De regering beslist
„Amateurs beslissen
over de aanleg van
opslagtanks voor
vloeibaar aardgas"
Hiep Boerma 9 voorzitter van de milieuvereniging:
Gevolgen
van
een
ongeluk
overzien
VRIJDAG 9 JUNI 1978
VD/SC/WW 5
De kaarten zijn nog met ge
schud. De regering zal het
niet gemakkelijk krijgen om
over de aanleg van een LNG-
aardgasterminal te beslissen.
Zo heeft de Rotterdamse wet
houder Henk van der Pols
van havenaangelegenheden
zich duidelijk uitgesproken
voor vestiging op de Maas
vlakte en nergens anders. Het
dagelijks bestuur van Rijn
mond daarentegen wijst dit
volstrekt van de hand en kiest
voor opslag op een eiland in
zee, ver van de bewoonde we
reld. Gedeputeerde staten ne
men een soort middenpositie
in. De ïokatie Maasvlakte wij
zen ze af, de Maasvlakte vin
den ze te dicht bij de bewoon-
de wereld liggen en zij kiezen
daarom voor een schierei
land, de Voornedam, voor de
kust van de Maasvlakte De
provinciale raad voor do
ruimtelijke ordening, die GS
m deze zaak heeft geadvi
seerd wil helemaal mets in
deze buurt en gunt de Eems-
haven bij Delfzijl de terminal.
Het laatste woord is aan de
regering
Hooguit zou men willen instem-
men met een terminal van 8
miljard kub.. m de grond ver-,
zonken op minstens zeven kilo
meter afstand van de bewoon
de wereld.
„Maar ook dat is niet de oplos
sing", zegt Hiep Boerma.
„Waar zijn we eigenlijk mee
bezig", vraagt hij zich af. „We
halen aardgas uit Algerije naar
ons land, terwijl we op datz&Jf- -
de moment voor een veel lage-
re pnjs ons eigen aardgas naar
Italië laten stromen".
Dat is het zogenaamde Luns-
gas, genoemd naar onze ex-mi-
nister van buitenlandse zaken
Joseph Luns, die met Italië een
contract afsloot met de clausu
le dat de pnjs van dat gas voor
eeuwig gelijk blijft Zodoende
doen we Italië intussen jaar
lijks voor 200 miljoen gulden
aan gas cadeau.
„We hebben dat Algerijnse gas
helemaal niet nodig", stelt inge
nieur Boerma. „Laat Italië dat
gas maar invoeren, dan houden
we ons eigen gas voor onszelf.
Weliswaar zitten we vast aan
het contract Italië zal het met
pikken als we onze Uraan
dichtdraaien waardoor zjj de
dure energie uit Algerije moe
ten halen tfou, dat prijsver
schil betalen we dan maar aan
de Italianen. Het zal hun waar
schijnlijk een zorg zijn waar zij
het gas vandaan halen, als het
hun maar geen extra centen
gaat kosten".
Het lijkt simpel, deze oplossing.
Er zit echter één addertje on
der het gras. Die 200 miljoen
gulden betalen we de Italianen
door middel van ons gas. Daar
merken we in de praktijk niets
van Dat ligt anders als Neder
land zo*n bedrag in contanten
gaat uitkeren Hiep Boerma;
„Daar zit nu net de moethjk-'
heid Wat dat betreft is het een
politieke keuze en daar blijven
wij als milieuvereniging bui-
ten".
De LNG-tanker „Hilli" ontdoet zich in de Japanse haven Sodegaura van 743.400 barrels aan vloeibaar
aardgas.
Waar Boerma bepaald enthou
siast over is teruggekomen uit
de Verenigde Staten is de wijze
waarop in Call forme de milieu
aspecten worden onderzocht
voordat toestemming wordt
verleend aan de vestiging van
een zo mogelijk verontreini
gend bedrijf Dit gebeurt mid
dels een zogenaamd milleu-et-
tectrapport Hiep Boerma. „Op
grond van de gegevens van de
te vestigen fabriek onderzoe
ken chemici, bio-chermci en
biologen wat de mogelijke ge
volgen zijn voor het milieu als
zo'n fabriek op een bepaalde
plaats gaat draaien. Dat alles
gebeurt m het openbaar. Het
hangt geheel al van de plaatse
lijke omstandigheden. Helaas
gaat het hier m Nederland
slechts om de bekende normen
zonder dat er wordt onderzocht
wat de gevolgen kunnen zijn
bij vestiging van een bepaald
bedrijf in een bepaalde streek.
Amenka is het land van de
ruimte. Dat is Boerma wel dui
delijk geworden: „In feite heb
ben zij het daar veel gemakke
lijker De LNG-termmals, die
we daar hebben bezocht, staan
zo ver van de bewoonae we
reld, dat een ongeluk dan ook
nauwelijks kwaad kan" Voor
het dichtbevolkte Japan gaat
dat natuurlijk met op De per
fecte organisatie en uitvoering
van de Oosterlingen deed de
bezoeker uit Vlaardmgen ver
steld staan: „Met oog voor elk
detail", merkt Hiep Boerma op.
„Zo is daar sinds 1972 een wet,
die bepaalt dat een kwart van
de bedrijfsterreinen gereser
veerd moet zijn voor groen
voorziening Daar houden de
Japanners zich ook atnkt aan.
Zo zijn de bomen bij een van
de terminals, die we bezochten,
aangesloten op het waterlei
dingnet In de algehele contio-
lckamer ontbreekt zehs geen
metertje dal de hoeveelheid
water voor de bomen aangeeft
Ze zijn er precies tot op het
ziekelijke af. Verder is het per
soneel daar goed geschoold en
worden beslissingen m overleg
met personeel en overheid ge
nomen. Van de Japanse dege
lijkheid kunnen wij in Neder
land nog heel wat leren".
Terug naar Nederland, naar de
iokatie op de Maasvlakte, naar
de kritieken van de milieuclub
op het ICONA-rapport. „De
ambtelijke groep heeft een on
derzoek ingesteld met de voor-
ai ingenomen stelling, dat de
Maasvlakte als 1 oka tie wordt
aangewezen. Vandaar, dat wij
zeggen, dat de samenstellers
van het rapport mentaal niet
rijp waren een dergelijk onder
zoek objectief te plegen. Zo
bagatahseert men de gevaren
De grootste ramp vindt piaats
wanneer er een schip met LNG
op een strekdam loopt. Men
berekende die kans op grond
van een gemaakte analyse van
ongelukken die in het verleden
piaats hebben gevonden. Het
ware realistischer als men een
analyse had gemaakt van de te
verwachten scheepvaartbewe
gingen in de toekomst Daaruit
zou wel eens kunnen blijken,
dat de risico's veel groter zijn
dan nu wordt beweerd", aldus
de voorzatter van de Vereniging
tegen Milieubederf
Luasgas
Resumerend komt de vereni
ging tot de conclusie, dat een
terminal op de Maasvlakte met
een capaciteit van 25 miljard
kub. moet worden afgewezen
Bij velen is ongerustheid
ontstaan over de plannen
van de overheid de Maas
vlakte aan te wijzen als
iokatie voor de opslag van
enorme hoeveelheden
vloeibaar aardgas. Milieu
groepen, die zich met de
ze zaak bezighouden, me
nen dat de plannen van
de regering onaanvaard
baar zijn. De risico's ver
bonden aan een zoge
naamde LNG-terminai zijn
groot. Gesproken wordt
over angelukken met
17.500 doden. Tegenstan
ders van de Iokatie op de
Maasvlakte stellen, dat al
leen de aanvoer per schip
a! te gevaarlijk is bij de
druk bevaren monding
van de Nieuwe Waterweg.
jekt waar vele miljarden gul
dens mee gemoeid zijn.
Ramp
Om het Algerijnse aardgas
vloeibaar te maken ten einde
het naar Nederland te kunnen
verschepen moet het worden
afgekoeld tot 160 graden onder
nul. Daarbij is het oppassen
geblazen dat deze vloeistof niet
uit tanks ontsnapt en zich weer
tot gas omzet. Steek er een
sigaret bij op en de zaak ont
ploft Dat heet dan detoneren.
Over de gevolgen van zoiets
weet de Amerikaanse stad Cle
veland mee te praten. Daar
voltrok 2Ïch in 1944 een ware
ramp. Eén van de drie opslag
tanks met een capaciteit van
2000 kub. bevroor aan de on
derkant. Daar wisten de techni
ci wel raad mee en met een
warme luchtstraal tegen de
huid van de tank dacht men
het euvel te verhelpen. Het erg
ste gebeurde echter: De tank
scheurde, klapte in elkaar en
de inhoud stroomde langzaam
weg. Op geringe hoogte dreef
de gaswolk over de stad wat
tot verschrikkelijk gevolg leid
de. In vele delen van de stad
braken branden uit tot in de
meest onverwachte plaatsen.
Door Chris van Bremen
Gebouwen ontploften ais was
er een atoombom op gevallen.
Enkele uren later telde men
133 doden.
Ging het in Cleveland om de
opslag van 6000 kub. vloeibaar
gas. Hier wil men de zaak
groot aanpakken: 25 miljard
kub. Dat dit zekere risico's met
zich meebrengt moge vanzelf
sprekend zijn. Vandaar, dat de
overheid zich uitvoerig liet in
formeren over deze zaak. Daar
bracht de Interdepartementale
Coördinatiecommissie voor
Noordzee Aangelegenheden
(ICONA) een lijvig rapport
over uit Als Iokatie werd daar
in de Maasvlakte voor aange
wezen. Dit heeft tot hevige on
gerustheid geleid bij de ver
schillende milieugroepen, die
zich met deze kwestie bezig
houden. De hieraan verbonden
risico's zijn onaanvaardbaar
groot, menen zij.
Rommelwerk
„Zwak, slecht, sterk gekleurd,
subjectief, goedkoop rommel-
werk", zo noemt ing. Hiep
Boerma dat advies. Duidelijke
taal van de voorzitter van de
Vereniging tegen Milieubederf
m en om het Nieuwe-Water-
weggebied, die sinds kort een
kamer in het Hollandiagebouw
als onderkomen heeft m Vlaar
dmgen. Hoewel de vereniging
m feite uit louter amateurs be
staat is voorzitter Boerma niet
over één nacht ijs gegaan met
zijn huizenhoge kritieken op
het IC ON A-ad vies. Hij is zelf
een man van het eerste uur in
het vijftienjarige bestaan van
de vereniging. Hij behoorde
aanvankelijk tot de technocra
ten binnen de vereniging m de
Wetenschappelijke Advies
Raad. afgekort WAR met een
zogenaamd warhoofd aan de
leiding. De politiek gerichte fi
guren verheten in de loop van
de jaren de bestuurszetels, die
door de technocraten werden
overgenomen.
Zo is de vereniging een nauwe-
lijs politiek gerichte of idealis
tische club geworden met maar
eén doelstelling „Langs wetti
ge weg de belangen te beharti
gen van de ingezetenen van
het Rijnmondgebied en omge
ving bij het verkrijgen en be
houden van een gezond leefmi
lieu, zich daarbij in het bijzon
der richtend tegen lucht-, wa
ter- en bodemverontreiniging,
alsmede geluidshinder".
„Met een realistische kijk op
zaken en wijze van aanpak", zo
laat Hiep Boerma daarop vol
gen.
Vele nachten boog hij zich over
talloze officiële stukken, die de
vloeibare aardgas problemen
beschrijven. Tenslotte maakt
Hiep Boerma een reis naar Ja
pan en de Verenigde Staten,
om een en ander met eigen
ogen te zien.
De gordijnen dicht van Lub
bers, selectief autogebruik en
zuinig met energie. Zo luiden
de slogans sinds de oliecrisis.
Eén van de mogelijkheden
houdt de gemoederen in Neder
land en met name in Rijnmond
danig bezig: De invoer van
vloeibaar aardgas - LNG - uit
Algerije, dat per schip wordt
getransporteerd en op de
Maasvlakte m enorme tanks
wordt opgeslagen. Dat is han
dig, want zo remmen we het
verbruik van ons eigen gas een
beetje af waar we dan wel tot
over honderd jaar mee kunnen
doenHelaas, het is niet zo
gemakkelijk. Aan deze, voor de
hand liggende oplossing kleven
toch wel de nodige bezwaren.
Om het geld alleen gaat het
niet al betreft het hier een pro-
De opslag moet op een
kunstmatig eiland in zee
zijn, zo ver mogelijk van
de bewoonde wereld. Als
bovendien de regering la
ter beslist over de bouw
van een kernreactor op
diezelfde Maasvlakte zijn
de gevolgen bij een onge
luk helemaal niet te over
zien. De Interdepartemen
tale Coördinatiecommissie
voor Noordzee Aangele
genheden heeft de over
heid echter toch geadvi
seerd de Maasvlakte als
Iokatie aan te wijzen. De
kans op ongelukken is
zeer kiein, de gevolgen
zijn te overzien, zo stelt
men. Reactie van de mi
lieugroep op dit rapport:
„Rommelwerk".
Toen hebben we leren inzien,
dat onze onuitputtelijke aard
gasvelden sneller op kunnen
raken dan we aanvankelijk wel
dachten, de Arabische staten
niet langer hun olievoorraden
voor een appel en een ei aan
de westerse wereld wensen te
verkwanselen, terwijl de ont
wikkeling van nieuwe energie
bronnen een langere tijd in be
slag neemt dan de zeven dagen
waarin God hemel en aarde
wist te scheppen. Over zo'n
jaar of dertig zijn we door de
grootste hap van de Nederland
se aardgasbronnen heen. De
vraag luidt derhalve hoe deze
periode te rekken om straks
niet als vroeger de avonden
met kaarslicht door te moeten
brengen wegens gebrek aan
energie.
Hiep Boerma: „Onze milieuvereniging is een niet-poiitieke club van mensen".
