Onderzoek van Consumentenbond:
women
•WOENSDAG 6 SEPTEMBER 1978
I
5C/VDAVW 4
Westnederland
komt redelijk
uit de bus...
De experimentele B-7900-bus, die momenteel door West-Nederland wordt uitgeprobeerd.
Nog te weinig wachthuisjes.
Gladde bekleding.
LP9e in- en uit-
stapfaclliteiten.
In de bagage
ruimten boven -de
hoofden van ue
pass29iers kan
alleen lichte
handbagage wor
den weggestopt-
Delft De consumentenbond
heeft een onderzoek gehouden
naar het functioneren van het
streekvervoer in Nederland, Een
onderzoek waar de 38 maatschap
pijen bijzonder gelukkig mee zijn
omdat nu eindelijk feitelijk is
aangegeven waar het streekver
voer tekortschiet. De onderne
mingen hopen met de cijfers van
de consumentenbond de deur van
het ministerie van verkeer en wa
terstaat in te kunnen trappen
voor meer subsidie.
Want als over de voorzieningen
van het streekvervoer wordt ge
praat of geschreven, dan gaat het
in de eerste plaats om geld. De
busondernemingen betrekken
hun financiële middelen voor vijf
tig procent van de overheid en
zouden dit percentage graag ver
der opgevoerd zien. Aileen op die
manier kan aan de wensen van
de klant tegemoet worden geko
men.
Het is echter nog maar zeer de
vraag of het ministerie iets met
het onderzoek van de consumen
tenbond gaat doen. De bond heeft
zich namelijk beperkt tot het ver
gelijken van diverse ondernemin
gen en heeft nog geen algemene
indruk in de consumentengids ge
publiceerd. Dit is trouwens wel in
het vooruitzicht gesteld.
Inmiddels is wel de discussie op
gang gekomen. Want hoewel de
meeste bezwaren, die uit het on
derzoek naar voren kwamen,
reeds lange tijd bij de streekver
voerders bekend zijn, hebben de
ondernemingen de gegevens wel
ter harte genomen. Ook West-Ne
derland, verantwoordelijk voor
een belangrijk deel van het
streekvervoer in de provincie
Zuid-Holland.
West-Nederland komt in het on
derzoek van de consumentenbond
redelijk „uit de bus". De aspecten
veiligheid, comfort, haltes, infor
matie, optreden personeel, rein
heid, in- en uitstappen en doorlo
pen en tenslotte het eindoordeel
liggen allemaal in het verlengde
van het landelijke gemiddelde.
Na de Overijsselse Autobus
Diensten is West-Nederland de
goedkoopste busonderneming in
Nederland.
Toch heeft de bond wel punten
van kritiek: „In een aantal geval
len geen opbergruimte voor om
vangrijke bagage, bijna nooit een
voorziening voor het op z'n plaats
blijven van die bagage, vaak
gladde bekleding, vaak geen gele-
genheid om fiets bij halte te stal
len, chauffeur wacht vaak niet
met wegrijden tot iedereen zit,
stopplaatsen worden bijna nooit
afgeroepen, geen afvalbakken in
de bus.
Directie-secretaris drs. R. R. H,
M. van der Zijl is niet onder de
indruk geraakt van deze kritiek:
„Op een aantal punten beeft de
bond zonder twijfel gelijk. Ook
wij zouden graag staLUngsmoge-
üjkheden voor fietsers creëren en
goede bagageruimten aanleggen,
maar de financiële middelen en
de praktische uitwerking geven
vaak grote problemen, waar de
bond niet over rept".
Van der Zijl benadrukt dat de
meeste kritiek weggenomen kan
worden als de subsidie van de
overheid zou worden uitgebreid.
De directie-secretaris laat daar
echter onmiddellijk op volgen dat
geen wonderen verwacht kunnen
worden. De overheid stopt jaar
lijks al 400 miljoen gulden in het
streekvervoer. Het gehele openba
re vervoer is ieder jaar weer een
miljardenlast voor de belasting
betaler.
Omdat West-Nederland er niet
veel voor voelt om de prijzen van
de kaartjes drastisch te verhogen
Van der Zijl voor een bus van West-Nederland.,
maatwerk"...
..confect.e en geen
moet binnen de begroting dus
worden gezocht naar een optima
le besteding van de financiële
middelen. Geen eenvoudige zaak,
omdat het meeste geld wordt op
geslokt door de salariskosten van
het personeel.
„Ons gehele beleid is primair af
gesteld op de Invalshoek van de
klant. Wij beseffen dat het streek
vervoer staat of valt met de be
trouwbaarheid. Dat betekent dat
moet worden gestreefd naar een
zo hoog mogelijke frequentie en
door Oscar van der Kroon
bovendien moet de bus zoveel
mogelijk op tijd bij de haltes
arriveren", stelt Van der Zijl.
De consumentenbond heeft over
dit onderwerp veel discussie op
gang gebracht. Het onderzoek
toonde aan dat er grote verschil
len bestaan tussen de aangegeven
tijden bij de haltes en de momen
ten waarop de bussen voorrijden.
Wanneer een bus te laat komt,
wordt dat over het algemeen niet
als hinderlijk ervaren, maar het
komt ook nogal eens voor dat een
chauffeur te vroeg wegrijdt en
dat is voor de reiziger hoogst
vervelend omdat de frequentie
van sommige buslijnen erg laag
is. Zo kan men de laatste bus
missen of uren moeten wachten...
Van der Zijl: „De tijden, die bij
de haltes staan aangegeven, zijn
benaderingstijden. Dat wil zeggen
dat de reiziger rekening moet
houden met een marge. Hij doet
er dan ook niet verstandig aan
om pas op de aangegeven tijd bij
de halte te gaan staan. Het is
beter om een marge van vijf mi
nuten in te bouwen. Dan kan het
nauwelijks fout gaan".
Toch noteert de consumenten
bond verschillen van meer dan
vijf minuten. Van der Zijl: „Dat
is binnen ons systeem nauwelijks
mogelijk. Iedere lijn kent een
aantal tijdhalten, waar de chauf
feur moet blijven wachten als zijn
rit sneller verloopt dan het sche
ma voorschrijft. Men kan natuur
lijk niet van de chauffeur ver
wachten dat hij bij iedere halte
zijn tabel nakijkt Maar hij con
troleert regelmatig".
Niet alleen West-Nederland, maar
alle streekvervoerbedrijven in
Nederland houden zich druk be
zig met het „op tijd rijden". In
diverse gemeenten heeft de bus
zich op sommige plaatsen kunnen
onttrekken aan de verkeerssitua
ties dankzij vrije bus- en tramba
nen. De Delftse Phoenixstraat is
daar een goed voorbeeld van.
Soms wordt voor het openbaar
vervoer zelfs een speciale weg of'
viaduct aangelegd, zoals boven de
Utrechtse baan in Den. Haag en
in de wijk Meemicht in Zoeter-
rneer.
Ook op andere manieren wordt
er trouwens naar gestreefd otn de
bus op tijd te laten rijden. Steeds
meer trams en bussen worden
uitgerust met een Vetag-installa-
tie, waardoor de bestuurder van
de bus of tram invloed kan uitoe
fenen op het functioneren van
stoplichten. Vooral wanneer ver
traging moet worden ingelopen,
bewijst dit systeem zijn nut. De
medewerking van de overheid is
bij deze maatregel wel noodzaak,
Van der Zijl omschrijft de hou
ding van het rijk en de diverse
gemeenten als voortreffelijk.
Hoewel het „op tijd rijden" vee!
aandacht krijgt, probeert de di
rectie van West-Nederland ook
andere zaken op peil te brengen
c.q. houden. De veiligheid is een
voortdurend onderwerp van on
derzoek, al garandeert Van der
Zijl dat de reizigers zich in Ne
derland nauwelijks zorgen behoe
ven te maken: „Er wordt nooit
gewacht tot iets kapot gaat. Wij
werken zeer preventief. Het is
kostbaar, maar wel van groot be
lang".
Over de negatieve punten in het
rapport van de consumentenbond
zegt Van der Zijl verder: „De
problemen zijn niet nieuw voor
ons. In het verleden hebben we
al zo ver als dat financieel
mogelijk was een aantal moei
lijkheden op willen lossen, maar
dat levert soms grote praktische
bezwaren op. Zo is in de hele
wereld nog geen goede methode
ontwikkeld om zware bagage in
bussen gemakkelijk bij de hand
te herbergen".
„De ruimten boven het hoofd zijn
alleen geschikt voor lichte hand
bagage. Vandaar dat in een aan
tal bussen ruimten werden gere
serveerd (de voorste banken wer
den dan weggehaald) voor zware
koffers erj tassen. Om verschui
vingen te voorkomen moest een
hek worden geplaatst waardoor
een groot aantal passagiers in
moeilijkheden kwamen. Het kost
immers veel kracht om een zware
koffer over zo'n hek te tillen".
„Daar komt nog bij dat veel men
sen hun bagage liever bij zich
houden uit angst voor diefstal.
Dat is natuurlijk ook best begrij
pelijk, omdat bij een volle bus het
overzicht ontbreekt. Vandaar dat
momenteel wordt gedacht om
bredere middenpaden als oplos
sing te kiezen. Of dat een goed
alternatief is, weet ik echter niet",
vertelt Van der Zijl.
Niet alleen over de bagageruim
ten wordt veel geklaagd, ook ko
men nog wel eens brieven binnen
over het ontbreken van afvalbak
ken. Van der Zijl: „We hebben
het in het verleden vaak genoeg
met afvalbakken geprobeerd,
maar in de praktijk is gebleken
dat het vuil toch op de grond
wordt gegooid en de afvalbakken
voor het stichten van brandjes
wordengebruikt. Ook deze zaak
heeft echter onze aandacht".
Over het gedrag van de chauf.
feurs: „Dat is natuurlijk een zeer
belangrijke zaak, al kunnen we
moeilijk naast iedere bestuurder
een politie-agenlje plaatsen. In de
regel houdt de chauffeur in ieder
geval rekening met de reiziger.
Dat wordt hern gedurende zijn
opleiding (waarin het accent ligt
op de rijvaardigheid) op het hart
gedrukt. Maar bij een volle bus
kart de bestuurder niet zien of
alle reizigers hun plaats al heb
ben gevonden, waardoor hij na
tuurlijk wel eens te vroeg kan
optrekken".
Afhankelijk van de financiële in
jecties, die van het ministerie van
verkeer en waterstaat afkomen,
streeft West-Nederland (een com
merciële onderneming, participe
rend met de staat) naar het ver
zorgen van optimaal streekver
voer. Daarvoor is ook een profiel
gemaakt. De directie-secretaris
daarover: „We proberen met ie
ders wensen rekening te houden,
maar we leveren natuurlijk wel
confectie en geen maatwerk".
„In ons streven naai' optimaal
streekvervoer neemt de bus een
belangrijke plaats in. Behalve dat
technisch alles perfect moet func
tioneren, stellen we hoge eisen
aan zitting, uitzicht, reinheid, ver
ing (rijcomfort), bagageruimten
en de in- en uitstapfaciliteiten.
Bovendien vinden we dat een mo
bilofoon aanwezig moet 2ijn. Alle
bussen van West-Nederland zijn
er mee uitgerust en we hebben er
enorm veel plezier van. Bij pech,
agressie in de bus, wegomleggin-
gen of enorme drukte kan onmid
dellijk overleg plaatsvinden. Ook
wanneer een bus is verlaat en een
reiziger een aansluiting dreigt te
missen, wordt van de mobilofoon
gebruik gemaakt, zodat een ande
re bus even wacht".
„Willen we optimaal streekver
voer, dan zullen ook de chauf
feurs en de overheid volledig mee
moeten werken. Voor een goede
opleiding is uiteraard erg veel
geld nodig (wie betaalt de salaris
sen als de chauffeurs in de
schoolbanken zitten?). Voor het
creëren van vrije busbanen en
het installeren van hel Vetag-sys-
teem is bovendien toestemming
en geld nodig".
„Dat geldt ook voor het geven
van informatie waar we tot nu
toe nog niet al teveel aan hebben
kunnen doen. We proberen de
dienstregelingen natuurlijk zo
goed mogelijk te verspreiden,
maar alle informatie zou ook in
gemeentegidsen, plukfolders en
allerlei informatieve bladen gepu
bliceerd moeten worden. Boven
dien streven we naar een telefoni
sche informatiedienst zoals in
Den Haag".
Het „explosieve" streekvervoer is
dus volop in beweging. Komende
weken rijdt er in Zuid-Holland
een experimentele bus (de
B-7900), waarin tal van nieuwig-
heidjes worden uitgeprobeerd,
zoals luchtvering, een nieuw ven
tilatiesysteem, grotere nummer-
kasten (ook aan de zij- en achter
kant) en lagere in- en uitstapfaci
liteiten. Mocht deze standaardbus
voldoen aan de eisen, dan zullen
veel ondernemingen in Nederland
bestellingen plaatsen. Het streek
vervoer is in beweging...