Historische werkgroep Maasland
Schuldig of onschuldig?
Leeft nog bij de Duitsers
monument en
verkrotten!"
„Onze
Oudheidkundige werkgroep Maasland
verontrust over beleid gemeente:
s rass s
x
-1-d ".vtr; j,
DONDERDAG 22 JANUARI 1976
4
De Historische Werkgroep Maas
land bestaat al vrij lang. maar
in de huidige aanpak en samen
stelling pas twee en een half
jaar. Het doel van de groep is
om de historie van het eigen
dorp aan het licht te brengen, te
bewerken en te bewaren. Be
roepshistorici komen hier mees
tal niet aan toe. Voor de aktieve
liefhebbers, lag hier, in samen
werking met de vakmensen, dan
ook een breed terrein opep.
Voor een deel bevinden de gege-
vens ach rog in het woongebied
zelf, voor een ander deel moeten
ze elders opgespoord worden.
Deze liefhebberij en vrije-tijdsbe-
stedïng kan een belangrijke bij
drage leveren - ook in weten-
Schappelijk opzicht - aan de
plaatselijke geschiedenis. Daarin
staat de groep niet alleen; in een
stimulerend en coördinerend ver
band wordt er samengewerkt
met de andere lokale historische
werkgroepen. Vooral in het West-
land is er door de coördinatie
van streekhistoricus M. C. M. van
Adrichem uit Honselersdijk op
dat gebied veel gebeurd.
Voorheen lagen de aktiviteiten van
de Maaslandse werkgroep gro
tendeels bij de bestudering van
de Duitse Orde en haar bezittin
gen. Momenteel is de aandacht
gericht op het veel omvattender
boerderij-onderzoek.
Aktieve liefhebbers van de historie
zijn verenigd in de historische
werkgroep Oud-Maasland» ter
wijl de mensen, die niet aktief
kunnen of willen zijn, lid van de
historische vereniging kunnen
worden. De aktiviteiten van deze
vereniging richten zich voorna
melijk op het houden van lezin
gen, excursies, museumbezoek,
dia- en filmvoorstellingen.
Het secretariaat van de historische
vereniging is: mevr. T. Zwaard-
Hakbijl, Plantage 23, Maasland,
01899-13658. De coördinator van
de historische werkgroep is: üL
de Graaf, Plantage 23, Maasland,
01899-17941.
I
Schiedam In PASSAGE/BIO deze week „Der Füssgan-
geri% een door acteur Maximilian Schell zelf geregisseerde -
film uit 1973 over de nu nog levende oudere Duitsers,
die erbij waren en toekeken, toen in Duitsland de lichten
uitgingen, toen de onmenselijkheid gemeengoed maakte,
ook voor de zogenaamde beter-gesitueerden, die later
nooit meer helemaal met hun geweten in het reine konden
komen.
Gustav Seliner speelt de 65-jarige
groot-industrieel Heinz Albert
Giese, lid van de Landdag, die
bij een auto-ongeluk rijn oudste
zoon verliest Er gaan geruch
ten dat Giese tijdens de rit ru
zie kreeg met zijn zoon en daar
bij de macht over het stuur
verloor. In ieder geval is Giese
bij dat ongeluk door een rood
licht gereden. Zijn rijbewijs
wordt ingetrokken en hij wordt
voetganger.
Maar Giese is bij de dood van
meer mensen betrokken ge
weest, schuldig of onschuldig.
dorp. Een boulevardkrant ont-
dekt dit en blaast de zaak op
tot een schandaal, waarvan
Giese het middelpunt wordt
Dit maakt voor Giese zowel het
verleden als het heden tot een i
benauwenis. Hij gaat verlangen
naar de dood, die hij in de
oorlog zo heeft leren vrezen. Hij
verliest het contact met zijn
omgeving, hij versteent als het
ware. De op hem gerichte aan
vallen deren hem niet meer. Hij
stelt zich geheel in op het nu
ook voor hem naderende aard
se einde.
Een eenzame Gustav Seflner als „Der Fussganger" (in Passage/BIOJ.
INPIKKEN,
WEGWEZEN
Mogen we Amerikaanse films ge
loven, dan vervolgen de plaat
selijke politiemannen zelfs een-
Autowrakken in „inpikken
en wegwezen".
voudige verkeerso vertreders
met ongebreidelde geestdrift,
ongeteld de autowrakken en
doden onderweg. Als men de
boosdoener maar in de boeien
kan sluiten. Voor „Gone in 60
seconds" (in PASSAGE onder
de titel „Inpikken en wegwe
zen") kreeg een schroothande-
laar in Califomië het idee om
zijn ervaringen over het pikken
en verhandelen van dure auto's
tot een film te maken. Die valt
duidelijk in twee delen uiteen.
Een jongeman, die in Califomië
voor verzekeringsmaatschappij
en autoschadegevallen bekijkt,
maakt zijn garage meteen tot
een om bouwplaats voor gesto
len auto's. Dat gebeurt in sa
menwerking met familie en en
kele helpers. Op een wandbord
worden dt diefstallen netjes
bijgehouden. Hoe allerlei uit
zonderlijke auto's in minder
dan een minuut van eigenaar
wisselen wordt in dat deel uit
voerig uiteengezet De politie
komt er met geen pink tussen.
Gelukkig valt een gefrustreerde
bruidegom uit de boot en dan
kan het sein worden gegeven
voor de achtervolging van een
gele Mustang, die zelf als wrak
eindigt maar tevoren in een
veertig minuten durende film-
jacht 93 andere wrakken op de
weg heeft gelaten. Met specta
culaire opnamen toont de laat
ste helft voor de liefhebbers
opwindend botswerk. Het eer
ste deel heeft weinig diepgang
en de regisseur-hoofdrolspeler
identificeert zich nogal onsym
pathiek met het patsersmilieu.
Maar zo heldbaftis is dat niet..
In de matinees „De dansmees
ters" met Laurel k Hardy in
PASSAGE en
PASSAGE (BIO.
Maasland De Oudheidkundige Werkgroep Maasland
is meer dan verontrust over het door de gemeente
gevoerde beleid ten aanzien van de monumenten in
het dorp. De werkgroep wijst op enkele negatieve
voorbeelden wat betreft de restauratie van monu
menten. Van het pas afgesloten monumentenjaar is
in Maasland ook niet veel gebleken. „Landelijk ge
zien is men in verschillende gemeenten in die opzet
geslaagd", stelt Hans Vingerling namens de werk
groep. „Wat Maasland betreft kunnen we slechts als
geslaagd particulier initiatief noemen de restauratie
van de korenmolen „De Drie Lely's."
ter", brengt Vingerling de me
ning van de werkgroep over.
„kan gewezen worden op de
verbouwing van de oude boer
derij aan de Burg. Van der
Lelykade nr. 7. Die is zo ingrij
pend veranderd, dat men nau
welijks meer van een monu
ment kan spreken. Deze ver
bouwing. waarvoor de gemeen
te weliswaar vergunning ver
leende - kennelijk niet geheel
volgens de wettelijke voor
schriften - hield slechts in dat
de voorgevel van de boerderij
overeind bleef. Daarachter is
echter een geheel nieuwe bun
galow gebouwd", aldus Vinger
ling. „De wet verstaat echter
onder een monument het gehele
pand". In. Maasland wordt zelfs
al gesproken van een HoBy-
wood-aehtige boerderij.
De werkgroep is teleurgesteld
dat het monumentenjaar in
Maasland geen betekenis heeft
gehad. Doelstelling was im
mers ona de bevolking bewust
te maken van de waarde van
monumenten binnen de samen
leving, onder bet motto: „We
hebben geen monument meer
te verliezen". „Dit hield onder
meer in", aldus Hans Vinger
ling, „dat de overheden in sa
menwerking met partikulieren
zich zouden inspannen voor bet
behoud van de resterende mo
numenten".
'Het enige initatief daartoe van de
zijde van het Maaslandse ge
meentebestuur was het houden
van een fietstocht. Deze door de
oudheidkundige werkgroep, in
samenwerking met de school
hoofden georganiseerde tocht,
voerde de leerlingen langs di- „In dit verband" aldus de veront-
verse monumenten in het dorp. ruste maar nog meer teleruge-
„Als negatief voorbeeld ech- stelde werkgroep, „moet wor
den gewezen op het gedrag van
de gemeente met betrekking tot
het monument naast het ge
meentehuis". Dat is het pand
's-Herenstraat 15 laatstelijk be
woond door de familie Barend-
recht „Dit pand behoort tot de
belangrijkste monumenten van
Maasland", aldus Hans Vinger
ling, „zowel uitwendig als in
wendig". In dit zeventiende-
eeuwse pand heeft vroeger ook
burgemeester Van der Lely ge
woond. Dit pand is sinds eind
1972 in het bezit van de ge
meente. De bedoeling was om
het te restaureren en het te
gebruiken als uitbreiding van
het gemeentehuis. Na ruim drie
jaar leegstand is er echter nog
steeds geen definitief bestem
mingsplan.
Volgens de werkgroep is het huis
gedurende die tijd volledig ver
waarloosd en hebben de leeg
stand en de onvoldoende be
scherming tot gevolg gehad dat
er regelmatig wordt ingebro
ken. Kostbare tegelwanden en
ornamenten zijn vernield of
ontvreemd. Burgemeester J.
van den Brink: „Zo spijker je
het dicht, of zo is er weer inge
broken. Veelal gebeurt dat 's
nachts".
Rein de Graaf, coördinator van
de werkgroep, vult Vingerling
aan: „Met het oog op deze toe
stand heeft de oudheidkundige
werkgroep al eens aangeboden
het pand zolang te betrekken
als werkruimte en eenvoudige
onderhoudswerkzaamheden te
verrichten. Dat zou de gemeen
te vrijwel mets gekost hebben.
Op dit voorstel werd echter
niet gereageerd".
De langdurige leegstand en het
gebrek aan onderhoud is het
pand niet ten goede gekomen.
Nagenoeg alle kostbare voor
werpen als tegels en smeed
werk zijn ontvreemd. Hetgeen
door kenners moet zijn ge
beurd, want tegels van generlei
waarde liet men ongemoeide De
kelder is echter geheel ontdaan
van de fraaie te gel ver sieringen,
die het pand rjjk is geweest. Na
een opmerking van de werk
groep heeft de gemeente wel
een aantal waardevolle spullen
uit het pand verwijderd.
De fraai gebeeldhouwde en ge
kleurde kop in de bal van het
huis heeft het nu echter door
diefstalpogingen of vandalisme
ook moeten ontgelden. De neus
van het unieke beeldhouwwerk
je is afgebroken. Het pand ver
keert verder inwendig in dusda
nige staat - open gebroken vloe
ren, vernielde kasten e.d. - dat
er een oorlog lijkt te hebben
gewoed. Behalve de voorgevel
van het pand herinnert niets
eraan, dat het volgens de werk
groep tot de belangrijkste mo
numenten van Maasland be
hoort
BESCHERMD
„Wat wil de gemeente Maasland
nu eigenlijk met betrekking tot
de monumenten en het be
schermd dorpsgezicht?", 20
vraagt de werkgroep zich nu af-
Vingerling: „In het begin van
de jaren zestig heeft Maasland,
als één der eerste gemeenten in
Nederland, er bijzonder voor
geijverd om het centrum tot
beschermd dorpsgezicht te la
ten verklaren. Tot nu toe is er
echter nooit een noodzakelijk
bestemmingsplan voor dit be
schermde gedeelte vastgesteld".
Volgens de werkgroep ont
breekt het de gemeente kenne
lijk aan vaktechnisch personeel
dat deskundig is terzake van
monumenten en dat voorlich
ting kan geven aan bewoners
over eventuele verbouwingen of
veranderingen aan gevels.
Tevens meent de werkgroep dat
de gemeente weinig behulp,
zaam is bij het inschakelen van
monumentenzorg omdat tussen
beide instanties weinig overleg
plaats vindt. „Wat in andere
gemeenten, die niet 20 voorop
liepen bij het verkrijgen van
een beschermd stads- of dorps-
gericht, wel het geval is", licht
Vingerling toe,
LEEFBAARHEID
Uit een en ander spreekt de be
zorgdheid van de oudheidkun
dige werkgroep over het beleid
van de gemeente met betrek
king tot de Maaslandse monu
menten en in samenhang daar
mee over de leefbaarheid van
het oude centrum. „We zouden
graag zien dat hier in de toe
komst meer aandacht aaan be
steed wordt", besluit Hans Vin-
getting. Hl 11 mill
Wat het schromelijk verwaar- 8
loosde pand naast het gemeen- g
tehuis betreft staan er op korte tlp^if
termijn geen verbeteringen op m ff l' ifl? ff JmJm: Cf'/i
het program. Burgemeester f 11'
Van den Brink: „De opdracht tSfg "y i| &HË ÜIMÜ
tot het maken van een schets- -MPfflilp*
ontwerp is gegeven. De ge-
meenteraad had hiervoor in «imf Jff JÊwÊÈÉ
oktober 22.500 gulden voor uit- Lgg|g|M
getrokken. De uitwerking van y
die plannen verwacht ik niet
voor dit jaar", aldus Van den
Brink. Op^de gemeentebegro-
land geen geld - een in verhou-
ding klein percentage moet de
gemeente zelf betalen - voor
IS Een van Maaslands belangrijkst» monumenten "ïiet er van
!b^chennd doL^ binnen uit als een uitgeleefd krot. maar de resten wandbe-
ïicht" ten spijt.. kleding herinneren aan een rijker verleden.
Het zeventiende eeuwse
woonhuis aan de Herenstraat in
Maasland, par naast het ge
meentehuis; een dichtgespij
kerd monument.
