Hoilandia gistfabriek
die de gist zelf houclt
GRAANALCOHOL IN OPMARS
Bromfietser
na val
overleden
Bejaarde man
aangereden
door
Andries
Ratsma
SMAAK VERSCHOOF
LOZE KREET
SPOELING
Disf/V/eerkefe/s op een rif-
Schiedam Hoilandia is cen
gistfabriek die zijn gist zelf
houdt, die steeds ruimer in
zijn oude jas komt te zitten
en toch meer produceert en
die nog steeds op een stuk
grond staat dat niet iir het
straatnamenregister voor
komt. Een oude onbekende
bekende dus die bovendien
zicht heeft op een vrij goede
toekomst waarin de vraag'
naar kwaliteit het lijkt te
winnen van de „goedkoop
te".
Directeur F. L. Geerdes betoogt
dat het Schiedamse bedrijf een
grote zelfstandigheid geniet ten
opzichte*, van het Delfisq moe
de rbediSiïi:. Het werkt in een
drie-ploegend ienst, maar het
continu-gedeelte wordt gerund
door slecht enkele mensen. Het
Schiedamse bedrijf is vormoe-
delijk nog het enige dat zo dui-
I delijk geschiedenis en toekomst
bijeen weet ie houden. Bezoe
kers kunnen in enkele ogenblik
ken een hele ontwikkeling na-
i voelen en doorlopen, dwalend
over leegstaande meelzolders,
kijkend naar terzijde gelegde
molenstenen en naar het enor
me stuk grond dat rondom de
fabriek nog over is.
Er is zoveel ruimte inwendig vrij
gekomen dat men van een ge
zonde vermagerin kan spreken
die nog wel even voortgezet zal
worden. De te ruime jos zal
nooit meer passen.
Sollandia was in Schiedam de
eerste grote branderij met een
capaciteit die ongeveer gelijk
was aan die van- veertig bran
derijen. Op deze schaal kon een
zekere mechanisatie worden
doorgevoerd, een mechanisatie
die het bedrijf steeds vaster in
de greep heeft gekregen. Voor
al nu de gist-produktie geheel
stopgezet is en het alleen nog
om de alcohol gaat. de graan al
cohol die een goudkleurige toe
komst voor zich heeft nu de
«naak van het publiek zich be-
Ifint te verfijnen.
De oude borrel, gemaakt van
moutwijn, is verdrongen door
de jonge die uit melasse ge
stookt werd, een goedkoper
produkt uit suikèrafval. De
smaak van het publiek „ver
schoof". De geprononceerde
smaak van moutwijn die de
oude borrel nog steeds zijn ei
gen gezicht geeft, wordt steeds
minder geapprecieerd. De
smaak van het publiek ver
flauwt.
^ij Hoilandia ging men daarom
over op de produktie van
graanalcohol, dat als spiritus
een geheel eigen weg insloeg.
Deze produktie is wat minder
gevoelig voor de grondstoffen
die gebruikt worden. Je kunt
wat meer meegaan met wat de
inarkt te bieden heeft. Boven
dien kan dit produktieproces
geheel in gesloten ketels verlo
pen, hetgeen bodrljfstechnisch
gezien veel aantrekkelijker is.
r valt meer te automatiseren.
Er zijn minder bewerkingen no
dig. Als zijsprong om een over-
produktie aan moutwijn te
voorkomen, wat dit alleszins
acceptabel. De oude liefde voor
Ie borrel was daarmee echter
üet verloren gegaan. Niet zo-
ka bleken enkele distillateurs
Jfzet te vinden voor de duurde-
*e borrel die van graanalcohol
gemaakt werd, nf de fabriek
Ijng hierin mee. Wat eerst een
djsprong uit nood leek, is nu
'en produktiefase die de toe
komst in zich lijkt te hebben.
Besfagbakken voor de moutwijn op bun refour..
De etiketten op do borrelfles met
tasse onder het graan". Er btjj-
nï» nog geen beschermende
maatregelen zouden wij toch
ook wat beter weien, waar wij
aan toe zijn".
Met enige variatie op een bekend
gezegde zou men hier ook weer
kunnen zeggen: Er zit veel me-
lay graan". Er blijken name
lijk nog geen beschermende
maatregelen te bestaan die
kwaliteitsaanduidingen waar
borgen. Hoilandia wacht op de
kabbelingen ïn het EEG-water
die alle landen in dc omtrek
zouden moeten bereiken.
De heer Geerders: „Jenever" is
een loze kreet. Er is geen wet
telijk houvast, geen bescher
ming. Wij zijn volkomen afhan
kelijk van de receptuur van de
distilleerderijen. Er zouden ei
genlijk wettelijk vastgestelde
benamingen moeten zijn met
voorgeschreven samenstellin
gen, zoiets als wat men in
Duitsland reeds gewend is.
Wij zijn weliswaar leverancier
van de ruwe grondstof voor de
distillateurs, maar door deze
maatregele zouden wij toch ook
wat beter weten waar wij aan
toe zijn".
Internationale ontwikkelingen
hebben nogal hun invloed op de
Alles r,u in gesloten ketels.
gist- en alcoholfafcricage doen
gelden. Gist uit Schiedam bleek
in kwaliteit onder te doen voor
•die uit het Delftse moederbe
drijf. Een verdeling van de ta
ken bleek efficiënter. Schiedam
maakte na 19G3 alleen nog maar
alcohol- Dat scheelde twaalf
man personeel en deed het be-
drijEsrcndement stijgen. De
produkt ie verse huiving kon hier
door ook gemakkelijker worden
opgevangen.
Graanschepen, geen verieden tijd.
Los van de problemen aan de
produktiekant staat dat aan de
afvalzijde. De spoeling, het wa
terige afvalprodukl van het
destillatieproces, moet «van boe
ren geleverd worden die steeds
minder in de naaste omgeving
te vinden zijn. De opbrengst
van dit eilwitrijke veevoeder
wordt zeer nadelig beïnvloed
door de kosten van transport.
De spoelingshandelaar is vandaag
de dag nog een soort melkslijter
die bij elke boerderij een vrij
kleine hoeveelheid aftapt uit
zijn houten bak op dc wagen.
Hij verhandelt weliswaar een
produkt dat warm is en dat zó
door de dieren opgeslobberd kan
worden, maar zijn kleine om
zetten gaan gepaard aan vrij
hoge kosten. Mooier zou het
zijn als er zeer grote agrari
sche bedrijven bestonden die in
één keer een hele tankauto kon
den afnemen.
De heer Geerdes heeft rapporten
in de kast liggen over deze ma
terie. De toekomst van de vee
teelt is zeer sterk van invloed
op de uiteindelijke kostprijs
van zijn produkt: de alcohol,
De verhalen die willen doen gelo
ven dat de koe binnen de kortste
keren samen met vele lot- en
soortgenoten op zolder gehou
den zal worden, sender gras
tussen de hoeven of de moge
lijkheid een weitje om te gaan.
gelooft de heer Geerdes niet zo
erg. Dat zouden dan bedrijven
moeten worden met zo'n 600
koeien. Zc bestaan, nog ner
gens. Toch zouden uitgere
kend deze bedrijven in staat
zijn tot een vér doorgevoerde
mechanisatie en automatise
ring. 3n dergelijke bedrijven
zou je dan ook minder verschil
voelen tussen de zomer- en do
winterperioden. Voorlojig is het
echter nog zo dat er druk nage
dacht wordt over cen verdaging
van de vervoerskosten. Negen-
lig procent van dc spoeling be
staat uit water. Logisch dus dat
er over het drogen van spoeling
gedacht wordt. Dat is echter
óók duur. Grotere tankauto's
zouden eveneens de prijs per
eenheid kunnen doen afnemen.
Hoilandia heeft spoeling voor zo'n
vierduizend koeien per dag. De
heer Geerdes verwacht niox
dat zijn bedrijf veel invloed op
de ontwikkelingen kan uitoefe
nen. Misschien kan de groep
dat, waar zijn bedrijf deel van
uitmaakt. Misschien ook zijn er
overheidsmaatregelen te ver
wachten, De bierbrouwerijen
zitten eveneens met een derge
lijk probleem. Hun afvalpro-
duktïe is niet meteen voor con
sumptie gereed, zodat zij iets
achter liggen.
Voorlopig zijn er echter nog wel
koeien genoeg die voor deze
voeders in aanmerking komen.
De heer Geerdes kan uit zijn
raam aanwijzen waar zijn
spoeling vroeger bleef. Voor
het afpalen van zijn huidige uit-
brenggebied moet hij de land
kaart op tafel leggen.
Het Is een rondlopend rayon met
Leiden, Woerden cn Roosendaal
op de randen. Mocht dit rayon,
ook na nog verdere uitbreiding,
niet voldoende geld over heb
ben voor de Schiedamse spoe
ling, clan wordt de borrel hier
duurder. Niet is gebleken of het
betreffende rayon hier van on
der de indruk is. Wel is duide
lijk dat de consument steeds
minder vet aan het koeïenvlees
wenst cn dat hü zo via zijn
etcÉlziin borrel-prijs beïnvloedt.
Dunbele gezondheid
Schiedam De 3l-jarige straler
II. W. A. H. uit Vïaardingen is
na een val met zijn brommer in
het ziekenhuis overleden. De
heer H. reed in de nacht van
maandag op dinsdag om half
een in de Burgemeester Knap-
pertlaon met zijn bromfiets te
gen een lantaarnpaal, die aan
de linkerkant van het rijwiel
pad stond. Hij is door de GG er».
CD naar de Dr. Noletstichting
gebracht, waar hij later over-
leed.
Schiedam Op de Burgemees
ter Knappertlaan is maandae-
middag de 81-jarige heer A. de
Lange door een bromfietser
aangereden. De bromfietser, de
20-jarige banketbakker M. A.
Z., had niet tijdig gezien dat de
heer De Lange het zebrapad
overstak. Het slachtoffer is mee
een hersenschudding in het Ge-
me entoziekenhuis opgenomen.
