mmmm
1
Een spelletje Is
zomaar nog
niet uitgevonden
I
Sint gakt s
op zjn
ipaa.
aan
m
Sp ffenc zet in
Nederland
16 miljoen per jaar
HARDE LIJN VANUIT MADRID
Draaitollen,
enkele reisjes
en oogkleppen"
I
i'All
Uitvinders behoren tot een
bijzonder ras. Ze hebben
het vermogen op een idee
te komen waar anderen
nog nooit aan gedacht heb
ben, hoe voor de hand lig
gend het achteraf eigenlijk
ook blijkt te zijn. Het aan
tal uitvinders is dan ook
niet bijster groot Veel gro
ter is de groep quasi-uit
vinders. Ze menen, dat ze
iets nieuws ontdekt heb
ben, maar bij nader inzien
blijkt het niets anders dan
een variant op al iets be
staands te zijn. Dat dit
geldt voor de meest uiteen
lopende zaken, zal ieder oc
trooibureau kunnen bea
men. Dat bet ook opgaat
voor de spellenindustrie
kan de heer A. C. Wijkhui
zen van de researchafde
ling van de „olifantgigant"
Jumbo bevestigen.
Maandelijks wordt hij ge
confronteerd met een hand
vol „uitvinders". Het levert
hem per jaar in de regel
slechts één goed idee op.
Ondanks het gemis aan
nieuwe speluitvindingen
brengt alleen al dit bedrijf
meer dan 200 spellen op de
markt, die in deze Sinter
klaastijd hun weg naar de
consument makkelijker
vinden dan elders in het
jaar. De researchafdeling
van Wijkhuizen vangt het
gebrek aan ideëen op door
in oude publikaties te snuf
felen wat al meer dan eens
tot het uitbrengen van een
spel heeft geleid.
Van Wijkhuizen zou gezegd
kunnen worden, dat hij zijn
geld spelenderwijs ver
dient Welk ander beroep
biedt immers die unieke
mogelijkheid, die hij heeft
om in de tijd van de baas
met pionnen, dobbelstenen
en fiches bezig te zijn. Toch
is dit uitproberen slechts
één van de vele fases, die
aan de geboorte van een
spel voorafgaan.
Over het ontstaan van
Mens erger je niet, onget
wijfeld nog altijd één van
de meest gespeelde spellen,
bestaan verschillende ver
halen. De bekendste is vol
gens Wijkhuizen, die van
Duitse militairen, die zich
in de eerste wereldoorlog
aan het front verveelden.
Om de tijd in de loopgra
ven te veraangenamen, be
dachten ze een spel en dat
zou volgens deze anecdote
tot het ontstaan van Mens
erger je niet hebben geleid.
Bij Jumbo is men er echter
van overtuigd, dat het spel
eigenlijk veel ouder Ïb en
dat het het eerst in het
oosten werd gespeeld.. Op
vallend is, dat veel spellen,
of althans de ideëen ervoor
uit het oosten afkomstig
zijn. Als voorbeeld kan ge
noemd worden Tric-Trac,
dat ook wel bekend is als
Backgammon.
Overleven
Er zijn niet erg veel spellen
zoals Mens erger je niet, die
jaar op jaar goed in de
markt blijven liggen. Om
het even op de gezelschaps
spellen te houden, komt
ook Monopoly deze eer toe.
Terwijl het er naar uitziet,
dat ook Stratego,' dat nog
niet zo lang op de markt is,
zich voorlopig nog zal we
ten te handhaven. Een spel,
dat bij kinderen in de leef
tijd rond de tien jaar erg
is aangeslagen is Electro.
Het is zeer leerzaam en de
grote belangstelling ervoor
heeft er al in geresulteerd,
'dat er nu een uitvoering
met 1176 vragen bij de
speelgoedhandelaren- ligt
Het bedrijf waarvoor Wijk
huizen werkt, is niet het
enige in Nederland op dit
gebied. Concurrentie wordt
Spelletjes; mak
kelijk om te ge
ven, moeilijk om
uit te vinden.
met name van Duitse en
Amerikaanse importpro-
dukten ondervonden. Jaar
lijks besteden de Nederlan
ders voor ongeveer 16 mil
joen gulden aan spellen.
Jumbo eist de helft van de
markt voor zich op. Door
de diversiteit in de spelle
nïndustrie zijn van sommi
ge spelletjes meerdere uit
voeringen te koop. Uitge
zonderd verschil in naam
geving, uitvoering en kwali
teit hebben ze verder in de
regel veel gemeen. Een
voorbeeld is een Ietterblok-
jesspel waarbij het gaat ora
het maken van woorden en
het daarbij verkrijgen van
zoveel mogelijk, punten.
Jumbo heeft het spel onder
de naam Board Script uit
gebracht, een concurreren
de firma heeft het de naam
Scrabble gegeven.
Eeuw
De- spe i-enf a dock, van Jum,
6o bestaat al meer dan een
eeuw. 'Het is nog altijd een
familiebedrijf, dat zich in-
temationaal ontplooide.
Want in grote delen van
Europa, Amerika en Japan
om een greep te doen, zijn
de in Wognum (Noord-Hol
land) vervaardigde spellen
te koop. Als criterium voor
een nieuw spel geldt dan
ook steeds dat het interna
tionaal van karakter, moet
zijn. De zeer wijd versprei
de markt maakt het nood
zakelijk dat in- ieder spëi
een gebruiksaanwijzing m
zeven talen moet worden
bïjgevcegd. Ook wordt op
iedere doos, die het bedrijf
verlaat, aangeduid wat on
geveer de minimumleeftijd
is waarop het gespeeld kan
worden. Deze verduidelij
king werd een noodzaak,
omdat ook in speelgoed
winkels steeds minder des
kundig advies te verkrijgen
is- Het betreden van de in
ternationale markt heeft
het personeel van Jumbo
opmerkzaam gemaakt op
opvallende verschillen in
koopmethodes van Europe
se volkeren. Een Engels
man aet een legpuzzel bij
voorbeeld als een wegwer
partikel. De Duitser doet
zijn werk veel meer eer aan
en'hangt hem aan de muur.
De Nederlander tenslotte
legt hem keer op keer. Leg
puzzels, die wat men bij
Jumbo noemt een milieu-si
tuatie aanduiden, liggen op
het moment goed in de ver
koop. Berglandschappen,
zeegezichten en bosplaten
worden hiertoe gerekend.
Slecht
Door de mooie zomer is de
verkoop dit jaar achterge
bleven bij andere jaren. De
winkeliers bestellen al
maanden van te voren de
spullen, die zij voor de we
ken voor Sinterklaas willen
hebben. Is het een slechte
zomer dan wordt van deze
reeds geleverde voorraad
behoorlijk „geplukt" en is
het noodzakelijk om nabe
stellingen te doen. Door het
geringe aantal nabestellin
gen of het geheel uitblijven,
ervan komt men tot de
reeds gestelde conclusie.
Wijkhuizen en de zijnen ho
pen dan ook op een Sinter
klaas, die de slechte goede
zomer goed maakt En dat
het magazijn in Wognum
waar de personeelsleden
ziek vanwege de grote af
standen per fiets voortbe
wegen, een lege ruimte
wordt
Madrid Het is midder
nacht in Madrid Iedereen
siaapt. Iedereen? Nee, dat
niet net buiten de stad
staat een oud paleis waar de
lichten nog branden en de
bewoners druk in de weer
zijn. Wie dichterbij komt ziet
dat niemand minder dan St.
Nicoiaas de scepter in het
paleis zwaait. Ondanks het
late uur snelt de oude man
nog haastig door de statige
vertrekken onderwijl ver
wensingen in ziji; baard
mompelend.
Nee het ging niet goed dit jaar.
Inflatie en werkloosheid hebben ook
de hoogbejaarde bisschop niet onge
moeid gelaten. Verschillende zwarte
pieten heeft hij ai met pijn in aijn
hart naar hurt eigen land moeten
terugsturen omdat hij ze niet meer
nodig had. Vroeger had hij nog dui-
zenden pieten nodig om langs de
schoorstenen en daken te snellen.
Tegenwoordig met al die torenflats
kan een enkele piet eer» halve stad
voor zijn rekening nemen. Nee van
vernieuwing moest de Sint niets heb
ben. Vaak kon men hem tegen zijn
premier piet zijn beklag horen doen
over de moderne welvaart staat.
„Centrale verwarming, vliegtuigen
en auto's dat is toch niets meer voor
mij. Komt de tijd van de stoomboot,
ouderwetse schoorstenen en een een
voudige pop met speculaas dan nooit
meer terug."
„Wat een wereld, wat een wereld,"
verzuchtte de Sint dan. „Geld, geld
en nog eens geld, daar draait tegen
woordig alles om. Als je ziet wat die
mensen allemaal moeten verdienen.
Ik kan me herinneren, dat een voet
baller nog voor zijn plezier ging
voetballen. Miljoenen, moeten ze nu
hebben".
Dat waren droevige momenten voor
de Sint Dan ging hij in gedachten
terug naar de tijd dat alles nog goed
was. Alles is nu veel minder. Met de
stoomboot naar Nederland is er niet
meer bij. En dan de cadeautjes, die
de mensen vroegen. Steeds meer en
meer. Nu nemen ze hem ook al
kwalijk dat hij uit Spanje komt. Het
land van Franco. Er werd zelfs over
een boycot gesproken. Nee het wordt
er allemaal niet gemakkelijker op
voor de Sint. Terug aan de voor
avond van de vijfde december moet
echter alles opzij worden gezet om
het feest te doen slagen. In zijn
studeerkamer neemt de goedheilig
man de lijst met wensen nog eens
door. Zijn vinger glijdt bedachtzaam
[angs de lange rij met namen en
instanties met daarachter de ver
langde cadeaus. Bij de S van sport
stopt hij even en fronst een beetje
geërgerd zijn wenkbrauwen. „Piet
moet je toch eens luisteren. Het
wordt steeds gekker met dat Neder
landse sportwereld je. De één wil een
spits van zeven ton en de andere een
bondscoach." „Sint, het is tijd dat we
ze eens een lesje leren" oppert Piet.
„Dit jaar krijgen ze de cadeaus die
ze werkelijk toekomen". „Geen gek
idee Piet het moet maar eens uit zijn
met al dat geruzie en gekonkel rond
de sportvelden. Wat dacht je van een
paar oogkleppen voor de KNVB? Of
een 65+-kaart voor Jaap van
Praag?"
„Nee, we zullen er voor zorgen dat
de heren hun trekken thuis krijgen.
Hier moet je kijken wat de heren
Van Beveren en Van der Küylen op
hun verlanglijstje hebben staan."
Een aureool a la Cruyff, een choco
laden Europacup kunnen ze krijgen,
maar daar is de kous dan ook mee
'af. En dan is er ook nog ene Brox,
die wil niets hebben, maar smeekt
of ik ene Van Hanegem in de zak
naar Spanje wil meenemen. Alsof ik
al niet genoeg van die geldwolven
hier heb rondlopen."
Kortom de Sint en de Pi eten wisten
v/at ze te doen stond dit jaar. Ijveri
ge Pieten snuffelden het vaderlandse
sportwereldje af op zoek naar mis
standen en bedrog. Van de ruziënde
judobond naar de krakelende zeilers.
Het was bijna een onmogelijke opga
ve. Spelers die wel wiUen spelen,
maar niet mogen spelen en anderen
die bij het zien van het stadion al
de angst in de benen schiet en ijlings
het hazepad kiezen. Tientallen nutte
loze maar vooral borrelende officials
signaleerden de zwarte dienaren van
de SinUlet werd steeds duidelijker;
bet was helemaal mis.
Iedereen die een stap harder kan
lopen dan een ander of net iets
harder slaat krijgt al de naam van
een sponsor op zijn rug. Volleybal
en basketbal uitslagen zijn niet meer
van beursberichten te onderschei
den. De Sint wist het: Hier moet een
staf voor worden gestoken. „Ik zal
zorgen dat dat kleine landje weer
sportief in de maat gaat lopen. Maar
dan gaan we ze wel hard aanpakken.
Wat een gekke mensen zijn dat toch
eigenlijk die sporters, Stel je voer
dat mijn pieten ook zo waren. Dan
was ik binnen 'n mum van tijd geen
Sinterklaas meer maar directeur van
Interpiet Ik zie het aL Een piet voor
700.000 gulden verkocht aan de
kerstman omdat hij zo snel pakjes
door de schoorsteen gooit"
De Sint grinnikte in zijn baard, maar
ging daarna hard aan het werk om
zijn alternatieve cadeaus bij elkaar
te scharrelen.
Toen het heerlijk avondje dan einde
lijk was gekomen, en een ieder ge
spannen de komst van de Sint af
wachtte, had de goedheilig man sta
pels presentjes met milde en scherpe
terechtwijzingen voor kern ploegle
den, selectiespelers en bonds bonzen^
Neer lands befaamste
kankeraar leek nog krommer toen
hij het geschenk van Sinterklaas be
zag. „Op weg naar het einde" van
volksschrijver Gerard Reve. Willem
pinkte een traan weg en besefte dat
het nu werkelijk was gebeurd.
Twee mensen werden die gedenk
waardige dag met eenzelfde ca dean
verrast. Willy Brokamp In Amster
dam en George Knobel. Een enkele
reis Maastricht eerste klasse. Ook
zij lieten hun tranen de vrije loop
toen zij dachten aan de tijd dat het
leven nog goed was, MVV weer net
niet degradeerde en het bestuur
Brokamp niet wilde verkopen, bet
bier nog schuimde nd en vóór de
wedstrijd en Amsterdam nog ver
weg was.
Drie pakjes had de Sint in Spanje
gelaten. Drie roodwitte shirtjes,
waarvan er een naar Valencia en
twee naar Barcelona gingen. Ook
daar deed het tactische werk van de
Sint zijn werk. Voor twee Johannen
en een Johnny werd het verlangen
naar Amsterdam en De Meer te
machtig. Hinus xvachtte ze met ont
roering op zijn gericht op. Alleen Dé
Stoop doorgrondde de diepere bete
kenis van zijn cadeau niet. Een
prachtige draaitol met aan de ene
kant „Ja Interfootball" en aan de
andere kant „Nee Interfootball". Hoe
meer de Amsterdamse voorman, be
slist geen lieverdje, keek hoe meer
het voor zijn ogen duizelde. Hij kon
er zelfs niet meer van slapen.
Het feest naderde zijn einde, hier en
daar ruimde iemand nog wat papier
op of dronk het laatste glaasje bis
schopswijn. Het zat erop. In de hoek
zat het Nederlandse sportwereldje
met schaamrood op de kaken.
Nooit meer ruzie beloofden de zei-
Iers." „We lopen nooit meer weg,"
huilden Jan en Willy. Willy en Geor
ge snelden terug naar het veilige
Maastricht, Weg van de gevaarlijke
pers en terug naar het bronsgroen
eikehout. En terwijl de Kromme aan
een bosloop begon, bekeek de Sint
zijn sporters met een glimlach en zag
dat het goed was
till
