„Kermisspul brengt p ubliek
dichter bij Stedelijk Museum
I
Het ontwerpen van verpak kingen
heeft mij altijd zeer geboeid
Die hele Jugendstill-
toestand een verarming'
m
OntsparÈng
bij
Spaarbank
anno 1820
Gemeente
wil grond
verkopen
aan Wilton
Dr. Poll wil boek schrijven over Sehiedamse kermis
FUNCTIE
MATERIAAL
Grafisch ontwerper Dick Engelse:
Beethovenpïein
in Groenoord
n
2S
In juli:
SLORDIG
ONTWERPERS
Zilveren
jubileum
F. van Rutten
Orgelconcert
in Musemnaula
SCHIEDAMSCHE COURANT ZATERDAG 14 AUGUSTUS 1971
Schiedam De tentoonstelling Kermisspul, die op het ogen
blik in het Stedelijk Museum wordt gehouden, heeft meer
dan één doel: door tentoonstellingen van deze aard moet het
publiek dichter bij het museum worden gebracht. Dat is de
overtuiging van de heer Chr. A. Poll, huisarts In Schiedam,
lid van de commissie voor het Stedelijk Museum en als geïn
teresseerd in alles wat met de kermis te maken heeft recht
streeks bij de tentoonstelling betrokken.
Dokter Poll, enthousiast kunst
verzamelaar en overtuigd
van het nut van Schiedams
Stedelijk Museum, zou met
ons over het fenomeen ker-
den aantrok, die hun koopwa
ren aanprezen en tussen men
sen uit verschillende streken
contacten legde. Dit nu is er
niet meer bij, maar het maakte
de kermis van vroeger wel een
leuk studie-object".
mis praten. In plaats daar- De dolle pret, die mensen uit de
18e en 19e eeuw op het kermis-
van werd het eigenlijk een
gesprek over kunst in het
algemeen en over het Stede
lijk in het bijzonder. Nog
steeds bezoekt een betrekke
lijk kleine groep er regelma
tig alle tentoonstellingen
(Dr. Poli: „De happy few ko
men er, de anderen niet") en
graag zou de heer Poll door
dit soort tentoonstellingen
het bezoek aan het museum
zien toenemen.
„Dat een dergelijke tentoonstel
ling kan worden gehouden
leuk. Vooral omdat er al zoveel
moderne kunst in het museum
is. Niet dat ik daar wat tegen
heb, maar het museum moet
meer open voor iedereen. Bij
bijzondere tentoonstellingen,
dat is nu zo en dat was vorig
jaar ook het geval met de expo
sitie over Schiedam In de oor
logsjaren, komt er meer pu
bliek, Geschiedenis, en daar be
hoort ook de expositie Kermis
spul toe, is „in" op het ogen
blik. De mensen willen graag
geschiedenis zien, terwijl aan
de andere kant ook de educatie
ve dienst van het stedelijk mu
seum veel goed werk doet".
Al jaren interesseert dr. Poll zich
voor de kermis. In Sehiedam
blijkt een enorme verzameling
materiaal aanwezig over de
kermis in Schiedam door de ja
ren heen, verzameld door oud
gemeente-archivaris Kuijer,
Dr. Poll: „Het ïs verbazend
wat die man heeft verzameld.
Een enorme hoeveelheid mate
riaal is bewaard gebleven".
Straks zal er wellicht een boek
over de Sehiedamse kermis
verschijnen, want de heer Poll
is vastbesloten het materiaal
uit het gemeente-archief te be
werken en in boekvorm te laten
verschijnen. Er zal echter nog
veel werk moeten worden ver
richt, voor het zover is. Het
doorwerken van het materiaal
vereist veel tijd. terwijl ook
alle gegevens historisch moeten
kleppen. Daarvoor reist dr.
Poll naar andere plaatsen in
ons land. waar hij in plaatselij
ke archieven kennis kan opdoen
over de kermis.
nik heb veel lezingen over de
kermis gehouden, maar een
boek schrijven is oneindig veel
moeilijker. Het zal even duren
voor het gereed is, want ik wil
me overal op de'hoogte stellen.
Het materiaal van Kuijer is erg
leuk materiaal om te bewer
ken".
Over de huidige kermis aan het
Emmaplein zal het boek niet of
nauwelijks gaan. De kermis in
zijn huidige vorm is voor dr.
Poll niet aantrekkelijk. „De
kermissen van vroeger waren
beel anders. Er werd veel meer
beleefd door de mensen, die
vaak een heel jaar spaarden
zich een week op de kermis
te kunnen uitleven. Heel vroeg
bad de kermis ook een sociale
functie, doordat ze handelslie-
terrein konden beleven ze
hadden niet veel anders is nu
verdwenen, omdat iedereen
zijn amusement ook wel anders
kan halen. De sociale funetie
van de kermis is wezenlijk ver
anderd, al blijven de exploitan
ten. doorgaan met hun werk en
bezoeken jaarlijks nog vele dui
zenden botsauto of zweefmolen.
De geschiedenis van de kermis
van vroeger ook in het Ste
delijk te bewonderen en van
een schriftelijke toelichting van
dr. Poll voorzien is evenwel
boeiender en geeft ook een
beeld van de sociale omstandig
heden van toen. Het boek van
dr. Poll zal daar straks zeker
aandacht aan besteden.
Een gedeelte van de expositie Kermisspulzoals die in het Stedelijk v/ordt
Vlaaidingen Dick Engelse spreidt voorzichtig enkele karton
nen doosjes op tafel. Kleurrijk en in fantasierijke vormen ge
vouwen. „Kijk, dit is een schatkist. Het sleuteltje zit er bij."
Een doosje met oosterse ornamenten versierd is het feestelijk
omhulsel van een stuk toiletzeep."
Andere vormen: een Oudhollands huisje als verpakking voor de
Sinterklaassurprise van een Rotterdamse snoepfabrikant, een
Schiedams grachtenhuisje voor de produkten van een jene
verstokerij, een met veel dennen en klokjes bedrukt doosje
voor kaarsen. „Past helemaal in de kerstsfeer, vindt u niet?"
„Het werken met karton heeft mij altijd geïnteresseerd. Karton
architectuur is bijzonder boeiend". De Vlaardingse grafisch
ontwerper Dick Engelse raakt niet uitgepraat over zijn kar
tonnen scheppingen die hem nationaal en internationaal veel
roem hebben opgeleverd.
"-cbiedam Als de gemeente
raad met een voorstel daartoe
van b en w akkoord gaat, zal
jjst terrein in de omgeving van
«e in aanbouw zijnde woonto
ren aan de Laan van Bol'Es, de
naam Beethovenpïein krijgen.
Voor de r andbebouwing van
Groenoord zijn de namen van
buitenlandse componisten ge
bruikt, zodat een voortzetting
tnf1 gebruik b en w logisch
Hikt. De adviescommissie voor
straatnamen en de commissie
vpor stadsonhvikkelig en stads
uitbreiding kunnen zich met
Het voorstel van b en w vereni-
Veertig jaar geleden begon. Dick
Engelse, die dinsdag 65 jaar
werd. met zijn grafische activi
teiten, „Ik werkte eerst voor
een grootwinkelbedrijf in Dor
drecht. Showeards en prijs
kaarten ontwerpen. Daarna be
gon ik voor mijzelf. Met veel
moeite - had ik voor de oorlog
een eigen zaak opgebouwd. Op
de fiets moest ik de klanten af.
Limonadefabrikanten, kaarsen
fabrikanten en jeneverstokerij
en aflopen. Je mocht blij zijn
indien je voor het ontwerpen en
vervaardigen van. een etiket
voor een limon a defies 7,50 gul
den ontving. En dan waren er
nog fabrikanten die 7,50 gulden
te veel vonden. Reclame had
nog lang niet de waardering die
zij nu heeft. Artistiek en vak
technisch werden nauwelijks ei
sen gesteld. Het was dan ook
vaak een ratjetoe."
De zorgvuldig opgebouwde zaak
van Dick Engelse stortte tij
dens de oorlog in elkaar. „Ook
na de oorlog kostte het mij veel
moeite om van de grond te ko
men. Er was nauwelijks werk
aan de winkel."
De oprichting va nde Vereniging
van Reclame Ontwerpers en
Illustratoren bracht meer er
kenning voor ons vak.
De V.RX stelde tarieven, vast
waaraan fabrikanten en ont
werpers gebonden waren. Re
clame heeft veel geld gewon
nen."
still-toestand vind ik een verar
ming. De ontwerpen hebben te
ruggegrepen naar een stijl van
zeventig a tachtig jaar geelden.
Ik had liever gezien dat er een
heel nieuwe stijl was gekomen.
Die Jugendstil! vind ik maar
een flop. Het is gewoon toege
ven aan de smaak van de pop-
wereld."
De specialisatie van Dick Engel
se leidde er toe, dat één van
zijn klanten Unilever hem
dertien jaar geleden vroeg bij
hem in dienst te treden. „Unile
ver wilde meer aandacht beste
den aan de verpakkingen van
2ijn produkten. ik ben er in ge
stapt en wist de jonge ontwer
pers enthousiast te maken voor
dit deel van het grafisch vak.
De verpakking is de eerste ken
nismaking met het produkt. Je
dient er dan ook de grootste
aandacht aan te besteden. Kom
je met slordige verpakking
voor de dag, dan betekent dit
voor vijftig procent al afbraak
van je produkt. Aan de andere
kant moet je er voor waken een
te mooie verpakking te maken
voor een prul. Als je de inhoud
niet waar kunt maken, houdt
het produkt geen stand. Het is
dan ook zaak evenwicht te
scheppen tussen verpakking en
inhoud."
Schiedam —Ook bij de Spaar
bank anno 1820 heeft men vori
ge maand gemerkt dat de va
kantie-periode was aangebro
ken. Voor het eerst dit jaar was
er namelijk in juli sprake van
een ontsporing omdat veie
spaarders met het oog op de
vakanties extra geld opnamen.
In de afgelopen maand werd voor
bijna 8 miljoen ingelegd en
werd ruim 8,2 miljoen terug
betaald. Aan het eind van juli
bedroeg het jaaroverschot van
de inlagen boven de terugbeta
lingen ruim 4.2 miljoen tegen
3.3 miljoen in juli 1970.
Het gezamenlijk tegoed van de
inleggers bedroeg op 31 juli 1971
93.365.341.04 tegen ruim 84
miljoen in 1970. De aan de
spaarbank toevertrouwde mid
delen en de reserves waren per
31 juli 1971 voor ruim ƒ41,5 mil
joen belegd in effecten, voor
9,4 miljoen in hypotheken en
voor 32 miljoen in onderhand
se leningen aan gemeenten
e.d„ terwijl de ombelegde en op
korte termijn belegde middelen
f 14.921.991,87 bedroegen.
Over de huidige reclamestijl zegt
Dick Engelse: Die hele Jugend-
Over de jonge ontwerpers zegt
Dick Engelse: „Bij de jongeren
die de kunstacademies verlaten
zijn ongetwijfeld knappe ont-
De grootste liefhebberij van Dick Engelse
aangelegd ziei er goed verzorgd uit
tuinieren. Zijn tuin die met veel goede smaak is
werpers, maar het vergt veel
van hun aanpassingsvermogen
om in het teamverband van een
reclamebureau mee te draaien.
Het „aardig kunnen tekenen"
maakt nog geen. reclameman.
Creatief denken, de reclame
aanvoelen en ideeën hebben, is
veel belangrijker."
Schiedam Voor het eerst sinds
lange tijd zal de gemeente
Schiedam weer grond gaan ver
kopen. Het gaat hierbij om een
stukje grond aan de Vlaardin-
gerdijk, dat aan Wilton Feijcn-
oord zou moeten worden ver
kocht. Een grondtransactie met
dit bedrijf vond In 1950 plaats.
Het plaatsen van een afschei
ding geschiedde echter zo on
nauwkeurig, dat 40 m2 teveel
hij het terrein van Wilton werd
getrokken.
Volgens b en w maakt dit op de
totale grootte van de transactie
weinig uit en zou de grond op
basis van het oude contract als
nog aan Wilton moeten worden
verkocht. Zoals de grond nu ligt
tussen het terrein van Wilton
en de Deltadijk van het Hoog
heemraadschap van. DelJland
heeft de grond voor de gemeen
te geen waarde, zodat b en w
geen bezwaren tegen verkoop
aanwezig achten.
De gemeenteraad neemt het
voorstel van b en w in de ver
gadering van maandag 23 au
gustus in behandeling.
Schiedam De heer P. van Rut
ten heeft donderdag de dag
herdacht, waarop hij 25 jaar
geleden bij Van 't Hoff Jon-
gepier N.V. te Schiedam in
dienst trad. De jubilaris, die
deze heuglijke gebeurtenis in
huiselijke kring vierde, werd in
zijn woning aan de Lange Sin
gelstraat 13b 's morgens toege
sproken door de direkteur, door
de produktieleider de heer J.
Scheffer5, door zijn direkte
chef de heer G. van Pelt en
door de heer A, van Giezen,
voorzitter van de personeels
commissie. Speciaal werd hier
bij gememoreerd zijn veelzijdi
ge inzet in het bedrijf als li
nieerder, drukker en snijder.
Daarnaast werd evenzeer zijn
zeer collegiale houding naar vo
ren gebracht, welke o.m. tot
uitdrukking kwam in zijn funk-
tie als secretaris van de perso
neelscommissie. Er waren voor
de jubilaris verscheidene ge
schenken, terwijl zijn echtgeno
te een bloemenhulde werd ge
bracht.
Van het departement Schiedam
van de Ned, Maatschappij voor
Nijverheid en Handel mocht de
heer Van Rutten de zilveren
legpenning alsmede het ver
erend getuigschrift in ont
vangst nemen.
Schiedam De organist Deo van
Donselaar geeft zaterdag 21 au-
gustes van 15 tot 16 uur een
concert op het Hess-orgel in de
aula van het Stedelijk Museum.
Het concert, dat voor museum
bezoekers gratis toegankelijk
is, staat onder auspiciën van de
Vereniging Vrienden van het
Stedelijk Museum ia Schiedam-
