inleveren
om vrij te
kunnen zijn"
s
Het werk van internationaal vrachtwagen*
chauffeur Karei Rinderknecht
O Karei Rinderknecht na een lange rit weer thuis
Dagelijks denderen
vrachtwagenchauffeurs
met hun wagens over de
internationale wegen. Een
van die bedrijven is het
internationale
transportbedrijf Van
Marion BV. Eén van de
chauffeurs van dit bedrijf
is de 39-jarige Karei
Rinderknecht uit Brielle,
vader van twee kinderen.
Elke week maakt hij met
zijn wagen een reis naar
Polen. Zijn werk is hem
erg lief, maar de
schaduwzijde daarvan is,
dat hij veel vrije t;jd in
moet leveren en op die
manier niet aan het
sociale leven, zowel in zijn
gezin als daarbuiten, deel
kan nemen.
Al drie jaar rijdt hij week
in, week uit op het
buitenland. Zo op het
eerste gezicht een
avontuurlijk leven, maar
het zijn juist deze
chauffeurs die op hun reis
vaak veel te ontberen
hebben en veel
moeilijkheden moeten
overwinnen.
Harry Roberts ging een
week met hem mee om te
ervaren wat een
vrachtwagenchauffeur in
zo'n week op zijn weg
naar Polen tegenkomt
Na twee dagen rijden krijg je einde
lijk het gevoel dat je gewend raakt
aan de veerkrachtige stoelen van een
vrachtwagen. De bar slechte wegen
achter het IJzeren Gordijn, vooral in
Polen, geven je weer het gevoel dat
je op een trampoline aan het hobbe
len bent. Soms veer je zo hoog op dat
je naast je stoel glijdt.
Naast mij zit de Brielse chauffeur Karei Rin
derknecht. Heel behageiijk zit hij achter het
stuur en is allang gewend aan dit gebrekkige
comfort. Voor hem is het al het derde jaar dat
hij bijna elke week op Polen rijdt om ingevro
ren vruchten naar Nederland of Duitsland te
vervoeren. Het is dinsdagavond. We zijn juist
de Poolse grens gepasseerd. Ons einddoel,
Rzeszow, ligt 616 km verderop, tachtig kilome
ter voor de Russische grens. Ditmaal liggen
bevroren frambozen te wachten in één van de
grote koelhuizen in Polen.
Het is al donker. Er komt een dichte mist
opzetten, wat Karei aan het twijfelen brengt
of hij wel of niet door zal rijden. Hij had mij
tevoren ingelicht over de meest gevaarlijke
omstandigheden om in te rijden. Eén daarvan
is de mist. Vooral in Polen waar de inwoners
zich veel minder iets aantrekken van veiligheid.
Elk voertuig gebruikt de „hoofdwegen.", zoals
onverlichte wagens, voortgetrokken door paar
den. Of fietsers, die geen enkel lichtsignaal op
hun vehicel hebben. Daarbij komt dat een
buitenlander die betrokken raakt bij een ver
keersongeval weinig recht kan halen. Karei
besluit toch om door te njden Ik beleef één
van de avontuurlijkste nachten uit mijn leven.
Het begint allemaal eerder' Maandagochtend
kwart over zes. Een truck van vijftien meter
lang stopt met veel gekreun op de Groene
Kruisweg om mij te laten instappen. Wij stellen
ons aan elkaar voor, wat het begin is van een
week samen optrekken en voor mij een gele
genheid om te zien wat het leven van een
vrachtwagenchauffeur inhoudt. De levensstijl
en het gedrag van een chauffeur worden nog
wel eens bekritiseerd. Om dat „metier" eens
van dichtbij te ondergaan nj ik met een vracht
wagen mee van Van Marion BV uit Hellevoet-
sluis.
Voordat we naar Polen gaan moeten we eerst
in de Antwerpse haven vlees en groenten inla
den voor een Engels legerkamp in Bielefeld,
vlakbij Hannover. Vanaf Venlo rijden we m
gezelschap van twee andere vrachtwagens van
Van Marion naar Bielefeld, waar we 's nachts
om half één aankomen. Tijdens het lossen, de
volgende ochtend, door Engelse soldaten, be
gint Karei mij enigzms wegwijs te maken in
het Hollandse wegvervoer en de verschillen met
Duitse chauffeurs. Hierbij wordt dan aange
kaart dat Duitsers het veel zwaarder hebben.
Vooral omdat Nederland nog het voornaamste
vervoersland is. Zevenenveertig procent van
wat er te vervoeren is komt in handen van de
Hollandse bedrijven. Karei: „Duitse chauffeurs
hebben het veel moeilijker met de autoriteiten
In Duitsland werken ze met een puntensysteem.
Ais ze een overtreding begaan knjgen ze straf-
punten, wat uiteindelijk kan betekenen dat ze
voor een tijd hun rijbewijs kwijt zijn. Een
Hollander betaald zijn boete en verder krijgt
hij nergens last rr *»e. Daarnaast geldt natuurlijk
de concurrentie tussen de twee landen. Mis
schien is het daarom dat wij vaak ten onrechte
worden lastig gevallen door de Duitse politie"
Visum
Na het lossen in Bielefeld om twaalf uur
's middags vertrekken we richting Oostduitse
grens bij de plaats Helmstedt. Voor Oost-Duits
land moeten we een doorreisvisum a mvragen
dat ons tien gulden kost. zowel voor de heen
als terugweg. Verkleumd van de kou doen de
ambtenaren grondig hun werk. Als je m dit
land wilt smokkelen kun je een paar angstige
momenten doormaken. De eerste indruk. Het
lijkt op een concentratiekamp, waarbij de nevel
het mysterie compleet maakt De contouren van
een grote wachttoren kun je in de mist nog
net onderscheiden. Het vele prikkeldraad bena
drukt dat het IJzeren Gordijn nog steeds be
staat Soldaten begluren je met verrekijkers.
Radar controleert al je bewegingen
Buiten het grensgebied in Oost-Duitsla." wordt
meteen het wegdek slechter. Wel zijn e arbei
ders bezig met de nodige herstelwtrk.j: <tmhe-
den, „Met materiaal uit West-Duits land" 20 leert
Karei Rinderknecht mij. Binnen acht uur arri
veren we bij de grenspost in Polen. Ier moe
ten we anderhalf uur wachten voordat we door
mogen rijden. Karei betaalt de visumpnjs van
vijftig gulden per persoon. Terwijl wij wachten
verschijnen twee Poolse bussen bij de grens.
Twee marechaussee's staan op hun strepen.
Alle passagiers worden gecontroleerd. Het feit
dat je een Pools onderdaan bent is blijkbaar
met voldoende.
Mist
Als we de grensplaats Forst verlaten, trekken
we m dichte mist verder. Kleine personenwa
gens halen ons in (we rijden maar dertig
ktJometer per uur), terwijl het zicht zeer slecht
is. Vijf meter voor je zie je mets meer dan een
nevelige massa. Elk moment kunnen we inrij
den op een onverlichte kar, voortgetrokken
door een paard. Of een onverlichte wagen met
panne langs de kant van de weg. Met het gevoel
dat er elk moment iets uit het niets tevoorschijn
kan komen rijden we door tot half drie in de
nacht.
De volgende ochtend, om half zeven, staat
Karei al weer op om de opgelopen achterstand
van de vorige avond in te halen. Voor het eerst
zie ik nu het landschap van Polen. De grond
is erg dor, maar heeft zeker zijn schoonheid.
Het is een agrarische omgeving die doet denken
aan de landbouw zoals wij dat veertig jaar
geleden kenden. Koeien grazen aan de kant van
de weg. Vastgezet aan een ketting. Omringd
door Harry Roberts
door enkele kippen. Een stuk weg is opgebro
ken, waarbij men modem gereedschap ge
bruikt. Overal passeren we paarden en wagens.
Hoe dichter we de Russische grens naderen des
te meer valt dit op. Wagens geladen met bre-
queten, bieten, meelzakken, varkens en sprok
kelhout. Het land wordt bewerkt met een oude
ploeg, voortgetrokken door een oud, versleten
paard. De wat rijkere coöperaties, kunnen het
zich veroorloven om hun boeren met gammele
tractoren, die in Nederland al afgedankt zou
den zijn, hun land te bewerken. Het land is
verdeeld m kleine stroken, waarbij op elk
perceel iets anders verbouwd wordt. Wat een
gezellige aanblik geeft Ruim voor drie uur
moet Karei bij de koelhuizen van Hortex aan
komen. In Polen werkt men van zes uur in de
ochtend tot drie 's middags. Om kwart over
twaalf staan we stil bij het kantoor van het
koelhuis, waar de chauffeurs hun papieren
halen voor de lading. Die dag wordt de wagen
van Karei niet geladen. De douane laat het
afweten.
De volgende ochtend om half acht worden we
gewekt, waarna we naar het koelhuis rijden om
de bevroren frambozen te laden. Tijdens het
laden hebben we tijd voor het interview. Wel
moet Karei geregeld de kou in om te kijken
hoe de wagen wordt ingeladen. Karei zegt: „Het
gebeurde mij wel eens dat ze na anderhalf uur
bij me kwamen om te zeggen dat ze klaar
waren. Als je dan ging kijken bleken de meeste
dozen schots en scheef door elkaar te staan.
Je moet ze nog als kleine kinderen voordoen
hoe je een vrachtwagen moet laden. Het inte
resseert hun helemaal niet hoe die wagen vol-
komt. Je krijgt de indruk dat de mensen totaal
zijn afgestompt op het systeem waarin ze le
ven".
Karei is negenendertig jaar. getrouwd en heeft
twee dochters van twaalf en dertien jaar. Van
maandagochtend tot vrijdagavond, of als het
tegenzit pas op zaterdagochtend, is Karei van
huis weg. Een cabine van twee bij anderhalve
meter vormt dan zijn huis. Ingericht met twee
stoelen en een stapelbed. Hij kookt zijn eigen
potje. Meestal is het eten in Polen lang zo
lekker niet Soep van het afgietsel van aardap
pels. Een „platgetrapte" bal gehakt moet hét
vlees voorstellen. Het is nu voor het derde jaar
dat Karei steevast op Polen rijdt. Behalve in
de maanden januari, februari, maart, april,
omdat de koelhuizen dan bijna leeg zijn. Voor
namelijk worden er aardbeien gehaald uit Po
ten. Maar ook wel frambozen of kersen. Waar
om Karei het beroep van vrachtwagenchauf
feur gekozen heeft: „Het is voor iemand die
een beetje vrij wil zijn. Niet in het gareel van
elke dag willen lopen. Als je op een fabriek
werkt, zijn er allerlei tijdsbeperkingen waaraan
je je moet houden. In het begin weet je natuur
lijk niet wat er zich afspeelt in dit wereldje.
Sommige doen het een jaar lang en houden
ermee op. 's Avonds thuis zijn is er nooit bij.
Als je er eenmaal goed inzit is het geld ook
de hoofdzaak niet meer. Vrijheid is dan belang
rijker. Je verdient natuurlijk wel meer dan
iemand die op een fabriek werkt. Maar aan de
andere kant zijn wij de hele week weg. Aan
het sociale verkeer kun je niet meedoen. Als
je alleen in het weekeinde thuis bent, kan j"e
ook niet nog eens de hele zondag wegblijven
om te gaan sporten. En zo is met het veel
dingen. Maar als je je werk graag doet, moet
je dat ook als je hobby zien".
Vooral in de Oostbloklanden moeten buiten
landse vrachtwagenchauffeurs goed op de
hoogte zijn van wat er in zo'n land afspeelt
Daarnaast moet hij alles alleen doen. Karei zelf
zegt er over: „Je bent helemaal op jezelf aange
wezen. Kleine reparaties moet je zelf verrich
ten. Klapbanden, V-snaren die breken, lekke
brandstofleidingen en noem maar op. Er is
geen mens die je komt helpen. Douanepapieren
moet je zelf verzorgen. Elk land heeft zijn eigen
douaneregelingen, die je allemaal moet kennen.
In zo'n land sta je met het ene been in het
graf en het ander in de bajes. Je hebt weinig
recht om op te staan. Het verkeer hier is
levensgevaarlijk. Het is anders dan in West-
Duitsland. Alles hobbelt hier over zo'n weg. Als
je er dan eentje raakt kun je mooi een paar
dagen wachten. Want je bent een kapitalist
zeggen ze. Je kunt het makkelijk betalen. Het
is niet om jou te doen, het is alleen maar om
geld te vangen". Aan Karei de vraag of hij het
erg somber inziet met het Nederlandse ver
voersbedrijf: „Als het met de economie minder
wordt, zijn wij de eersten die aan de kant gaan.
De import en de export hebben daaronder te
lijden. Daarnaast hebben we zeer zware con
currentie van de Oost-bloklanden door goedko
pere arbeidskrachten. Ze gaan zelf ook steeds
meer vervoeren naar het buitenland. Maar in
Rotterdam hebben wij gelukkig de haven nog.
dat de laatste tijd goed verbeterd is. Waar ik
erg blij mee ben, is dat we eindelijk vaste
cao-lonen hebben gekregen. Vroeger was het
rij maar raak. Het jaag-systeem, hoe meer
kilometers, hoe meer geld een chauffeur krijgt
Het leek net het wilde Westen".
Ongeregeld
Het bestaan van een chauffeur is erg ongere
geld. Dan weer overdag Iaden en tot diep in
de nacht rijden. Tijdens het laden of lossen kan
de chauffeur weer zijn slaap inhalen. Hij maakt
elke week andere weersomstandigheden mee.
De strenge winters in Polen of het landklimaat
in Frankrijk. In West-Europa is het veiliger dan
achter het IJzeren Gordijn. Ook mag de vrouw
van Karei Rinderknecht niet vergeten worden.
Als haar man elke dag weg is moet zij alles
regelen. Ook zij kan dan niet volledig aan het
sociale leven deelnemen, zolang de kinderen
nog klein zijn. Later bij haar thuis zegt RW
Rinderknecht: „De kinderen zijn nu twaalf en
dertien jaar oud. Nu kan ik eindelijk doen toat
ik jaren geleden al aan had willen beginnes
Ik ga naar de Engelse huisvrouwenclub fr
Brielle. En elke week naar judo en de saunf
Maar omdat mijn man de week niet thuis s
moet ik ook alle verplichtingen dragen. Je hebt
vrouwen die klappen in elkaar als ze iets
moeten regelen. Je moet er alle vrede mee
hebben om dit 't ven te kunnen leiden. Anders
gaat het niet". v
