„Bejaardentehuizen zijn soms warme eilandjes" Met z'n allen is toch gezelliger97 SÉ VRIJDAG 11 AUGUSTUS 1978 Joop Barneveld en de Nederlandse kou 'WH mmm Ld 5-a VD/SCAVW4 door Jan H. Bakker VIaardingen Ze heeft kort geknipt peper-en-zout kleurig haar. Haar stem is hees van een levenlang sigaretten roken. Als ze lacht is het alsof er een kruiwagen grind wordt gelost. Felle ogen, een door de Spaanse zon gelooide huid, „Toe nou", smeekt de leidster. „Het zijn toch je kinderen?" Maar ze prakkiseert er niet over, ze is onvermurwbaar. „Laat hij het maar doen!" Ze wijst in de richting van haar onzichtbare echtgenoot, die ergens in een achteraf kamertje een ruzie met de kinderen staat uit te praten over de telefoon. „Ik hoef ze voorlopig niet meer te horen." Zc lacht zelfverzekerd, voor haar is de kous af en de leid ster keert on vcrrich terzake te rug naar ons koffietafeltje. Dat tafeltje staat Ln de kantine van het dienstencentrum „Emma", één van de drie dienstencentra die Vla ar dingen rijk is; trefcen tra waar bejaarde wijkbewo ners elkaar kunnen ontmoeten, meedoen met allerlei activitei ten en desgevraagd hulp kun nen krijgen. Het 2ijn mensen die vaak nog midden in het leven staan. De vrouw met de sigarettenstem is er een voor- beeld van. Maar ook vereen zaamde en geïsoleerde mensen die hier in het dienstencentrum „Emma" vinden wat zij thuis allang niet meer hebben; gezel ligheid, contact, iemand die hen helpt hun ouderdomspro blemen zo goed en zo kwaad als het gaat de baas te blijven. Het dienstencentrum in de Em- mastraat is maar één schakel- tje in een veel grotere organisa tie. Vroeger heette die de Alge mene Stichting Vlaardingse Bejaardenzorg en de Stichting Federatieve Raad voor Bejaar- denwerk. Sinds november van het vorig jaar zijn deze twee stichtingen samengevoegd tot wat nu is gaan heten Stichting Raad y°or het Ouderenwerk Vlaardingen. Wat het verschil is? Let op dat schijnbaar onbe duidende veranderingetje: ou deren in plaats van bejaarden- Het is belangrijker dan je denkt „Vroeger heette iedereen, die niet meer werkte en uit het productieproces verdwenen was omdat hij de pensioenge rechtigde leeftijd had bereikt, bejaard. Hoe vitaal de man of Vrouw in kwestie ook nog kon zijn, mèn vond: jij bent be jaard, jij telt niet meer serieus mee, jij hebt je tijd gehad. Zo ging dat" Verontwaardiging in de stem van Joop Barneveld (54), tel kens als die „wegwerp"-status van de oudere mens weer ter sprake komt „Bejaard", kun je naar rijn inzicht iemand pas noemen als hij op dusdanige hoge leeftijd is gekomen, dat hij volledig afhankelijk is van anderen. Niet omdat hij niet economisch produktief meer is. De heer J. M. Barneveld wordt met ingang van 1 september 19?8 de nieuwe projektleider van de Slichting Raad voor het Ouderenwerk. Een nieuwe man in een nieuwe functie. Aanlei ding om eens met hem te gaan Praten over dat ouderenwerk. Hij blijkt er uitgesproken 'deeën over te hebben. Zeer betrokken te zijn. Joop Barneveld, geboren in Nederlands Indië en op 32-jari- ge leeftijd naar Nederland ge komen, kan nog steeds niet zo goed wennen aan ons klimaat hier. Figuurlijk gesproken dan. De Nederlandse samenleving is koud en zakelijk, vindt hij- Die veelgeroemde tolerantie hier is in feite onverschilligheid- De mensen in het Westen laten elkaar maar aanrotzooien, le ven langs elkaar heen, zijn maar op één ding gericht: pres tatie. „En als je dan uit het Pr°duküeproces wordt gezet omdat je per ongeluk de leef tijd van vijfenzestig bent ge passeerd, kom je in de kou te staan. Je telt niet meer mee. Ook al heb je een schat aan geestelijke bagage bij je. Nee, de manier waarop deze maat schappij zich van ouderen ont doet is kenmerkend voor het verspillend karakter van die maatschappij." Hij vergelijkt met Indië. Zegt dat oudere mensen daar niet zonder meer afgedankt wor den. Dat ze functioneren in een samenleven van drie genera ties. Dat er van de kennis en levenservaring die zij bezitten een dankbaar gebruik wordt gemaakt Dat die manier van samenleven veel „warmer" is. De mensen hebben persoonlij, ke aandacht voor elkaar. Oude ren ddar behoeven zich niet nutteloos te voelen. De samen leving zit zo heel anders in elkaar. „Maar hier in het hooggemdus- trialiseercte westen draait het allemaal om prod uk tie. Als mensen om de één of andere reden uit dat produktieproces vallen, betekenen ze niets meer. Voar de maatschappij, maar ook en dat is het ergste - voor zichzélf." Een koude samenleving. Men sen hebben niet echt tijd voor elkaar. „Ja, en daarom is het hartver warmend te zien hoe „warm" het samenleven in een bejaar dentehuis is. Anderen staan er niet bij Stil, ze hebben er een voudig geen weet van; maar het zijn kleine, warme eiland jes, die bejaardentehuizen, te midden van de koude maat schappij. D£6r hebben de men sen eindelijk tijd voor elkaar." Punk Maar wat gebeurt er met oude re mensen die (nog) niet in een bejaardentehuis zitten? Er zullen ongetwijfeld velen zijn, die - blij met de zee aan vrije tijd die ze nu plotseling hebben - zich prima vermaken. Maar er zijn er ook, die zich terugtrekken, in een isolement terecht komen en zichzelf dan zo verwaarlozen dat ze in het ziekenhuis opgenomen moeten worden. Dergelijke gevallen, ze staan maar al te vaak in de krant. „Het wordt één van mijn ko mende taken," vertelt Joop Barneveld, „de preventie van die dingen te organiseren. Maar het is ontzaglijk moeilijk- Onze maatschappij is zo onver schillig dat niemand in de ga ten heeft dat daar een oude man of vrouw ligt te verkom meren. En hoe kom je er dan achter,, als niemand het je ver telt? In de dienstencentra wor den nu wel elke middag warme maaltijden verstrekt aan men sen die niet goed meer hun eigen eten kunnen verzorgen. Maar hoe krijg je in godsnaam die man aan tafel, die helemaal geen zin meer heeft om voor zichzelf te koken en in totale afzondering leeft?". Onlangs kwam het diensten centrum „Emma" nog zo'n ge val ter ore. Een oude man uit de buurt Niemand had het ooit in de gaten gehad. Totdat hij plotseling in het Holyzieken- huïs opgenomen moest worden. Zwaar ondervoed. Had jaren lang geen warme maaltijd naar binnen gekregen. De buitenwe reld geen enkel signaal gege ven. Zodoende. Probeer deze mensen maar eens op te spo ren; in een maatschappij waar men soms nog niet eens weet wie rijn buren zijn, zijn zij onvindbaar h3ast „Wat ouderen vaak doen, zich terugtrekken uit het maat schappelijk leven, in afzonder ing, maar ook gezellig bij el kaar, is eigenlijk hetzelfde als punk- Protestgedrag. Punk be tekent ook zoiets als: het zal ma een rotzorg zijn, ik bemoei Joop Barneveld, per 1 september de nieuwe pro jectleider van de Raad voor het Ouderenwerk- de manier waarop deze maatschappij zich van ouderen ontdoet is pu re verspilling. me verder niet meer met de maatschappij. De positie waar zowel de punkjongeren als de gepensioneerde ouderen in rit ten lijkt erg veel op elkaar: ze tellen in deze produktiemaat- schappij niet echt mee. Het is voor hen verzet of vlucht Vooral oudere mensen kiezen voor dat laatste. Ze hebben al een heel leven achter de rug. Verzet zien ze niet meer zo, dus vluchten ze het isolement in. De maatschappij is er ten dele schuldig aan." Taak Projectleider van de Raad voor Ouderenwerk, het wordt Joop Barnevelds vierde baan. „Mijn lóétste, ik ben zo langzamer hand óók een oudere," voegt hij er realistisch aan toe, Be gonnen als employé bij de Ba taafse Petroleum Maatschappij in wat toen nog Nederlandseh Indië heette, kwam hij na im migratie in Nederland bij de Verbruikerscoöperatie terecht, waar hij een soort vormings werk avant la lettre deed. Als gevolg van fuseringen kwam hij na verloop van tijd echter met zestien anderen op straat te staan. Bezuinigingen. Op veertigjarige leeftijd volgde hij de urgentie opleiding aan de sociale academie. Het was 1966 toen. Daarna bezocht hij de Voortgezette Opleiding, rich ting sociaal-cultureel werk. Sindsdien is hij in het Rotter damse buurthuiswerk aktief geweest. En nu per 1 septem ber dus in Vlaardingen, als projektleider van de Raad voor het Ouderenwerk. We praten over zijn toekomsti ge werk. Joop Barneveld: „De ze maatschappij is verspillend. Kijk eens, wat er aan kennis ligt opgeslagen bij oudere men sen! Kennis die niemand meer benut. Voor mij is het een intri gerende vraag hoe je deze pro- duktiekrachten weer kunt her- kapitaliseren, weer opnieuw bij het arbeidsproces betrekken? Hoe krijgen we het positieve van het samenleven van twee, drie generaties weer terug? Daar wil ik me graag mee be zighouden. Oudere mensen weer deel te laten nemen aan de samenle ving. Daar komt in het kort de taak van de nieuwe projektlei der op neer. .Maar voordat ik daar con creet aan kan gaan werken, moeten er eerst veel andere dingen gebeuren. Ik wil eerst eens in kaart gaan brengen, welke groepen van ouderen je hier in Vlaardingen nu alle maal hebt Of er al wat voor hen gedaan wordt, door welke instanties. Ik wil uitzoeken hoe de voorzieningen voor deze mensen zijn. AI dat soort din gen die je eigenlijk eerst moet weten voordat je je algemene doelstelling ten uitvoer kunt brengen. Wat dat betreft is het jammer dat er nu al een heel rapport ligt van de Raad voor het Ouderenwerk. Die discus- sienota heeft in feite al vaste kaders, er wordt uitgegaan van vooronderstellingen die eerst nog bewaarheid moeten wor den! Ik zal nu nieuwe moeten ontwikkelen èn oude wellicht ombuigen." Vlaardingen In het praatka mertje van clubhuis „De Ha ven" zit een groepje kinderen plechtig te praten over de va- kan tiaktiviteiten tot nu toe. Buiten klinkt het geschreeuw en gejuich van de anderen. Die zijn met een balspel bezig. Maar hier binnen is het even- Het vakantieforuin van clubhuis „Da Haven" timmeren en verkleden ho ge score. tjes gewichtig doen. Henny, Maritza, Claudia, Corina, Bem- hard, Gerard, Marco en Tine ke, ritten diep weggezakt in rieten stoelen aan hun ranja te nippen. Tineke is duidelijk het meest positief „Be vond het echt helemaal even geinig. Vooral dat met die letters. Als iemand een letter had die niet goed was, hi". Ze grinnikt nog even na. De anderen zijn het met haar eens. Ja, dat met die letters was hartstikke leuk. Jammer genoeg, kunnen we al leen maar praten over de maandag, de dinsdag en een stukje van de woensdag. De rest moet nog komen, de ruige dingen, zoals huttenbouwen, en de absolute topper: het uitstap je naar Duinrèll Maandag en dinsdag stond in het teken van Tom Tippelaar, een verhaal van Annie M.G. Schmidt, naar aanleiding waarvan de kinde ren tekeningen en maskers maakten en toneel hebben ge daan. Tom Tippelaar, Corina legt hét verhaal uit: „Tom was zo'n jongen met ont- 2e tienden flaporen. Daarom dacht-ie: O. ik ben hartstikke lelijk en helemaal alleen. Dus toen ging-ie liften en op reis. En toen kwam-ie op het eiland Neus waar allemaal kikkers woonden.En gevraagd naar wat ze nu het leukste uit het verhaal vond: ,Dat-ie zo hele maal begon te huilen omdat-ie zo alleen was". Het verhaal sprak zo aan, dat er een toneelstukje van ge maakt werd. Een echte sch mink- en verkleedpartij waar vooral de meisjes zich nog al in konden vinden. „Iedereen had ze eigen ges- mienkt Het was heel leuk. Ja, thuis mag ik dat ook wel doen. Met echte lippenstift". Aldus woordvoerster Tineke. Henny zorgde voor het décor. Hij schilderde de hele achter grond van het toneelstuk. Ver telt dat pas als leidster Marie- José er op aandringt, want hij lijkt een bescheiden jongen. Maar eenmaal aan het vertel len maakt hij voortdurend toe spelingen op de grote uitvoe ring die nog moet komen. Leidster: „Die is al geweest, jöh!" Maar Henny doet alsof hij niets hoort „Wanneer dat nu moet gaan gebeuren, die uitvoering, ja dat weet ik nog niet precies. Maar we hebben in elk geval geoefend". Fruit op je hoofd Stel nou eens dat 2e volgend jaar zelf de vakantieactiviteiten zouden mogen organiseren, wat zouden ze dan doen? Bemhard (Bemnn-hhard, zegt ie expres superduidelijk, want rijn naam verkeerd in de krant, dat kan niet): „Timme ren, ik wil 't liefst timmeren!" De andere jongens zijn het met hem eens. Tineke vindt het al lemaal, echt even leuk: „Ge woon gekke dingen maken". "Maar Maritza heeft de smaak van het verkleden goed te pak ken: Jk zou me eigen helemaal willen verkleden. Echt zo dat je je eigen helemaal niet meer in je hoofd hebt. Dat je niet meer kunt zien, bee, dat ben ik". „Ja", vult Corina aan, „en dan een heleboel plak op je gericht en stukjes banaan op je wan gen. En een hoed van fruit". Ze begrijpt niet waarom de ande ren daar om moeten lachen, ze meent het serieus. Tineke komt tenslotte met een goed idee „Kunnen we voor taan niet onze eigen kleren van huis meenemen en ons dan hier verkleden?" Ze zegt het met een schuin oogje op de leidster. Wat vinden ze nu leuker: de kermis of met z'n allen spelle tjes doen? „Kermis!" is aanvankelijk het unanieme antwoord. Maar dan komen opeens de bedenkingen. Voor één keer is de kermis natuurlijk vreselijk leuk. .Maar de hele dag naar de kennis, elke keer weer ppfff- t..." Dat ziet Henny niet zo ritten. Corina probeert nog een tussen voorstel: „Je moest het eigenlijk alle twee doen: met z'n allen spelletjes en ook naar de kermis". Maar dan hakt Clau dia de knoop door: „Met z'n allen spelletjes is toch j ger, vind ik eigenlijk". C.Dt Zwalt T0.H jeugd; weg, Hoeks 2-WK CSS-E 14.30 burg, 1130 Boord drop Excels FC V ^laarc 'g- Zoada naar nor 1 HoUan Hieuw SFC;l 4jkpo kenbui VDL; Hoek SW.F Har W-RFl

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Rotterdamsch Nieuwsblad / Schiedamsche Courant / Rotterdams Dagblad / Waterweg / Algemeen Dagblad | 1978 | | pagina 4