Pe oudste Joodse krant
ter wereld
1
Groot feest
op 1 mei
KsmtjU
(fmibas
In de bam
van Koek
teü
Sp
m
es
Unster Kent#®*, niemané ê$mt Item wat
DONDERDAG 30 MAART 1978
Vrijheid
GAZZjggETTA.
efSjsssssSSSssE'-1
aaassss&aS
seaafaw,
St-fe.;
1913"! 1
UadergrooBd
The Hïverside Seven
PHMÉS
Sii
ÉIS
;i§!
"KSm,
fm
m
m
ié
m
Sï
mM
tféj
fp
SCHIEDAM
Passage Theater
Dagelijks 14, 19 en 21,30 uur, zaterdag alleen
om 19 en 21.30 uur;
AIRPORT *77 (12)
Passage Bio
Dagelijks 19 en 21.30 uur:
DE KLOKKENLUIDER VAN DE NOTRE
DAME (12)
Dagelijks 14 uur;
ASTERIX VEROVERT ROME
VLAARDINGEN
Zaterdag 1 april in de Harmonie, 21 uur;
THE GENERAL
MAASSLUIS
Jongerencentrum de Toverbal, zaterdag 21
uur:
EASY RIDER
Easy Rider, de film uit
de jaren zeventig trok in
iedere stad gedurende
vele weken voorname
lijk aandacht van de
jongeren. Men kwam
niet voor het verhaal,
meer voor de sfeer die
de film uitademde. Een
sfeer, die men kan type
ren als jong, vrij, onge
bonden, zoeken naar
nieuwe waarden, een
nieuwe mentaliteit Men
sen praten over vrijheid
maar wanneer ze ie
mand ontmoeten die
werkelijk vrij is, worden
ze gevaarlijk. Mensen
die de mond vol hebben
over vrijheid van het in
dividu schrikken als zij
anderen ontmoeten, die
werkelijk vnj zijn, zo
blijkt duidelijk uit de
film. Easy Rider, de
odyssee van de moderne
jeugd, een film die mo
dem blijft met muziek
van Bob Dylan, Jimmy
Hendnx, The Birds en
Electric Flag.
De bovenruimte van het
Streekmuseum Jan Anderson
aan de Ketelweg 50 in Viaar-
dingen is sedert enkele dagen
gedeeltelijk ingericht als kran
tenmuseum. En natuurlijk sou
de eigenaar van het museum
geen Jan Anderson heten als
daarbij niet iets bijzonders is
te zien: De oudste joodse krant
ter wereld, gedateerd op 30
maart 1673,
Het gaat hier om een wereld
vondst waar geleerden van de
gehele wereld stonden te kij
ken. Dat blijkt wei uit talloze
publikaties van drie jaar gele
den toen Jan Anderson met het
stukje papier op de proppen
kwam. „Een kwestie van toe
val", zegt de eigenaar van de
vondst, Hij las over een in Am
sterdam te houden persexposi
tie. De organisatoren spraken
daarbij hun teleurstelling uit,
dat de oudste joodse krant uit
1674 in de tweede wereldoorlog
was zoekgeraakt Jan Anderson
snuffelde daarop op zijn zolder
en haalde daar twee oudere
exemplaren tevoorschijn van de
Gazeta de Amsterdam. Hij
schrok daar danig van: „Ik had
nooit geweten zo'n waardevol
bezit in huis te hebben," zegt
hij. Hoe hij aan het vergeelde
krantenpapier kwam weet hij
zelf ook niet meer goed.
T.' tf V '1 SL 4 if-
Del GkmA
i<-Vvszzi±, v< v v
43
jd*
Gazeta de
Amsterdam,
een uniek
exemplaar in
het Streekmu
seum
Neem de tijd
de kranten te
lezen
re-Bgy,ARS?Uj -
Het gaa* om een door Amster
damse joden uitgegeven krant
in de Italiaanse taal geschreven.
Met de vondst was het bewijs
geleverd van historici, dat oude
re exemplaren van de Gazeta
de Amsterdam in deze taal wer
den gedrukt, het Italiaans van
de wereldstad Venetië. Latere
exemplaren waren in het
Spaans opgesteld. De twee
kranten van Jan Anderson wa
ren in 1975 de pronkstukken op
een tentoonstelling in de univer
siteitsbibliotheek in Amster
dam. Anderson werd later door
de universiteit van Jeruzalem
benaderd met het verzoek de
Gazeta de Amsterdam te verko
pen.
Uiteraard ontbreken enkele ou
de exemplaren van het hon
derdjarige Rotterdamsch
Nieuwsblad niet op de tentoon
stelling. Leuk om te zien hoe
het uiterlijk van deze krant in
de loop van vele jaren veran
derde. Onk qua berichtgeving
natuurlijk want het aantal ke
ren dat er op de frontpagina
staat te lezen „Koningin maakt
een autotochtje", is tegenwoor
dig tot nol gereduceerd.
Zeker de moeite waard is het
lezen van de talloze anonieme
krantjes, die zo'n tweehonderd
jaar geleden zeer tegen de wens
van de overheden werden ver
spreid. Wie dacht, dat zoge
naamde undergroundlectuur
een zaak van tegenwoordig is,
heeft het goed mis. De Politieke
Snapper uit 1768 is er bijvoor
beeld een. Daaruit haalde de
lezer het echte nieuws, niet de
propaganda van de overheid,
die juist flink over de hekel
wordt gehaald. Neem de tijd
om het een en ander te lezen.
Het krantenpapier werd overi
gens m vroegere tijden wel heel
wat beter benut dan tegenwoor
dig. Grote koppen kenden de
berichten niet. Advertenties
stonden doorgaans verticaal op
de pagina geplaatst en van fo
to's was natuurlijk geen sprake.
De krant wordt wel een meneer
genoemd. Vroeger was dat een
hele dure meneer De invoering
van het krantenzegel betekende
voor veel uitgevers het einde
Per krant werd een belasting
geheven van vijf cent, niet mis
zo'n dikke eeuw geleden Met
de afschaffing daarvan in 1870
bloeide de krantenwereld weer
op. Afijn, wie er de tijd voor
neemt, kan heel wat zien op de
tentoonstelling, die de gehele
maand april duurt. Daarna
wordt een tentoonstelling inge
richt van oude volkskunst m
het kader van het Holland Fes
tival.
Het verhaal waarvan
Buster Keaton gebruik
heeft gemaakt, steunt op
een historische gebeurte
nis Deze staat beschre
ven tn een boekje van
William Fittenger, een au
teur die aan de noordelij
ke zijde als soldaat in de
Amerikaanse burgeroor
log vocht. Het werk heet
The great Locomotive
Chase waarin melding
wordt gemaakt van een
gewaagde stunt in 1362
toen twintig als zuidelij
ken vermomde soldaten
uit het noorden een pas-
sagierstrein overvielen en
deze kaapten voor eigen
gebruik. Vlak voordat ze
bij hun legerkamp aanko
men slaagt de ireinbe-
manning er echter in met
een geleende locomotief
hun transportmiddel
weer in hun bezit te krij
gen.
Uiteraard geeft Buster
Keaton op zijn geheel ei
gen manier hier een film
isch verslag over We ken
nen hem als de komiek,
die zich met Charlie Cha-
Het vliegtuig verongelukt in de beruchte Bermuda-driehoek. Airport '77in
Passage Theater.
pijn kan meten Verschil wat minder dramatisch op de wereld leeft en van
tussen beiden is, dat Bus- en sentimenteel brengt niemand de dupe wordt,
ter Keaton het allemaal Hij is de man, die alleen Als er - in The General
speelt hij de machinist
van de gekaapte trein - op
hem geschoten wordt met
een kanon dan wordt hij
niet getroffen omdat de
trein juist een bocht
maakt. Staat hij met een
sabel te zwaaien dan
vliegt het ding uit elkaar
zodat hij alleen het hand
vat overhoudt en de rest
heel toevallig een vijande
lijke schutter treft, die
juist aanlegt. Zo krijgen
anderen het ervan langs
en Buster Keaton houdt
zijn gezicht strak. Hem
kan niets overkomen, hij
is alleen op de wereld.
The General werd door
Keatons eigen productie
maatschappij gemaakt in
de hoogdagen van zijn
carrière. Andere bekende
films van hem zijn The
Navigator, Go West
Young Man en The Ca-
maraman. Het leven van
de komiek eindigt tragi
sch. Hij raakt aan lager
wal door de alcohol en
wordt danig door de film
maatschappijen mis
bruikt.
Vlaardingen zit niet stil op 1 mei. In de ochtenduren
vindt er op het Veerplein een groot showfesttval
plaats waar een aantal buitenlandse korpsen en alle
Vlaardingse korpsen aan meewerken, 's Middags
wordt het helemaal voor iedereen interessant wan
neer op een groot podium voor het stadhuis optre
dens plaatsvinden van Rosy en Andres, Rmy van
der Lee, John Woodhouse, Ben Cramer, Ria Valk
en de Red Stomp Filterband. Herman Emmink,
bekend van „Wie van de drie", zal het geheel
presenteren.
Het comité Nationale Gedenkdagen is van plan voor
de jeugd een zeepkistenrace te organiseren. Op de
Voorstraat wordt daarvoor een parcours uitgezet.
De wagens worden vooraf technisch gekeurd om
ongelukken te voorkomen. Deelnemers kunnen zich
daarvoor opgeven bij de WV an de Visbank. Op
het daarnaast gelegen terrein kunnen jonge Vlaar
dingse voetballers penalty's schieten op Sparta
doelman Pim Doesburg, 's Avonds speelt de topfor-
matie Earth and Fire in de Lijnbaanhal.
Schiedam Het door
zijn uitvoeringen in de
Rotterdamse Harbour
Jazzclub vermaard ge
worden orkest „The Ri
verside Seven" komt
binnenkort naar Schie
dam.
Het repertoire, dat gaat
van simpele „Barber"
nummers tot puike „Du
ke Ellington" songs zal
op zaterdag 1 april te
beluisteren zijn in de
Amstelbron aan de
Broersvest 13. Het or
kest, dat de reputatie ge
niet een zaal in korte
tijd enthousiast te ma
ken, begint om 22.00
uur.
Hoewel gezelligheid geen tijd kent, wordt liefheb
bers van country-rock muziek aanbevolen zondag
avond om half tien aanwezig te zijn in het Schie-
damse café de Quibus. Daar treedt namelijk de
groep Kantjil op. Bestond Kantjil eertijds uit drie
personen, tegenwoordig treedt de groep met vi)f
man op en met meer met akoestische gitaren maar
electrisch versterkt
Als het aan de stichtmg
Rood Vlaardingen ligt dan
zal de HARMONIE in
Vlaardingen zaterdagavond
trillen op zijn grondvesten.
Daar treedt dan namelijk
een punkgroep op van de
bovenste plank, de 4-mans
groep Willy-Nilly uit Rotter
dam. Het optreden van de
punkgroep betekent een
primeur voor Vlaardingen.
Wiily-Nilly start hier de
tournee, dat de groep door
het hele land brengt.
Op de avond, die mede door
de werkgroep van het OJC
wordt georganiseerd, kan
men tevens informatie ver
krijgen over de ontwerp-te-
kemngen van het te bouwen
onderkomen voor het Open
Jongeren Centrum aan de
Zomerstraat. De toegang
sprijs bedraagt twee gul
den
Schiedam, geschied dan, zegt de Dichter.
De Dichter heeft zijn ty
pemachine vaarwel ge
zegd. Zich losgemaakt
van sentimenten. Schie
dam is voorbij, zonder
spijt. „Ha, buren", riep
hij, en snelde in Botter
dam nieuw leven in. Met
een nieuwe schrijfma
chine, elektrisch nog
wel, en schoon papier.
Beter huis ook, droog,
en niet zo tochtig.
Tegenwoordig hoeft
Huub Koch niet meer
om de haverklap gedag
te zeggen. Of te zwaaien.
In Rotterdam is de Dich
ter nog niet zo beroemd.
Toch staat hij in geeste
lijk contact met groothe
den. Simon Vinkenoog.
Comelis Vaandrager.
Maar daarmee stopt de
ontplooiing niet, Koch
schildert nu, en stug,
Koch maakt muziek -
sax, in de Haagse big
band van jazzmuzikant
Gilius van Bergeyk.
„Dat werkt stimule
rend", zegt Koch.
„En nu aan de Heem
raad s singel kan ik het in
alle rust doen. Werken,
ongestoord Duizenden
mensen, die gewoon
langslopen. De binnen
stad was net een dorp.
Als je daar zei: ik ben
bezig - dan ging al het
verhaal, dat je met een
ontzaglijk groot project
bezig was."
ïn de Quibus, aan de
historisch waardevolle
Lange Haven, staat het
oude tikapparaat van de
Dichter. Cadeau gedaan
aan zijn jarenlange
stamcafé, als blijk van
waardering Koch mocht
er vaak werk voorlezen.
Uit de bundel „In de
ban van de liefde", of
het manuscript „Drink
mijn bloed". Geschreven
in de kraakbuurt, waar
menig versje stilaan
prijkt aan de muren.
Huub Koch woonde er
vrolijk. Verhuisde in de
Laan vier keer, kwam
toen op de Lange Ach
terweg, kreeg vrienden
uit Amerika, Frankrijk
en Marokko over de
vloer, tot „de regen op
uitgedroogde aarde" toe:
Jacob Jutte. Maar de
Dichter bedankte be
dankte met alle geweld
voor een ministerspost
in het streefkabinet van
die sociaal-fanaat.
Terugblikkend op de
Laan zegt de Dichter:
„Onzekerheid hou ik
geen veertien dagen uit,
en ik heb er jaren ge
woond! Het is niet houd
baar, maar een stukje
cultuur dat niet weg te
denken is. Geschikt als
vorm van huisvesting.
Want waar zou je die
veertig bewoners van dit
moment anders moeten
onderbrengen? Ik heb
mijzelf lang de vraag ge
steld: zal ik wel of niet
verhuizen? Het lijkt wel
het Ongelukkige Lief
desfestival, hè? Want zie
je, Schiedam, geschied
dan, en toch nog mis
schien aan. Het blijft bij
je. Maar anders. Er is nu
geen verlangen meer. Ik
ben nu eindelijk goed op
dreef."
Schiedam heeft het Ty
pemachine mogen be
houden. „Gelukkig ben
ik niet d^ enige, echte
dichter", zegt Koch, „an
ders zou ik mij net
Haagse hopje voélen.
Maar ik vond hel ge
woon fijn om de Quibus
iets te geven. Wij gaan
allemaal wel dood, en
dan laten wij iets na. Ik
ben nog niet doodge
gaan, maar wel weg.
Dus laat ik iets achter
Plannen heeft Koch in
beperkte mate. Op zijn
elektriek. Met de kwast.
De saxofoon. „Ja, zie je,
vroeger was ik te veel in
de ban van anderen.
Dan leg je weinig van
jezelf in datgene, waar
mee je bezig bent. Nu is
dat geouwehoer voorbij.
Dak boven mijn hoofd,
en rust, en bezig. Ik zou
Meifrim Saez nog hel
pen met zijn boek, dat
waarschijnlijk De
Vlucht of zoiets gaat he
ten. Het gaat om goed
Nederlands, daarmee
heeft hij enige moeite.
Ja, en verder? Ik kom
nog wel eens kijken.
Doe ze in Schiedam
maar de groeten van
mij. En zeg Zijdeveld,
dat de Laan van groot
nut is. Ik heb er zelf op
eigen benen Ieren
staan." Zelfs de biblio
theek kent Koch nu
fel .6$t
'H
ié
ÜK
jhvVJ
