PROEFTUIN VOOR DEMOCRATISERING
J eugdsociëteiten
al actief in
eerste uren van
het nieuwe jaar
fsraf
Ruilbeurs
Expositie
collages
padvinders
Nieuw jaarsbal
door
Lodewijk
Bronsdijk
INSTUIF
DE VONK
ENG
AANDELEN
door
Andries
Ratsma
TENZIJ
JEUGDIG
PERSONEEL
OP PAPIER
IPM in de industriewijk op de derde etage,
Gaardingen In het groepshuis
Van de Marnix van St. Aldegon-
degroep VII, de „schuur" op
het padvinderscentrum aan de
Broekpolderweg, zal op nieuw
jaarsdag van 10 tot 14 uur een
tentoonstelling worden gehou
den van enkele collages, die
Jijn gemaakt door de kabou
ters, welpen, padvindsters en
Verkenners met het thema
.,Wat vind jij van Kerst?". Te
vens houdt de groep dezelfde
'ijd haar nieuwjaarsinstuif.
'oh de andere groepen hebben
dan hun nieuwjaarsinstuiven.
te weten de Willem de Zwijger-
Eroep I van 13 tot 14 uur en de
Prinses Irenegroep V eveneens
Van 13 tot 14 uur. De instuif van
de Maassluise groep Karei
Boorman is van 12 tot 13 uur in
het groepshuis aan het Booner-
vliet
Eassluis Het nieuwjaarsbai
van sociëteit „De Klos", Zuid-
Jj'et 98, zal niet 's middags,
ntaar 's avonds worden gehou-
W?' aanvanS is half acht.
dereen vanaf zestien jaar kan
i°h op de dansvloer wagen en
dan niet stijldansen op de to-
van drive-in discotheek
«ffte Bottle".
Schiedam Voor verscheidene Schiedamse jeugdsociëteiten begin
nen de activiteiten in het nieuwe jaar reeds als het luiden van de
klokken op Oudejaarsavond nog maar nauwelijks is verstomd en
als de eerste vuurpijlen het luchtruim kiezen. De leden van socië
teit De Waag kunnen zich al om één minuut over twaalf tussen de
kerstboombranden door naar hun sociëteit spoeden, want die opent
om die tyd reeds de deuren van het oude Waaaggebouw aan de
Nieuwstraat 36. De Nieuwjaarsreceptie van de Waag zal duren tot
omstreeks vier uur in de morgen van Nieuwjaarsdag.
Het jongerenpraatcafé „Quous
que Tandem" gaat om half één
open. De leden van „Q.T." kun
nen daar eveneens terecht tot
dat de eerste vier uur van het
nieuwe jaar verstreken zijn. Op
2 januari volgt dan het Nieuw
jaarsbal van „Q.T.". De muzi
kale vormgeving daarvan is in
handen van de „Esitrellos del
ritmo", die verwarmende Zuid-
amerikaanse klanken in dit
koude jaargetijde ten gehore
zullen brengen.
Verder tijdens het Nieuwjaarsbal
folk-muziek en blues door de
groep „Maf". De leden van
„Q.T." hebben van hun bestuur
al een uitnodiging voor het
Nieuwjaarsbal ontvangen, hun
introducees betalen een rijks
daalder entree.
Het Nieuwjaarsbal van sociëteit
Instuif Schiedam wordt gehou
den op Nieuwjaarsdag ih zaal
Arcade aan de faasge Haven 71.
Sociëteit „Quousque Tandem (waarvan op de foto de discohoek) houdt een Nieuwjaars
receptie en een Nieuwjaarsbal.
Daarbij zal optreden de groep
„Beautiful Garden" die enkele
maanden geleden reeds met
veel succes voor de Instuif op
trad. Het is een zes-mans for
matie die muziek in de stijl van
Buffoons en Cats brengt. En
tree drie gulden.
Zondagavond 3 januari is er voor
de leden eveneens in Arcade
een discobal, waarbij als gast-
disk-jockey zal optreden Joop
Adriaanse van sociëteit De
Waag. Entree twee gulden.
Y MC A-sociëteit „De Vonk" in
CJV-gebouw „Jeugdhaven"
aan de Lange Haven 129 is open
vanaf een half uur na de jaar
wisseling om de leden de ge
legenheid te geven elkaar de
beste wensen te doen toeko
men.
Het, Nieuwjaarsbai van „De
Vonk" wordt gehouden op
Nieuwjaarsdag 's avonds vanaf
acht uur. Op zal treden de
«roep ..Victim of electric
wire". Ook zaterdag- en zon
dagavond is De Vonk geopend.
Dan is er discotheekdansen on
der leiding van d.j. „Dolluffie"
Entree voor het Nieuwjaarsbai
een rijksdaalder, voor de dis
coavonden één gulden. Binnen
kort zal het nieuwe programma
voor De Vonk verschijnen.
Sociëteit 't Vundexke, de mini-so
ciëteit in CJV-gebouw Jeugdha
ven is geopend van dinsdag
avond tot en met vrijdagavond.
Martin Green's Bluesville '69
Club presenteert op Nieuw
jaarsdag een non-stop show van
twee uur 's middags tot twaalf
uur 's avonds. In dit program
ma onder meer de groep Big
Wheel en de Mailer Mackenzie
Band.
Een en ander speelt zich af in
zaal Tivoli aan de Nieuwe Ha
ven 237. De toegangsprijs voor
de hele dag bedraagt 5,50 wie
alleen 's avonds wil komen be
taalt 4,50.
Zaterdagavond vanaf half acht
speelt in zaal Arcade aan de
Lange Haven 71 voor Green's
Bluesville de Group 1850. En
tree 4 gulden. Zondagavond ten
slotte in Tivoli discoclub „Red
Hokse".
Een „eng" punt noemt zij tenslot
te dat de democratisering nog
zo mooi op papier geregeld kan
zijn. maar toch volledig mis
lukt als ze niet tot uitdrukking-
komt in het dagelijkse werko
verleg. „Je kunt als typiste nóg
van je chef een stukje papier
op een onhebbelijke wijze op je
bureau krijgen. Ook in die si
tuatie moet de democratise
ringsgedachte doorwerken".
Voorlopig is het echter zo dat
de bekende f 400 mentaliteit
nog bestaat. Nieuw is inmid
dels dat opmerkingen over
reservering van geld niet
meer uitsluitend uit de rich
ting van de directie komen.
De directie heeft nog steeds
een grote persoonlijke in
breng in het bédrijfsgebeu-
ren, maar nu voor een groot
deel doordat men haar be
paalde werkzaamheden en
oriënteringen gedelegeerd
heeft. Het overwicht in aan-
déling zal geleidelijk aan te
rug gebracht worden, door
dat het echtpaar Zeldenrust
een deel van de eigen aan
delen aan het bedrijf over
draagt.
IMBER 1970
SCHIEDAMSCHE COURANT WOENSDAG 30 DECEMBER 1970
Directie IPM wil
v
ophangen
I Instuif,
receptie.
receptie Schiet!
ceptie Handbal-
L Westhuis.
ie les. Ned. Ver.
Meyers en de
rsbureau.
Dudhoek Spaland,
t Studievrienden,
■pheus-
lam West.
nkring.
oudhoek Spaland,
Ons Genoegen.
astel, Aanwinsten
askia Koenraads,
en op Nieuwjaars-
Jaap Ravelli-
ag kleurhoog-
.30—14.00, 19.00-
uur; kraamafde-
uur en 1919.30
.3014.30 uur en
s 13.30—14.30 uur,
-14 uur, binder
sdag, woensdag,
3.30—14 uur en
18—18.30 uur-
A T z.v. A. J,
M. Hogenboom:
J. van Beek en M.
Betty d.v. M. G,
en E. J. M. Dob-
n M A z.v. .W M.
en A. .W van der
:r d.v. J. H. Ros-
K. van den Berg;
H. Rosmolen en
i Berg: Julie d.v
5. Albrecht.
rE SCHIEDAM
r; J. Schippers. 73
ink. 83 jr. wed H
Schiedam Het is erg moeilijk om de werknemer werkelijk
geheel onafhankelijk te maken van het humeur van zijn di
rectie. Dat is een stelling die het Instituut voor Psychologisch
Marktonderzoek te Schiedam proefondervindelijk aan het be
wijzen is. Niet voor een opdrachtgever uit het bedrijfsleven,
jnaar voor zichzelf. Drie jaar van taai volhouden van de direc
tie hebben niet alleen dit vrij negatieve resultaat opgeleverd,
maar ook veel positieve dingen. Over drie maanden zal een
ondernemingsraad met zijn werkzaamheden starten. Een
raad die wettelijk niet verplicht is omdat het bedrijf te wei
nig werknemers telt, maar die ook met een statuut zal wer
ken waarin amendementen zijn verwerkt die de Tweede Ka
mer niet in de wet op de ondernemingsraden wilde opnemen.
De directie van het Instituut ziet de democratiseringspogin
gen als een „proeftuin voor andere bedrijven".
Jevrouw dr. M. Zeldenrust-Noor-
danus, directrice en groot-aan
deelhoudster, over de voorge
schiedenis: „Die kwestie van
Van Heijst in Den Haag heeft
ons eigenlijk erg aan het
schrikken gebracht. We dach
ten wel dat het ons nooit zou
overkomen, maar het personeel
heeft daar geen epkele zeker
heid over. Na tien jaar van ons
bestaan wilden we een omscha
keling van het eenmansbedrijf
naar de NV-vorm aangrijpen
om ook de werknemer volko
men onafhankelijk van het hu
meur van de directie te maken.
Hij zou inzicht moeten krijgen
in alle papieren. Hij zou de ge
legenheid moeten krijgen om
zijn zegje te zeggen. Bovendien
wilden wij niet dat bijvoorbeeld
onze zoon vroeg of laat de
macht over het bedrijf zou krij
gen uitsluitend doordat hij de
aandelen heeft geërfd en zon
der dat hij zich tegenover het
personeel waar heeft gemaakt.
Het personeel moet niet plotse
ling een nieuwe man op de di-
recteursstoel zien zitten zonder
dat het daar zelf invloed op
heeft kunnen uitoefenen".
'ooral dit laatste werd revolutio
nair gevonden door de mensen
met wie mevrouw Zeldenrust
de zaken besprak. De reacties
waren vaak zeer negatief, zelfs
ook bij het personeel. Duidelijk
kwam naar voren dat niemand
in de richting van een democra-
tiering is opgevoed. Lang
zaam maar zeker is er in de af
gelopen drie jaar iets van de
grond gekomen dat binnenkort,
al of niet op papieren poten
staand, kan functioneren.
,We hebben elk personeelslid dat
hier langer dan twee jaar
werkt een aandeeltje gegeven",
vertelt mevrouw Zeldenrust.
„Daardoor heeft elk perso
neelslid het recht stukken in ta
zien en zijn mening te geven.
Alleen reeds met die stap wek
ten we zeer negatieve reacties
op bij onze accountant, notaris
en juridisch adviseur.
Ze zeiden dat we gek waren om
de macht uit handen te geven.
En van onze adviseurs zei:
Realiseert u zich dat de jongste
bediende nu kan zeggen dat u
in een te dure auto rijdt? Dat
was wel even een punt om over
ca ie denken. Ik rijd gelukkig
in twen auto die goedkoper is
darf die van de meeste perso
neelsleden. maar overigens
realiseerde ik me, dat ik het
liever wèl had dat die jongste
bediende zijn mening zegt. In
het gunstigste geval kan ik hem
Mevrouw dr. M. Zeldenrust-Noordanus
ichiedam De wijkvereniging
„Nieuwland" houdt op woens
dagavond 6 januari in een lo
kaal van de Prins Bemhard-
school aan de Burgemeester
vain Haarenlaan 1155 een ruil
beurs die begint om 6 uur (voor
de kinderen) en om 8 uur. (voor
volwassenen). De kosten zijn 25
cent per persoon. Tussen heit
ruilen door is er gelegenheid
om een kopje koffie te drinken.
uitleggen dat. hij ongelijk hèeft,
In het ongunstigste moet ik
werkelijk op mijn vingers ge
tikt worden. Ik heb liever dat
hij zijn opmerkingen maakt
waar ik bij ben. Anders maakt
hij ze toch. Maar dan op de he
rentoiletten. En daar kom ik
nooit".
Mevrouw Zeldenrust vond het een
hele toer om tegen de onwil van
haar adviseurs in te gaan. Het
was een probleem om advi
seurs-medestanders te vinden.
Bij het NVV was men domweg
verbaasd dat zij als directielid
advies aan de bonden kwam
vragen. Toen ze er eenmaal
binnen was. werd aüe tijd aan
haar problemen besteed. Toen
ze vroeg om met een delegatie
van het personeel de zaken
door te spreken zonder haar
aanwezigheid, werd hieraan
medewerking verleend. Het
heeft mevrouw Zeldenrust ech
ter een beetje verbaasd dat de
bond niet harder tegen deze
kwestie aangeduwd heeft. „Het
zou voor hen een mooie proef
tuin geweest zijn om een aantal
reeds lang levende ideeën uit te
proberen. Ze leven vermoede
lijk echter nog te sterk in de
sfeer van tegenstellingen tus
sen kapitaal en arbeid. Als een
directie zélf al iets wil, dan
hoeven zij niet meer zo erg. Bo
vendien zijn wij maar een klein
bedrijf, terwijl zij de handen
vol zullen hebben aan de grote
re ondernemingen".
Mevrouw Zeldenrust vindt dat de
wettelijke voorschriften voor
bedrijven die wel een onderne
mingsraad in het leven moeten
roepen, lang niet ver genoeg
gaan. Er staat een regel in die
de grond onder het geheel weg'
graaft: De ondernemingsraad
moet gehoord worden door de
directie, tenzij er zwaarwegen
de belangen zijn die dit minder
wenselijk maken
,Wij gaan er van uit dat de on
derneming er niet in de eerste
plaats Is om winst te maken.
Dat is een middel. Hoofddoel is
een'aantal mensen hier zo ge
lukkig mogelijk te laten wer
ken", aldus mevrouw Zelden
rust. Ze is er wel van overtuigd
dat prettige werkomstandighe
den „nut" hebben, maar ze
vraagt zich af of dit ooit in een
economisch cijfer uitgedrukt
kan worden. Het „nut" moet in
de eerste plaats gezocht wor
den in het geluk van de werkne
mer. Een opmerking die daar
mischien bij hoort, maakt ze
tijdens een latere fase van het
gesprek: „Het democratiseren
kost zeer veel tijd. Niemand is
in deze geest opgevoed. Als je
daarvan uitgaat, dan neem je
elkaar ook niets meer kwalijk.
De aandeelhoudersvergaderin
gen zijn voor een groot deel
cursus voor mensen die nóg
nooit een aandeelhoudersverga-
dering hebben bijgewoond.
Je moet elke post ter discussie
stellen om zeker te weten dat
men begrijpt waar het over
gaat. Een grappig voorbeeld
was de post afschrijving good
will. Toen werd uitgelegd wat
dit betekende, maakte iemand
de opmerking dat hij altijd ge
dacht had dat de directie
f25000 extra in zijn zak stak",
Een ander probleem is, volgens
mevrouw Zeldenrust dat jeug
dig personeel dat weldra weg
gaat er moeilijk toe te krijgen
is aan de planning op lange ter
mijn deel te nemen. Ze willen
niet reserveren, maar contant
geld op tafel hebben. Het feit
dat een bedrijf bij niet-reserve-
ren over vijf jaar kapot is, doet
hen weinig. Het gaat ook hier om
een mentaliteitsverandering.
Mevrouw Zeldenrust: „In
spraak kan nooit alleen voor
persoonlijke belangenbeharti
ging dienen, maar voor de tota
liteit. Ik was dan ook enigszins
teleurgesteld toen er op een ze
ker moment het verzoek kwam
om een groep voor belangenbe
hartiging in het leven te roe
pen. Daarbij heb ik echter er
varen dat ik niét teveel met
mijn hoofd in de idealistische
wolken moet lopen. Het bleek
doodgewoon heel prettig te wer
ken. Het was weer een stukje
afwenteling en spreiding van de
kopzorg van de directie".
Een belangrijk probleem, dat nog
niet opgelost is en waar ook de
bonden geen afdoende oplossing
voor wisten, wordt gevormd
door de onmogelijkheid om de
democratiseringsgedachte zo
afdoende op papier te veranke
ren dat de directie er niet meer
aan kan komen.
Op dit moment ziet het er naar
uit dat men steeds opnieuw met
elk nieuw personeelslid een
apart contract moet afsluiten.
Ook daarbij is het echter moge
lijk dat de directie daar vroeg
of laat mee stopt. Het zoeken is
naar iets, waarvan de notaris
heeft gezégd: „U probeert zich
zelf op te hangen". Diezelfde
notaris heeft zich later min of
meer bij de gang van zaken
neergelegd. Hij heeft beloofd te
doen wat zijn cliënte hem
vraagt. En daarmee heeft hij
zich geschaard bij de grote
groep die met gemengde gevoe
lens het experiment gadeslaat.
Mevrouw Zeldenrust heeft de
mensen met wie zij over de de
mocratisering praat, ingedeeld
in drie groepen. De eerste
groep deelt mee dat zij in het
eigen bedrijf reeds eerder een
democratie heeft ingevoerd.
„Deze groep is maar zéér zéér
klein", aldus mevrouw Zelden
rust. De tweede groep en
daar rekent ze ook de vakbon
den bij is erg benieuwd hoe
het afloopt. Deze groep vraagt
om op de hoogte gehouden te
worden.
En de derde groep reageert met
de opmerking: „Blijf jij maar
uit de buurt van mijn perso
neel". Dat is volgens mevrouw
Zeldenrust de grootste groep.
Ze vermeldt daarbij wel dat
haar contacten zich op dit ge
bied voornamelijk beperken tot
bedrijven van vergelijkbare
grootte. Het Instituut voor'
Psychologisch Marktonderzoek
heeft 35 man vast personeel in
de twee bedrijven in Schiedam
en Amsterdam. Mevrouw Zel
denrust is er van overtuigd dat
er in het IPM iets gebeurt dat
niet alleen voor de kleinere be
drijven belangrijk is, maar ook
voor de grote. „Hoogovens zou
dit kunnen doorvoeren. Daar
moeten ze dan wel betaalde
krachten de dingen laten doen
die wij hier zelf naast ons ge
wone werk doen. Ik denk echter
dat zij er wel het geld voor
hebben en dat het vroeg of laat
lonend is". Mevrouw Zelden
rust is ervan overtuigd dat wat
er bij het IPM bereikt wordt,
door gaat werken in andere be
drijven. „De jongste bediende
die hier gewerkt heeft, zal het
niet meer pikken dat er elders
nog toiletten zijn voor heren en'
mannen".
