Gewestelijk Orkest voor Zuid-Holland WALDO n.v. Tewaterlating bij Gusto NY Intria I Het koraaktrand SG werkt aan oprichting van Volksuniversiteit Bosloop en Zeskamp verschoven Sociëteiten- agenda Top tien I s 'mÊÊSÊê» mmm ÉlsT John Masters i :si ■m SCHIEDAMSCHE COURANT VRIJDAG 28 JANUARI 1972 „De wil om er iels van te maken heeft het orkest op de been gehouden". Bert van Mourik (31), zakelijk directeur van de jongste ster aan Ne derlands orkestrale firmament, het Gewestelijk Orkest voor Zuid-Holland, dat ondanks een nog maar ruim driejarig bestaan al een „bewo gen verleden" mag worden toegedicht, zegt het zonder enige triomf. Hij constateert slechts. Iet orkest is „op de been" gebleven. Een weinig vanzelfspre kend gegeven als men het plaatst tegen de achtergrond van de problemen waarmee het orkest zowel ia artistiek alsm zakelijk opzicht te kampen heeft en heeft gehad. Het Gewestelijk Orkest zorgde in zijn driejarig bestaan voor zoveel „superlatieven'*, dat het toch nog zeer recente ver leden zonder overdrijving „bewogen" mag worden ge noemd, Nederlands jongste provin ciale orkest geniet de twij felachtige eer de meeste veranderingen in de kort ste tijd te hebben geno teerd in de artistieke lei ding, )e dirigeerstok kwam via cl en een zo overvol program ma dat het orkest het zwaarst bezette van Nederland kan worden genoemd. Het Gewestelijk Orkest voor Zuid-HoJiand werd in 19BB op gericht. Da-araan waren lang durige besprekingen vooraf gegaan. Bart van Bcïnum, wiens Uitgangspunt bij de besprekin- benoeming veel stof deed gen.^em:klein^oyinoi^Itar^ opwaaien, in handen van kest dat. tot taak zou krijgen Pierre van Hauwe (over- de verzor««s sohoolcon- bruggingspcriode), ging vervolgens naar Louis Dis- pa, een man die bij zijn De be5l0efte aan een dergelijk komst verklaarde dat het ÏTS™" orkest hem honderd pro- de mate voelen' Het Ee5,den" certen en koorbegeleidingen in de provincie Zuid-Holland. cent was meegevallen, maar die bij zijn vertrek wist te melden dat de helft van de musici zijn instru ment niet beheerste, en wordt thans gehanteerd door Hans van den Hom- feergh. „En nu zit het goed", laat Van Mourik we ten. MINIMAAL )e snelle -wisselingen in de top vormen, voor wat de artistieke kant van de zaak betreft, niet het enige uni cum. ïet Gewestelijk Orkest mag er zich voorts op beroemen het eerste {en tot dusver het enige) orkest in den lande te zijn dat, in ver- band met de. arbeidsvoor waarden die onvoldoende geregeld waren, in staking ging. tijken de problemen ïn het ar tistieke vlak te zijn opgelost, in zakelijk opzicht is dat be paald nog niet bet geval. Iet Gewestelijk Orkest is het enige van de twintig Neder landse orkesten dat het nog steeds zonder een rijkssubsi die moet stellen. En dat resul teert in minimale arbeids voorwaarden voor de 37 musl- tie Orkest en het Rotterdams Fhïlharmonisdh Orkest, die ia het. verleden sehoolconcerten en koorbegeleidingen verzorg den, moesten er geleidelijk toe overgaan deze taken af te stoten, om hun artistieke prestaties te kunnen handha ven. Voor sehoolconcerten en koorbe geleidingen waren wel be- schikbaar het West Neder lands Symphonie Orkest on der leiding van de: inmiddels overleden Sam Swaap en het Zuid-Hollands Orkest onder leiding van Jan van. der Waart. - De muzikale kwaliteit van het eerste orkest liet te wensen over, de prestaties van Van der Waarts orkest daarente gen. waren zeer bevredigend. De musici echter zagen hun inspanningen nauwelijks be loond. Besprekingen met de Culturele Raad voor Zuid-Holland leid den tot de conclusie dat voor wat de koorbegeleiding en de- scbcolconcerten in de provin cie betrof, een oplossing zou [kunnen worden gevonden door de beste musici van het WSO en het ZHQ onder te brengen in een nieuw orkest. De bestu ren van beide orkesten stem den daarmee in. In 'de nazo mer van 1968 ging het Gewes telijk Orkest voor Zuid-Hol land officieel van start. Standplaats voor het nieuwe or kest werd Delft. In het betref- door Gor van Groningen fer.de voorstel aan de gemeen- teraad om het Gewestelijk Or kest te gaan huisvesten wordt wat snoeverig opgemerkt: „Men kan hei als een.' onder scheiding beschouwen dat provinciale instanties de stad Delft, direct na Rotterdam én Den Haag met hun belangrij ke orkesten, aanmerken als de stad waar een provinciaal orkest zou, dienen te worden gehuisvest. Dat is ook reeds geschied toen men besloot de zetel van de Culturele. Raad voor Zuid-Hol land hier te vestigen. Blijk baar wordt dus het culturele klimaat in onze.stad gunstig beoordeeld'. De fraaie volzin maakte weinig indruk op degemeenteraad. Men was duidelijk wat kop- schuw voor de konsekwenties die het „standplaats-gemeen te zijn" met zich, zou mee brengen. CultureeLwethouder Nic. Hesse-, Ier zag ,,zijn" voorstel uitein-: delijk aanvaard met de kleinst denkbare meerder heid: ac-httien stemmen voor en zeventien tegen. BEROERD Het Gewestelijk Orkest is, In fi nancieel opzicht, allerbe roerdst van start gegaan. Slechts het minimale was mo gelijk. De salariëring bleef beneden peil, de sociale voor zieningen nog veel meer. Opneming in het pensioenfonds, volledige betaling van de oaw-premie door het orkest en de vakantie-uitkering moesten achterwege blijven. Een an- ciënniteitsregelïng behoorde tot de onmogelijkheden. Kort om: een beschamende verto ning. Het is allemaal wat gunstiger geworden, weet Bert van Móurik, maar het is met de honorering en. de sociale voor zieningen bij het Gewestelijk Orkest nog steeds een „mini male zaak". Dat is een gevolg van hat feit dat de minister van cultuur, recreatie en maatschappelijk werk tot 'dus ver een rijkssubsidie heeft ge weigerd. SUBSIDIE Werd bij de stichting van het or kest gezegd dat een „rijkssub sidie niet tot de onmogelijkhe den behoorde", het begint erop te lijken dat het een on mogelijkheid is. Juni 1971 rea geerde het ministerie van erm opnieuw afwijzend op een ver zoek van Provinciale Staten van Zuid-Holland om het Ge westelijk Orkest te subsidië- ren.' En daarmee blijft het 't enige provinciale orkest in Nederland dat het zonder rijks steun moet doen. Daar zag minister Kiompé overigens geen ach terstelling in. ,,De situatie in de verschillende provincies is te verschillend om vergelij kingen te kunnen trekken", liet ze de provincie weten. Het Gewestelijk Orkestis en blijft aangewezen op provin ciale en gemeentelijke steun en een relatief gering bedrag aan eigen inkomsten om te blijven voortbestaan. De begroting van het orkest laat voor 1972 een bedrag van een miljoen gulden aan inkomsten en uitgaven zien. Daarvan hoopt men' f 650.000 van de provincie te krijgen (vorig jaar een half miljoen), f 165.000 verwacht men van de gemeenten ter beschikking te kragen er voor I5.G0G, zal het orkest zelf moeten zorgen. Delft geeft-ais -standp.iaatsge- meente een subsidie van f 61.000,-. Voor 1972 is een be drag van tachtig mille ge vraagd. Die financiële „hand reiking" (Eigenlijk te wei nig'V; vindt Van Mourik, jrhet zou- eenvijfde deel van de pro vinciale subsidie moeten zijn") is zo ongeveer de eni ge konsekwentie die uit het „standplaats-gemeente zijn" wordt getrokken. Woonruimte is nauwelijks aan de musici ter beschikking ge steld (drie woningen in to taal), interesse voor het Ge westelijk Orkest wordt van ge meentewege nauwelijks ge toond. Gelukkig voor het or kest te weten dat het „cultu reel klimaat" in Delft zo gun stig wordt beoordeeld.....! REGIONAAL Naast Delft verlenen Rotter dam, Den Haag, Deiden, VI aardingen, Schiedam en Dordrecht zogenaamde in- standhoudingssubsidies. En kele kleinere gemeenten leve ren eveneens, zij het beperkt, een financiële bijdrage. Onder andere de gemeente Naald wijk die een bedrag van f 750,- ter beschikking stelt, afgezien van het feit dat het orkest er nog nimmer te gast is geweest. De meeste gemeenten in de pro vincie Zuid-Holland subsidië ren het Gewestelijk Orkest niet. Dat is, naar het oordeel van zakelijk directeur Van Mourik, niet in de laatste plaats een gevolg van het feit dat het orkest nog niet als een „regionaal orkest wordt ge- „De gemeenten hebben nog te veel het lokale belang in het oog", vindt hij. „De gedachte dat het een provinciaal orkest is zou wat meer ingang moe ten vinden". De eigen inkomsten van het or kest beliepen in 1971 een be drag van f 160,000,-, Bijeen gebracht door koorbegeleidin gen, sehoolconcerten en vrije concerten. Een schoolconcert levert het orkest f 750,- op, een begeleiding f 2500 - en een vrije concert f 1650,-. DRUK BEZET Het niet onaanzienlijke bedrag dat men zelf bij elkaar moet bréngen, voor dit jaar ge raamd op f 185.000,-, resul teert in een zo overladen pro gramma, dat het Gewestelijk Orkest het drukst bezette in den lande is. Ligt het gemiddeld aantal po- dsumbëurten van een Neder lands orkest rzond de hon derdtwintig, dat aantal is voor het GWO aanzienlijk hoger, In het seizoen 1969/1970 werden, 175 podiumbeurten genoteerd, in 1970/1971 186. „Een veel te hoog aantal", zegt Van Mourik. Veel te hoog, ze ker voor. een orkest dat nog v-eel extra tijd kwijt, is met reizen. Want het GWO treedt zowel op in Delft, als in Gou da, Leiden, "Vlaardingen, Schiedam, Spijkenisse op Ro zenburg en in Pijnacker. Éen rijkssubsidie zal tot gevolg hebben dat het omvangrijk aantal podiumbeurten kan worden teruggebracht tot hon derdvijftig. En dat is meer dan genoeg, vindt de zakelijk directeur. Ruimer financiële armslag zal tevens resulteren in meer va rianten in het werk, zegt hij. Vooral de sehoolconcerten, die nu al op een andere, in structievere leest geschoeid zijn, zullen dan meer aan- d acht kun nen krij ge n. HONORERING De bezetting van het orkest be staat op het ogenblik uit: zes eerste violen, zes tweede vio len, vier altviolen, vier eelll, twee contrabassen, twee flui- ten, twee hobo's, twee klari netten, twee fagotten, twee hoorns, twee trompetten een trombone, pauken en ander slagwerk. Een minimale be zetting. Alle musici hebben, naast een middelbare schoolopleiding een conservatorïumstudie achter de rug, die gemiddeld vijf jaar heeft geduurd. Hun deskundigheid wordt momen teel beloond met een jaarinko men van f 15.120,- voor de groepsmusici. In 1970 kregen ze nog geen twaalfduizend gulden. De aanvoerders in het arkest krijgen nu per jaar f 17.136,- (was: f 14.800,-). De concertmeester, de solo-bas sist en de solo-cellist zijn het best betaald. Zij krijgen f 18.500,- (was: f 17.000,-), Di rigent en zakelijk directeur tenslotte krijgen elk ruim f 29.000,-. NIET LOLLIG Een pensioenregeling heeft het orkest nog steeds niet. - Een anciënniteitsregeling even min. Alle andere orkesten in Nederland hebben dat wel. Wat het GWO wel heeft, in te genstelling tot de anderen: een bijzonder zwaar dienst rooster; het zwaarste. „Het is niet lollig", zegt Van Mou rik, „maar iedereen die bij ons zit. heeft dat geweten toen-ie kwam". Het orkest is „op de been" ge bleven. Of het dat ook zal blij ven is voorlopig een vraag. „De provincie en de gemeen ten kunnen niet bezig blijven om de subsidies op te schroe ven", vindt Van Mourik. „Er ls een grens". Hopen op een rijkssubsidie? „Onder dit kabinet hoeven we daar niet op te reke nen", zegt Bert van Mou rik. „Tenzij de Raad voor de Kunst in z'n herstructu reringsadvies aan de minis ter het Gewestelijk Orkest zijn geëigende plaats toe kent", Zeker tot dat tijdstip blijft het GWO het minst bedeeld, en het zwaarst be zet. AFDELING VERKOOP: TEL. 26.37.05 z 78 Janjit .stond ook op. „Het spijt me werkelijk heel erg, Savage en ik schaam me diep dat ik het was die je dit bevel moest brengen. Maar ik moest wel en Ik heb. - Als er iets is wat ik voor je kan doen, nu, of later, iaat het me dan alsjeblieft we ten- Ik meen het antwoordde niet. Hij stond daar maar met uitgestoken tad en ik negeerde het; na een poosje draaide hij zich om, stapte in zijn Austin en reed weg. Ik liet me in mijn stoel terug vallen. Een tijdlang kon ik al leen maar haten, niets in het bijzonder, alles. Maar ik heb niet dat soort temperament, dat eindeloos een onherroepe lijke beslissing kan- proberen te herzien. Wat nu? Nog ver der terugtrekken in het oer woud? Er waren afgelegener -v plaatsen dan deze, dichtere rimboes, grotere en minder toegankelijke heuvels, men sen die nog verder van de sa mengestelde laagheid van deze eeuw afstonden. Er leef den Todas in hoge, verborgen valleien van de Nïligris; stammen achterin Orissa, van wie slechts een dozijn buiten staanders ooit had gehoord; Nagas, Abors en Mishmis van de Assamese grens ook dat waren keiharde mannen en dte zouden harder vechten om hun levenswijze te behouden. Er zouden daar andere paden zijn. om te bewandelen, ande re meisjes, als Kunthi en Devi, andere vuren in de nacht, andere arak, andere danspartijen. Enzelfs als ik aan deze plaatsen en deze mensen dacht, zag ik Ranjit, met zijn onberispelijk Westers costuum en de „Free Fores ters" das. gestadig naderbij komen met een pamflet over plan-economie in de ene hand en een lange broek in de ande re; en achter hem het Indi sche Leger en daarachter de toegewijde gezichten van Ja- waharlal Nehru, en L. P. Roy, en de rijen Gandhi-petjes en de bleekwangige geheelont houders, de Ingenieurs met hun rekenlinialen, de advoca ten die „habeas corpus" pleit ten, de universiteitsstudenten met gore spandoeken zij al len stamden van mijn gedach ten, mijn werk, mijn wonden. Het viel niet te ontkennen, dat de schepping van deze men sen, dit India, het ai dan niet erkende doei was geweest van mijn voorvaderen maar het wiel had een volle slag in de rondte gemaakt en wéér sloeg de klok twaalf. Ze drongen me terug naar het koraalstrand, waar oude Jason Savage moet zijn geland, als hij ooit heeft bestaanmaar waar bleven de luisterrijke koningen van die dagen, die de stranden van Co romandel bewandelden onder gouden parapluis? Waar waren de Rajput ridders die hun zijden huwelijkskleed placht ten aan te trekken diezelfde mooie kieren die ik in mijn visioen, bij het meer, had gezien wanneer ze uit treden om te sterven in een hopeloos gevecht tegen men sen als mijn voorvaderen? Waar waren hun vrouwen, die de brandstapels aanstaken en er met hun kinderen in de ar men, insprongen? Waar zaten de Madrassisoldaten die bij Arcot hun rijst aan Clive ga ven en alleen het water voor zichzelf hielden en die toen beslist geen idee hadden van de mindere te zijn? Waar.was het ook.weer, dat ik iemand hoorde zeggen; „Ik heb uw brood gegeten?" Waar was; de Rani van Kishanpur, grpots in haar stalen harnas, die Engeland haatte en hield van mijn overgrootvader? Schiedam De Schiedamse Gemeenschap krijgt een speciale af deling voor het Volksuniversiteltswerk en musische vorming. Dit besluit is genomen tijdens de woensdagavond gehouden ver gadering van de Stichtingsraad van de S.G. De leden van de raad zijn met de directeur van de SG van mening, dat er in Schiedam een groot terrein braak ligt. Voorlopig zal worden be gonnen met de inventarisatie, bemiddeling en coördinatie, ter wijl het eigenlijke Volksuniversiteltswerk pas later van de grond zal komen- De wens om in Schiedam met een Volksuniversiteit te beginnen ls volgens SG-dlrecteur Ruud PilJard ingegeven door het feit dat allerlei verenigingen wel goed werk op allerlei terrein doen, maar dat hun taak waar mogelijk aanvulling nodig heeft door dat één instantie coördinerend kan optreden. Overigens is het nog wel de vraag, of voor het oprichten van een Volksuniversiteit fi nanciële middelen kunnen worden gevonden. De Stich tingsraad is van mening, dat de SG-begroting niet mag worden belast met uitgaven op dit punt. Gezocht moet worden naar andere bronnen. Voorlopig zal men 2ich daarom alleen bezighouden met het uitwerken van plannen en ideeën. De terreinen waarop de Volksuniversiteit moet gaan werken, zijn erg uitge breid. De Schiedammer zou bij wijze van spreken even ge makkelijk een cursus Frans moeten kunnen volgen als een cursus fotografie of bloem schikken. De SG wil eerst con tact opnemen met allerlei ver enigingen omdat ze wil voor komen dat deze zich gepas seerd zou voelen. Gedacht wordt aan het benaderen van onder andere de Schiedamse afdeling van het NIVON en aan foto- en filmclubs. De wens van de heer Fillard, al in 1972. te beginnen met de stichting van een Volksuniver siteit, zal vermoedelijk niet ■kunnen, worden gerealiseerd. Op zijn vroegst kan dat in 1973 gebeuren. Dit jaar moet wor den bezien hoeveel ervoor moet worden uitgetrokken. De directeur van de SG rekent op f 30.000. „Dat is nog goedkoop, want de SG heeft het admini stratief apparaat al en spaart dus de kosten daarvan uit". Ook de musische vorming krijgt meer aandacht. In de komen de tijd wil de pas gevormde SG-afdeling nagaan, wat er op dit gebied te verbeteren is. Er zal voor dit onderdeel meer geld moeten worden uitge trokken. Tot nu toeris de SG eigenlijk alleen betrokken bij de Jeugdconcerten, die in sa menwerking met het Geweste lijk Orkest Zuid-Holland wor den gehouden. Het activitel- tenpakket zal daarom aan zienlijk moeten worden uitge breid. En de mannen in de suikerriet stalletjes langs de oever van de Ravi, die je „gur" en melk te drinken gaven en die in hun armoede waardig en trots met je zaten te praten, in de scha duw om de hoek van het huis? V-aar waren de tedere minna ressen van Khajuraho en Pat tan gebleven, die ongesluierd plachten rond te lopen? Waar was de grootse pracht van In- dia's ziel, dat John Savage op die kust tegemoet was getre den, drie eeuwen geleden? „Wat had ik gedaan?" Barst, allemaal. Barst, „Margaret Donoghue, lui schep sel, wil je nu wel eens uit je bed komen?" Haar moeders stem, met het sterke Londonderry-accent, klonk lachend onder de voor gewende scherpte. MaaT Mar garet kon niet overeind ko men. Haar benen en armen lsgcn als loden voortzettingen van een centrale kern, die nauwelijks de kracht kon op brengen om dingen bewust te werden en te horen, laat staan te bewegen of iets op te tillen. Zo was het altijd geweest. wordt vervolgd Maassluis De voor zaterda- door de Staeldulnklitters geor ganiseerde bosloop voor ieder een in het Staelduinse bos gaat niet door. Die dag orga niseert onze krant n.l. op het strand te Hoek van Holland een prestatieloop, waardoor de organisatoren van de bos loop besloten hebben deze loop te verschuiven naar za terdag 5 februari. Een groot aantal „klitters" zal aan de strandloop deelnemen. Ook de zeskamp wedstrijden voor scholen zijn door de ge noemde strandloop een week verschoven. Zowel over de bosloop als de zeskamp wedstrijden volgen eerdaags nadere mededelin gen. Opgave en inlichtingen zijn mogelijk te Maassluis: F. Abbas, Potgieterstraat 2, tel, 2142 en H„ Wolff, Wielewaal straat 15, tel, 5978. Te Rozen burg: M. J. Visch, Clematis laan 12, tel. 2613, Te Maas land: D. van Hemert, Slot de Houvelaan 27, tel. 3932, Te Vlaardingen: A. C. Gog, Insu- iindesingel 22, tel. 347102. Vlaardingen Discotheek In ula maakt zaterdagavond weer gebruik van een zaal in gebouw Triangel voor een dis co-avond, Hits van gisteren, vandaag en morgen worden vanaf acht uur gedraaid. Vrijdag: Duktien", in centrum „Duk dalf", Rijnstraat van half acht tot tien uur. „Quousque Tandem", in ge bouw „De Teerstoof", Nieuw- straat 12, van half negen tot half twee. ,De Tempel", Spinhuispad 23, van acht to: twaalf uur. ,'t Honk", Hoogstraat 148, van haif neger, tot half een. ,,Doele«discobar"# in clubhuis „De Doeie", Doeleplein 1, van half neger, tot elf uur. Zaterdag: ,De Tempel", Spinhuispad 20, van acht tot twaalf uur. ,,'t Honk"» Hoogstraat 148, van half negen tot half twee. De Ton", Lange Haven 121, van half acht tot een uur. „Duck Dalf", in gebouw .„Duk dalf", Rijnstraat 1, van half acht tot twaalf uur. „De Vonk", in CJV-gebouw „De Jeugdhaven", Lange Haven 129, van. half acht tot kwart over elf. Quousque Tandem", in ge bouw „De Teerstoof", Nieuw- straat 12, van half negen tot half twee. „De Waag", Nleuwstraat 36, van acht tot half twaalf. Instuif Schiedam", gebouw „Arcade", Lange Haven 71, vanaf acht uur. Zondag: ,'t Honk", Hoogstraat 148, van half negen tot twaalf uur. „De Ton", Lange Haven 121,"' van half acht tot half een. „Ping Ping", in gebouw „Duk- dalf". Rijnstraat 1, van acht tot twaalf uur. „Instuif Schiedam", gebouw - „Arcade" Lange Haven 71„ - vanaf acht uur, Discosoos „Groenoord-KAJA", in boerderij „Landvreugd", Sweelincksingel l, van zevea uur tot half twaalf. „Green's Society", in zaal „Ti- voli". Nieuwe Haven 237» van - half acht tot half twaalf. „Quousque Tandemin ge- - bouw „De Teerstoof", Nieuw- straat 12, van half acht tot - half twaalf. Woensdag: „De Tempel", Spïnhulspad 20, van acht tot twaalf uur, „Quousque Tandem", in ge bouw „De Teerstoof",, Nleuw straat 12, van half negen tot half een- Donderdag: De Tempel", Spinhuispad 20„ van acht tot twaalf uur. 1. Sacramento...Middle of the Road. 2. How do you do...Mouth and MacNeal 3. Schone Maid...Tony Marshall 4. Amarillo...Tony Christie 5. Stay with me...Faces 6. Coz' Iluv you...Slade 7. Non non rien n'a chan- gé...Poppys 8. A matter of facts...Dizzy Man's Band 9. Brand new key...Melanie 10. Hooked on a feelingJona than King Schiedamse top-tien 1 Schone Maid...Tony Marshall 2. Sacramento,..Middle of the Road 3. How do you do...Mouth and MacNeal 4. Stay with me...Faces 5. A matter of facts...Dizzy Man's Band 6. Coz'I luv you...Slade 7. Brand new key...Meianie 8. Hooked on a feelingJona than King 9. AmarilloTony Christie 10. A horse with no name.....4 America Schiedam De „Free Enterprise VI", een veerboot met een ca pariteit van 1209 passagiers en 300 auto's zal zaterdagmiddag 2J januari om vier uur bij de werf Gusto te Schiedam te watei worden gelaten. De tcwuu-i„i>nig wordt verricht door Mrs J. N Aycrs. Het schip is bij Gusto gebouwd in opdracht van de En gelse rederij Townsend Thurcsen Car Ferries Ltd. te Dover. De „Free Enterprise VI" is de vijfde veerboot die Gusto blnnci zeven jaar voor de Engelse rederij bouwt, liet schip zal in d maand mei worden ingezet op de diensten tussen Dover en Zet brugge en tussen Dover en Calais^ ï?4 J -..O iv'? 5

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Nieuwsblad / Schiedamsche Courant / Rotterdams Dagblad / Waterweg / Algemeen Dagblad | 1972 | | pagina 3