r~
,Hoe kan je nou deuken, dat wij
een stel makke schapen zijn?"
li
Het weerwoord van Siem Rosman: ,Och9
ik heb nog gedachtIaat nou maar...9
Aan intern
conflict
van de
PvdA kan
ik niks
doen
Ik weet
niet wat
Nikola
eigenlijk
wil
fé®;
Alsof het
denken
nu pas is
begonnen
Over Wallage hadden
wij niet zo gepraat
als zij over Te Loo
form
alisme
Vaak
word je
het toch
niet een$
so
what?
De Hema,
daar
kanje een
prin
cipieel
punt van
maken...
S
Dat
mag,
hóór,
geen j
zin
hebben j
Het is
DONDERDAG 20 SEPTEMBER 1979
VD/SCAV
Schiedam- En hoe
denkt het CDA nu
over de PvdA? Ziet
fraktieleider Rosman
nog heil in verdere sa
menwerking?
"Jaja, beslist"
Een vruchtbare sa
menwerking?
„Ja, ook. "Ha,' ja" hoor."
Voor hoelang?
„Voor zolang," zegt
Siem Rosman, elk
woord benadrukkend,
„zolang als beide par
tijen vinden dat het nog
kan."
Hij glimlacht.
„Ja. diplomatisch geant
woord, hè? Nou, Iaat ik het
zo zeggen; als de PvdA ons
gaat bejegenen, zoals Niko
laj Dieiemans heeft gedaan,
dan mag het wat mij"betreft
morgen uit zijn met die sa
menwerking. Maar anders
is er niets aan de hand en
mag het van mij zo lang
mogelijk duren."
Is die samenwerking nou
zo gezellig?
„Ach, gezellig.,. Wat er de
laatste tijd nou zoal gebeurd
is, rond Wallage, die uit
spraken van Nikolaj, dat
gooit het wat in de war.
Maar de sfeer is beter, veel
beter dan voor de coalitie»
dan vóór vorig jaar."
„Het is natuurlijk wennen
aan elkaar. Je moet niet
vergeten, dat het CDA acht
jaar lang niet aan het colle
ge heeft meegedaan, dat wij
acht jaar lang in de opposi
tie moesten zitten. Na dat
ene jaar, dat PvdA en CDA
nu samen in het college zit
ten, is er nog veel in aan
loop, te veel om conclusies
te trekken. Dat zou je pas
over twee, drie jaar moeten
doen. Zijn er nou dit jaar zo
donders veel raadsvoorstel
len geweest die een frictie
inhielden? Nee, mij dunkt
van niet. De woningbouw
In de binnenstad... de aan
zetten tot Schïedam-Noord...
je had daar mot over gekre
gen kunnen hebben, maar
dat was niet zo. De discussie
gaat nog. En na dat ene jaar
mogen wij als CDA dan niet
ontevreden zijn. Nikolaj
Dieiemans zegt het zelf
toch? Hij levert kritiek op
zijn eigen wethouders, maar
Taverne vindt hij best wei
roed. Mooi toch? Ja, het
'inkt paradoxaal, maar het
is wel waar. Hier Taverne,
best wel goed."
Siem Rosman wijst het
met zijn pen aan. Voor
zich heeft hij de pagina
over Dieiemans van eer
gisteren, vol beklad, met
bH de meeste alinea's een
uitroepteken, een accola
de, onderstrepingen.
„Ik geloof het niet zo, dat
Nikolaj namens de hele
PvdA-fractie spreekt Ik
moet dat nog zien. Ik zou
dat wel eens willen chec
ken, om te kijken hoe de
verhoudingen liggen."
Doen!
„Ja, zeker, dat ga ik ook
checken. Maar ik heb geen
behoefte om dat via de
krant uit te spelen. Het is
natuurlijk ook een intern
conflict bij de PvdA, hè,
daar kan Ik verder niks aan
doen, dat is hun eigen pro
bleem."
Slem Rosman:
„Nikolaj levert kri
tiek op zijn eigen
wethouders, maar
Taverne vindt hij
best wel goed..."
door Kor Kegel
Praat je bij samenwer
king: niet over eikaars
problemen? En over be
leidszaken? Steken PvdA
en CDA wel eens de kop
pen bij elkaar?
„Nee, ik vind dat geen es
sentiële voorwaarde voor
samenwerking. Hoe ver wil
je gaan bij samenwerking,
dat is natuurlijk de vraag.
Moet je steeds allebei één
mening hebben? Nee, je
moet werken aan één uit
gangspunt, vastgelegd in de
basisovereenkomst. Maar er
zijn zaken, waarover je het
toch niet eens kunt worden.
Nou, en om dan op zo'n
Chileense muurschildering
terug te komen, dat vind ik,
nou, nee... Je weet van el
kaar dat je het niet eens
wordt met die dingen, je
weet ook dat dat wel vaker
zal gebeuren, en, so what?
Wij zijn niet één fractie!"
De samenwerking tussen
PvdA en CDA is dus be
perkt tot samenwerking
binnen het college van
burgemeester en wethou
ders en daarbuiten kan
het nog flink rommelen.
„Wij hebben vorig jaar be
sloten om binnen het colle
ge samen te werken. De
taak van de afzonderlijke
fracties is om te zien, of het
volgens het programma
goed loopt. Je moet oppas
sen datje als samenwerken
de fracties het werk van de
gemeenteraad niet ont
kracht. Ik heb er geen be
zwaar tegen om onderwer-
Ï>en samen, dus met de coa-
itiepartner, te bespreken,
maar collegevoorstellen
moet je met de andere par
tijen erbij beoordelen in de
commissies. Wij hebben ook
met andere partijen reke
ning te houden dan met het
CDA. De discussies moeten
in commissievergaderingen
plaatsvinden, niet tussen
PvdA en CDA, anders krijg
je een voldongen -feiten -po -
Jitiek.
Dat Is altijd de grief van
het CDA geweest jegens
de socialisten.
„Ja, daar wil ik nu voor wa
ken."
Niks gemerkt
Of Nikolaj Dieiemans
nou wel of niet spreekt
namens een PvdA-meer-
derheid, voor hem hoeft
samenwerking niet meer
als het CDA een „papie
ren" houding aanneemt,
strak vasthoudt aan for
maliteiten en niet mee
doet aan nieuwe initiatie
ven in de PvdA Rosman,
gevraagd naar zijn reac
tie, lacht erom, met een
lichte neiging meewarig
zijn hoofd te schudden-
„Och, ik heb nog gedacht,
laat nou maar... 't Houdt
geen steek, ik weet niet wat
hij nou eigenlijk wil. Ik
weet niet zo goed, waarmee
hij zich dan de benen uit
het lijf heeft gerend, hoor.
Om de lieve vrede tussen
PvdA en CDA te bewaren?
Ik heb er niks van gemerkt.
Hij zal wel naar zijn achter
ban heen cn weer hebben
moeten rennen. Er zitten
ook zoveel tegenstrijdighe
den in zijn verhaal. Hij zegt
eerst geen tijd te hebben om
fractievoorzitter van de
PvdA te blijven, in verband
met zijn gewone werk,
maar als Wallage was geko
men had hij wel tijd ge
maakt! Dan heeft dat met
tijd niks te maken, dan
heeft hij geen zin en dan
moet hij dat ook zeggen.
Overigens, dat mag, hoor,
geen zin hebben..."
„Het hele jaar is er in feite
nog niet veel spectaculairs
gebeurd. Meteen na de col
legevorming is een belang
rijk probleem aangepakt,
het huisvestingsbeleid, de
woonruimteverordening.
Die was trouwens al vóór
september 1978 nodig... Het
ligt dus niet aan het CDA,
als er naar de zin van Niko
laj te weinig gebeurt. Ik heb
zijn aanzetten lot beleid, in
itiatieven van hèm, óók niet
gezien! Daarom vind ik dat
doet net alsof dat bestem
mingsplan uit 1974 niets
waard is. Het is geen waar
deloos vodje. Dat plan is
voor de raad een wet. Het
gevaar met Nikolaj is, als je
zijn ideeën overneemt,
dreig je voor de binnenstad
weer helemaal opnieuw le
beginnen, dan loop je weer
de 'kans een heleboel be
zwaarschriften aan je broek
te krijgen, wat de nodige
vertraging oplevert. Ik ben
er bang voor dat het resul
taat daarvan is, dat er weer
niks gebeurt, dat de binnen
stad nog langer een zwarte
plek blijft. Wij als CDA wil
len dat risico niet nemen,
daarom houden wij vast aan
dat bestemmingsplan en dat
is geen formalisme."
Past daarin de poging van
wethouder Zijdeveld om
voor de binnenstad de
partijen stukje bij beetje
op één lijn te krijgen?
hij overtrokken reageert.
Neem nou de binnenstad.
Bij de PvdA zijn wat andere
ideeèn losgekomen, en Ni
kolaj doet meteen alsof het
denken daarover nu pas be
gonnen is. Je moet eens een
interviewtje houden met
Roelfsema, of met Bolmers,
wat die er allebei al niet
aan getrokken hebben om
wat met de binnenstad te
gaan doen. Maar Nikolaj
„Ach, Zijdeveld is pragma
tisch bezig, stap voor stap,
en dat doet hij om elke stap,
waarover we het eens zijn
geworden, ook te zetten.
Dat is een voorzichtige
werkwijze."
Te voorzichtig?
„Ach... ja, hij zou wel wat
meer uit zijn tent mogen
komen."
Waarom geeft het CDA
Zijdeveld dan nooit dat
advies? Het zou getuigen
van durf, die Dieiemans
zo graag van de confessio
nelen zou zien.
„Zijdeveld heeft zelf gezegd:
ik ga 't zo doen, jullie kun
nen me wat, er 2ijn nu een
maal meningsverschillen en
daar ga ik niet heilloos over
discussiëren, we doen het
voetje voor voetje vrij
vertaald dan, hè.
Kost dat niet erg veel
tijd? Je gaat die menings
verschillen er toch niet
mee uit de weg.
„Dat weet ik zo net nog
niet. Nikolaj vindt die ver
schillen groot, ik vind ze
klein. Een voorbeeldje: de
Hema, daar kan je een heel
principieel punt van ma
ken, je kunt er eindeloos
over doorzeuren of die
Hema nou kan blijven staan
of een heel klein stukje ver
plaatst moet worden. Daar
til ik niet zo zwaar aan. Ni
kolaj stelt zich heel anders
op. Toen Zijdeveld die dis
cussie over woningdifferen
tiatie afkapte, omdat het
toch nog een keer in de
commissie terugkomt, rea
geerde Nikolaj ook weer zo
overtrokken. Ik had wat
andere percentages ge
noemd, conform het be
stemmingsplan, en kreeg
meteen het verwijt dat ik
van het basisprogramma af
week, dat ik niet in de lijn
daarvan handelde. Ik zie
niet in hoe ik daarvan afge
weken ben."
Het verschil tussen het,
bestemmingsplan en de
huidige plannenmakerij
is vijf jaar, waarin wat
nieuwe inzichten in woon
ruimteverdeling zijn ont
staan. Is vasthouden aan
het bestemmingsplan niet
al te behoudend?
t,Wij in het CDA bekijken
de ideeën óók steeds op-
nieuw! Wij doen dat zo: elke
maand hebben wij een frac
tievergadering alleen over
de raadsagenda en ook een
fractievergadering waarin
vrije onderwerpen ter spra
ke komen. Daarover vor
men wij dan een mening.
Natüórlijk komen daar
sommige zaken voortdu
rend in terug. De binnen
stad, de integratie van de
ziekenhuizen, huisvesting,
de personeelsplanning. dat
wordt allemaal steeds weer
bekeken. Nikolaj staaft zijn
argumenten ook niet. Het
CDA, dat hem zoveel tijd
gekost zou hebben? Ik weet
toch echt niet waarmee.
Nee, als hij zegt dat het
CDA geen gedachten over
een kwestie heeft, dan be
doelt hij: andere gedachten.
En dan geloof ik er echt
niet in, dat hij namens een
meerderheid in de PvdA
spreekt, hoor. Ik heb de in
druk dat het allemaal zijn
eigen mening alleen is, en
dat er, hooguit, misschien
een póór mensen achter
hem staan. Daarom denk ik,
dat hij gewoon de basis te
smal vond om fractievoor
zitter te blijven. Ik vraag
mij sterk af, of de PvdA
hem zou volgen in het op
zeggen van de samenwer
king en in het vormen van
een rninderheidseollege. Ik
denk van niet. Maar dat is
een hypothese."
Wallage had, naar ver
wachting, invloed gehad
op de verhouding tussen
PvdA en CDA Was het
CDA daarom zo blij met
de benoeming van John te
Loo tot burgemeester van
Schiedam? Hoe had het
CDA de komst van Jacqu
es Wallage gevonden?
„Dat omschrijft Nikolaj zelf
heel treffend: Wallage was
voor de linkse politiek beter
geweest. Daar komt het aa
pje uit Nikolajs mouw. Kijk,
Nikolaj is nooit zo gelukkig
geweest met deze coalitie,
die in 2ijn vakantie vorig
jaar tot stand kwam. Trou
wens, op vakantie was ik
toen ook... Maar ik moet
duidelijk stellen: ik ken ze
geen van beiden, Wallage
niet, Te Loo niet. Te Loo zal
2ieh ook beslist moeten
waarmaken. Maar ik denk
dat met hem de kansen be
ter zijn om de huidige situa
tie te handhaven. Wallage,
polarisatie, daar heb ik zelf
niet zo*n behoefte aan.
Overigens hadden wij Wal
lage ook een gelukstelegram
gezonden, hoor. Het is in ie
der geval wel zo, dat wij
niet 20 over Wallage ge
praat zouden hebben als hij
benoemd was, als ze nu in
de PvdA doen over Te Loo.
Ik vind dat eigenlijk niks,
Je moet een discussie eens
kunnen afsluiten. Tenslotte,
Te Loo is al met al toch een
PvdA-lid?"
Binnen de PvdA heeft
men zich bijzonder ge
stoord aan Ros mans uit
haal tijdens de vergade
ring, waar Maarten Vro
lijk bij was om de profiel
schets te horen. De kri
tiek van Rosman richtte
zich op de selectie, die de
PvdA al had toegepast op
burgemeesterskandida
ten. Dieiemans conclu
deerde, dat het CDA de
samenwerking op de
tocht zette. Hoe interpre
teert Rosman zijn eigen
woorden?
„Nou, wij zagen daar een
heel ernstig feit in, dat er
zonder samenspraak op een
bepaalde naam werd aange
stuurd. Joh, als de PvdA
met de andere partijen de
zaak had doorgenomen, was
het nog denkbaar geweest
dat er een derde kandidaat,
iemand anders dan Wallage
of Te Loo, uit de bus was
gerold en bij Vrolijk was
voorgedragen. Om zomaar
op eigen houtje aan een
kandidaat te gaan trekken,
vind ik niet te pruimen, en
zo moet het volgens mij ook
bij de andere partijen zijn
overgekomen. Van de bur
gemeesterbenoeming werd
een PvdA-zaak gemaakt,
consistent werd genegeerd
dat een burgemeester te
maken heeft met alle par
tijen. Maar voor zoiets zeg je
geen samenwerking op, dat
zou te gek zijn, dan zou je
overdrijven."
Vindt Rosman de opvol
ging van Nikolaj Dieie
mans door Lou van der
Stel gunstig voor de ver
houding tussen PvdA en
CDA?
„Dat is moeilijk te zeggen.
De geluiden anti-CDA zul
len binnen de PvdA altijd
blijven klinken. Kritiek is
het, omdat wij niet altijd
meegaand genoeg zijn. Maar
sommigen gaan er nota
bene vanuit, en hoe kan je
dat nou denken, dat wij een
stel makke schapen ztjn die
alles maar slikken en geen
eigen mening hebben."
Dfe indruk is vorig jaar
gewekt, toen het CDA
zonder tegensputteren het
PvdA-verkiezingspro-
gram vrijwel geheel over
nam.
„Wij deelden veel menin
gen in dat program, ja,
daarom. Maar hoe kan die
indruk nou gewekt zijn, dat
wij alles voor lief nemen?
Daar hebben wij de laatste
jaren toch geen enkele aan
leiding toe gegeven."
Gelooft Rosman in een
vijfde wethouder?
„Nee."
En als er nou toch een
voorstel tot uitbreiding
van het college komt?
Tenslotte is het CDA al
tijd voorstander geweest
van vijf wethouders in
plaats van vier.
„In de samenwerkingsove
reenkomst staat, dat wij het
deze raadsperiode met vier
wethouders zullen doen. Zo
gingen wij met elkaar In
zee. Maar wij zullen dat nog
eens bekijken, als Te Loo
geen politieke taken krijgt-
Let wel, het is voor ons
geen heet hangijzer. Ik zie
niet zo gauw in, waarom
Lems wel politiek mocht
doen en Te Loo straks niet
Voor mij staat dat niet als
een paal boven water. Het
is natuurlijk ook een zaak
van het college zelf. En van
Te Loo: die man moet toch
ook een beetje lol in zijn
werk kunnen hebben, en
bovendien zitten wij er al
tijd nog met zijn vijfenderti
gen bij als het fout gaat."
En als een vijfde wethou
der nodig wordt, neemt
het CDA dan genoegen
met iemand die uiterst
links van de gemeente
raad staat?
„Absoluut niet. Dat zou heel
onbillijk zijn, irreëel, zeker
nu de burgemeester een
PvdA'er is gebleven. En de
verhouding zou dan in het
college met vier PvdA-wet-
houders en eentje van het
CDA helemaal zoek zijn. Ik
zou zelf denken aan een
wethouder uit het CDA of
anders uit de VVD, en met
de VVD schijnt Nikolaj best
op te kunnen schieten... Bij
de onderhandelingen vorig
jaar was dat trouwens ook
ons eerste voorstel."
