Wereldfaam
v'. v
«eMail 700 Jaap'
De wereldfaam vaa Schiedam.
Wie zich daarover wellicht eni
ge illusie maakt nu ter we
helaas teleurstellen. De one-
verfles is over de grenzen hier
en daar wel bekend. Maar de
mate, waarmee dit spirituele
vocht wordt v ereenzelv igd met
Schiedam, valt dikwijls tegen.
Dat getuigen de ervaringen
van onze correspondenten en
collega's in het buitenland, die
voor ons op onderzoek uitgin
gen. to het gunstigste geval
ziet de buitenlander Schiedam
ongeveer zoals deze fotomonta
ge aangeeft flaai voor het
overige geldt de conclusie:
's •••«J d V;-. v j
Raleigh (Ver. Staten)
Wij in Nederland en
vooral in Schiedam
hebben toch altijd de
otsvaste overtuiging
dat de jenever de naam
van de aloude Bran-
dersstad tot in de klein
ste uthoeken van de
wereld heeft uitgedra
gen Zover het de Ver
enigde Staten betreft
temen we het dan toch
wel vergeten Behalve
Nederlandse immigran
ten en een toevallige
Amerikaan die in 48
uur ooi Nederland
heeft „gedaan", levert
het „Do you know
Schiedam that nice
town in Holland?" geen
bevestiging op. hoog
stens verwondering.
„What *s Skiedem?". En
dan maar vertellen over
al die lekkere jenever
die '"er vandaan komt.
En ontdekken dat men
Londen Binnen de
grenzen van het ver
enigd Koninkrijk is ver
moedelijk evenveel je
never te vinden als in
één goed beklant vader
lands café. De Britten
drinken namelijk geen
jenever. Sterker nog, de
mees ten weten niet eens
wat het is. En hebben ze
ervan gehoord dan is
het heel moeilijk hen
aan het verstand te
brengen dat er een fun
damenteel verschil be
staat tussen hun gin en
onze jenever. Dat je on
ze jenever puur drinkt
en niet met tonic is ook
iets dat ze vreemd doet
opkijken Maar dat er
geen ijs bij gaat is hele
maal bij de wilde spin
nen af.
Elke Britse journalist die
in Nederland een toeris-
ook niet weet wat jene
ver is.
De bedrijfsleider van een
enorme drankenwinkel
in Piainfield (New Yer-
sey) meende wel te we
ten dat het hetzelfde is
als gin. „Maai ik heb
wel andere merken; die
komen ook uit Enge
land", riep hij niettemin
blij. Toch niet tornaar
een slijter, want hij had
bijvoorbeeld de Noorse
Aquavit in voorraad, de
Joegoslavische SUvovit-
sch, Saké uit Japan, een
fraaie serie Franse cog
nacs, Heineken, Grolsch
en bier van De drie hoe
fijzers (Breda).
Toen we hem uit een zak
flacon Cals ware Nedcr-
lander heb je zo'n plat
vink bij je) onvervalste
jonge" lieten proeven,
betrok zijn gezicht
„Geen smaak voor ons",
rilde hij, ..misschien in
een cocktail".
Schiedam. Nooit van ge
hoord. Ze zijn wel in
Amsterdam geweest, op
de kaasmarkt in Alk
maar, in de Grote Kerk
in Delft („Waar uw ko
ningin Juliana begraven
ligt"), in Eindhoven
(Philips) en in Molen
dam {houten schoenen).
Cletus Mahood, een ronde
gezellige neger. taxi-
ehauffeur in Raleigh
(North Carolina), heeft
in Nederland wel
jenever gedronken. Al
leen, hij weet dat nu
pas. Als Amerikaans
soldaat beleefde hij de
bevrijding van Maa
stricht Herinnert zich
de uitgelaten Nederlan
ders en vooral de oude,
broodmagere man die
uit rijn huis kwam met
een blad, waarop een
fles en twee glaasjes.
Cletus: „Hij schonk die
glaasjes vol en samen
dronken we op de vrij
heid. Een witte vloeistof
die als een granaat door
mijn maag ging, zo naar
mijn tenen. De man ver
telde dal het wel zou
wennen. Toen de fles
leeg was beschouwde ik
de oorlog ongeveer als
Disneyland".
Dertig jaar later hebben,
we Mahood op de hoog
te gebracht over het
geen hij dronk.
Maar behalve deze inci
dentele voorvallen: geen
kans voor Schiedam.
Een diep /.wij gen alom,
zo nu en dan hoogstens:
„Skiedem, how do you
spell it?".
Op New York's luchtha
ven Kennedy Airport
wem de teleurstelling
definitief. Tax-free was
het inderdaad te krij
gen. U weet wel, die
echte Friesche....
tisdx reportage heeft
gemaakt meldt later uit
voerig „Dutch gin te
hebben gedronken. Het
heet dan om een oud
Nederlands jebruik te
gaan en het ritueel
wordt steevast als volgt
omschreven: „De glaas
jes, die vaak grappige
vormen hebben, worden
tot aan de rand toe vol
geschonken Daarna
moet men de handen op
de rug doen en vervol
gens voorover buigen
om een slokje te nemen.
De Nederlanders heb
ben daar een speciaal
woord voor: nippen".
De Nederlander, die in
Engeland woont en het
ongeluk beschoren is
van jenever te houden,
woont fout. Het enige
wat hem te doer- staat
is erg regelmatig klagen
bij het thuisfront in de
hoop dat familieleden
en kennissen niet zullen
verzuimen aan hem te
denken als ze op Schip
hol de tax-free-shop
passeren. Zelfs is het
mij overigens één keer
gelukt een fles jonge je
never te pakken te krij
gen via de plaatselijke
wijnhandel De man
glom van succes en re
kende me er 28 gulden
voor.
Voor degenen die het niet
kunnen, verkroppen al
te lang verstoten te zijn
van jenever, biedt Lon
den wel een oplossing.
Peperdure hotels als
Savoy, Claridges of The
Dorchester hebben
vaak jenever op de
plank staan. Zij die de
proef op de som willen
nemen moeten echter
wel oppassen. De har
keeper moet namelijk
volledig begeleid wor
den. Zeg hem een sher
ryglas te gebruiken. Dat
lijkt in Engeland name
lijk het meest op ons
borrelglaasje. Zeg hem
vervolgens het glaasje
helemaal vol te schen
ker, want ook dat is
strikt tegen de Britse
gewoonte. Is dat alle-
maal gebeurd, verzeker
hem dan dat u geen wa
ter ïrbtj wilt en geen
ijs. Besluit u een tweede
borrel te nemen, volg
dan de procedure van
voren af aan, met uit
zondering van het glas,
vant geloof me, ze leren
het nooit.
Bonn Er zijn van die
vragen waarin het ant
woord al ligt vastge
klonken. Voorbeelden:
waaraan denkt u bij het
woord Pisa? Of Volen-
dam? Of Schiedam?
Hoewel, de raag „wat
weet u van Schiedam?"
leidt althans in de
Bondsrepubliek ook tot
eer, ander antwoord
dan het voor de hand
liggende. Of liever ge
zegd, tot helemaal geen
ntwoord.
Niet zonder verbazing stel
je vast dat vele bonds-
burgers nog nimmer
van Schiedam (spreek
uit Sjiedèmm) gehoord
hebben. Wel van Am
sterdam natuurlijk, en
van Madurodam, van
Botterdam, maar Schie
dam nee... (een winke
lier, eer hotelportier,
een taxichauffeur, een
dame in een bloemen
winkel). De blik wil
maar niet oplichten bij
het woord. Totdat het
sleutelbegrip van jene
ver valt. „Ach so, ja",
zegt de winkelier, „als u
dat nou eerst even had
gezegd, van de jenever,
dan was ik er misschien
wel opgekomen".
Maar het antwoord van
de meerderheid is toch
prijs. De mens kan ter
vereenvoudiging van
het moeilijke leven niet
rondkomen zonder hou
vast va voorgevormde
voorstellingen, die voor
wijziging of nuancering
niet toegankelijk zijn.
Ook op dit onder-Ger
maanss punt. De ofifi
eier b,d„ een „andere"
hotelportier, een secre
taresse, een tuinman, de
caféhouder ter plaatse,
een groot aantal toeval
lige ontmoetingen
voor hen laat zich het
begrip Schiedam even
moeiteloos met jenever
verbinden als Delft met
blauw en Volendam
met klompen.
De impulsen voor de
Schiedammer volks
huishouding mogen tal
rijk en belangrijk rijn,
voor de breinen tussen
Flensburg en München
rijn ze toch verborgen
gebleven. Met die ont
moedigende gedachte
moet jubilerend Schie
dam dan maar leven.
Trouwens, is die ge
dachte wel zo ontmoedi
gend? Als je zo sterk
met een karakteristiek
voortbrengsel wordt
vereenzelvigd als Schie
dam met rijn schavui
tenwater heb je geen
slechte public relations
voor jezelf bedreven.
En dat voor een Neder
lands produkt dat jene-
ver heet maar aanzien
lijk minder naai de
naamgevende bes
smaakt ian het Duitse
zusje, dat „Wacholder
Schnaps" heet, geen we
reldnaam bezit, en geen
Sjiedhmm heeft om op
terug te vallen.
