Een nieuw tiental
uit de tuin
Koolrabi
«j>. Z XI. .i
Hongaars
VRIJDAG 12
I kg Chinese kool, 1 fijn
gesnipperde ui, 100 g ham-
blokjes of blokjes rook-;
spek, klontje boter of mar- -
garine, 1 eetlepel bloem.
Een klontje boter of mar-
garine smelten en hierin
de fijngesnipperde ui en
blokjes ham of rookspek
fruiten. De gewassen, uit
gelekte en in grove stuk
ken gesneden Chinese kool
toevoegen en onder af en
toe omscheppen met het
deksel van de pan in onge
veer 15 minuten niet te
gaar bakken. Desgewenst
wat zout toevoegen. Wat
bloem over de groente
strooien, even omscheppen
en nog even verwarmen
om de bloem gaar te laten
worden.
MEI 1978
4 paprika's, 4 gekookte
aardappelen, 1 blikje to
nijn, tomatenketchup, uit
jes uit het zuur, mosterd,
citroensap, peper, zout,
olie.
De paprika's wassen, van
de steeltjes ontdoen en er
een kapje afsnijden. Het
zaad en de zaadlijsten ver
wijderen. De paprika's in
water met wat zout een
paar minuten koken. De
kapjes in snippers snijden,
maar de paprika's verder
heel laten. De koude, ge
kookte aardappelen
kleine blokjes snijden. De
tonijn in grove stukken
verdelen en bij de aardap
pelblokjes en paprika
schijfjes doen. Deze ingre
diënten met een sausje
van peper, zout, olie en
azijn vermengen. Met dit
mengsel dc paprika's vul
len en met een nopje toma
tenketchup garneren. Een
sausje maken van olie. ci
troensap en mosterd. De
gevulde paprika's in een
schotel plaatsen en de
saus er omheen gieten.
Wat uitjes uit het zuur aan
de saus toevoegen.
Westland Sla, tomaten en komkom
mers. De grote drie van de Westlandse
tuinbouw. Maar hun alleenheerschap
pij is de laatste jaren wat minder
onaantastbaar geworden. Er zijn nieu
we produkten in de kassen verschenen
en daarna via de veilingen in de keu
ken van de Nederlandse huisvrouw.
Al gebeurt dat laatste niet
«uiomatisch. De produkten
Uit de kassen moeten hun
weg naar de koper vinden
en wat dat betreft geldt ook
nu nog vaak het oude gezeg
de: Wat de boer niet kent,
dat eet hij niet. Daarom is
het Centraal Bureau van
Tuinbouwveilingen in Den
Haag begonnen met een
voorlichtingsaktie voor de
afzet van „nieuwe kleine
produkten". Gedacht is
daarbij vooral aan de auber
gine. dc* Chinese kool, de ret
tich of witte rammenas, de
courgette, de koolrabi, de
ijsbergsla en de pepers. De
nieuwe vlezige tomaat, de
paprika in zijn diverse kleu
ren en smaken en de witte
en rode radijs pikken en
passant een graantje mee
van deze belangstelling, om
dat het produkten zijn die
uitstekend zijn te combine
ren met de nieuwe gewas
sen.
Met dat „nieuw" valt het
echter nogal mee. Eigenlijk
zijn hel oude vertrouwde
produkten. Wat wel een
nieuw aspect is: ze worden
steeds minder uit het buiten
land geïmporteerd en ko
men in stcvr! grotere getale
uit onze ;;:.«sen. Wat
duurder het bui
tenlandse ;:ikt, maar
ook beter van kwaliteit,
mooier en smakelijker.
De vlezige tomaat is daar
een voorbeeld van. De con
sument heeft er zelf om ge
vraagd. Kwam hem tegen in
het buitenland, vond hem
lekkerder dan dc „eigen" to
maat en wilde hem ook
thuis op tafel. Dat gold ook
voor de paprika. Tien jaar
geleden was hij nauwelijks
te vinden in de winkels, nu
is het al het vierde produkt
in het Westland,
Maar voor er aan de vraag
kan worden voldaan valt er
heel wat werk te verzetten.
Lange perioden van teelt-
technisch- en gewas-onder-
zoek zijn nodig om het pro
dukt ook voor de tuinder
aantrekkelijk en economisch
kweekbaar te maken, onder
meer wat betreft de op
brengst per meter kas. Als
die fase is gevorderd moeten
er oplossingen worden ge
vonden op het gebied van de
afzet, de export, de verpak
king en de verkoop. Voor
lichting speelt daarbij een
grote rol, want de vraag
blijft: wil de consument deze
groente eten en in welke
hoeveelheid.
Nu tuinder, proefstations,
veilingen en groothandel
veel problemen hebben
overwonnen om voor een
breder produktenscala te
zorgen is het de beurt aan
de consument, voor wie pok
wat afwisseling in het dage
lijks voedingspakket geen
kwaad kan. We laten daar
om wat bekende en minder
bekende produkten eens de
revue passeren, met wat
klaar-maak-tips in-de hoop
dat de durf van de tuinder
beloond wordt met wat durf
van de lekkerbek. Met de al
genoemde en wel bekende
vlezige tomaat komen we
aan een „nieuw" tiental
waaruit kan worden geko
zen.
Venkel
Een produkt dat nog geheel
in het onderzoekstadium
verkeert, maar dat al hier en
daar in de winkels te koop
is. Met de teelt onder glas
is nog weinig ervaring opge
daan. De planttijd is half
maart en om na te gaan of
er mogelijkheden in een
voorjaarsteelt zitten worden
er proeven genomen met
plantaf standen, licht en tem
peraturen. Het is een keu
kenkruid, waarvan de
blaadjes de sla een heel
aparte smaak geven. De
knolvormige verdikte sten
gel kan gekookt of rauw als
groente worden gegeten.
A ubergine
De aubergine is een peervor
mige en meestal violet tot
donkerpaars van kleur. Van
binnen is hij wit. De grootte
van de vrucht varieert van
20 tot 40 centimeter. De
plant wordt een halve tot
één meter groot.
Van oorsprong komt de au
bergine uit de warmere stre
ken van Azië. Maar blijkt
het in ons land in al dan niet
verwarmde kassen goed te
doen. De oogst ligt in de
maanden april tot begin no
vember.
Een aubergine hoeft niet ge
schild te worden. Wel het
korte steeltje en de schut
blaadjes met de scherpe ste
kels voorzichtig verwijde
ren. Hij kan gegeten worden
als voorgerecht, als lussen-
gerecht, als lunchschotel of
als groente. Aubergine kan
worden gekookt, gebakken,
gesmoord, gegratineerd, ge
marineerd en gevuld. Ook in
de soep is de vrucht smake
lijk. Hij laat zich goed kom-
bineren met vis. vlees, krui
den en andere groenten.
Rauw wordt de aubergine
niet gegeten.
Paprika
In tien jaar tijd is de papri
ka van een vrij onbekend
produkt uitgegroeid tot een
van de meest gegeten groen
ten. Nederlandse toeristen
leerden de holle vrucht ken
nen in het gbied om de Mid-
dellandsezee en vroegen de
groenteboer thuis of hij hem
ook had.
Het aanbod van groene pa
prika's is erg groot, maar
ook de rode komen er steeds
meer in. De rode paprika is
geen ander ras, maar ge
woon een groene, die wat
langer aan de struik heeft
gezeten en door de zon is
gerijpt.
Wel van een ander ras zijn
de gele en de witte papri
ka's. De gele smaakt zachter
eri zoeter dan de groene. An
dere kleuren als bruin en
paars komen in Nederland
nog nauwelijks voor..
De paprika is een sub-tropi
sche plant en gedijt dus uit
stekend in een enigszins
vochtig en warm klimaat.
Vandaar dat deze groente zo
uitstekend in kassen is te
telen. Paprika's uit eigen
land zijn er van vroeg in het
voorjaar tot in december.
Zij zijn bijzonder rijk aan
vitamine C. Eén paprika is
al bijna voldoende voor de
hoeveelheid die een mens
per dag nodig heeft. Ook het
gehalte aan caroteen is erg
hoog.
Paprika is een groente, die
op veel manieren gebruikt
kan worden. Niet alleen in
de sla, maar ook op de bo
terham bij kaas of ei. Ver
der rauw of gesmoord in de
soep geeft dit voorgerecht
een pittige exotische smaak.
Ook kan de holle vrucht ge
vuld worden met gehakt, ra
gout, rijst of een kippesala-
de. Tenslotte misstaat de pa
prika gesneden in smalle
reeptjes niet bij de borrel, al
dan niet met een dipsaus.
Chinese kool
Zoals zoveel kool- en slagge
wassen, lijkt Chinese kool
veel op andijvie, maar is wat
vaster en iets langer. De
kool is ongeveer 35 centime
ter lang en heeft een ge
wicht van zo'n hele kilo. De
bladeren van de kool zijn
geelachtig en lichtgroen ge
kleurd met opvallend witte
nerven. De bladstelen zijn
dik en al of niet gevleugeld
en wit of groen van kleur.
De groente is er van begin
april tot in december, dank
zij koelhuizen zelfs nog iets
langer. Chinese kool bevat
weinig joules en is dus goed
vor de slanke lijn. De vita
mine C rijke kool kan op
dezelfde manier klaarge
maakt worden als gele en
savoie kool, maar doet het
ook uitstekend in verschil
lende groentegerechten, die
bij de Indische rijsttafel ho
ren. Ook zijn er verschillen
de heerlijke salades mee
klaar te maken, al dan niet
gekombineerd met andere
groenten. De Chinese kool
kan op een koele donkere
plaats of in het groentevak
van de koelkast gemakkelijk
enkele dagen bewaard wor
den.
Courgette
De courgette heet ook wel
zucchetti of zucchini en be
hoort tot de familie van
pompoenen, kalebassen en
komkommers. Het heeft ook
iets weg van een komkom
mer, maar de meest ge
vraagde vorm is kleiner en
lijkt wat op een grote au
gurk.
De teelt vindt plaats in kas
sen tijdens voor- en najaar
en tijdens de zomer in de
volle grond. De vruchten
worden geoogst als ze tien
tot vijftien centimeter groot
zijn. Dat moet op tijd gebeu
ren, want als de tuinder één
of twee dagen langer wacht
groeien de vruchten uit tot
kanjers van een halve meter
lang.
Voor het gebruik in de keu
ken hoeven de courgettes
niet geschild te worden, al
leen het steeltje afsnijden en
wassen. Ze kunnen op de
zelfde manier worden klaar
gemaakt als de paarse au
bergines, dus worden gebak
ken, gesmoord, gestoofd of
gevuld. Plakjes of blokjes
courgette zijn heel lekker in
een ratatouille of een gou
lash. Ook zijn ze stevig ge
noeg om te barbecuen.
Vooral lekker bij het lams
vlees. Courgettes kunnen
het best bewaard worden op
een koele enigszins vochtige
plaats of in het groentevak
van de koelkast. De courget
te bevat weinig joules.
Koolrabi
Kol ra bi is een koolsoort met
een knolvormige verdikking
aan de stengel, juist boven
de grond. Zowel buiten in de
volle grond als binnen onder
glas kunnen de knollen wor
den geteeld. De kleur van de
vollegronds koolrabi is
meestal paars, die van de
kasvariëteit overwegend wit
groen. De knollen wegen
meestal zo'n 200 gram per
stuk. De doorsnede is mees
tal tien centimeter.
De belangrijkste aanvoer
van de kas-koolrabi vindt
plaats in de maanden maart,
april en mei. De groente be
vat veel mineralen en vita
minen. De smaak van de
koolrabi lijkt enigszins op
die van bloemkool. Ze kan
worden gekookt, gebakken,
o Koolrabi, dubieuze
naam, maar welkome
aanvulling in de keuken.
Rettich of rammenas, voor kweker en huisvrouw
nog wat wennen.
Glanzende aubergines, een mooi product en veie
bereidtngsmogelijkheden.
gp\u!d on als salade worden
gegeven
In blokken gesneden en gé-
kookt, of met een melksaus-
je, kaassaus, kerriesaus of
tomatensaus smaakt de
koolrabi heerlijk. Mits koel!
bewaard blijft de groente
ongeveer een week goed.
Ijsbergsla
Ijsbergsla, of ook wel kort
weg ijssla genoemd, is af
komstig uit Amerika en
houdt het midden tussen
kropsla en wittekool. Waar
de naam vandaan komt is
niet geheel duidelijk. Zc is
groenwit van kleur. Ijsberg
sla blijft langer vers en ste
vig dan kropsla en ook ver
werkt in een salade zakt het
niet zo snel in. De groente
wordt in ons land in toene
mende mate geteld en is aan
de markt van april tot begin
oktober.
Van een krop ijsbergsla kan
men net zoveel' afnemen als
men denkt nodig te hebben.
De rest kan zonder enig be
zwaar in de groentela van
de koelkast worden be
waard en blijft minstens een
week goed. De reden waar
om deze slasoort al enornt
populair is bij alleenstaan
den en kamerbewoners. Alle
recepten voor de gewone
kropsla zijn ook op de ijs
bergsla van toepassing. De
nerven bij het gebruik niet
verwijderen, want deze ge
ven juist het knappende aan
deze sla. Daarnaast kan ijs
bergsla ook worden gekookt
of gesmoord, of rauw net als
andijvie in een stamppot
worden verwerkt.
Radijs
De radijs behoort tot de fa
milie van de kruisbloemi-
gen. Er is zoals het vooroor
logse liedje zegt witte en ro
de radijs. Maar er worden in
ons land overwegend rode
geteeld. De grote aanvoer
van vollegrondsradijs vindt
plaats in de maand mei. In
een wat het weer betreft
gunstig jaar is er al volop
radijs van de koude grond
in de tweede helft van april.
Door het telen van de knol
letjes onder glas kan de aan-
voertijd aanmerkelijk ver-
vroegd of verlaat worden.
Dankzij enige tuinders met
ondernemingslust is het
door verwarming en extra
belichting al mogelijk om
zelfs midden in de winter
verse Hollandse radijs op ta
fel te krijgen.
Radijs bevat aromastoffen,
die verwant zijn aan mos
terdolie. De radijs is heerlijk
als versnapering bij de bor
rel en tv. Ook bij het ontbijt
smaken de rode of witte
knollen heerlijk op of bij de
boterham. Verder zijn ra
dijsjes heel geschikt om ver
schillende schotels als sala
des op te luisteren. Ir» een
bosje gaan ongeveer 20
stuks, maar vroeg in het sei
zoen zijn de bosjes kleiner.
Meestal gaan er dan tien in.
De knolletjes dienen onge
veer even groot te zijn en
niet gebarsten of voos.
Ook zijn radijsjes zonder
loof te koop. Ze zitten dan
in doorzichtige puntzakjes
en doen aan zuurballen of
bonbons denken.
Rettich
Rettich ofwel witte ramenas
komt voor in verschillende
vormen en kleuren, maar
h«ït lange, spitse, witte type
wlordt het meest gevraagd.
De groente wordt in Duits
land veel gegeten en wordt
nu ook in Nederland onder
de- naam rettich geteeld. De
smaak komt overeen met
dit? van radijs, maar is iets
scherper.
Oorspronkelijk komt rettich
uit West Azië. Er wordt een
genezende werking aan toe
geschreven voor gal-, lever-,
en rüeraandoeningen. Het is
bloedzuiverend en heeft een
gunstige werkig op de stof
wisseling. Rettich bevat zeer
weinig joules, maar heeft
een hoog gehalte aan vitami
nen en mineralen.
Omdat rettich in kassen en
warenhuizen wordt geteeld
is het aan de markt van
januari tot cn met mei. De
groente kan worden gegeten
in heel dunnen plakjes bij
de borrel met een weinig
zout bestrooid. Vooral bij
een glas bier smaakt het lek
ker. Niet voor niets wordt
hei ook wel bierradijs ge
noemd. Er is een speciale
ra men as-snij der in de han
del. e prachtige slingers
maa,. zodat ook het aantal
mogelijkheden om een sala
de te garneren wordt uitge
breid.
4 koolrabi's, 1 rode papri
ka en 1 groene paprika, in
snippers gesneden, zout, 50
g kaas in plakken, boter of
margarine.
Van de koolrabi's het loof
afsnijden- De koolrabi's
schillen en wassen. De
groente in plakken snijden
en deze ïn blokjes verde
len. De groente opzetten
met wat kokend water en
zout en 5 a' 10 minuten
koken. De groente laten
uitlekken maar het vocht
opvangen. De koolrabi
blokjes in een beboterde
vuurvaste schotel over
doen. De paprikasnippers
er over strooien cn met de
kaasplakken bedekken.
Hier en daar wat klontjes
boter aanbrengen en het
gerecht in een matig war
me oven door en door
warm laten worden en de
kaas laten smelten. Het
kookvocht en het loof kun
nen nog heel goed gé
bruikt worden voor het
klaarmaken van een kool
rabisoep.
Nodig: 2 aubergines, 3 ges
nipperde uien, 400 gram
tomaten, 1 eetlepel olijf
olie, peper, zout, teentje
knoflook.
Was (Ie aubergines en haal
het kroontje eraf. Laat ze
in wat kokend water met
iets zout ongeveer 3 minu
ten koken. Schep ze uit het
kookvocht en laat ze af
koelen. Snij de aubergines
overlangs door en schep
een gedeelte van hel
vruchtvlees eruit, snij dat
in stukjes. Fruit de ui en
de knoflook, voeg op het
laatste moment de gesne
den tomaat toe. Breng het
mengsel op smaak met de
peper en zout en voeg de
blokjes aubergines toe.
Even verwarmen. Vul de
uitgeholde vruchten met
het. mengsel. Laat het ge
recht tot slot in een vuur
vaste schaal in een matig
warme oven in ongeveer
drie kwartier gaar wor
den. Warm opdienen.
Tomaten: Niet in dfc koel
kast. Op koele plaats,
temp. tussen 8-12° C.
Komkommers: Niet in de
koelkast. Al of niet in folie
bij temp. rond 12' C.
Paprika:. Niet in de koel
kast. Temp. liefst tussen
8-12° C.
Aubergine: Niet in de koel
kast. Op koeJe plaats in
papieren zak.
'Sla: In de groentela van de
koelkast. Bij voorkeur in
geperforeerde plastic zak.
Koolrabi: In groentela van
koelkast.
Radijs: In groentela van
koelkast.
Rettich: In groentela van
koelkast
Courgette: Niet in de koel-
kast Op koele plaats,
temp. ca. 12" C.
Pepers; Niet in de koel
kast. Temp. 8-12" C.
Een heerlijk en bekend re
cept roet de courgette is de
ratatouille. Vooral in de
landen rondom de Middel
landse Zee wordt het veel
gegeten. Alle ingrediënten
op de courgette na, zijn al
geruime tijd uit de Hol
landse groentetuin te krij
gen. Om een kompleet ex
portpakket le krijgen
heeft de glastuimier nu
ook de courgette in zijn
programma opgenomen.
Iets waarvan de Neder
landse huisvrouw kan pro
fiteren, want de courgette
is volop verkrijgbaar.
I kleine courgette, 2 of 4
paprika's, 2 uien, 1 kleine
komkommer, 4 tomaten (2
knoflookpitjes), peper,
zout, peterselie, (olijf-)olie.
De courgette wassen en in
blokjes snijden. De papri
ka's van de steeltjes ont
doen, wassen, doormidden
snijden en zaad en zaad
lijsten verwijderen. De pa
prika's in reepjes snijden.
De uien schoonmaken en
fijnsnipperen, De kom
kommer wassen, niet
schillen en in schijfjes of
blokjes verdelen. De toma
ten wassen en in partjes
snijden. In een koekepan
wat olie verhitten en hie
rin de fijngehakte kno
flookpitjes en uien bak
ken. Ze er uit scheppen en
in een braadpan overdoen.
Achtereenvolgens de cour-
gettebiokjes, de gesnipper
de paprika's, de komkom-
merblokjes en de in part
jes gesneden tomaten in de
olie bakken en in de
braadpan overdoen- Tus
sen elk laagje groente wat
zout strooien. De pan slui
ten en de inhoud in onge
veer 15 minuten verder
gaar smoren. Het gerecht
voor het opdienen met wat
fijngehakte peterselie be
strooien.
