De „chirurgen
langs de weg
ie
©«gevallen
melden
Straks ook pech verhelpen in de stad: maar hoe?
Reserve-spullen
Nummer 355
Praatpalen
aan
Qmeste
Wegen -
wachtman
35S:
Soms
sta
op
naalden"
Spitsuren
Ook in de stad
De wegenwacht stelt
het bijzonder op
prijs als automobi
listen een ongeval
melden. Het hoofd
van het wegen
wachtstation, de
heer A. Stolk:
„Vaak denkt men:
„Och, het zal al wel
gemeld zijn". Toch
heb ik liever drie
of vier meldingen
achter elkaar dan
één te weinig. Het
kan een mensenle
ven schelen".
Het Wegenwachtstation van de ANWB aan de Groe
ne Kruisweg 399: zenuwcentrum en knooppunt van
vraag en aanbod
i-wrmri—mi
hulpdienst hebben, zullen de
automobilisten eerder de
hulp inroepen van de wegen
wacht omdat ze daar vol
gens lidmaatschap recht op
hebben. Kosteloos. „We zul
len wel zien hoe het 2ich
gaat ontplooien. Het zal wel
moeilijk zijn om grenzen te
trekken. Wat moet je met
iemand die in HlUegersberg
woont en tegen de grens van
Schiedam pech krijgt?".,,.
Op dit moment staan er Jrngs
de rijkswegen tweehonderd
praatpalen. Een druk op de
knop is voldoende. Op het
station wordt de exacte
plaats genoteerd, het merk
van de auto, het nummer, de
kleur en een korte omschrij
ving van het mankement
Op de centrale noteert de
verkeerswacht de tijd van
de melding. De WW-man zelf
geeft de tijd van aankomst
en vertrek door.
Iedere WW-auto heeft een
klein voorraadje reserve-on
derdelen bij zich. „Als je
van ieder type auto een wa
terslangetje bij je zou heb
ben, zit je hele auto vol",
aldus een wegenwacht-man.
De héér Stolk:Daar om zou
het 20 geweldig zijn als iede
re automobilist zélf wat re
servespullen bij zich zou
hebben. Gewoon die Weinig,
heden: zoals lampjes (kan je
een bekeuring schelen), een
venülatorriem, contactpun
tjes, en andere spullen die
weinig geld kosten. Als wij
die namelijk eerst bij een
garage moeten halen, kost
dat uren extra. Vooral als je
niet direkt van de weg af
kunt, moet je soms kilome
ters omrijden. Dat zelfde
geldt voor de benzine. Het is
opvallend zoveel mensen in
het weekeinde of 's nachts
zonder komen te staan, Wij
kunnen ze natuurlijk nooit
meer dan een paar liter ge
ven".
Inmiddels is wegenwacht
nummer 355, de heer R. Pi-
kaar uit 's-Gravended op
weg gegaan naar praatpaal
203: vlak bij het Kleinpol-
derpïein richting Den Haag,
Onderweg speurt hij auto
matisch de weg af. Bij een
vrachtwagen aan de kant
van de rijstrook houdt hij
even in. De chauffeur maakt
een losgeschoten lading op
nieuw vast, gebaart dat alles
oké is en de WW-man ver
meerdert zijn vaart. „Het
spreekt van zelf', zegt hij,
„dat je een ongevalsmelding
de voorrang geeft Het is
onze taak om via onze eigen
centrale de voorrang te
waarschuwen, te zorgen dat
het overige verkeer geen ge
vaar loopt en eerste hulp te
verlenen als dat nodig is. Als
WW-man tweede klas ben je
verplicht om je EHBO-dipIo-
n?.? hebben. Dat kan va
rieren van een pleister op
een knie tot het inpakken
van hele hoofden".
Ora 10.50 stopt "zijn gele wa
gentje bij de onfortuinlijke
Lada. Pikaar pakt zijn lijst
en meldt zijn aankomst Het
station noemt de vertrektijd:
10.34 uur. De eigenaar van
de Lada, een vertegenwoor
diger uit Nieuw Beijerland,
vreest dat er iets mis is met
de spanningsregelaar. „Als
vertegenwoordiger" aldus de
heer Burgers, „heb je altijd
haast. Als je per jaar zo'n
45.000 kilometer rijdt, be
grijp je wel dat er wel eens
iets fout kan gaan, wij men-
sen kunnen het tenslotte ook
eens begeven, maar op zo'n
moment zou je het hele ga-
val wpl in de brand willen
steken". Later zal blijken
dat dat niet veel scheelde.
Als de wegenwachtman de
motor start, spuit er een dik
ke straal benzine uit de mo
torkap.
Terwijl hij als een zorgvuldig
chirurg ergens onder de mo
torkap „opereert" zegt Pi-
kaar: „Als we. die storing
niet hadden gevonden en hij
was benzine gaan spuiten,
was uw auto vemioedetijk in
de brand gevlogen". Met een
ingekorte benzineleiding, die
volkomen verteerd bleek,
een geleende contactver bin
der èn het advies om direkt
naar een garage te rijden
om daar de onderbreking te
laten opheffen, vertrekt de
Lada richting Delft Pikaar
meldt via de mobilofoon:
„Einde Lada", Op zijn werk
last zit een horloge geplakt.
Pikaar draagt geen horloge
maar ook geen ring, „want
als zo'n ding roodheet van
de spanning komt te staan,
brandt 'ie je vinger er af'.
Met de jaren heeft wegen
wachtnummer 355 geleerd
om ongestoord te werken,
ondanks de quasi deskundi
ge opmerkingen en vragen
van de automobilisten
„Vroeger werd ik daar nog
wel eens nerveus van, maar
tegenwoordig doet me dat
niets meer. Het valt me wel
altijd op dat de mensen al
tijd behoorlijk geïnteres
seerd zijn, Het is natuurlijk
meestal eén gelukkig tafe
reel, Je komt met hulp, dus
de mensen zijn altijd blij ddt
je komt".
„Maar af en toe sta je wel op
naalden. Als het verkeer zo
voorbij raast Vooral als je
staat te werken aan de
staart van een file. Je hoort
dat gerem en al sta je er niet
steeds bij stil; er moet er
maar een een slippertje ma
ken en ze vegen je zo van
de weg. 's Winters is het
annoede lijden. Alles wat je-
beetpakt is koud. Toch vind
ik dat je beter kou dan re
gen kunt hebben".
Als automonteur is Pikaar re
delijk tevreden over de Ne
derlandse auto. Door de
kostenverhoging is men de
onderhoudsbeurten wel wat
langer gaan uitstellen, maar
in Nederland rijdt toch vrij
nieuw materiaal. In vergelij
king met 1964/'65 toen er
nogal wat schade-auto's uit
het buitenland reden, heb
ben we een vrij jong wagen
park. Nou moet je dat na
tuurlijk wel met een korrel
tje zout nemen, want iemand
die veertigduizend kilometer
per jaar rijdt, heeft na drie
jaar natuurlijk wel een „ou
de" wagen".
Op het „drukste wegenwacht
station van Nederland" staat
het blokje 355 inmiddels
weer op groen: geen werk.
Klus klaar.
Volgens chef Stolk maakt het
in principe niet uit hoe lang
de wegenwacht-automon-
teurs over hun hulpverle
ning doen. „De tijd die ze er
aan besteden hoeven de au
tomobilisten niet te betalen,
dat hebben ze al gedaan via
hun lidmaatschap". Overi
gens zijn ze aan de Groene
Kruisweg bijzonder te spre
ken over de samenwerking
met de politie. Vaak genoeg
geven de patrouillerende po
litiemensen aan hun eigen
meldkamer pechgevailen
door, waarna de centrale
van de wegenwacht wordt
ingeseind. Verder bestaat er
een leuk contact tussen de
wegenwacht en de garages.
„Het komt wel eens voor dat
die jongens 's nachts uit bun
bed komen om ons bepaalde
onderdelen te leveren".
Sinds 1946 (de Algemeen Ne
derlandse Wielrijders Bond
bestaat al vanaf 1883) rijden
de „wegenwachters" langs
de wegen. Aanvankelijk op
grote motoren, daarna in
deux-cheveaux-tjes, nu over
wegend in wat grotere ci
troen s en renaults. 2e wor
den „overwegend vriende
lijk" ontvangen...„Een enke
le keer gebeurt het dat men
wat gespannen is en nors
reageert Wachten duurt al
tijd lang, maar als je een
afspraak ergens hebt, is het
natuurlijk nog erger".
„Maar", aldus de heer Stolk,
„onze mensen zijn daarop
ingesteld".
In de toekomst is het mis
schien mogelijk dat er
langs de Groene Kruis
weg praatpalen worden
geplaatst. Tot nu toe
werd dat niet gedaan
omdat dc weg een pro
vinciale weg is. „Het zal
van de ontwikkeling van
de economische toestand
afhangen", aldus hoofd
inspecteur A. SToh van
het wegen wach te tation
aan de Groene Kruisweg.
Niettemin gelooft hij dat
het ontbreken van de
praatpalen daar geen on
overkomelijk gemis fs,
omdat de patrouilleren
de politiemensen veel
vuldig pechme! dingen
doorgeven.
Bovendien kan men altijd
bij particulieren of ben
zinestations opbellen.
In Zuid-Holland kent de
wegenwacht twee soor
ten praatpalen: radlo-pa-
Ien en draadpalen. Ra-
diopalen worden vaak
gebruikt als de weg gere
construeerd wordt, zoals
de weg van Rotterdam
naar Dordrecht Zodra
de weg gereed is gaat
men over op de definitie
ve draadpalen. Het voor
deel van radiopalen fa,
dat ze overal neergezet
kunnen worden. Een gro
te ontvangstellage In de
buurt van het centrale
wegen wachtstatloa bij
Rotterdam zorgt voor
het direkte contact. Na
deel van de radiopalen
Is, dat de accu iedere
vier weken opgeladen
moet worden. Voor alle
zekerheid wordt dat al
tijd een week eerder ge
daan.
De praatpaal dateert van
1970. Eerder al, in 1960,
zette de ANWB de aller
eerste praatpaal (mèt
luikje) neer langs de
rijksweg 13 van Rotter
dam naar Den Haag. La
ter nam de regering het
idee over en gaf rijkswa
terstaat opdracht om
meerdere praatpalen te
plaatsen.
Door
fieina ton
Bruggen kate
Foto's:
Jaap Rozema
Anderhalve sigaret
lang duurt het
voor de man naast
zijn auto het gele
wagentje van de
wegenwacht ziet-
aankomen. De lid
maatschapskaart
in de hand,- de mo
torkap al open.
Het is 10.50 uur.
De wegenwacht
man kijkt, sleu
telt... start de auto
opnieuw. Om
11.20 rijdt meneer
weer.
De mensen in het wegen
wacht-station aan de Groene
Kruisweg op de grens tussen
Rotterdam en Rhoon noe
men het een rustige dag. Per
dag zo'n honderdvijftig
pechmel dingen. Koelings-
moeilijkheden, ontstekings-
storingen, kapotte banden,
problemen met de verlich
ting.., Hoofdinspecteur A.
Stolk wijst op een wand- -
kaart in het station het uit
gebreide gebied 'aan. Van
Reeuwijk tot de Moerdijk-
brug, Den Haag, het West-
land, Voome en Putten tot
de Haringvlietbrug. In feite
heel Zuid-Holland dus. Daar
werken zijn mensen. De
.„chirurgen" langs de weg.
De man achter het schakel
bord vraagt een automobi
list naar de moeilijkheden.
Regelmatig klinkt het alarm
en flikkeren de lichtjes op
het paneeL Een pechgeval
op de rijksweg naar Dordt.
Verkeerswacht Bongers
seint een van de patrouille
rende mannen in. Het blokje
met diens nummer erop
wordt op de plattegrond van
Zuid-Holland „geplakt".
Kleur geel: hulp is onder
weg. Zodra de man ter
plaatse is en via de mobilo
foon doorgeeft dat hij aan
'het werk gaat, wordt het
blokje opnieuw omgekeerd.
Rood betekent: niet storen,
heeft ai een klus.
De heer Bohgers: „Als de
mensen ons per praatpaal
alarmeren zien we direkt
waar ze staan, maar als ze
bellen vanuit een café of
wegrestaurant met de mede
deling „ik sta hier bij Jan
sen" dan is het soms moei
lijk om uit te vinden waar
dat precies is. We komen er
wel uit, want de meeste ca-
te's en restaurants kennen
we wel, maar het duurt wat
langer".
Het wegenwachtstation aan de
Groene Kruisweg is „de
drukste" van Nederland.
Tweehonderd draad- en ra
diopalen zitten aangesloten
op het schakelbord Er kun
nen er nog 280 bij. In het
district Zuid Holland zijn
een kleine 70 mensen dage
lijks bezig met de hulpverle
ning langs de weg. Dat wil
zeggen: een deel blijft bij de
centrale, de rest werkt vol
gens een rooster, want de
service van de wegenwacht
stopt niet om vijf uur, kan
toortijd. Juist als iedereen
zich naar het werk spoedt of
na vijven naar huis racet
breken de spitstijden voor
de WW-mensen aan. Of na
de TV-tijd om elf uur 's
avonds, of in het weekeinde
als veel automobilisten een
beroep doen op dat beetje
benzine dat iedere wegen-
wachtman in de auto heeft
staan.
Wegenwacht-„chef" A.
Stolk: „Straks ook pech
verhelpen binnen de be
bouwde kom. Alleen mag
de hulpverlening langs de
rijksweg daar niet onder
lijden. We zullen wel zien
hoe het uitpakt".
De man aan het paneel pro-
beert tussen de bedrijven
door een dame, die bij haar
zuster thuis opbelt, duidelijk
te maken cat de wqgen-
wacht rich tot de rijkswegen
beperkt De dame, enigszins
verontwaardigd, hangt op.
Pal daarna oen pompbedien
de die voor twee gestrande
Belgen informeert of ook zij
gebruik kunnen maken van
de diensten van de wegen
wacht Na wat ruggespraak
besluiten de buitenlanders
uiteindelijk om dan maar lid
te worden van de ww. De
man komt er aan.
„Straks" breken drukke tijden
aan voor de wegenwachters.
Met ingang van juni volgend
jaar mogen" ze ook pech
verhelpen binnen de be
bouwde kom. Hoofdinspec
teur Stolk ziet die tijd met
enige zorgen tegemoet Zijn
team zou eigenlijk verdub
beld moeten worden. Niette-
min krijgt hij er maar een
paar mensen bij. Hoewel de
diensten van de wegenwacht
zich dan uitsluitend zullen
beperken lot die automobi-
listen die pech krijgen in een
stad waar ze zelf niet wonen/
geloven de ANWB-mensen
dat er een berg werk te
-wachten ligt Hoewel de
meeste grote steden altijd
wel een particuliere auto-
