest
zijn Schiedammers en er zit
nog een Vlaardinger bij. We
spelen in een heel klein zaaltje
waar goed honderd man in
gaat. Meer belangstelling is er
toch niet.
Maar vlak na de corlog moesten
we wachtlijsten aanleggen voor
aspirant-leden en we speelden
een stuk twee avonden voor
stampvolle zapen. In het Passa
ge Theater gingen net duizend
man en we kwamen nog. drie-
ihorderd plaatsen tekort. Dat is
wat!''.
Aan het woord is de heer Piet
Kreeft (69), die al ongeveer
veertig jaar ziin hart heeft ver
pand aan het amateurtoneel.
Hoewel het hem aan het hart
■gaat dat de tone eVer er'vingen
wegkwijnen, begrijpt hij ook
dat het biina niet anders kan.
..Vroeger had je geen radio en
TV. Als je dan heel de dag ge
werkt bad, en je zat 's avonds
thuis, dan wou je toch weieens
wat. Da t.werd d3n een foneei-
vereniiginget.le, een muziekver-
enitgirigetje of wat anders.
„Er zijn ook nu nog wel jonge
mensen die enthousiast zltn
voor he' amateurtoneel, maar
de jevi~:l moet'veel laruger leren
dan vroeger. Ik was met m'n
elfde van school, maar nu zijn
ze soms al 21 en dan zitten
ze er vaak nóg! Ze moeten
's avonds zoveel in hun hoofd
stampen voor school dat ik best
begrijp dat ze geen zin hebben
cm op een vrije avond nogeens
een rol uit hun hoofd te leren".
„Nou ja, hoe kwam ik erbij om
aan toneel te gaan doen? Wat
zal ik zeggen. Ze zag nogal eens
toneelstukjes op bruiloften en
partijen en dan dacht je: dat
kan ik zelf ock wel. Zo is van
het een het ander gekomen. Hier
in Schiedam ben ik ,pas na de
oorlog aan toneel gaan doen. Di
rect na de bevrijding was er
een vereniging hier, Luctor et
Emergo heette die, en die gaf
een uitvoering van Watt en
Halfwatt. Ze kwamen Hadfwatt
in de bezetting tekort, dat klei
ne dikke mannetje. Toen
plaatsten ze daarvoor een ad
vertentie".
„Het contactadres was bij Jan
Koning. Ik zeg verroest, dat is
Jan die bij mij in het elftal
speelt. Ik voetbalde in die tijd
nog bij Hermes DVS. Ik daar
even naar toe. hij zegt: joh,
donderdag hebben we repetitie,
kern maar langs. Nou. zó stap
ik binnen of die regisseur zegt:
ja, datissem! Nóu, dat was dus
m'n eerste optreden in Schie
dam. Het stuk hebben we vier
keer gespeeld, en toen viel de
vereniging ineens uit elkaar".
„Maar ik had de smaak van to-
f Met twee bulldozers wordt het opgehoopte zand over net
strand verspreid.
Strand
in opbouw
oekvan Holland Terwijl zo nu en dan nog grote nutte sneeuwvlokke" ne^
&nkt men op het strand van Hoek van Holland alweer volop aan de zomer.Metma
"jacht wordt er gewerkt om, wanneer de zomer zijn intrede doet, lu» stF®"d f 1
^at is dit jaar een bijzonder moeilijk karwei, door verschillende oo a
Uil, jaeti eeil UIJZ-UIIUCI iiiucixijr
j ^uroPoortwerken en vooral
daarvoor noodzakelijke bag-
serwerkzaamheden zijn daar
Vreemd aan. Door het bag-
5iwerk komt allerlei rolhout
v ander vuil uit de zeebodem
U, dat door de wind op het
kpP wordt gedreven. Geluk-
g hebber, stormwinden uit een
de i 6 ^oek een belangrijk
net van Ilet vuil weer langs
a'uurlijke weg verwijder.
hÏK?ester. Henk Nutbey: „Wij
boei niettemin al een hele-
moeten opruimen en dat
is nog niet alles. Onder invloed
van de wind is de opeenhoping
van zand dit jaar groter dan
ooit tevoren. Het is niet onmo
gelijk dat de verlenging van de
pieren waar men nu aan bezig
is in dit opzicht zijn invloed al
dóet gelden. De duinen langs de
Boulevard zijn enorm opgelo-
Zodanig zelfs dat Delfland
afrastering met ongeveer
meter omhoog heeft moe
ien brengen omdat het draad
helemaal onder het zand dreig
de te geraken."
pen
de
lVa
ten
Dat is echter een zaak van Delf
land. De mannen van het ge
meentelijk badbedrijf hebben
zo hun eigen zorgen, want ook
aan de duinvoet, waar deze
zomer de strandtenten moeten
komen, is het zand geweldig
opgehoopt.
Nutbey: „We zijn nu met twee
bulldozers bezig om de. zaak te
egaliseren. We moeten daarbij
afgaan op de merktekens van
de strandexploitatietentpn.
Meestal blijven er paaltjes of
bepaalde stukken van de fun
dering op het strand staan en
we moeten nu afgraven totdat
we die hebben gevonden. In
totaal moeten we duizenden ku
bieke meters zand verzetten.
Tenslotte willen de strandex-
ploitanten graag op 1 april
open, want als het met de
Paasdagen mooi weer is, dan
willen die mensen ervan profi
teren."
De eerste bouwer op het strand
heeft zich ook al gemeld. Het
is Jacques Brussee, per tradi
tie de man die in het voorjaar
zijn bedrijf het eerst op het
strand heeft staan. Direct na
dat zijn deel van het strand
was geëgaliseerd, is hij met de
opbouw begonnen en zijn tent
staat al voor een belangrijk
deel overeind, dank zij de in
spanning van vier noeste wer
kers, die kou, sneeuw en noord
westenwind trotseren en gela
ten, over zich laten komen.
Naderende lentebode Het
strand is in opbouw.
Brussee: „Op Goede Vrijdag ben
ik open. Als het koud is komen
er toch wel mensen, daar ben
ik van overtuigd."
„Maken we er gezellig een snert-
dag van, met erwtensoep wel te
verstaan. Maar in die paar
weken moet er nog een heleboel
gebeuren. Niet alleen moet de
zaak opgebouwd worden, ook
de installaties voor de keuken
moeten geplaatst worden, de
stoelen en tafels schoonge
maakt en geïnstalleerd. Maar
ik ben nu eenmaal graag vroeg.
Als het aan mij lag bleef ik de
hele winter, want dan is er ook
handel op het strand."
Hoe dan ook, het strand is in
opbouw en al ziet het er buiten
nog niet naar uit, met een paar
weken zitten we weer in de
lente. Op het strand werken
de mensen nu al hard voor ons
aller vakantie.
neelspelen weer te pakken ge
kregen en wou doorgaan. Jan
Koning had kennissen bij Kunst
na Arbeid. Ze namen me daar
zo. Dat KNA nu weg is, vind ik
doodzonde.Ik heb om de vereni-
igiinig te redden nog advertenties
geplaatst: Reeds jaren be
staande toneelvereniging kan
nog enige jonge krachten ge
bruiken. Nou meneer, niks... Er
ikwam niemand op. Je krijgt er
niks meer bij".
„Wat het leuke van toneelspelen
is.. Tja hoe zal ik dat nou eens
■precies zeggen. Ten eerste het
idee al, om eens een avond wat
anders te hebben. Het is een
prachtgelegenheid om je na je
werk af te reageren. Het is een
prettige bezigheid, vooral als je
komisch speelt, maar ook dra
matisch als je dat ligt. Je
kruipt in de huid van een an
der, en die wil je gestalte ge
ven. Dat is juist het leuke. En
na de voorstelling de reacties
van het publiek en van je kenis-
sen. Het applaus, dat doet je
wat!
„Als je goed toneel wi spelen,
dan moet het je wel liggen. Dat
moet in je zitten, hoewel je zelf
dikwijls niet eens weet dat je 't
kan. Een neef van m'n vader
was beroeps in vroeger jaren.
Bart Kreeft. Hij was een van
de drie beroemde K's in Am
sterdam: Kreeft, Keiler en
Koch. Dat is natuurlijk ver in
de familie, maar het kan na
tuurlijk wel dat ik van zijn ta
lent een heel klein stukje heb
meegekregen".
„Ik speelde, zo graag ook ernstige
rollen, maar dat ging niet zo
best. Ik had m'n figuur kenne
lijk niet mee. Ik moest een keer
invallen in „Hyena's aan de
grens", een ernstig stuk. Ik
kreeg 'een zwarte pruik op en
een ruitepet Nou, ik kwam op
en de zaal brulde meteen van
de lach. Ik had nog geen woord
gezegd! Maar naderhand, toen
ze merkten dat het geen grapje
was, werden ze doodstil. Maar
ik speel nog steeds het aller
liefst komisch!
„Vreemde situaties maak je wel
imee hoor, op het toneel. Bij
voorbeeld die ene keer toen
m'n vrouw ook meespeelde.
Dat was in „De houten Ham
Het ging over een bluffamilie,
■met schuifkaas weet-je-wel.
Nou ik speelde de echtgenoot
die alleen maar een borreltje
kreeg als er visite was. In het
■stuk maakte ik misbruik van de
gelegenheid als m'n vrouw de
gasten uitliet door er nog een
ipaar te pakken. Nou had ik er
altijd ai een hekel aan om op
het toneel gekleurd water te
drinken. Onze regisseur Focke
had dat spul altijd bij de
hand".
Ik had dus tussen de flessen een
fles echte witte en rode port ge
smokkeld zonder dat iemand
net Wist. Nou stond in de rol
van m'n vrouw dat ze nijdig
moest zeggen: en nou blijf je
ervan af! M'n vrouw had nog
nooit eerder gespeeld, maar ze
was èeht een beetje boos toen
ze merkte dat het échte drank
was. Het ging prèchtig. Na af
loop zei iemand tegen haar: jóh
Nel, ie had veel eerder op de
planken moeten komen. Prach
tig, zo mooi en écht kwaad dat
je 'was! En m'n broer vroeg na
de voorstelling of het allemaal
gekleurd water was. Ik zeg: ja,
allemaal gekleurd water wat
dacht je dan! Ja, gekleurd wa
ter. maar ik had het fijn naar
binnen!" „Je kreeg ook wei-
eens drankjes te drinken die je
liever niet naar binnen sloeg.
Ik heb tien jaar de revue ge
speeld voor de Schiedamse Ge
meenschap. In een bepaalde
scène moest ik een glas melk
drinken: melk goed voor
elk.Maar toen hadden die lam
stralen achter het toneel een
paar grote scheppen zout erin
gedaan. Dat moest je dan voor
een stampvolle zaal opdrinken
zonder een spier te vertrekken!
Op dezelfde manier heb ik cp
toneel ook wel „borreltjes" ge
dronken die wel pure alcohol ie-
ken. het brandde door m'n keel,
en ik moest er nog snel een
paar achter elkaar nemen ook!
Het hoorde bij die rol".
„We haalden zelf ook grapjes uit
hoor. Zo hadden we na afloop
van de revue een gezellig
avon'dije. Ik had aan m'n zwa-
ger een schijf ijzer gevraagd
om een medaille te maken.
Vijftien kilo woog dat ding'- de
toneelknecht van Passage was
de man die met anderen de
geintjes maakte. Nou gaf de
Schiedamse Gemeenschap leg
penningen uit, maar Hannes
kreeg zogenaamd een hangpen-
ning. Hij wist niet wat-ie om z'n
nek gehangen kreeg: vijftien
kilo verguld ijzer aan een hon
deketting!"
„Ik denk dat ik' bij elkaar een
paar honderd rollen gespeeld
'heb. Ik had er nooit moeite mee
iom ze te leren, alleen de laatste
tijd moet ik er echt voor gaan
zitten. Maar in m'n jonge tijd
tobde ik er niet mee. Toen we
de eerste revue voor de SG
maakten, had ik drie rollen te
gelijk. in de revue had ik de
hoofdrol, ik speelde daarnaast
nog de rol van nar in het wa
genspel van de SG. voor Kunst
na Arbeid speelde ik „Het ze
vende gebod" van Hei.iermans,
en ik had tegelijkertijd nog de
regie bij de PTT en bij Steeds
Vooruit. Maar toen ze ook uit
Rotterdam belden of ik een
■hoofdrol wilde bij Mutua Amfci-
tia heb ik dat maar niet ge
daan. Dat werd me toch een
beetje teveel.."
„M'n favoriete schrjvers zijn
Herman Heijermans, Anton
Coolen en Bromet. Realistische
stukken, of eigenlijk stukken
■met een inhoud, laat ik het zo
zeggen. Ze waren voor de
doorsneel-mens te begrijpen en
gingen over bestaande toestan
den die de mensen zich konden
realiseren. Voor mijn gevoel
gaat er van het moderne toneel
niet veel meer uit. Het boeit je
niet. Ze werken met heel sum
miere decors en de stukken zijn
vaak onbegrijpelijk".
„Nou zijn er vandaag de dag ook
actuele problemen die je op het
toneel zou kunnen brengen,
maar dan moeten er natuurlijk
wel toneelschrijvers zijn die er
wat aan doen. Hugo Claus is
een goede schrijver, ook zware
stukken hoor. Maar d'at kan je
zelf een beetje waarmaken, dan
boef je niet zo erg bij de tijd te
wezen. Andere stukken zijn te
geleerd voor het merendeel van
de mensen. Het publiek heeft
liever een stuk dat wat meer
aan de oppervlakkige kant is.
Niet dat het nou helemaal niets
hoeft te wezen, maar het moet
toch zo zijn dat ze het gemak
kelijk kunnen begrijpen".
„Ik vindt dat de repertoirekeus
zeker een van de oorzaken is
voor de kwijnende belangstel
ling voor toneel. Ik zou echt
niet weten hoe op korte termijn
het amateurtoneel weer levend
te maken. Maar er is wel kans
dat het over tien of twintig jaar
weer beter wordt. Je hoort zo
veel praten over hele korte
werkweken, en die mensen zul
len met hun vrije tijd toch ook
iets moeten gaan doen. Je hebt
best kans dat het amateurto
neel dan weer populair wordt.
Alles komt tenslotte terug: de
lange haren, de mode, ouder--
wets meubilair.."
