Ooit van een
inossie geltoord?
Zijdeveld: „Leegstand?
Nee Iioor, opslagruimte"
Jaap van Rij
breekt met
Werner Herzog
Stolk
muziek
museum
Cor van Tilborg
„prikt.'" in relatie
gemeente/Empeo
Antiekmarkt
Koningshof
Inbraak Jiilianalaan
wMWSL prn
1»&
i W:; =-u
Brand door
lekke
gasleiding
Vragen over
sluiting werf
Eerste steen
'.kleuterschool
Vijfenvijftig
fietsen weg
in een maand
Scheuren door
Van Leyden
Gaelstraat
DONDERDAG 25 MEI 1978
VD/S C/WW 3
«PïSffiKï
Ton houdt de
hoornviool, uit Ier
land, vast.
Ia Nederland zijn er niet zo bar veel: muziekmusea.
Hier en daar vindt men wel in een landen- of
volkenkundig museum een tam-tam of oen bamboe
fluit uit een inheems gebied. Daar blijft het dan
bij. Vlaardingen is vanaf 1 juni een muziekmuseum
rijk. Opgebouwd uit de privéverzaraeling van mu
ziekleraar en rasecht Vlaardinger („geboren en
getogen") Ton Stolk.
De stap is niet zo verwonder
lijk. Voor een woonhuis is het
echt teveel geworden; als deco
ratiemateriaal gebruikt, blijft
er dan geen plek meer over
voor de trouwfoto aan de muur
ofzo. De opgebouwde verzame
ling muziekinstrumenten her
bergt zo'n unieke culturele
waarde in zich,, dat meer men
sen ervan moeten genieten.
En daar is Ton Stolk het hele
maal mee eens: „Een museum
moet er voor iedereen zijn".
Algemene uitspraak zou het
zijn van iemand, die een paar
waardeloze theepotten m de
vensterbank heeft staan; als
Ton het zegt heeft die algeme
ne opmerking diepgang en in
houd. Hij heel't tenslotte een
museum op poten gezet zonder
noemenswaardige drempels:
ïuet roken en niet spelen op de
instrumenten. Daar zal nie
mand om treuren: welke ge
middelde museumbezoeker is
m dit kille kikkerland in staat
een puntgaaf moppie mu2iek te
halen uit een Afrikaanse mos-
sie (fluitje) of een oei-oei? Of
anders gezegd: wie heeft er
ooit van gehoord? Het culturele
klimaat in Nederland heeft pe
rioden gehad van grote rijk
dom. Doch, wie een bezoek
gaat brengen aan Stolk's mu
seum zal vrij vlot tot de ont
dekking komen dat onze natie
met kan bogen op een rijk
assortiment aan „eigen" muzie
kinstrumenten; de enige uitzon
dering vormt de aloude rom
melpot. Volgens het standaard-
recept gemaakt: een leeg con
servenblik met een dierlijke
blaas erover gespannen. Daar
in een gat met een eindje hout.
Het hout wordt heen en weer
getrokken, waardoor een bizar
knerpend geluid ontstaat. Een
brokkie volkskunst op muziek
gebied; zo'n ding is absoluut
niet te koop in de erkende mu
ziekhandel. Maar betwist 't
maar eens of het geen muzie
kinstrument is. Sappig geeft
Ton Stolk toelichting bij de
rommelpot: „Gek hè, maar dit
soort door mensen zelf ge
maakte geluidsdozen of muzie-
kinstrumenen werden vrijwel
overal zo rond Nieuwjaar be
speeld. 't Is Volkskunst bij uit
stek. Net zo iets als het mid
winterhoornblazen in het oos
ten des lands". Ton of zijn
vrouw gaan toelichting aan de
museumbezoekers geven. Op 'n
moment dat wij langs gingen,
was het echtpaar nog druk be
zig om de museumruimte op de
begane grond nog gereed te
maken voor de opening. De
kelderruimte is helemaal af.
Om alle namen van de diverse
blaas-, snaar- en ritmische in
strumenten met de Afrikaanse,
Aziatische of Indische naam te
noemen in dit verhaal is zin
loos. „Bovendien", zegt Ton
Stolk „in het Swahilie is de
Een overzicht van de Afrikaanse hoek.
vertaling van het woord fluit
totaal anders dan m een taal
gebruikt door een belendende
stam. Nog een punt: als de
bezoekers hier geweest zijn,
dan is de benaming voor de
uitgang toch weer het andere
oor uit. Zoiets knopen echte
kenners in de oren". Ton Stolk
die heus een neus heeft voor
inheemse instrumenten weet er
zelf ook wel eens geen raad
mee. Maar dat komt meer
doordat eenzelfde tam-tam met
een andere naam wordt bin-
door
Wil Visser
nenge bracht. De keider-exposi-
tieruimte is voor Afrika. Maar
hoe bouw je nu zo'n markante
verzameling op? Ton: „De eer
ste instrumenten schafte ik in
1962 aan. In een antiekwinkel
tje loop je nog wel eens wat
tegen het lijf. Maar ook kennis
sen die met een instrument te
rugkwamen".
Ton Stolk over het waarom:
„Het maken van pure volks
kunst. Dat boeit mij enorm.
Met gebruikmaking van mate
rialen uit de omgeving. Een
snaar gemaakt van een plan
taardige vezel. Springt de
snaar. Geen punt: dan pluk je
een andere".
Op de begane grond in het
pand aan de Westhavenkade 45
staan niet Afrikaanse muzie
kinstrumenten. Ze doen wat
minder „primitief" aan. Wie
wel eens hot Residentie orkest
gezien heeft in Haagse Krin
gen, zal ongetwijfeld de violist
een keer hebben zien spelen op
een hoornviool. Een één-snartg
instrument, met een hoorn om
het geluid te versterken. Het
zelfde effect wat bij een slm-
gergramraofoon bereikt wordt.
De viool wordt ook met een
strijkstok bespeeld.
Twee zogenaamde glanglins -
lange toeters - worden in Tibet
door Lama's (monniken) be
speeld. Wellicht is dit museum
de enige in zijn soort waar
twee van die glanglins staan.
Ze worden in een duet ge
bruikt.
Ton mikt op scholieren die
klassikaal een bezoek brengen
aan het museum. Daarbij moet
van tevoren een afspraak ge
maakt worden. Dit geldt trou
wens ook voor belangstellen
den die zo maar eens een kijkje
willen nemen. Dagelijks is het
museum na 1 juni geopend van
10 tot 12 uur; in de weekeinden
is het dicht. De muziekleraar
ten Afrikaanse lam-tam.
heeft buiten dit museum ook m
een kledmgruimte een eigen
opgebouwd documentatiecen
trum. Daarin kunnen allerlei
gegevens op muzikaal gebied
opgevraagd worden. „Veelal
wordt een middelbare scholier
opgescheept in een bibliotheek
met een stapel boeken over
Mozart, als ze daar een scriptie
over moeten schrijven. Hier is
dan een aardig uittreksel van
doelgerichte episodes over zo'n
componist zijn leven".
c? O
Schiedam Een lek in de gas-
toevoer van de geyser is waar
schijnlijk de oorzaak van het
brandje dat deze week in de
Toon Verheystraat woedde.
Het vuur in de woning van de
43-jungu Schiedammer J J B.
werd dooi de bewoner zelf ge
bluft De gealarmeerde brand
weer behoefde niet in aktie tc
komen
Maassluis De evenementen
commissie van Koningshof
heeft voor vrijdag 26 mei en
zaterdag 27 mei een kunst- en
antiekmarkt georganiseerd. In
de centrale hal zullen vele han
delaren in antiek en curiosa
stands hebben ingericht De
toegang is gratis. De opening
stijden zijn. vrijdag van 13.00-
22 00 uur en zaterdag van
10.00-17 00 uur.
Schiedam Raadslid Aad de
WoJf wil weer weten wat er
wordt gedaan aan de werkge
legenheid in Schiedam.
Net ais na de berichten over
sluiting van Gusto heelt dc
CPN-er nu, na de persberich
ten over sluiting van werf Du
Nieuwe Waterweg, schriftelijk
vi jgen gesteld aan burgemeos-
tn en wethouders
De Wolf dringt aan op hel tref
fen tan maatregelen waardoor
de „i arnpzahge" ontwikkeling
in de wui kgelegenhetdbsituatie
kun woiden gekeerd
Schiedam Voor de bouw
van de nieuwe KlVEVA-kleu-
Jerschool wordt dinsdag 30
mei de eerste steen gelegd.
Deze ceremonie op de hoek
van de Aleidastraat en de
Westfrankelandsestraat in het
westen wordt verricht door me
vrouw J. Snoep-Marree.
Vlaardingen In april zijn m
Vlaardmgen 55 fietsen ont
vreemd. Volgens de politie kon
den ajfe eigenaren een vrij
nauwkeurig signalement opge-
'vën van hun eigendom. Alleen
bet framenummer was bij ver
reweg de mees ten van hen to
taal onbekend.
Schiedam K«.- na cn mel
ding over een inkt nik aan de
Julianalaan zijn aan de nabij
gelegen Burgemeester Knap-
pertfaan twee Hagenaars aan
gehouden.
Dc 21-jaiigc hoxemer "VV. van
dn P ui di 27-jai lgc oppei-
dian ACV. bidden zich vet-
cLuht op bij hel Sl Jacobs-
t'uslhuis Yuor vei hoor zijn /ij
meegenomen nu ai het hoofd
hui eau van politie aan de Lan
ge Nieuws Ir a ut Het is nog niet
bekend wal er allemaal weg is
tul de woning aan de Juliana*
laan
Bij kleuterschool De Harlekijn
aan de Burgemeester van Haa-
t l nk.an ei dween bij oen m-
biuak twaaÜ gulden en oen
aan stekel Om binnen te ko
men heelt de diet een stuk
hajclbnuid weggehaald bij een
ifeds kapot raam
Schiedam Binnenkort hoopt
wethouder Chiis Zijdeveld aan
le kunnen tonen, m een nota
\an zijn hand over de binnen
stad, dat .,m het hoekje van de
Laan en de Lange Achterweg"
omzichtig moet worden omge
sprongen met tijdelijke huiu-
i ontraden en bedi ijtsvesligm-
gen „op ki'uakbasis"
Hij zei dat, naclat PPR-raacishd
Heiman N*auidograaf tijdens
de gemeentel adds vei gadenng
van maandag had opgemetkt,
dut aankoop door de gemeente
van de panden Lange Achter-
.weg 45 en 47 niet moet beteke
nen dat de leegstand van pan
den in de binnenstad nog gro
ter wordt
Burgemeester en wethouders
deden het voorstel om tot aan
koop over te gaan om „ter
zijner tijd" het in 1974 goedge
keurde bestemmingsplan voor
de binnenstad uit te kunnen
voeien De twee panden liggen
binnen het plangebied Waai-
sclujnhjk zal dc gemeente de
panden slechts gebruiken als
opslagplaats „Wij hebben zo
veel spulletjes, die wij ergens
kwijl moeten," zei Zijdeveld,
kennelijk in de verondeistel
ling dal alle leegstaande ruimte
van de gemeente is volge
stouwd met die spullen, zoals
oude schoolbanken.
Vlaardingen De politie van
Vlaardingen heeft de afgelopen
dagen weer enkele snelheids
controles gehouden. Tussen, ne
gen en elf uur heeft 2ij op de
Burgemeester Heusdenslaan
zeventien bekeuringen moeten
uitdelen De laagste snelheid
bedroeg 72 kilometer per uur,
de hoogste bijna 100.
Ook op do Tweede van Leyden
Gaelstraat is gecontroleerd.
Daar werden m enkele uren
ttjd 21 boetes opgelegd. De
hoogstgemetcn snelheid be
droeg daar 72 kilometer per
uur. Voor wie het niet weten:
er geldt daar tijdelijk een snel-
Jieid van 30 kilometer.
Jaap van Rij.ontslag genomen.
Delft/Schiedam Jap van Rij heeft ont
slag genomen bij Werner Herzog Filmpro-
duktion. De Nederlandse produktieleider
heeft de Duitse filmmaker die momenteel
in Delft en Schiedam opnamen maakt voor
zijn nieuwe speelfilm „Nosferatu", schrifte
lijk op de hoogte gesteld van zijn beslissing.
Het ontslag van de Ne
derlandse produktielei
der, die in het verleden
o.a. samenwerkte met
Joseph Losey („Modesty
Blaise"), kwam niet on
verwacht. Niet alleen de
generatiekloof tussen
hem en de rest van de
Frans/Duitse filmploeg
maar ook de tegenstrijdi
ge belangen vormden
veelvuldig aanleiding tot
moeilijkheden. Terwijl
Herzog zo goedkoop mo
gelijk een zo goed moge
lijke film wilde maken
ging Jaap van Rij er
vanuit dat de betrokken
partijen niet teveel last
moest worden bezorgd.
Werner Horzog: „Jaap regelde
alles vanaf zijn bureau en dut
is nooit optimaal. Zo had hij
boten gehuurd voor dc opna
men in Schiedam die volkomen
ongeschikt waren. Jaap heeft
zich daar drie weken mee bezig
gehouden, maar wij hebben het
door
Oskar van der Kroon
uiteindelijk zelf in. één zondag
georganiseerd. Dergelijks pro
blemen kwamen vaker vc»"r en
gaven aanleiding tot moeilijk
heden".
Die moeilijkheden escaleerden
vrijdagmiddag toen Jaap van
Rij een heftige discussie kreeg
met één van de opname-leiders
over taakverdeling en verant
woordelijkheden. Door het ge
drag van de vaste Herzog-me
dewerker voelde Van Rij zich
bedreigd maar leden van het
produküeteam wisten een
handgemeen te voorkomen.
Hierna stuurde de Amsterdam
mer een brief aan Herzog
waarin hij eiste dat de opname
leider onmiddellijk het land
zou verlaten.
Werner Herzog was inmiddels
op de hoogte gesteld van de
gebeurtenissen en nodigde
Jaap van Rij voor een gesprek
uit dat zondagmiddag plaats
vond. Er werd eon afspraak
voor later op de avond ge
maakt waarbij ook de produ
cent en de opname-leider aan
wezig zouden zijn. Door eerder
genoemde moeilijkheden ging
dat gesprek niet door en Jaap
van Rij vertrok,
„De moeilijkheden waren er al
weken. Dat vind ik op zich nog
met zo vervelend want in. het
filmbedrijf zijn problemen niet
te voorkómen. Werner Herzog
is echter een filmmaker, die
weinig van tevoren vastlegt en
veel improviseert. Dat is na
tuurlijk bijzonder moeilijk wer
ken voor eer. produktieleider.
In de produktie wordt boven
dien Duits, Engels, Frans en
Nederlands gesproken. Dat
geeft enorm veel verwarring",
meent Van Rij.
Poging
Ondanks de moeilijkheden in
het verleden wil Werner Her
zog toch een poging wagen om
Jaap van Rij weer terug naar
Delft te halen. Daarvoor onder
nam de Duitse filmmaker
maandagavond een poging
maar Van Rij was reeds ver
trokken. Daarom wii Herzog
later deze week een afspraak
maken.
„Het incident betreur ik
in hoge mate. Ook de
opname-leider voelt zich
niet prettig na vrijdag.
Hij heeft zich onaf
hankelijk van de schuld
vraag bereid ver
klaard om zijn excuses
aan te bieden en het uit
te praten. Inmiddels heb
ik trouwens we! begre
pen dat er besli„t geen
fysiek geweld is ge
bruikt. Ze hebben alleen
tegenover elkaar ge
staan", weet Herzog.
Schiedam Na een half jaar wachten wil VVD-raadslid Cor
van Tilborg wel eens weten, wat burgemeester en wethouders
hebben gedaan met drie moties die hij in november vorig jaar,
tijdens de begrotingsbehandeling, heeft ingediend en die door
de gemeenteraad met algemene stemmen, werden aangenomen.
om alvast met bouwen in de
binnenstad te beginnen? Dat
zijn m grote lijnen de vragen
van de VVD'er.
Vooral dc kwestie met Empeo
vindt Van Tilborg iets om weer
eens „m te prikken". Hij wijst
op pogingen, die onder ande
ren CDA-raadslid Siem Bos
nian al ondernam om meer
klaarheid daarover te krijgen.
Wethouder Chris Zijdeveld ant
woordde toen: „Een broedende
kip moet je niet storen." Maar
Van Tilborg wil nu een uitge
breider antwoord: „Het wordt
tijd. en Zijdeveld mag niet'
mopperen. De laatste maanden
hebben wij die moties mooi in
onze map bewaard, zonder het
^hem moeilijk te maken,"
„Laten wij elkaar geen mietje
noemen", zei Van Tilburg gis
termiddag, „het loopt natuur
lijk tegen de verkiezingen en
dan komen die schriftelijke
vragen ons goed uit. Maai- op
een aantal aspecten van de mo
ties zou binnen zes maanden
worden ingegaan en die tijd is
nu om, dus dan wil je wel eens
welen wat het college ermee
gedaan heelt
Hoe wordt eraan gewerkt om
de relatie lussen de gemeente
en projectontwikkelaar Empeo
voor de binnenstad vast te leg
gen, hoe zijn de vorderingen
met een experiment woning
bouw^ bedrijven voor de bran-
dersbuurt (Sehienoko) en in
hoeverre zijn er ai doel plannen
