Huisvuil brengt leven in
WOENSDAG 26 SEPTEMBER 1979
Het ketel
huis van de
kas.
Siem de
Bruijn bij
rijn installa
tie dio het
warme water
uit de vuil
verbranding
over het
tuinbouwbe
drijf ver
spreid i
Op enige af
stand van
de kassen
staat dQj
Roosendaal-/
se vuilvei}"
brandingsip-
stallatie. -
Roosendaal Slem de Bruijn uit Maasdijk
neemt eind september, begin oktober ditmaal
bij het Westbrabantse Roosendaal, zijn zesde
glastuinbouwbedrijf in gebruik. Op zich geen
bijionder spectaculaire gebeurtenis, ware het
niet dat het bedrijf zijn energie ontvangt van
de gemeentelijke vuilverbranding, die op nog
geen kilometer afstand van De Bruijns tuin-
bouwgrond ligt Een pijpleiding zorgt ervoor
dat de warmte die vrijkomt bij de verbranding
van 32.000 ton huisvuil P«r jaar gebruikt kan
worden voor de kweek van chrysanten-moeder
planten.
Green Thumb Holland BV is het tweede bedrijf
dat is aangesloten op de Roosendaalse vuilver
branding. Vlak naast het kassencomplex van De
Bruijn ligt het bedrijf Damsigt van Stompwijker
Henk Hendriks, die al vanaf oktober van het vo
rig jaar huisvuilwarmtc krijgt voor de teelt van
zijn komkommers. De 26.000 vierkante meter kas
van De Bruijn, opgetrokken uit dubbelwandige
doorzichtige kunststöfplaten (stegdoppelplatten),
zal komende winter voor het eerst profijt trek
ken uit de verbrandingsinstallatie.
De bouw van het totale kassencomplex kostte
Siem de Bruijn zo'n zes miljoen gulden, waarvan
alleen al de dubbele pijpleiding (heen en terug)
één miljoen gulden opslokte. Henk Hendriks
moest drie miljoen gulden neertellen voor zijn
bedrijf, dat 25-000 vierkante meter groot is. Te
genover de2e grote investeringen staat een aardi
ge handreiking van de gemeente Roosendaal:
beide tuinders krijgen de afvalwarmte de eerste
vijf jaar kosteloos. Siem de Bruijn bestrijdt de
opvatting van sommigen dat de gratis energie
een presentje is: „Als je zo'n grote investering
doet ik heb de duurste kas laten neerzetten
die er is dan moet daar wel iets tegenover
staan. Had ik die garantie van de gemeente niet
gekregen, dan had ik me waarschijnlijk helemaal
niet in Roosendaal gevestigd".
Voordeel
Het contract biedt De Bruijn en Hendriks nog
een voordeel: Van de vrijkomende energie uit de
vuilverbranding mogen alleen beide tuinders ge
bruik maken. Mochten ze de warmte ongebruikt
laten dan kan de gemeente erover beschikken.
De Maasdijkse glastuinder, die overigens in het
Wesüand blijft wonen, zocht Stompwijker Henk
Hendriks op, nadat hij in het Amerikaanse Pitt
sburg een bedrijf had bezocht, dat draaide op
energie uit huisvuil. Daar zeiden ze De Bruijn
dat in Holland vast ook mogelijkheden moesten
zijn. Na enig speurwerk kwam de Maasdijker er
achter dat Henk Hendriks al enige jaren geleden
dezelfde mogelijkheden had onderzocht, maar di
verse moeilijkheden hadden de ontwikkeling van
het project tegengehouden. Het was onder meer
een probleem gebleken om als eenling een derge
lijk bedri j f op te zetten.
Na enige gesprekken kwamen De Bruijn en Hen
driks tot overeenstemming: zij zouden gezamen
lijk werken aan de totstandkoming van het eer
ste tuinbouwbedrijf in West-Europa dat via een
pijpleiding is aangesloten op een vuilverbran
ding. Bij het maken van die afspraak kreeg het
tweetal de onvoorwaardelijke steun van de direc
teur van de vuilverbranding, de heer Hendrikse,
De gemeente Roosendaal volgde, hetzij schoor
voetend. Siem de Bruijn: „De gemeente geloofde
aanvankelijk niet in het project, maar je ziet: we
hebben toch iets op poten gezet".
De vrijkomende warmte uit de installatie, die
zo'n driehonderd huizen zou kunnen verwannen,
wordt naar de bedrijven geleid door een zeer
goed geïsoleerde pijpleiding van een kleine kilo
meter lengte. Een warmtewisselaar even buiten
de vuilverbranding zorgt ervoor dat het koelwa
ter (110 graden) in de pijpleiding wordt opgeno
men. Het water verlaat de wisselaar met een
temperatuur van ongeveer 95 graden.
De speciale isolatie en het ondergrondse vervoer,
op sommige stukken vier meter diep, laten
warmteverlies toe tot nog geen halve graad. Als
het hete water de bedrijven bereikt, brengen
pompen de vloeistof in het leidingensysteem in
de kassen. Het tot zeventig graden afgekoelde
water wordt na de tocht door de kassen weer
door de retourpijp opgenomen en opnieuw in het
De chrysantenkas met zijn geweldige overspan
ning.
koelsysteem van de verbrandingsinstallatie ge
bracht
AanJej;
De aanleg van de pijpleidingen was geen een
voudige opgave. Een pijpleiding van het che
misch bedrijf Dow Chemical moest ervoor wor
den omgelegd. Bovendien moest de „leiding
straat" Antwerpen-Rotterdam worden gepas
seerd. Door hei graven van een vijf meter diepe Markt
gleuf slaagde men erin de obstakels te ontwij
ken.
chrysanten: „Ik zal moeten overgaan op een
agressieve verkoop. De prijzen zijn nu al scherp,
maar de concurrentie kan nog meer verwach
ten". Terwijl de normale prijs voor een chrysant
tussen de veertien en vijftien cent schommelt zit
hahdelskweker De Bruijn nu al op twaalf cent
Om de prijs een beetje in de hand te kunnen
houden heeft de Maasdijker zelfs in de Verenig
de Staten een aantal koelcellen besteld, die de
bloemen ongeveer twee maanden vers houden.
„Terwijl collega's de bloemen niet langer dan
een week h acht dagen in goede conditie kunnen
houden, kan ik de chrysanten zelfs nog tot in de
winter opslaan".
Niet alleen De Bruijn gaat hel voor de wind.
Ook buurman Henk Hendriks, die voorlopig nog
in een caravan naast zijn bedrijf woont, is tevre
den over de geoogste komkommers. „Ondanks
de aanloopmoeilijkhedcn is het de afgelopen pe
riode toch prima gegaan. Die problemen zijn ook
heel begrijpelijk, je moet bij voorbeeld eerst een
team worden met z'n aden", zegt de jonge oud-
Stompwijker, Hij noemt de verhuizing naar de
vuilverbrandingsinstallatie beslist geen gok: „Het
was een doelbewuste keuze. Heel wat berekenin
gen zijn aan mijn keuze vooraf gegaan. Daarin
zijn de moeilijke beginjaren betrokken", zegt de
nuchtere komkommerteler. „We doen het rustig
aan,'k ben nog jong".
.Siem de Bruijn heeft die moeilijke beginjaren al
lang achter de rug. Zijn einddoel heeft hij al
voor ogen: „Tussen de jaren tachtig en negentig
wij ik Brabant en Limburg een keten van twin
tig tuinbouwbedrijven opzetten. Hoe alles es; uit
komt te zien weet ik allemaal nog niet, maar de
opzet is om naar Amerikaans model te werken:
zoveel mogelijk dezelfde produkten en allemaal
dezelfde bedrijven. Ik heb iets dergelijks in de
Verenigde Staten gezien en volgens mij moet, het
ook hier mogelijk zijn", aldus de zeer druk beo
zette inwoner van Ma as dij k. <-
door Frits Baarda
Foto's: René Oudsfioom
Behalve met afvalwarmte bespaart Siem de
Bruijn ook met stegdoppelplatten aan energie.
Hij zegt dat het systeem van dubbelwandig
kunststof hem een energiebesparing oplevert van
veertig procent-
De kassen van De Bruijn zijn extra hoog ge
bouwd om alle installaties te kunnen onderbren
gen. De grote hoogte zorgt tevens voor een uit
stekende luchtcirculatie. In de kassen heerst een
zeer aangename temperatuur: 24 tot 25 graden.
In het bedrijf komen 25 mensen te werken. De
staf zal bestaan uit Westlanders, de overige
werknemers zullen Roosendalers zijn. Omdat
Siem de Bruijn niet van plan is zijn huis te
Maasdijk achter te laten, zal de heer Van Dam
als bedrijfsleider worden aangesteld. De laatste
zal ook een speciale opleiding verzorgen, die alle
werknemers van het bedrijf krijgen als ze bij De
Bruijn aan de slag gaan.
Op dit moment werken ook ongeveer zeven va
kantiewerkers tussen de chrysanten-moederplan
ten, De stekken, die de tijdelijke krachten top
pen, worden overgebracht naar Maasdijk, waar
ze tot volle bloei worden gebracht
Zijn plannen beogen het beheersen van een deel
van de markt, 2odat hij zelf zijn prijs kan zet-j
tem „Ik houd er niet zo van als anderen de prijs
van mijn produkten bepalen, dat doe ik liever
zelf', vertelt Siem de Bruijn.
Zjjn ambities slokken overigens wel een groot
deel van zijn privéleven op. De Bruijn zegt zel
den voor één uur 's nachts naar bed te gaan en
soms zelfs twee dagen aaneen te smeden, 's Mor
gens vroeg is hij alweer uit de veren. Siem de
Bruijn zit er niet zo mee en stelt nuchter vast:
„Je moet wel als je iets wil bereiken".
Rolletje»
De produktie van de bloemen loopt op rolletjes.
Siem de Bruijn kent zelfs een overproduktie van
