WILLEM
WAKKER
I fiat u i eliiilk
hel n /ai i Ie
meuisfttefd
Willem, word wakkert" wil emanelpatie wans
SC 4» VD/Ww
Man Vrouw Maatschappij bestaat
tien jaar. Dat is tien jaar actie om
de traditionele mannen- en vrou
wenrollen in deze maatschappij te
doorbreken. Van begin af aan is
de doelstelling van de actiegroep
geweest: „Ieder mens, man of
vrouw, moet zijn rol in de maat
schappij en/of gezin in vrijheid
kunnen kiezen. Belemmeringen
daartoe moeten geslecht worden.
„MVM vindt het belangrijk zich
niet te binden aan een politieke
partij of richting. Zo denkt zij
beter te kunnen functioneren als
voorhoede-groepering.
Helemaal aan het begin van de
geschiedenis, in 1968, heette MVM
nog geen MVM, maar „Vrouwen
2000". Later werd het toch Man
Vrouw Maatschappij. Dat de M
van man voorop stond had overi
gens niet meer te betekenen dan
dat het lekkerder klonk en niet
omdat de positie van mannen be
langrijker was dan die van vrou
wen. In tegendeel zelfs: bijna iede
reen was het er over eens dat het
met de vrouw slechter gesteld was
dan met de man.
MVM heeft vooral discussie en
activiteiten willen aanzwengelen,
op gang brengen. De overbekende
VOS-curs us sen bijvoorbeeld zijn
het uitvloeisel van MVM-aktïvitei-
ten en eer. nota van Joke Smit ,J3e
moeder van Marie kan méér!".
MVM geeft toe dat de Haagse club
zelf meest uit bevoorrechte men
sen bestaat, mensen die gestu
deerd hebben of anderszins de
kans hebben gehad na te denken
over de rol van man en vrouw in
de samenleving. Maar ten eigen
bate heeft de groep nooit gewerkt,
zegt ze. MVM heeft er altijd voor
gevochten dat zoveel mogelijk
mensen zich zouden kunnen ont
plooien, met name die mensen die
zich in de slechtste situaties bevin
den.
Hoewel MVM gelooft dat er toch
al aardig wat is bereikt op emanci
patiegebied, ziet zij nog geen reden
zichzelf op te heffen. Nog steeds
vindt MVM dat de man vrouw
mens" te zelden wordt aangetrof
fen, dat wil zeggen: die mens die
de goede eigenschappen van zijn
eigen sexerol weet te behouden en
te combineren met het goede van
de andere sexe. Een eerlijker ar
beidsverdeling staat tegenwoordig
hoog op het prioriteitenlijstje van
de actiegroep.
Toen de term pas in zwang
kwam, waren er heel wat die
het dachten: emancipatie, dat is
e-mAn-cïpatie, gelijk worden
aan de man dus. Niet helemaal
onbegrijpelijk, omdat het aan
vankelijk een echte vrouwen
zaak leek te zijn; de vrouwen
moesten dezelfde rechten krij
gen als de man. En de man?
Die had ze al, dus met hem
hoefde er niets te gebeuren. Zo
werd er vaak gedacht.
Maar „emancipatie" betekent in
feite: vrijwording uit een onder
geschikte positie, ontplooiing,
onafhankelijk worden. En wat
dat betreft waren het niet alleen
de vrouwen due daarvoor in
aanmerking kwamen, alleen
hadden zij misschien beter in
de gaten wat er aan de hand
was. Later pas, veel later, toen
de feministische beweging al
haast gemeengoed was gewor
den, kwam bij vee! mannen de
twijfel: zijn wij eigenlijk wel zo
vrij. zo geëmancipeerd, als we
meestal denken?
En net als indertijd bij de vrou
wenbeweging ontstonden er ook
bij de mannen hier en daar
praat groepjes, waarin men eens
probeerde wat persoonlijker te
praten dan gewoonlijk. Die
praatgroepjes waren al gauw
een dankbaar objekt van de
spotlust. Groepjes van huilerige
manspersonen, die er hun se-
xuele problemen bespraken.
Iets in die geest. Maar:
„Uiteraard komt binnen een
mannenpraatgroep sex aan de
orde. Uiteraard je partnership.
Maar je mag ons niet vastpin
nen op sex- Het gaat er veel
meer om dat mannen op een
bepaalde manier geconditio
neerd zijn en vanuit die houding
op allerlei gebied onecht reage
ren. Opschepperigheid, zou je
kunnen zeggen. En natuurlijk
ook op sex-gebied, maar dat is
met het enige".
Mart Goedknegt is lid van de
werkgroep Willem Word Wak
ker, een club binnen de actie
groep Man Vrouw Maatschap
pij (MVM). Ook Eveline Vaane
heeft in die werkgroep zitting.
Eveline, jazeker, een vrouw.
Want al houdt Willem Word
Wakker zich bezig met manne-
nemancipatie, emancipatie is nu
eenmaal niet een zaak die
slechts de helft van de mensheid
aangaat, vinden zij. Vandaar
Eveline.
MVM bestaat al tien jaar en
heeft zo langzamerhand een ge
vestigde naam gekregen. De ac
tiegroep is de kraamkamer ge
weest van publicisten als Hedy
d'Ancona en Joke Smit en trad
naar buiten met ondermeer de
actie .Marie, word wijzer!"
MVM heeft van meet af aan een
voortrekkersfunctie vervult op
emancipatiegebied. Ook Paula
Wassen, de huidige voorzitster
van de door de regering inge
stelde emancipatie-commissie,
is uit MVM-gelederen gerekru
teerd.
Wie het beginprogramma van
de actiegroep nog eens bekijkt,
komt onderwerpen tegen als:
kinderopvang, inkomstenbelas
ting werkende gehuwde vrou
wen, onderwijsdeelname van
meisjes, scholing volwassen
vrouwen, anti-conceptie en
abortus.
Natuurlijk, het had te maken
met de doorbreking van de tra
ditionele rolverdeling tussen
man en vrouw (hij in de auto,
zij achter het fornuis), een zaak
van beide geslachten uiteraard,
toch lag de nadruk de afgelopen
jaren uitsluitend op de vrijwor
ding van de vrouw. Vrouwene
mancipatie in de mode, de man
moest maar zolang wat voor
zichzelf gaan doen.
door Jan H. Bakker
Eveline: „Er hebben in _MVM
altijd mannen gezeten, niet zo
veel, maar ze waren er. Waarom
die er zaten is nooit zo duidelijk
geweest Er is daarom kortgele
den door MVM een enquête
ingesteld, waarin de ongeveer
200 mannelijke leden van MVM
gevraagd werd naar het waar
om van hun lidmaatschap. De
uitkomst van die enquête was
toen dat een gedeelte in MVM
is gaan zitten met de paternalis
tische instelling van wij-zulien-
j ullie-vrouwen-wel-een-hand je-
helpen, maar het bleek ook dat
een aantal mannen duidelijk
meer had verwacht van de eer
ste Min MVM'.
„We zijn toen gaan denken hoe
we gezamenlijk meer gestalte
konden geven aan de M, zowel
binnen als buiten MVM. Eman
cipatie van vrouwen alleen kan
niet leiden tot een maatschappi j
waarin ieder tot zijn recht kan
komen- Voor een werkelijk vrije
maatschappij is het noodzake
lijk dat ook die andere helft van
de mensen emancipeert. Aan
vankelijk wilden we daarom
inhaken op de actie „Marie,
word wijzer!" Ook Willem
moest dus wijzer worden. Maar
hoe, terwijl MVM Willem aan
trof in horizontale positie, op
één oor. Willem moest eerst
maar eens wakker worden!,
vond MVM. Daarna kon hij dan
wijzer worden.
voelt het regelmatig: die vent
is een 2acht gekookt eitje. Ik
krijg er een nare smaak van in
m'nmond".
Hoewel er geen afdeling van
MVM in het Waterweggebied is,
heeft Vlaardingen wel een man
nenpraatgroep. Destijds ont
staan op initiatief van Mart
Goedknegt Nog steeds is die
groep er, zij het dat de bezetting
daarvan in de loop der tijd
wisselde. Ook ten opzichte van
zo'n mannenpraatgroep be
staan er veel weerstanden en
vooroordelen.
„Het komt altijd in de publiciteit
als een groepje waar mannen
eens lekker leren huilen".
Volgens Mart een karikaturale
voorstelling van zaken. Waar
het omgaat is een "geëmanci
peerde maatschappij, is dat
mensen „dat stukje meer" van
hun leven voldoende kunnen
realiseren. Mensen zijn meer
dan him maatschappelijke rol
alleen. Voor vrouwen geldt dat
zij evengoed als de man recht
hebben op maatschappelijke en
culturele ontplooiing. En man
nen zouden eens wat meer hun
gevoelens moeten laten spre
ken, wat meer afstand moeten
nemen van de onpersoonlijke,
emotie-vijandige sfeer die er
dikwijls op kantoren en bedrij
ven hangt.
„Je hoort maar zelden mannen
op een eerlijke manier praten
over problemen waarmee ze zit
ten. Het gaat altijd over MIJN
AUTO! MIJN KIND dat het zo
geweldig goed doet op school.
Als er iets is met dat kind, als
het niet zo goed gaat op school
bijvoorbeeld zullen ze er liever
over zwijgen. Je hoort nooit
eens: nou. toch wel moeilijk,
opvoeden, hoor".
„En dat zijn dingen die je in
een mannenpraatgroep een bee
tje kunt leren. Ik merk nu al
aan reakties van mannen die in
de groep hebben gezeten, dat
ze dat zinvol vonden. „Ik heb
over dingen leren praten, waar
ik daarvoor niet over praten
kon". In een praatgroep worden
geen problemen opgelost, maar
je leert ze onder woorden te
brengen. En dat is waar een
praatgroep óók voor dient
Voor wie meer wxJ weten een
paar boektitels:
De Mannenmolen, Mare Fei-
gen Fasteau, Utrecht 1979
De komende en de gaande
man, Gerard van Beusekom-
Fretz, Deventer 1976
De goed opgevoede pik, Jack
Litewka, Amsterdam 197$
Q Eveline Vaane.-
De dingen vlakbij
De emancipatie van de man is
onlosmakelijk verbonden aan
die van de vrouw. Zeker in die
samenlevingsvormen waar man
èn vrouw een economische een
heid vormen, het gezin. Onmo
gelijk dat de één emancipeert
en de ander op de oude voet
voort blijft gaan, zonder dat dat
spanningen geeft. Maar wat is
nu precies mannenemancipa-
tie?
Mart formuleert het zo: „Het
heeft iets te maken met het niet
langer verdringen van allerlei
emoties. Het je niet langer gro
ter voordoen dan je in feite bent.
Kijk eens naar wat mannen
doen op een verjaardagsfeestje
bijvoorbeeld. Dan klitten ze al
lemaal bij elkaar. En maar pra
ten over grote, belangrijke on
derwerpen. Mannen behoren
zich zogenaamd bezig te houden
met grote structuren, de dingen
vlakbij zijn geen onderwerp van
gesprek".
Eveline: „Dat groter voordoen
dan je in feite bent heeft ook
te maken met camèredwang.
Dat idee heb ik zeker".
Mart: „Het is heel moeilijk te
zeggen wat emancipatie voor de
man nu precies betekent, maar
het speelt óveral. Een belangrijk
punt voor mannen om te eman
ciperen is dat zij hun hele leven
lang een gezin te onderhouden
hebben. Daardoor hebben zij
ook gewoon weinig tijd zich met
het binnengebeuren, de kinde
ren bijvoorbeeld, bezig te hou
den. Daardoor ook dat het on
der mannen heel gebruikelijk is
dat ze elkaar vragen: wht ben
je, wêt doe je, in plaats van wie
ben je?"
„Door mijn werk moet ik vaak
op vergaderingen aanwezig zijn.
Daar merk ik dat heel veel
mannen maar praten en praten,
terwijl er eigenlijk niets te zeg
gen valt. Ook een vorm van je
belangrijkheid naar voren
schuiven. Je ziet het vaak bij
mannen. Ze kunnen zich niet
eventjes op de achtergrond hou
den", aldus Eveline.
Eitje
Vooroordelen zijn onvermijde
lijk. Werden vroeger veel vrou
wen die sympathiseerden met
het feminisme afgeschilderd als
typen die de broek aan hadden,
haar op hun tanden enzovoorts,
mannen die hun traditionele rol
ter discussie stellen worden al
evenzeer met een schuin oogje
bekeken.
Mart: .Niemand zal het ronduit
in je gezicht zeggen, maar je
Mart Goedknegt
