Tevredenheid
aan
alle kanten
jaar instrumentaal onderwijs op
school:
Balans een
VRIJDAG 19 IvIEI 197a
Landelijke
primeur
gaat
tweede
jaar in
EEN KANS
1
Zo gaat
het toe op
de Ridder-
kerkse ba
sisscholen.
Vierdeklas
sers nu
eens niet
met de re
kenboeken
maar met
mu2iekin-
strumenten
voor hun
neus.
basisscholen straks ook kan
worden voortgezet, als over
twee jaar de kinderen die nu
het instrumentaal onderricht
volgen, de scholen voor voort
gezet onderwijs zullen gaan be
zoeken. Dan zou er ook langza
merhand gegroeid kunnen wor
den naar situaties die in andere
landen al lang bestaan, name
lijk het opzetten van eigen
school orkesten
Inmiddels moet er dan wel een
ontwikkeling op gang zijn ge
komen waarbij het mogelijk is
ai het instrumentaal muziekon-
derncht in groepsverband (in
groepjes van zes leerlingen) op
de scholen te doen plaatsvin
den. „De bedoeling is", verdui
delijkt de heer Stolk, „dat wij
ons steeds meer terugtrekken
en de onderwijzers de taak
overnemen op de scholen. De
kinderen die dan verder willen
en talent hebben komen dan
terecht op de muziekschool. We
komen dan tot de situatie
waarvoor de muziekschool ei-»
geniijk bestemd is".
Dit is echter iets wat over en
kele jaren pas kan gaan spelen.
Er liggen nu nog wel enkele
problemen die recenter om de
hoek komen kijken. Bijvoor
beeld de vraag hoe het komend
schooljaar moet wanneer een
nieuwe lichting vierde klassers
de kans op instrumentaal on
derricht krijgt. „Het probleem
is straks hoe we dat grote aan
tal leerlingen in een periode
tussen 3 en 6 uur kunnen op
vangen". Ook deze woorden
van de heer Stolk wijzen op de
noodzaak dat het instrumen
taal onderwijs wordt ingepast
in het normale lespakket.
Resultaat
Is er nu verschil in het resul
taat ten opzichte van het indivi
dueel onderwijs? Het is voor
muziekschool-directeur Stolk
eigenlijk niet 20 belangrijk. Er
wordt in Nederland altijd over
niveau gepraat. Wij hebben ge
zegd: „We gaan lekker muziek
maken". Overigens is er een
duidelijke positieve ervaring
met het werken met groepjes
van zes kinderen. „Zelfs leer
lingen van de individuele les
sen willen liever in groepjes
werken".
Inmiddels is er zowel uit ande
re gemeenten als van de zijde
van het ministerie met belang
stelling gekeken naar wat er m
Ridderkerk van de grond is
gekomen. Vanuit andere ge
meenten is gevraagd: „Hoe doe
je dat". In het verdere gesprek
blijkt dan dat het niet over
draagbaar is. In dit verband
dan ook niets dan lof voor het
gemeentebestuur, dat hier wel
het onbekende aandurfde.
Op het ministerie van Onder
wijs is men wel enthousiast
over wat er in Ridderkerk ge
beurt maar dat enthousiasme
is nog met verder vertaald.
De vakwereld ziet wat nu is
gedaan niet als een ideale si
tuatie. „Men zegt het wel niet
in m'n gezicht maar men loopt
er wel wat omheen. Men is er
huiverig van". Misschien dat
deze angst uit de vakwereld
ook wel te maken heeft met het
streven naar perfectie, dat ken
nelijk in dit land altijd zo nodig
moet.
Dat de kinderen veel meer het
uitgangspunt van de docenten
onderschrijft („We gaan lekker
muziek maken") blijkt wel uit
het feit dat van de oorspronke
lijke deelnemers slechts tien
kinderen zijn afgevallen en dat
tegenover ruim vierhonderd
deelnemers. Dat wd dus zeggen
dat er alle reden is om ook met
de nieuwe vierde klassers door
Op 3 juni is er een „instrumen
ten parade". Alle leerlingen
van de derde klas zijn er, met
hun ouders voor uitgenodigd.
Samen kunnen zij dan een
keus maken uit het instrument
dat de kinderen willen leren
bespelen. Een week later vol
gen dan de inschrijfformulie
ren. Dat is dan echt de enige
kans voor de ouders om de
kinderen op te geven.
De ouders moeten nog wel een
bijdrage betalen. Het liefst zou
de heer Stolk ook dat ge
schrapt zien maar dan zal er
heel wat meer uit de gemeente
kas bijgepast moeten worden.
Over de behandeling van de
instrumenten, die* de kinderen
voor een periode van drie jaar
(als ze tenminste ook de vol
gende klassen doorgaan) in
bruikleen krijgen, is hij uiter
mate tevreden. Toen hij zelf bij
een kind een instrument ging
ophalen, omdat dat elders even
nodig was, weigerde het kind
het pertinent om af te staan.
Ondanks dat er in groep
jes van zes wordt geweckt
is er toch aandacht voor
de details en voor het kind
afzonderlijk.
te gaan cn dat gaat, ondanks
de problemen die er ongetwij
feld zullen komen, zeker gebeu
ren.
En het muzikale resultaat na
een jaar7 „Ik ben en dat is
natuurlijk subjectief erg te
vreden Maar ik wil me met
andere meten".
maar de muziekschool m casu
de docenten met hun koffertje
onder de arm naar de basis
scholen „Ook dat is uniek".
Dat alles heeft natuurlijk wel
de nodige voorbereiding ge
vraagd. Er was totaal niets op
het gebied van lesmateriaal dat
was aangepast aan deze vorm
van muziekonderwijs. De me
thodiek hebben de docenten
dan ook zelf ontworpen en nog
regelmatig worden uitbreidin
gen van het lesmateriaal sa
mengesteld Een hele klus bij
het doceren dat intensief wordt
gedaan. „Ik was bang dat de
docenten daarop zouden af
knappen maar dat is wel heel
anders uitgepakt".
Ook van die zijde namelijk ent
housiasme en de enig 2org van
de heer Stolk is eigenlijk dat
bij de uitbreiding van het aan
tal docenten binnenkort ze
ker noodzakelijk met zo ge
makkelijk de juiste personen
gevonden kunnen worden. De
huidige docenten zijn als het
ware meegegroeid m de ont
wikkeling van dit instrumen
taal onderricht aan de scholen.
Heeft de gevonden methodiek
nu voldaan? „Tot onze stomme
verbazing is er 2elfs uitgeko
men dat uit de leerlingen een
orkest geformeerd kan wor
den". Een proeve daarvan is al
na enkele maanden afgelegd in
de Electrozaal en onlangs op
een ouderavond van een van
de scholen is het schoolorkest
voor het voetlicht getreden.
Dat laatste is een van de wen
sen van de heer Stolk. „Ons
streven is er op gericht dat elke
school drie jaar een eigen
schoolorkest heeft".
Ideaal
Een ideaal van de heer Stolk
is dat wat nu gaande is op de
Over de presentatie naar bui
ten nog dit Nadat enkele
maanden na de start in de
Electrozaal voor het eerst de
kinderen met elkaar (dus mas
saal) zijn opgetreden, volgt er
over twee weken nog een op
treden, waarbij wijksgewijs de
kinderen bij elkaar worden ge-
haalcL
Het eerste optreden van honderden leerlingen van 'happening' die heeft bewezen wat met dit instrumen-
de basisscholen van Ridderkerk in de Electrozaal. Een taai onderwijs kan worden bereikt.
Ridderkerk Het landelijke unicum van insiumentaa!
onderwijs op de basisscholen heeft bijna het eerste jaar
er op zitten. „Als het slaagt", heeft directeur J. Stolk
van de Rïdderkerkse muziekschool al in een veel eerder
stadium gezegd, „mag iedereen er gebruik van maken
maar als het mislukt zal ik er kond van doen".
De balans opmakend van dit eerste jaar is er voor hem
alle reden om ergens 'kond van te doen' maar dan
bepaald niet van een mislukking. Tevredenheid over-,
heerst aan alle kanten, zowel bij de docenten als de
leerlingen over wat er in dat eerste jaar is bereikt en
over met welk plezier er van alle kanten is gewerkt.
De oude situatie van alleen
maar het algemeen muzi
kaal vormend onderwijs op
de basisscholen (zelfs dat is
in veel plaatsen nog een
vrome wens) heeft de heer
Stolk van het begin af aan
al dwars gezeten. Er was
voor het instrumentale on
derwijs slechts plaats op de
muziekschool „De grote
denkfout is altijd geweest
dat men de plaatselijke mu
ziekscholen wil zien als een
conservatorium". Een taak
die Stolk van het begin af
aan niet heeft willen zien.
Bewust niet. „Het komt
misschien omdat ik uit het
onderwijs afkomstig ben,
maar ik heb altijd gezegd
dat het muziekonderwijs
een stuk gewoon onderwijs
moet zijn". Muziekonder
wijs dat dan vanuit die mu
ziekschool uitgedragen kan
worden via de basisscholen.
Een opzet waarover hij ja
ren geleden al voor zichzelf
de beslissing heeft geno
men. Een beslissing die dui
delijk was gericht op de
situatie zoals die nu is.
„Ik heb tien jaar geleden al
gezegd: „begin met de kinde
ren". Dat houdt m dat er geen
pl.aats en geld is voor volwasse
nen. Ik zou het graag anders
willen maar we moeten een
keus maken. Als we ook vol
wassenen er bij zouden heb
ben, zouden we ook veel meer
subsidie moeten hebben"
Geen A.M.V.
werking van de onderwijs
krachten van de eerste leerja
ren. „Een pluim op hun hoed"
zegt Stoik enthousiast over de
medewerking die hij van die
zijde krijgt. Een keer m de drie
weken komen zij naar de mu
ziekschool. Dit jaar hebben de
leerkrachten tien lessen daar
gehad die ze dan op de school
doorgeven aan de kinderen
Soms op verschillende manie
ren en vanuit een bepaalde le
vensovertuiging
„De school heeft de vrijheid
om de zaak in te vullen. Je kan
niet met een opgelegde metho
diek komen. De fout is veelal
dat er een dirigisme ontstaat
waar de onderwijswereld te
recht bang voor is". Dat is in
Ridderkerk duidelijk met het
geval. In ieder geval is het zo
dat na die üen lessen de onder
wijskrachten nog steeds vrij
willig na de schooluren komen.
Zo'n positieve instelling ver
dient dan ook alle lof. „Het is
uniek m Nederland" durft
Stolk rustig te stellen.
Volgende Stap
De volgende stap na de A.M.V.
in een andere opzet was dan
het instrumentaal onderwijs.
„Toen ik dat zei vond iedereen
het een vreemde toestand". Het
was ook iets ongekends. Niet
met het instrument onder de
arm naar de muziekschool
Ridderkerk „Wat de ouders
van de leerlingen van de derde
klas moeten weten ïs, dat er
maar één kans is voor het
instrumentaal onderwijs, en
dat is in de vierde klas". Met
deze woorden benadrukt de
heer J. Stolk, directeur van de
Ridderkerkse muziekschool
nog eens, dat de ouders attent
moeten zijn op wat in de ko
mende weken gaat gebeuren.
Het hele Aflgemeen) M(uzikaal)
V(ormend) onderwijs, het stok
paardje van vele muziekscho
len, bestaat in Ridderkerk met
meer. Daarvoor in de plaats
wordt nu op dertig basisscho
len wat meer aan de muziekles
sen gedaan dan op andere
scholen. Heel wat meer zelfs
Heel positief is ook de mede-
