Schiedams enige officiële
hofje is in het westen:
't Hofje van Beiois
ifp
m
t
WOENSDAG 1 NOVEMBER 1-978
OUDE MENSEN
m
-
ÉSÉ&4V t --
ïiwmSfP:* i g
mm
vssm
door
Kor Kegel
De Lindenhof Is evenmin
ooit een echt hofje geweest.
De naam voor dit voormaei-
Ügs weeshuis. d£t nu aan
het verpauperen is, komt
van enkele tientallen jaren
geleden toen dergelijke in
stellingen plotseling een
naam moesten hebben.
De sloppen wan oud Schiedam
Schiedam Juist. Een paar
bewoners van pandjes achter
de Singelkerk willen dus een
naam voor hun slopje. Maar
dat kan zomaar niet.
In goede moed hebben zij de
gemeente drie suggesties gele
verd: Laurens Costerhof, Van
der Burchhofje en Kepplerhof-
je. Omdat het gaat om een
slopje in het Singelkwartier
waar het gros van de straten
is vernoemd naar uitvinders,
moét de straatnamencommis-
sie de bijbehorende vinding
rijkheid opbrengen om een aar-'
dige naam te verzinnen, vinden
de bewoners.
Hofje? Volgens het oorspron
kelijke gebruik van dat begrip
verdient het een zekere
schroom om het onderhavige
slopje „hofje" te noemen. El-
Meer geschikt zou iets zijn in
de trant van Laurens Coster-
buurt, Van der Burchplaats of
Kepplerslop.
Voor een goede verstandhou
ding is het raadzaam even op
te merken, dat hier met slop
geen achteraf buurt wordt be
doeld waar morsige mensen in
smoezelige vodden elkaar de
huid volschelden, want zulke
taferelen kent Schiedam niet
meer. Nee, het gebruik van
"slop" is hier gheei objectief,
zoals Van Dale dat geeft: slop,
o. (-pen), 1. nauwe doorgang
tussen huizen; 2. straatje dat
geen uitgang heeft; 3. ope
ning in het ijs gehakt voor de
scheepvaart.
Overigens zal duidelijk zijn,
dat punt drie in dit geval van
geen betekenis is.
Wat zeggen Ben van der Knaap
en Bart Overzier, bewoners
van het plaatsje achter de Sin
gelkerk, aan de Laurens Cos-
terstraat, in hun brief aan de
gemeenteie?
„Het leek ons een aardige geste
om ons hofje na meer dan een
eeuw te bedenken met een
naam, ook om de herkenbaar
heid en identiteit van dit oude
en authentiek wellicht in de
nabije toekomst enig overge
bleven hofje in Schiedam te
bevorderen",
't Klopt niet helpmaat. Schie
dams enige hofje ligt in het
westen van de stad. Dal is het
hofje van Belois, gelegen in de
driehoek tussen Aleidastraat,
Jan van Avenesstraat en Graaf
Florisstraat. Volgens de officie-
Ie betekenis kan alleen het
Hofje van Belois nog worden
omschreven als een „stichting
voor min-vcrmogende oude
mensen, gewoonlijk bestaande
uit rondom een binnenplaats
gelegen kleine huisjes".
ï&Z&l
ge?
Schiedarri-West heeft met het Hofje van Belois nog het enige officiële hofje van de stad.
Wie zou het kennen? Een klein binnenplaatsje, bereikbaar via een In het Hofje van Belois kunnen beiaarden nog vrij wonen,
poortje in de bocht van de Hoofdstraat. Het gras moet gemaaid
(hoewel...) en in de zomer zit men er vaak buiten. De gashouder
is het uitzicht.
Ongetwijfeld geven de bewo
ners van het plaatsje achter de
Singelkerk liever een andere
omschrijving aan hun woonge
bied. En de omschrijving, die
or op hot gemeentearchief aan
gegeven wordt, eiis....slopje.
Aart C. de Voogd van der
Straaien is archivist aan de
Korte Haven en wordt wel „de
man, die het meeste van Schie
dam weet" genoemd.
„Een hotje", vertelt hij, „werd
vroeger gesticht door de ene
of andere particulier en daar
voor werden bejaarde mannen
öf vrouwen aangewezen, die in
sommige gevallen ook een toe
lage kregen. Een heel sociaal
gebeuren, waardoor die oude
mensjes vrij konden wonen en
hooguit, lang niet altijd, een
kleine bijdrage moesten beta
len voor stookkosten of zo. Het
waren in feite godshuizen. Het
hofje van het Proveniershuis
was ook een voorbeeld, maar
dal heeft nu een heel andere
functie en heeft dus die oude'
betekenis van hofje verloren".
Toch kent Schiedam wel plek
ken, die ook met de naam hof
of hofje zijn toebedacht. Zoals
daar zijn: het Oude Kerkhof,
het Sint Janshof en het Wii-
lemshofje in deie binnenstad,
het Seringenhof in Tuindorp en
het Sint Liduinahof in het west
en. En, sinds een paar jaar,
huishoudschool De Hargahoef
in Groenoord, en sinds deze
zomer het Hof van Spaland,
Ketheis winkelcentrum. Bij die
laatste twee staat het Hof in
de naam alleen maar leuk,
verder niet, want het is er met
de haren bijgegrepen.
In de andere gevallen is het
gebruik van hofje wei begrijpe
lijk (rond het Sint Liduinahof
wonen 2elfs bejaarden, maar
de opzet is anders dan vroeger).
Aart de Voogd: „Ze zijn in feite
het gevolg van huisjesmelkerij.
De meeste zijn gebouwd in de
negentiende eeuw. Het waren
dan aannemers of speculanten,
die kleine huisjes bouwden,
huurhuisjes, waar men dicht
op elkaar zat. De enige over
eenkomst met die officiële hof
jes was, dat er geen doorgaand
verkeer was. Sommige liepen
dood, andere waren te smal,
het wares In min of meer bin
nenhofjes zonder verkeer".
Gezien de betekenis, die „hof
je" er in de praktijk heeft
bij gekregen, zal de straatna-
mencoinmlssie best oren kun
nen hebben naar het voorstel
van Van der Knaap en Overzier
en toch met een naam aan te
komen zoals Laurens Coster
hof, of welk hof dan ook. En
dan is er natuurlijk niets aan
de hand. Maar de opmerking
„wellicht in de nabije toekomst
onig overgebleven hofje in
Schiedam" ging wat te ver.
'im
iWvt
'Z';.r'J
Nog een „hofje" aan de Kortlandstraat in Schiedam-
West. Het is minder besloten van karakter dan de andere
sloppen, maar heeft een eigen karakter. De slopershamer
nadert echter....
:.T '-rjSW
De bewoners van dit binnenterrein vinden hun stekkie
een naam waard: het tigt achter de Singelkerk in Oost.
K -
:*V-V
Hofje of niet, de huisjes aan de Kortlandstraat 15-klein (zoals het adres Is) werden bedreigd door sloop. Dat hangt af
van de plannen met Mariastraat en omgeving. Het is er op dat plaatsje trouwens best gezellig.
In de Gorzen zijn nog wel wat plokjes, die als hofje aangeduid kunnen worden volgens de
latere betekenis van het woord. Toch heet de Sommelsedijk sestraat nog geen hofje.