Recreatie tussen de koeien of: legt
de hoer het loodje?
d
'Mensen dachten echt, dat ze
eruit getrapt zouden worden'
<ss^
Met twee wetten in de hand9 kom je niet uit Midden-Delfland:
Steden
groeien
naar
elkaar
toe
Over rijksweg 19 is nog
helemaal niet gepraatI
VRIJDAG 16 FEBRUARI 1979
SC/VDAVW5
Hetsluipyerkeer in de polder is een actueel probleem
bij provincie en gemeenten, en druk overleg is
gzande tussen Schiedam, Vlaardingen, Delft en
Schipluiden en gedeputeerde staten. Een bereikbaar
heidsplan is in de maak om motorgeronk te beper
ken. Maar, dat rustverstorende element is eigenlijk
nog een kleine zorg vergeleken met wat er verder
in Midden-Delfland allemaal speelt.
Op het land, waar het leven zo goed is, heerst een
en al onzekerheid. De afgelopen jaren keerden
tientallen agrariërs hun boerderij de rug toe, be
droefd en in de veronderstelling dat zij anders op
een later tijdstip toch wel tot vertrek gedwongen
zouden worden en nog steeds doet de boer die
overbleef maar al te vertwijfeld zijn werk.
Voor tweehonderd agrarische bedrijfjes is de toe
komst somber, en door onachtzaam over onteigening
te praten doet de stichting beheer landbouwgronden
(SBL) daar nog een schepje bovenop. Het probleem
is niet een herverkaveling zoals die elders in Zuid-Hol
land, op de „eilanden", tot moeilijke discussies leidt;
het probleem is een reconstructie waardoor goed
boerenland verloren gaat. Hoeveel, dat is de vraag.
Moet de Foppenpolder onder water worden gezet
omdat recreanten anders de Vlietlanden gaan stukva
ren (want immers, door ruimtegebrek op het water
raken zij venzeild Ln dit natuurgebied bij uitstek)?
Alleen dat al is zo'n vraagstuk waardoor een paar
honderd hectaren puike landbouwgrond de mist in
kan gaan.
En natuurlijk is er meer. Over de Lickebaert had
Rijnmond het notabene woensdag nog, en met name
de PvdA dubt over de verhouding woningen/bomen
in de Broekpolder. Jo Borgman, gedeputeerde van
de provincie, sprak pas nog fantaserend over een
compleet bos tussen Delft en Schiedam en het
zal duidelijk zijn dat al die plannen voor Midden-
Delftland stuk voor stuk te maken hebben met
recreatie: ontspanning voor de stedeling, die de
drukte van alledag volgaarne eens mag ruilen voor
een ouderwetse polderweï, die nog vlakbij huis ligt
ook.
Recreatie is wel de grootste bedreiging voor de boer,
die in Midden-Delfland de stadse fratsen al gewoon
is. Steden rukken naar hem op. Schiedam gaat
Woudhoek volbouwen en Delft is bezig met Tanthof,
Vlaardingen is nog niet uit die Broekpolder en met
Rozemarijn breidt Schipluiden zich uit Maasland
slaat palen in de Commandeurspolder en voorbij
Delft ligt het Hoorns Kwadrant. In het oosten wil
Rotterdam meer industrie: daarvoor ligt de Oostabt-
spolder er als een woestijn van havensiib bij, nog
niet eens zo ver van Kethel en Oversehie. Eigenlijk
is alleen Maassluis voor Midden-Delfland geen directe
bedreiging, want die gemeente bouwt alleen richting
Hoek van Holland (die aardige vennetjes in de
Steendijkpolder zijn er warempel nog).
Het zal duidelijk zijn dat al die woningbouw bewoners
met zich meebrengt, en dezen zijn de recreanten in
spe. Extra drukte in de stad geeft dat straks, en
ook dus in de polder. De boer snapt het wel: een
stuk speelterrein höórt naast die huizen en een
golfbaan vraagt nu eenmaal meer ruimte dan een
parkeergarage onder de grond. Recreatiegebied is
dus nodig. Maar hoeveel? Daarover, en over meer
knelpunten rond de herindeling van de polder, gaat
bijgaand interview.
Delftenaar, lid van de reconstructiecommissie Mid
den-Delfland en daarin vertegenwoordiger van de
Mid den-Delfland Vereniging die in maart 1977 werd
opgericht en inmiddels vierhonderd leden telt. Gerard
Peet: „Die reconstructiewet, daar deugt niets van!"
SCHIEDAM
Een globaal overzichtje van Midden-Delfland: de witte pfak wordt van alle kanten
bedreigd.
Midden-Delfland is een bijzonder landschap. Niet
is dit gebied alleen wat in ambtelijke schrijftaal
heet: een groene bufferzone, een streek dus die zo veel
mogelijk gespaard moet blijven van stedelijke ver
ontreiniging maar ook is dit gebied in zeker
opzicht uniek, omdat er twee verschillende wetten
voor gelden. En ja hoor! Zoals wel meer gebeurt:
Se ene wet werkt de volgende in de hand, zo ook
ia Midden-Delfland. Maar gaat dat zo wel goed?
Daar geldt de wet op de ruimte
lijke ordening, kortweg de wet
RO. Sinds twee jaar is er ook
<te reconstructiewet voor Mid
den-Delfland. Welnu: die twee
wetten botsen, en de boeren zijn
er de dupe van.
Gerard Peet: „Het is echt zot,
hoor! Alleen door die situatie
is de onzekerheid ander de agra-
rirs al voor een flink deel te
begrijpen. De verschillende ge
meenten in en rond Midden-
Delfland maken zo elk hun ei
gen bestemmingsplannen, lo
gisch natuurlijk, en voor een
deelhebben die plannen betrek-
king op allemaal stukjes Mid-
den-Delfland. Op grond van die
bestemmingsplannen is het mo
gelijk, dat een aantal boeren
kan uitbreiden, en in veel geval
len is zo'n uitbreiding best no
dig. Maar wat zie je dan? Enkele
bestemmingsplannen vallen
binnen het gele gebied, dat is
dat gebied in Midden-Delfland
dat voor onteigening is aange
wezen, en het is natuurlijk nogal
klaar dat bedrijfsvergroting en
onteigening twee heel verschil-
1 lende dingen zijn. Dus, ziedaar:
bestemmingsplannen worden
ftmaakt op grond van en aan
de hand van de wet op de
ruimtelijke ordening, en de on
teigening is een kwestie die te
ttaken heeft met de reconstruc
tiewet".
Dat kan dus niet. „Daaruit
blijkt", zegt Gerard Peet, „uït
on enkele passage, dat er iets
°let klopt. Dat is die econ-
^ctlewet, daar deugt niets
ran!"
Bet euvel
Dat euvel is wel zeer recent de
^trokken commissie opgeval-
wt In de reconstructiecommis-
Midden-Delfland zijn alle
bdanghebbenden verenigd. Om
enkelen te noemen: de agra-
veehouders en glastuin-
«ets, de natuurbeschermers en
fecreanten, de gemeenten, de
provincie, het openbaar li
raaam Rijnmond, hoogheem-
radschap Delfland en de Mid-
ten-Delfland Vereniging, welke
«atste op zich weer een bunde
ls is van belanghebbenden,
«oor deze vereniging zit Peet
®ce reconstructiecommissie.
kyiKUde wel lang. Veel tijd
JrWe het, sinds de Tweede
in "76 over Midden-Delf-
[j sprak, om de reconstruc-
"«ammissle in te stellen;
r®* inmiddels Is dan toch
j*0® zes malen vergaderd.
niet waarover! Waar-
^w.Peet?
Üfr er zijn in ieder geval veel
tolen, heel veel, om notities
organisatie en planning en
instructies over hoe subcom-
r*®*® eruit moeten zien hoe-
^1 niet te springen. Er zijn
Alleen de Kroon kan
nog zeggenwelke
wet nu voorrang
krijgt
er veel, en in verschillende ver
sies. Nou, en dat is de oogst van
nog geen half jaar. Er zijn geen
idee-ontwikkelende rapporten
gemaakt, inventiviteit was er
niet bij, alleen vanuit de agra
riërs komen concrete deelpro
blemen die echt om een snelle
oplossing vragen. Maar al met
al was eigenlijk de Foppenpol
der de enige zaak, die behoorlijk
onder de aandacht kwam, en
overigens nóg lang niet uitge
breid genoeg".
Dat in ogenschouw genomen
mag het dus een wonder heten,
dat het euvel van die twee bot
sende wetten al opgevallen is.
Twee wetten voor één gebied
daar komt een boel ambtena
rij voor kijken.
Eén voorbeeld is er duidelijk,
en twee PvdA'er s in provinciale
staten hebben daar wel oog
voor. Hans van der Vlist uit
Schiedam en Frits Andrioli uit
Voorburg voelden al een span
ning tussen streekplan Rijn
mond en streekplan Zuid-Hol-
lana-West wat betreft rijksweg
19, w.aarvan de aanleg volgens
het en<? plan niet zo nodig hoeft
en volgens het andere toch vrij
drvnger>d wenselijk is. Zo gaat
het, als er twee streekplannen
worden gemaakt die allebei
voor een deel op één gebiedje
betrekking hebben.
Zulke overlapping is er ook in
de rest van Midden-Delfland,
aan weerszijden van het dijkli-
chaam dat er voor rijksweg 19
al zo'n beetje ligt Gerard Peet:
„De boeren weten het dus niet
In theorie kunnen zij volgens
de wet RO wel uitbreiden, om
dat een bestemmingsplan zoiets
toestaat maar aan de hand van
de reconstructiewet gaat de
SBL tegelijkertijd overal pa
niek zaaien in de trant van: het
wordt hier toch allemaal recrea
tief, boeren, dus geef het maar
op. Ja, de SBL is heel slordig
te werk gegaan, mensen dach
ten echt dat ze eruitgetrapt zou
den worden. De SBL is wel in
opdracht van het ministerie be
zig met de grondverwerving,
maar als er grond als het ware
gepakt gaat worden, vind ik dat
dat wel even in overleg met de
reconstructiecommissie moet".
Zoals Van der Vlist en Andrioli
was opgevallen dat gedeputeer
de staten zich liever op de vlakte
houden wat rijksweg 19 aan
gaat, zo valt Gerard Peet op dat
hetzelfde college van GS zich
in de persoon van gedeputeerde
Borgman tactisch opstelt wat
Gerard
Peet aan de
Vlaardingse
vaart
aenm
aen-Delf-
argumen-
ten van de
boeren zijn
wegen
gen de be
langen van
water
sporters.
omdat
argumen
ten zo hee
anders
aard zijn
Borgman heeft nog
met door, dat de
inspraak vergeten
wordt
Midden-Delfland betreft.
„Borgman zit aan het eind van
beide lijnen", zegt Peet „Hij is
voorzitter van de reconstructie
commissie die met de recon
structiewet in de hand werkt,
en als gedeputeerde moet hij
ervoor zorgen dat het streek
plan voor Zuid-Holland-West
helemaal wordt ingevuld, en dat
Is dan het aspect van de wet
RO dat op een zelfde gebied
betrekking heeft".
Woudhoek-Noord
Oh, voorbeelden te over van
hoe het mis kan gaan; Het
Schiedamse bestemmingsplan
voor Woudhoek-Noord (1900
woningen) is er zo een.
Zwaarwegende bezwaren wa
ren ertegen, omdat het bestem
mingsplan reikte tot over de
grens van Midden-Delfland
heen (en officieel kan dat, want
elke omliggende gemeente bezit
wel een lap grond in dit polder
gebied). Volgens de bezwaren
maakte Schiedam al een plan
voor een aantal hectare, dat in
feite aan de reconstructiecom
missie was toegewezen.
Gerard Peet: „Maar de provin
cie moest het Schiedamse plan
wel goedkeuren, leuk of niet.
Het bestemmingsplan moest na
melijk getoetst worden aan het
streekplan Zuid-Holland-West,
nou, en dat gaf geen problemen.
De provincie moest dus goed
keuring geven. In die formele
procedure komt de reconstruc
tiecommissie niet voor. Een uit
spraak van die commissie had
anders kunnen uitpakken, om
dat de wet waarmee zij werkt
tenslotte op een deeltje van
Woudhoek betrekking had. Dat
maakt het zo leuk om te zien
hoe die twee wetten zich tot
elkaar verhouden. Alleen de
Kroon kan nog zeggen welke nu
voorrang knjgt,
Er was toch inspraak?
Met de reconstructie zoals nu
is men op de verkeerde weg,
volgens Gerard Peet, te meer
omdat het in de bedoeling ligt
een structuurschets te maken
voor het poldergebied, die wel
belangrijk is maar die, gezien
de verwikkelingen nu, alleen
maar meer verwikkelingen
geeft straks.
„Over rijksweg 19 is in de recon
structiecommissie nog helemaal
niet gepraat! Nou zeg, bij het
maken van een structuurschets
lijkt het mij toch wel belangrijk
om te weten of dat ding er komt,
en of je het zelf wilt of met".
Gerard Peet vertelt vol vaart,
en als je rekening houdt met
hoe pittig de materie feitelijk
door Kor Kegel
foto Jacques Zorgman
is, zou het best kunnen verbazen
dat hij er olijk over blijft doen.
Peet is een categorische lacher,
hij ziet er dromerig en uitgesla
pen tegelijk uit.
Pittig, inderdaad, is de materie.
„Zo procedureel, dat niet eens
te peilen is hoe de meningen
zo ongeveer liggen binnen de
reconstructiecommissie"
Die uitspraak maakt twee vra
gen nodig: waar gaat het pre
cies om, en, er waren toch al
meningen bekend?
Precies gaat het om ongeveer
2500 hectare grond tn het
polderlandschap tussen de
Nieuwe Waterweg en Delft.
Daar heerst de onzekerheid: on
geveer 200 agrarische bedrijven
staan in een mogelijk te onteige
nen gebied, het „gele" gebied,
waar al memge boer vertrok.
Is 200 niet veel? Daarmee ko
men we bij de tweede vraag
en inderdaad, die meningen wa
ren al bekend. Sinds 1976,
Er was eens een inspraakproce
dure, opgezet door een club met
ervaring, werkgroep 2000, in
samenwerking met de provin
ciale raad voor de ruimtelijke
ordening (PRRO). De inspraak
kwam pas goed op gang in
Schiedams Stedelijk Museum,
en een paar honderd mensen
deden er aan mee: boeren, re
creanten, milieugroepen en po
litici. En gewoon geïnteresseer
den.
Gerard Peet, die de inspraak in
die tijd coördineerde, herinnert
zich: „De hoofdlijn van de in
spraak was dat er voor recreatie
niet meer dan 600 hectare nodig
zou zijn. Dat betekent dat er
in dat geval maar 40 bedrijven
op het spel staan, als met de
inspraak rekening wordt gehou
den, En van die 40 bedrijven
kan je dan nog zonder meer
stellen, dat het via natuurlijk
verloop zich allemaal oplost".
Voor de agrariërs zou het wen-
senlijker zijn, benadrukt Ge
rard Peet. „Borgman heeft niet
zo in de gaten, dat er door zijn
ambtenaren geen rekening met
de inspraak wordt gehouden.
Extra kans
„Al dat gepraat over een struc
tuurschets toont aan, dat nog
niemand weet wat het is. Daarin
komt waarschijnlijk te staan
hoeveel hectare er in Midden-
Delfland is voor agrarische be
drijfsvoering, hoeveel hectare
voor recreatie, hoeveel hectare
voor natuur en hoeveel hectare
voor een vermenging van re
creatie en agrarische bedrijfs
voering. In dat laatste geval kan
je als landbouwer blijven, zij het
met enkele beperkingen. De in
tegratie van recreatie -is het
belangrijkste in het geheel. Dat
hoort in het structuurplan,
daaraan heeft de landbouwer
houvast. Maar de bevolking
moet erachter kunnen staan, en
daarom was er die inspraakpro
cedure. Overigens pleit ik er
voor om als er meer op papier
uitgewerkt is, alsnog een korte
inspraak te geven, een extra
kans voor de belanghebbenden.
Dat zou in één maand kunnen,
en dat moet mogelijk zijn als
je ziet hoeveel tijd de recon
structiecommissie momenteel
uittrekt".
Het zal dit jaar niet meer zijn,
dat de officiële eerste spa de
grond in gestoken wordt. En er
zijn nog volop belangen af te
wegen. Recreatie krijgt daarbij
relatief veel aandacht: de golf
course in de Vlaardingse Broek
polder, fietspaden en een zwem
bad in de Delftse Kerkpolder,
een oeverbos m de Lickebaert,
sportvelden in Woudhoek-
Noord en het meest ingrij
pend haast de inundatie van
de Foppenpolder, Inundatie,
dat is overstroming maar dan
met opzet.
„Ondanks de inspraak is het
moeilijk om voor zo'n Foppen
polder een besluit te nemen. Bij
de inspraak kwam het er niet
duidelijk uit, in de reconstruc
tiecommissie ook niet. De argu
menten van de boeren wegen
gewoon ontzettend zwaar, tuur-
fijk, maar zij zijn met af te
wegen tegen de belangen van
de watersporters, omdat die ar
gumenten. zo heel anders van
aard zijn".
Juist. Wat ook bij de Foppen
polder meespeelt, is die span
ning tussen de wet op de ruim
telijke ordening en de recon
structiewet. Dat maakt het spel
nog aardiger al zien de boe
ren het zeker niet als lolletje.
De gemeente Maasland is tegen
het onder water zetten van de
Foppenpolder Burgemeester
Jan van den Brink, Ud van de
reconstructiecommissie trou
wens, weet wel dat de provincie
er anders over denkt (zeker nu
het hoogheemraadschap Delf
land een ommezwaai heeft ge
maakt door plotseling ook voor
inundatie te wezen) en er is dus
de kans dat Maasland zijn zin
niet knjgt. Slim is het dan van
Van den Brink om doodgewoon
voor de Foppenpolder geen be
stemmingsplan te maken. Dan
kan de provincie er ook niks
mee aan. want zo luidt het in
de wet op de ruimtelijke orde
ning.
Maar met de reconstructiewet
kan de provincie wèl gaan pro
beren om aldaar een giganti
sche plas water te creëren, wet
RO of niet.
Als er wat te reconstrueren valt,
zijn het die wetten om mee te
beginnen.
