m
ji
- V" V'" n»!1m.;,/.'
Y"i,:;v
Ds. Baak: evangelische opdracht
Ds. Keiling: Begin bij jezelf
Pastor De Lange: Geen dogma
Dhr.Jansen: mondiaal
inclusief denken
H. Versluys: M.W. Lensvelt: schepping mag niet vernietigd
desastreus
J. Schriel: te beperkt
D.Rodrigues: afschrikking
Leo Zeef: vernietigingstechniek volmaakt
PPR: volledige! Wat vindt het IKV' de
afwijzing
W. van Toor:
duidelijk
standpunt
Mevrouw
Hordijk:
persoonlijke
verandering
VRIJDAG 14 SEPTEMBER iQ?Q
VD/SC/WW 4
of
Vlaardingen Kernwapens
in Nederland, veel mensen
vinden het een moeilijk pro
bleem. En terecht. Velen
zouden ze het liefst niet in
het land hebben, maar be
schouwen het bezit ervan als
een noodzakelijk kwaad.
Anderen neigen tot een ra
dicale afwijzing en geloven
dat als niet iemand er mee
begint om deze wapens af te
schaffen we nooit verder
zullen komen.
In de week van 22 tot 30
september organiseert het
Interkerkelijk Vredesberaad
(IKV) weer de jaarlijkse vre-
desweek. Een week speciaal
bedoeld om 2ich nader op de
problematiek van de kern
wapens te bezinnen. Zelf
heeft het IKV zijn mening
over de kernbewapening
nooit onder stoelen of ban
ken gestoken. Die mening
brengt het kernachtig tot
uitdrukking in het motto:
Help de kernwapens de we
reld uit, om te beginnen uit
Nederland.
Het IKV is een landelijke
organisatie, waarin mensen
van diverse kerkelijke ge
zindten zitting hebben. Ook
in Vlaardingen heeft de
groep haar afdelingen. Het
leek die gezamenlijke afde
lingen interessant om nu
eens in Vlaardingen te pol
sen hoe er verspreid over di
verse kerken en politieke
groeperingen over de kern
bewapening gedacht wordt.
Op deze pagina volgt een
overzicht van die meningen.
Het is een veelkleurig pa
troon van meningen en op
vattingen geworden. Het
IKV zelf geeft tenslotte zijn
eigen mening.
Programma
Het Vlaardingse IKV heeft
voor de vredesweek het vol-
fende programma opgesteld:
londerdag 20 september:
19.15 tot 19.45 Interkerkelijk
avondgebed in de Johannes de
Doper kerk. Om 19,30 vertrekt
er vanaf de Johannes de Do-
perkerk een fakkeloptocht.
Eindpunt: markt stadhuis, ds
Van Veen en burgemeester
Kïeboom zullen hier het
woord voeren.
Zaterdag 22 september: 9.30
vredesmarkt op het Liesveld.
Zondag 23 september: The
madiensten in de diverse ker
ken.
Woensdag 25 september: Po
litieke forumavond in zaal
Triangel. Optreden cabaret
„Zwart op de loer". Aanvang
39.45 uur.
Zondag 30 september: Vre-
desdienst in de Pniëikerk,
voorganger ds. Bouma. Aan
vang 19,00 uur.
Donderdag 4 oktober: Nabes
preking van de Vredeskrant
'in de Oosterkerk, aanvang
20.00 uur.
„Ik kan me geen omstandighe
den of vijand voorstellen die
het bezit, laat staan het ge
bruik van kernwapens recht
vaardigen. Ik 2ou graag willen
bevorderen dat dat besef in
mijn kerk algemeen wordt,
maar heb de teleurstellende
ervaring dat dit éen moeizame
taak blijkt Als het erop aan
komt blijkt de meerderheid
van de christenen meer op
(kern-)wapengeweld te ver
trouwen dan op de overmacht
van Gods liefde. En dat lijkt
mij ook typerend voor de kerk
in de eeuwen achter ons -uit
zonderingen daargelaten-: dat
zij nooit die vredesbeweging
op aarde geworden is, die zij
had moeten 2ijn, Teveel heeft
de kerk de vrede voor het hart
- wat is dat voor een vrede? -
losgemaakt van de vrede op
aarde."
„Ik heb me van het begin af
aan kunnen vinden in het
motto: Help de kernwapens de
wereld uit, om te beginnen uit'
Nederland. Want de bewape
ningswedloop is zinloos. Dat
heb ik van Boerwinkel ge
leerd. Het is een evangelische
opdracht onze houding niet te
laten bepalen door het gedrag
van onze tegenstander."
De heer B.Bank is gerefor
meerd predikant
„Het is voorbij alle zedelijk
heid te denken dat een situatie
of een vijand een kernbom
verdient. Kernwapens doen de
hel losharsten. Wie durft dat te
rechtvaardigen, behalve de
duivel himself?
„Alleen het bezit van kernwa
pens al is voldoende om een
mentaliteit te wekken en te
voeden die uitgaat van een.
grenzeloze en mateloze ge
welddadigheid; het bezitten
van kernwapens betekent al
tijd: het ontwikkelen van
nieuwe kernwapens. En dat
heeft tot nu toe altijd geleid tot
een steeds verdergaande ver
laging van de „atoomdrem-
pei""
„Wij - „christelijk" westen -
hebben de verantwoordelijk
heid voor het leven en dood
van de halve wereld in onze
handen. Wij zullen moeten
durven zeggen: niet. jij of ik,
maar jullie zullen in elk geval
niet vernietigd worden. Chris
tus zei bij de vraag: jij of ik?,
„dan liever ik"."
„Wie kernwapens de wereld
uit wil helpen, moet het me
chanisme van bespiedend
wantrouwen doorbreken. En
als je daaraan wil beginnen
moet je bij jezelf beginnen.
Help ze de wereld uit en begin
bij je zelf. anders wordt het
een loze kreet waarbij ieder
weer lekker op de ander gaat
wachten."
De heer G. KeÜlog is Ned-
.Hervormd predikant
„Het gebruik van kernwapens
is in wat voor omstandigheden
dan ook niet te rechtvaardi
gen. Een andere kwestie vind
ik echter het bezit van deze
wapens, al realiseer ik me heel
goed dat het van het idee van
afschrikking naar het gebruik
van die wapens maar een klei
ne stap is. We moeten daarom
streven naar een wederzijdse
afschaffing van kernwapens"
„Kerken hebben, vind ik, wel
degelijk een taak om de dis
cussie en bewustwording over
oorlog en vrede te bevorderen.
Kerken kunnen er op aan
dringen dat er gewerkt wordt
aan vrede en gerechtigheid in
deze wereld en dat elke vorm
van geweld inhumaan en dus
ook in strijd met het evangelie
is, maar over het hoe en welke
strategie te volgen moeten po
litieke partijen zich buigen;
kerken mogen niet de preten
tie hebben om politieke oplos
singen te geven."
„Dat de kernwapens om te be
ginnen uit Nederland zouden
moeten, kan ik persoonlijk wel
onderschrijven. Je zou het
kunnen zten als het maken
van een eerste gebaar, een
profetisch gebaar misschien
wel. Maar we moeten het mot
to met voorzichtigheid hante
ren en er geen dogma van ma
ken. Misschien moet je wel ka
tholiek zijn om huiverig te zijn
voor elke vorm van dogmati
sering."
De heer A. De Lange is RK-
pastor
Ök-OVW,;
'i "■,!1'"'M-111 \!ii.v .ij!'',1.""
,i,1 "I 11,, "ij111 11 11 i" i11 111 11111''.I
,0 •"''■•l1', I |i.'«1 .Mil. 'l, 'I' ll*'i I .i|i
i .1 11 "I
i ui,
„Het kernprobleem moet
mijns inziens niet gezocht wor
den in het bezit en gebruik
van kernwapens (of nóg veel
verschrikkelijker wapens die
ongetwijfeld uitgevonden zul
len worden) en het uit de we
reld helpen daarvan, maar de
tot nu toe onmogelijkheid om
begrip tussen de volkeren
(machtsblokken) en voor hun
culturele - godsdienstige ach-
tergrondverschiUen aan te
kweken."
„Zolang er op de aarde
machtsblokken zijn, welker
leiders redeneren vanuit ge
heel verschillende culturen,
fodsdiensten en atheismen
an ik mij voorstellen dat er
oorlogen zullen zijn. Tijdens
die oorlogen zullen de blokken
zich van de in hun ogen meest
doeltreffende wapens, dus ook
kernwapens willen bedienen.
Er wordt dan niet naar recht
vaardiging gevraagd,"
„Het motto: help de kernwa
pens de wereld uit, om te be
ginnen uit Nederland, vind ik
gezien deze realiteit dan ook
onjuist. Hoezeer ik ook begrijp
dat het een eerlijke wens is.
Maar het kernwapenprobleem
is slechts een gevolgprobleem,
terwijl het oorzaakprobleem
van overheersing en macht
zou moeten worden aange
pakt. Daar voor is een mondi
aal inclusief denken noodzake
lijk."
De heer H-J-Jansen is lid
van de Remonstrants Gere
formeerde Gemeente.
„fn onze CDA-fractie wordt
over de kwestie van de kern
bewapening verschillend ge
dacht. Velen bij ons in de frac
tie vonden de term „kernbe
wapening" te beperkt. Nie
mand is voor de atoombom,
maar zijn de biologische wa
pens en de strijdgassen wel te
rijmen met wat God met de
schepping heeft bedoeld? En
wat te denken van de bombar
dementen door de geallieerden
in de oorlog? Dresden, in éin
nacht verwoest, naar ik meen
ISO duizend mensen in een
vuurstorm verteerd?"
^Maar een andere vraag. Zou
er van een Tweede Wereld-,
oorlog sprake 2ijn geweest als
Engeland, Frankrijk, Rusland
en ook Nederland er een even
afschrikwekkende weermacht
op na hadden gehouden als
Duitsland deed? Heeft het ont
breken van een „afdoende"
bewapening in die tijd niet
tientallen miljoenen slachtof
fers tot gevolg gehad?"
„Natuurlijk zijn wij het eens
mei de stelling dat de kernwa
pens de wereld uit moeten,
maar dan wel via de bespre
kingen zoals die op internatio
naal vlak over deze zaak wor
den gevoerd. Er zijn echter
ook CDA-ers die de kernbe
wapening zo demonisch vin
den; dat wij als christenen
daar zondermeer nee tegen
moeten zeggen."
De heer XSchriel Is fractie
voorzitter van het CDA
„Over de gevolgen van een
eventueel gebruik van kern
wapens kan ik kort zijn; desas
treus en onmenselijk en daar
mee volstrekt in strijd met de
opvattingen die ik als socialist
heb over het tot stand brengen
van maatschappij-veranderin
gen. Ik kan me geen vijand
voorstellen die het bezit van
kernwapens rechtvaardigt"
„In het verleden is meer dan
eens gebleken dal het een
haartje gescheeld heeft of de
kernwapens werden inder
daad gebruikt, zoals zeer re
cent nog eens bleek. Is het
geen onmenselijk systeem om
enkelen met een zo grote ver
antwoordelijkheid op te sche
pen?"
„Help de kernwapens de we
reld uit, om le beginnen uit
Nederland. Dat motto onder
schrijf ik graag. Nederland
mag dan een klein land zijn, ik
ben ervan overtuigd dat 2o"n
opvatting binnen NAVO-ver
band effect kan hebben op de
standpunten van andere wes
terse landen. En indien men
zich zou willen verschuilen
achter de omstandigheid dat
de Warschau-pact landen
'daarmee eenzijdig bevoordeeld
zouden worden, geeft men
mijns inziens tevens tegelijker
tijd te kennen dat het eerste
deel van het motto niet serieus
bedoeld is."
de heer Versluys is fractie
voorzitter van de PvdA
„Wij kunnen ons geen omstan
digheden voorstellen die het
gebruik van kernwapens
rechtvaardigen. En wanneer je
de stelling dat het bezit alleen
al van kernwapens te veel ge
vaar inhoudt los van alle pro^
blemen beziet» is die stelling
volkomen juist. Maar we beho
ren ons wel af te vragen of
eenzijdige bewapening niet net
zo gevaarlijk is."
„Wij als partij willen graag
meewerken om de discussie
ten aanzien van het bezit en
gebruik van kernwapens op
gang te brengen. Maar wij
moeten ons wel steeds beden
ken dal Gods heil voor deze
wereld ten diepste inhoudt de
bekering van zondaren door
het verzoenend lijden en ster
ven van Christus."
Onze opdracht is de aarde te
bebouwen en bewaren tot eer
van God en tot welzijn van de
naaste. Vernietiging van Gods
schepping is uit den boze.
Daarom moeten kernwapens
niet alleen Nederland uit.
maar behoort er een algehele
ontwapening van kernwapens
tot stand te komen. Wanneer
de mensheid niet snel de kern
wapens opruimt dan zullen de
kernwapens de mensheid op
ruimen. Maar al zou men alles
ontwapenen, hetgeen een uto
pie is, dan is er nog geen vre
de, want de oorlog zit in ieder
mens; Alleen als wij levert
vanuit de Vredevorst krijgt
men vrede."
De heer Lensvelt is fractie
voorzitter van de SGP/GPV.
„Een rechtvaardiging voor het
bezit of gebruik van kernwa
pens? Het is moeilijk om zich
dat in abstracto voor te stellen;
mede gezien de morele bezwa
ren die aan het gebruik van
kernwapens kleven; mocht
zich echter de situatie voor
doen dat de fundamentele vrij
heid van de mens in gevaar
wordt gebracht dan achten wij
dat evenzeer onaanvaardbaar.
We moeten ons bovendien be
wust zijn van de afschrikken
de werking die kernwapens
kunnen hebben. D'6S keert
zich uiteraard tegen het ge
bruik en bezit van die wapens
in zijn algemeenheid, maar de
huidige situatie vraagt een ge
nuanceerder standpunt. We
willen niet uitsluiten, dat tot
het behoud van de fundamen
tele vrijheid van de mens de
dreiging van de (beperkte) in
zet van kernwapens of een
werkelijke beperkte inzet kan
bijdragen. De afschrikkende,
functie van deze wapens moet
niet worden onderschat; zon
der deze zou de dreiging van
een oorlog wel eens veel gro
ter kunnen worden, wat ook
een gevaar is voor de mens
heid.
De heer Rodrigues Is fractie
voorzitter van D'66
„Wij als PSP wijzen het bezit
van kernwapens af, dus zeker
het gebruik daarvan. Er is
geen enkel doel te bedenken
dat het gebruik van dergelijke
wapens ook maar een schijn
van rechtvaardiging kan ge
ven. Bovendien werken wij'
door het in bezit hebben van
kernwapens mee aan een mo
gelijk gebruik daarvan. De
mensen die over kernwapens
beschikken zijn niet volmaakt
„Maar de vemietigingstech-
niek, die is wèl volmaakt,"
zoals Harry Mulisch terecht
opmerkte in zijn boek Wenken
voor de Jongste Dag. Er zijn
voldoende kernwapens op de
wereld om deze vele malen te
kunnen vernietigen. Deze
griezelige overbewapening is
van belang voor de wapenin
dustrie, een van de belangrijk
ste pijlers van het' westerse
economische stelsel."
irHei doorgaan met de bewape
ningsspiraal zal zeker tot een
wereldramp leiden, Nederland
moet duidelijk maken dat het
geen heil ziet in massa-vernie
tigingswapens door ze zelf van
eigen bodem te verwijderen.
Daarvoor zal het NAVO-bond-
genootschap opgezegd moeten
worden. De PSP zegt daarom
volgens mij terecht: Nederland
uit de NAVO, de NAVO uit
Nederland,
De heer f^Zeef komt volgen
de jaar in de raad voor de
PSP.
groep mensen die de
vredesweek organi
seertzelf van de pro
blematiek? Hieronder
volgt hun commentaar.
„Het gebruik van
kernwapens is op geen
enkele manier te recht
vaardigen, want het zal
tenslotte leiden tot to
tale vernietiging van
de mensheid, nog afge
zien van de ellende
van onschuldige men
sen bij een beperkt ge
bruik. Bovendien
houdt het in bezit heb
ben van wapens, dus
ook kernwapens, altijd
het gevaar van gebruik
in. Een kat in het
nauw maakt rare
sprongen. De PPR
wijst daarom het bezit
en gebruik van kern
wapens zeer beslist af.
We kunnen er kort
over zijn; de PPR on
derschrijft het motto
van het IKV, de kern
wapens de wereld uit,
om te beginnen uit Ne
derland, volledig. Zo
zou Nederland een
goed voorbeeld kunnen
geven."
„Wij als VVD kunnen
ons heel goed voorstel
len dat er omstandig
heden of een vijand het
bezit en het gebruik
van kernwapens kun
nen rechtvaardigen.
Momenteel bezitten de
Warschau-pact landen
een zo groot potentieel
van kernwapens, dat
hiervan een grote drei
ging uitgaat, waarop de
bewapening van de
NAVO-Ianden het eni
ge passende antwoord
is. Het bezit van kern
wapens houdt geen ge
vaar in, het gebruik
echter wel. Maar de
NAVO is een defensief
bondgenootschap, dat
gericht is op voorko
ming van oorlog."
„De VVD heeft over
de kernbewapening
dus een duidelijk
standpunt. En op de
vraag van het IKV of
de bewapeningswed
loop niet in strijd is
met Gods heil voor
deze wereld moeten wij
antwoorden dat zoiets
zich aan ons oordeels
vermogen onttrekt
W. van Toor is de
fractie-assistent van
de VVD
„Het gebruik en in be
zit hebben van kern
wapens geeft aan dat
wij als mens niet in
staat zijn Gods wet te
volgen. Het is een te
ken van onze onmacht
en zwakte. Het in bezit
hebben alleen al van
kernwapens kan men
sen er toe brengen el
kaar te vernietigen.
Om daar iets tegen te
doen is echter een
kwestie van politiek.
En het Leger des Heils
houdt zich niet bezig
met politiek. Daardoor
heeft het Leger toe
gang tot bijna elk land
om de lijdende mens te
helpen."
„Maar persoonlijk zal
iedereen het zijne moe
ten doen tegen deze
dingen. Maar als orga
nisatie moeten wij ons
buiten deze politiek
houden om zo meer te
kunnen doen voor
Gods Koninkrijk en
Zijn heil te bevorderen.
Tot slot ondersteun ik
de oproep van het IKV
aan de politieke par
tijen om de kernwa
pens de wereld uit te
helpen, om te beginnen
uit Nederland, volko
men. Maar ik geloof
dat er een persoonlijke
verandering van de
mens nodig is om dit te
bereiken."
Mevrouw DLH.Hordijk
is lid van
het Leger des Heils
Uit de meningen op deze pagi
na weergegeven blijkt gelukkig
dat bijna iedereen tegen hét ge
bruik van kernwapens is; im
mers die wapens hebben het ver
mogen om de gehele mensheid tc
vernietigen. Maar over het bezit
van kernwapens wordt kenne
lijk heel anders gedacht Wij vin
den dat als je kernwapens bezit
je er ook op den duur naar zult
grijpen om ze tijdens een con
flict in te zetten. En gebruik op
kleine schaal kan gemakkelijk
leiden tot een uitbreiding naar
grotere schaal, met andere woor
den: wereld vernietiging."
„Een belangrijke vraag is voor
ons ook: wie kan, mag of durft
de verantwoording te nemen om
te beslissen kernwapens In te
zetten? De mens nu een
maal fouten cn daarom lijkt ons
de kans op een foutieve beslis
sing niet gering; dan latei: we
de mogelijkheden van terreur »n
ongelukken nog buitec, beschou
wing, Daarom wil hat HLV -en
gelukkig met hen óieeds meer
anderen- de kernwapens de we
reld uit helpen en vindt dat Ne
derland een eerste stap zou kun
nen doen in het proces van we
derzijdse kernontwapening."
„Kernbewapening is bovendien
een teken van zwakte. Het leidt
tot wederzijdse volkerengijze-
ling (over terreur gesproken-
D.Velen echter kennen aan de
atoomwapens een afschrikking
sfunctie toe. Maar met de steeds
verdergaande perfectionering
van de wapensystemen neemt
deze afschrikkingsfunctie af.
Het tijdstip nadert waarop het
mogelijk wordt om een vijand
met één druk op de knop te ver
nietigen en verdediging geen en
kele zin meer heeft. Hoe groot
zal die verleiding worden? Wij
vrezen: te groot. In het verleden
is inderdaad meermalen met de
inzet van atoomwapens ge
dreigd. Het hoeft maar één keer
mis te gaan. Voor ons een reden
te meer ook het bezit van kern
wapens af te wijzen."
„Het is voor ons verheugend te
vernemen dat vele kerkelijke
leiders bereid zijn *»ok hier in
Vlaardingen binnen hun ge
meentes de gesprekkei op gang
te brengen vanuit het geloof, de
ethische problemen nnd de
kernbewapening aan te mijden
en aan tc tonen dat deze btwape-
ning inhumaan is en in strijd
met Gods liefde."
„Velen vinden dat de beslissin
gen binnen de politiek genomen
moeten worden. Gelukkig heb
ben de meeste politieke partijen
ook redelijk duidelijke uitspra
ken gedaan. Jammer» dat de
VVD een standpunt inneemt dat
lijnrecht tegenover het onze
staat, maar duidelijk is het wel.
En dat er binnen het CDA zo ver
deeld over gedacht wordt of
heet dat genuanceerd? blijft ons
inziens alleen maar de onduide
lijkheid bevorderen."
„Dat een toch wat meer eensge
zind standpunt binnen de PvdA
ook niet tot beslissingen in de.
goede richting leidt en de duide
lijke uitspraken van PPR en
PSP kennelijk niet genoeg ge
wicht in de schaal leggen, doet
ons dan ook verzuchten: dames
en heren politici, zet uw uitspra
ken om in beslissingen! Laat
zien dat de wil tot werkelijke
mentaliteitsverandering bij u
aanwezig is! Het gaat hier ten
slotte om problemen die alle par
tijpolitieke geschillen ver te bo-
ven gaan.
„Verder zouden wij willen op
merken dat ook wij vinden dat
kernbewapening een symptoom
is en dat de problematiek veel
dieper zit, maar voelt u zich hier
door niet ontslagen van de plicht
deze symptomen te bestrijden!
Moeten we de patiënt dan maar
laten bezwijken, omdat we nog
niet weten aan welke ziekte hij
lijdt?"
„Het feit dat er naast de kernbe
wapening een zo mogelijk nog
bedreigender bevrapening be
staat in de vorm van gassen en
biologische strijdmiddelen mag
natuurlijk nooit een excuus zijn
om dan maar helemaal niets te
doen. Tot slot het motto „Help
de kernwapens de wereld uit, om
te beginnen uit Nederland". Dat
motto is vaak verkeerd geïnter
preteerd. Het eerste deel van het
motto slaat op de mentaliteit die
nagestreefd wordt En het twee
de deel is er de consequentie vam
als we serieus een dergelijke si
tuatie van een kern wapen vrije
wereld willen bereiken, dan
moeten we bereid zijn zelf een
eerste stap te zetten en dus in
Nederland te beginnen."
