I Schiedam kan met
kunstbezit goed
voor de dag komen
Van bakker, zeemam
en huisbewaarder
tot hoofdagent
TWEEMAAL TONEEL VOOR VKC
modelbootvaren
in Beatrixpark
Kampioenschappen
september
Drumband-
concours
S.G. op 9
l>,v'
.laatbloeier
Adviesraad
Detailhandel
vergadert
65-jarige politieman H. P. J. Prein:
1
SCHIEDAMSCHE COURANT DONDERDAG 31 AUGUSTUS 1972
3
Vervolg van pagina 1
Schiedam Een unieke Ne-
j. derlander verlaat per 1 sep
ia i tember het Schiedamse po-
J Utiekorps, Het is de 65-jari
ge hoofdagent H. P. J.
Prein, die waarschijnlijk
als laatste Nederlandse po
litieman op de pensioenge
rechtigde leeftijd de dienst
verlaat, aangezien men bij
de politie met zestig jaar
functioneel leeftijdsontslag
•>r krijgt, aarom die vijf ja
ren extra? „Toen ik zestig
was er bij de politie op de
al thuis te blijven. Ik voel
de me nog vitaal genoeg
om te werken, bovendien
ir* las er bij de politie op de
afdeling waar ik zat, geen
'Jv vervanger voor me," aldus
1 de heer Prein, voor wie nu
"1 toc^ ?e van Saan geko-
*nen is.Na een kwart eeuw
de gemeenschap van dienst
fe zijn geweest, trekt hij
zich terug als politieman
om zich te gaan wijden aan
zijn liefhebberijen.
Een boeiende persoon, de heer
Prein. Van vele kanten heeft
hij de mensen binnen en bui
ten de grenzen leren kennen.
uit beschrijvingen van de tal
rijke ervaringen, die hij heeft
opgedaan, ontstaat 'n indruk
wekkend levensverhaal, dat
OP 24 juni 1907 In Schiedam
begon. Een geschiedenis,
waarvan gangsters, versteke
lingen, bloedige roofoverval
len in de States en bitterkoek
jes deel uitmaken.
Politie-commissaris C. van der
Haagen noemde de heer Prein
tijdens een woensdag gehou
den afscheidsbijeenkomst op
het hoofdbureau een laat
bloeier wat de politie betrett:
»Op een paar maanden na
was u veertig toen u bij de po
litie kwam. Dat is een leeftijd,
waarop de meesten pas begin
gen te leven, u had al een le
ven achter de rug."
Als bakkersleerling begon de
heer Prein op veertien-jarige
leeftijd zijn loopbaan. Zijn
werkkring ging hem echter
snel vervelen en hij besloot te
gaan varen. De Holland Ame
rika Lijn plaatste hem toen
als bakker'op het stoomschip
de Botterdam, dat hij na ver
loop van tijd verliet om zich
te vestigen in New York. Ook
daar ging de heer Prein. het
beroep van bakker uitoefenen.
De heer Prein: „In die Ameri
kaanse bakkerij bracht ik het
in Holland geleerde in prak
tijk. Ik bakte daar bitterkoek
jes en ander banket, dat ze
daar helemaal niet kennen. Al
gauw lagen de etalages vol
met Hollandse koekjes, die bij
het publiek, prima in de
smaak bleven te vallen. Het
kosste me wel mijn baan.
Want op zekere dag zei de
bakker me, dat hij me niet
meer nodig had omdat hij nu
zelf wel Nederlands banket
kon maken."
Het ontslag bleek voor de heer
Prein geen enkel probleem op
te leveren. In New York had
hij genoeg familieleden, die
hem zolang opvingen en. in
korte tijd had hij een nieuwe
baan gevonden: hij werd huis
meester. In een flatgebouw in
Brooklyn kreeg hij kleine kar
weitjes op te knappen, techni
sche klusjes, schoonmaken,
kortom de bewoners van het
flatgebouw van dienst zijn.
Als huismeester was hij ver
bonden aan een organisatie,
die service verleende in ver
schillende flatgebouwen onder
toezicht van een controleur,
wiens assistent de heer Prein
tenslotte werd.
De herinneringen aan Amerika
zullen altijd een grote plaats
blijven innemen In het brein
van 'de oud-politieman, die
zelfs nu nog met een Ameri
kaans accent spreekt. Prein:
„Ik heb daar een prachtige
tijd gehad. Het is wel een
hard land. Van verschillende
bankovervallen ben ik getuige
geweest. Het was de tijd van
de gangsters, die ik vaak in
actie heb gezien. Bloedige
vuurgevechten, waarbij niet
zelden slachtoffers vielen, heb
ik meerdere malen meege
maakt. Trouwen is uiteinde
lijk de reden geweest van
mijn vertrek uit New York"
Mr. EMPIRE
Weer terug in Schiedam. Nauwe
straten, die In niets leken op
de avenues in New York,
vormden de omgeving, waar
in mr. Empire, zo werd de
heer Prein door zijn collega's
genoemd omdat hij het Empi
re State Building had zien
bouwen, een nieuw bestaan
moest opbouwen, wat niet
meeviel, aangezien het hier
crisis was.
Het bakken kon de heer Prein
toch niet vergeten en met zijn
oude beroep ging hij de kost
verdienen voor zijn gezin. Tot
het uitbreken van de oorlog.
In de jaren '40-'45 was de heer
Prein in dienst van de lucht
bescherming. Hij had de taak
nauwkeurig toe te zien op de
verduistering. Nergens mocht
van lichtuitstraling sprake
zijn. Ook had de heer Prein
toezicht op schuilkelders.
Over zijn werk na de oorlog
vertelt hij: „Op verzoek van
de verzetsbeweging kwam ik
bij de politieke opsporings
dienst. Ik had tot taak aan. de
hand van foto's dossiers sa
men te stellen van oorlogs
misdadigers. Het werk bracht
met zich mee, dat ik veel in
terneringskampen af moest,
om de politieke gevangenen te
herkennen. Iedereen, van wie
ze maar enigszins dachten,
dat die verkeerd was geweest
in de oorlog ging achter de
tralies. Degenen, die zich aan
kleine vergrijpen schuldig ble
ken te hebben gemaakt, wer
den onmiddellijk weer in vrij
heid gesteld."
In 1947 begon de heer Prein offi
cieel bij de politie, met wie
hij In de oorlog al had samen
gewerkt. „ik kon kiezen tus
sen de motordienst (nu ver
keersdienst) en de recherche.
Aangezien ik niet zo van al
dat snelle op de weg houd. dat
is mij te gevaarlijk, koos ik
de laatste mogelijkheid."
„Omdat ik goed Engels spreek,
werd ik bij de Vreemdelingen
dienst geplaatst, waardoor
mijn werkterrein voor een
De heer H. P. J, Prein, mr. Empire voor zijn collega's.
Vla a rdin gen/Schiedam De Jaarlijks te houden Nederlandse
kampioenschappen modelbootvaren worden dit jaar georgani
seerd door de Schiedamse Modeljachlvereniging De Viking in
de vijver van het Prinses Beatrixpark te Schiedam op zondag
10 september.
Ze staan onder auspiciën, van de
Algemene Nederlandse
Scheepsmodelbouw Federatie.
Er wordt in negen klassen ge
varen, dit naar gelang de
grootte van de scheepjes en
de wijze waarop ze worden
aangedreven. Dit kunnen
elektromotoren zijn maar ook
verbrandingsmotoren van
verschillende voltages en cy-
linderinhoud. De besturing ge
schiedt radiografisch. Het
voor de wedstrijden uitgezette
parcours mag tweemaal wor
den gevaren.
Leden van de A.N.S.F. uit alle
delen van ons land nemen aan
deze wedstrijden deel. De eer
ste start heeft plaats om 10.30
uur. Op een afgebakend ter
rein zal ook nu weer een
fraaie collectie scheepsmodel
len te zien zijn van diverse ty
pen waaronder miniaturen
van bestaande schepen van de
internationale handelsvloot en
marine.
groot deel in de haven kwam
te liggen. Ik moest kennisma
ken met veel kapiteins van.
binnengelopen schepen en de
verstekelingen, die vaak aan
boord waren, moest ik meene
men naar het bureau om ze
weer naar hun eigen land te
laten vertrekken. Verstekelin
gen van vele nationaliteiten
heb ik op het bureau gehad.
Finnen, Engelsen, Italianen,
Zuidamerikanen en ga maar
door. In 1356 nam de Mare
chaussee dat werk over," al
dus de heer Prein.
De herkenningsdienst was de
nieuwe en laatste afdeling,
waar de heer Prein te werk
werd gesteld. Het opstellen
van rapporten over alle ge
pleegde misdrijven in Schie
dam en het noteren van in be
slag genomen goederen be
hoorden er tot zijn dagelijkse
bezigheden. Nu is het alle
maal voorbij.
Een tijd voor hobbies is aange
broken, Ook de acht kinderen
van de heer Prein en hun
echtgenoten zullen .hun vader
en schoonvader nu meer zien
dan vroeger het geval was,
omdat ook 's avonds de politie
wel eens beslag legde op de
tijd van de heer Prein, Zag hij
in 1967 een afscheid van het
bureau nog niet zitten, nu laat
hij zijn werk graag over aan
zyn jongere collega's.
Vlaardingen/Schledam
Voor volgende maand heeft
het Vlaardingse Kunst
Centrum twee toneelstuk"
ken. op het programma
staan. Maandag 11 septem
ber komt de toneelgroep
Centrum naar de Stadsge
hoorzaal voor de opvoering
van „Vis voor vier". Vijf
tien dagen later volgt de to
neelgroep Theater met
„Don Juan terug uit de'
oorlog".
„Vis voor vier" is een muzikale
gruwelkomedie van Wolfgang
Kohlhaase en Hita Zimmer in
een vertaling van Hans
P.oduin, Een leven lang heeft
een trouwe huisknecht drie
welgestelde, ongetrouwde zus
ters gediend. Wanneer hij aan
het eind van zijn welbestede
dagen om zijn loon komt, zijn
de zusters hem plotseling zat.
Geld, liefde en duistere drif
ten spelen in het stuk een niet
te verwaarlozen rol.
In het tweede toneelstuk ge
schreven door Gdön vorx
Horvath en vertaald door Ka-
rel Muller) komt Don Juan te
rug uit de ellende van de Eer
ste Wereldoorlog. In het ont
redderde Duitsland gaat hij
op zoek naar zijn bruid, die
echter is overleden. "Van dit
meisje heeft Don Juan zich
tijdens de veldslagen in de
loopgraven een soort ideaal
beeld gevormd. Op zijn speur
tocht ontmoet hij vele andere
vrouwen, die aan zijn ideaal
beeld willen voldoen tot zij
merken dat Don Juan een
dood beeld najaagt.
Toegangsprijzen voor beide
voorstellingen bedragen
8,50, f 7,50 en 5,50 voor le
den en telkens twee gulden
meer voor niet-ieden. Houders
an een cultureel jeugdpas-
poort krijgen vijftig procent
korting op de prijs voor niet-
leden.
Voor het eerste toneelstuk,
waarmee het VKC het nieuwe
seizoen opent, kunnen de le
den schriftelijk voorbespreken
tot uiterlijk 6 september. Van
af 8 september zijn ook voor
niet-leden kaarten aan de kas
sa van de Stadsgehoorzaal
verkrijgbaar. Voor „Don Juan
terug uit de oorlog'1 zijn deze
data respectievelijk 22 en 23
september.
De kassa van de Stadsgehoor
zaal is dagelijks geopend van
10 tot 13 en van 19 tot 21 uur.
Telefonisch kan ixx dit geval
een plaatsje worden gereser
veerd onder nummer 340500.
Schiedam In de Plantage
wordt zaterdag 9 september
het 14e Drumband-concours
gehouden, dat wordt georgani
seerd door de afdeling Muziek
van de Schiedamse gemeen
schap. Aan dit concours 2al
weer worden deelgenomen
door een groot aantal korpsen
uit heel het land.
Het concours wordt zaterdag
middag onderbroken door het
défilé in de Lange Nieuw-
straat, waaraan alle korpsen
deelnemen en dat zal worden
afgenomen door burgemees
ter H. Roelfsema. De korpsen
voeren een „lopend" nummer
uit en een „stilstaand num
mer.
Programmaboekjes voor het
drumbandconcours zijn te
verkrijgen bij het VVV-bu-
reau, Proveniershuis, Over-
schiesestraat.
Deelnemende korpsen uit de
omgeving zijn De Jonge Pij
pers, Ravoband NPG, Lïberté
en De Pijpers uit Vlaardingen
on de Jeugd Rijnmondband,
Juliana, Gusto, D.O.K.,
O.B.K. en Wiltccn-Fijenoord
uit Schiedam.
Schiedam De Adviesraad
voor de Detailhandel en Consu*
mentebbelangen houdt dins*
dag 5 september een openbarë
vergadering in het stadhuis,
Op de zeven punten tellendé
agenda staat onder anderë
een schrijven van het ge1
meentebestuur over de koop1
avond op donderdag. Voorts
komen onder andere ter spra»
ke brieven van de Co-op Nieu'
we Waterweg en van het ge
meentebestuur uver de valkan*
tiesluiting van de groentehanf
delaren.
De vergadering begint om aeW
uur.
der zijn de aard en het niveau
van de verzameling, die met
bescheiden budgetten, werd
opgebouwd. Gezien de geld
ontwaarding en de mede
daardoor sterk gestegen prij
zen van de kunstwerken is de
twintig mille waarover men
dit jaar kan beschikken heus
niet zoveel meer dan de dui
zend gulden, die in 1947 voor
aankopen mochten worden be
steed. Dat nochtans de collec
tie zo waardevol is ook in
geld uitgedrukt is te dan
ken aan het weloverwogen
aankoopbeleid, dat van de
aanvang af is gevoerd. Daan
Schwagermann legde als con
servator van het museum een
kwart eeuw geleden de (stevi
ge) basis voor de verzame
ling; tot 1956 heeft hij met
vooruitziende blik werken ge
kocht van die kunstenaars die
historie zouden maken. Die
werken waren toen nog te be
talen uit het beschikbare bud-'
get, terwijl nu het huidige er
ontoereikend voor zou zijn.
Peter Struycken. Wetmatige beweging van vorm en kleur.
door
Jan H. Oosterloo
Schiedam Het Stedelijk Mu
seum van Schiedam vraagt,
bij de opening van het nieuwe
expositieseizoen, de aandacht
voor de eigen collectie die al
zó groot is geworden, dat alle
zalen van het museum nodig
waren om haar te kunnen op
stellen. Maar nu zegt die om
vang niet zo véél, zelfs niet al
is die indrukwekkend, als men
in aanmerking neemt dat het
bezit in een periode van
slechts vijf en twintig jaar
werd verworven. Veel belang
rijker en nog indrukwekken-
Evert Maliankay: Magies
kreeg toe hij, kort na zijn be
noeming, een representatief
werk van Constant kocht.
Overigens werden (en worden
nog steeds) belangrijke schil
derijen gekocht in een vroeg
stadium, waardoor het moge
lijk is binnen het budget te
blijven. Dank zij dit beleid be
zit het museum een collectie,
die kan worden gezien als een
goede afspiegeling van de Ne
derlandse schilderkunst van
de laatste decennia, zij het
dat bij de samenstelling wel
licht de kunstenaars uit de ei
gen omgeving een streepje
vóór hebben gekregen. Voor
figuren als Jaap van den
Ende, Arie van. Geest, Evert
Maliankay en Joop van Meel,
die vooral op de Sa.lons der
Maassteden naar voren zijn
gekomen, is dat terecht. Zij
zullen allen beslist wel het na
tionale niveau bereiken voor
zover zij dat nog niet hebben
gedaan.
De collectie is aangevuld met
'n aantal bruiklenen. Daartoe
behoren enige recente werken
van Ger Lataster en Jan Sier
huis. Die van Lataster kan ik
niet bepaald de mooiste vin
den. Want waarom toch die
lappen plastic, die bij voor
beeld een compositie, die her
innert aan de beste werken uit
zijn „citroenenperiode", zo
vervelend schaden.Och
ja, met de aankopen is het
óók zo; als men door de zalen
Stedelijk Museum, Hoog
straat 112, Schiedam:
Tentoonstelling van 'de
eigen collectie. Dagelijks
van 10-17 uur, op zondag
van 12.30-17 uur en op
vrijdag bovendien van
20.-22 uur. Tot 18 sept.
rondwandelt denkt men wel
eens: dit of dat had gelukki
ger kunnen zijn. Maar beziet
men het totaal, dan kan men
Schiedam toch zeker geluk
wensen met zijn kunstbezit.
Veel vergelijkbare steden
kunnen er jaloers op zijn.
Schiedam kan met zijn eigen
collectie heel goed voor de
dag komen!
Wat Schwagermann was begon
nen, werd van 1957 tot 1962
voortgezet door Pierre Jans
sen en wordt sinds 1963 uitge
bouwd door de huidige direc
teur Hans Paalman. De in
druk is, dat laatstgenoemde in
het aankoopbeleid meer de
voetsporen van Schwager
mann drukt dan ooit werd ge
daan door Janssen, die in één
slag een schilderij en maar
liefst 26 gouaches van Karei
Appel kocht. Maar goed,
alle mensen zijn niet eender
en Janssen is altijd, mèt alle
bijzondere kwaliteiten die hij
heeft, een wat eigenzinnige fi
guur geweest en is dat nog.
Ondertussen verrijkte Janssen
met die „cotlectioneursaan-
koop" in niet geringe mate de
Cobra-verzameling van het
museum, die door Paalman
min af meer een afronding
