I
'Het zijn toch geen varkens,
die in
hun eigen
troep
willen
soppen
99
Hm
Straks weet heel
Nederland
dat het aan de
Koekoekslaan een
groot zooitje is'
Voor woonwagen
kamp is een
locatie noodzakelijk
Co/Ié: „ik geloof
het gewoon niet'
Allemaal zeiden ze ach! en oh!"
En wij eten hun kindertjes op..'
VRIJDAG 2 NOVEMBER 1979
SCZVD/V
SchiedamVier mensen stappen in een lelijk eendje. Zij komen uit Ke
thel-Oost en kijken een beetje bedrukt. Naast hen staat een grote Ameri
kaanse slee. Daar stapt een woonwagenbewoner in. Hij zegt: „Binnenkort
krijgen jullie ook die grote wagens voor je deur."
De laatste tien dagen heeft heel Kethel-Oost het over niets anders gehad.
De bewonersvereniging belegde een spoedvergadering. Huizenbezitters uit
Vogelbuurt en het gebiedje langs de Poldervaart kwamen vaker dan ooit
bij hun buren over de vloer. Van actie en maatregelen spraken 2ij. want zij
voelen zich bedreigd. Er komen woonwagenbewoners naar hun wijk.
De locatie is aan de Koekoekslaan, op een driehoekige grasvlakte. De om
wonenden hebben zich een algemeen beeld gevormd van woonwagenkam
pen. Grote Amerikaanse sleeen, toch een trots bezit van veel woonwagen
bewoners, zijn niet het eerste waar zij aan denken. Sloopauto's passen wel
in het schrikbeeld: woonwagenbewoners liggen immers graag onder au
towrakken te knutselen? Dat denkt een groot deel van Kethel-Oost.
Een groot deel denkt ook dat woonwagenbewoners naar elkaar schreeuwen in
plaats van praten, dat zij overal een rommeltje van maken, dat zij voorpiepen
in de winkel „tuurlijk," zegt Hans de Bruijn, „en wij doen nog veel meer.
Wij vallen hun kindertjes lastig en nemen ze mee naar huis en daar rijgen wij
ze aan bet spit en eten wij ze op." Hans de Bruijn is opbouwwerker van het
kamp, dat in Schiedams verste uithoek, aan de Schiekade, staat.
De bewoners van Kethel-Oost hebben rich tegenover gemeenteraadsleden ge
nuanceerd uitgedrukt. Cees van de Beek, voorzitter van de bewonersvereni
ging, heeft benadrukt dat woonwagenbewoners net als elke Schiedammer
recht hebben op een goede woon- en leefsituatie. „Maar een woonwagenkamp
aan de Koekoekslaan valt uit de toon." Van de Beek ziet er een duidelijk pro
bleem in voor de welstandscommissie.
Voor een paar bood
schapjes kan je op het
kamp wel terecht. „En
dan gaat allemaal best
gewoon. Wij op het kamp
piepen niet méér voor
dan een ander en ook
niet minder."
door
Kor Kegel
foto's
Henk Speksneïjder
Een andere bewoner kwam bij de
raadscommissie voor ruimtelijke
ordening met een zelfde redenatie.
Ir. G. J. van de Vlies zegt; „Ik heb
niets tegen minderheden, maar ik
heb bezwaar tegen hun wijze van
wonen in onze buurt." En meer
bewoners <A. van de Ende, A.
TerJtaaf) zeiden bang te zijn dat
„het goede woonklimaat" in Ke
thel-Oost wordt aangetast. Allen
vrezen een waardevermindering
van hun huis.
In die commissievergadering heeft
men het vermeden om de woon
wagenbewoners sociaal te beledi
gen. Op veronderstelde gedragin
gen van de kampbewoners zijn de
Kethellappers alleen ingegaan bij
een bakkie leut of onder de borrel.
Toch zijn de geplaatste opmerkin
gen op de vergadering hard aange
komen. Hans de Bruijn: „Ik vind
het ontzettend grof om te zeggen,
dat door de komst van een groep
Schiedammers huizen in waarde
zullen dalen." Annie Schaap, lid
van de bewonerscommissie van
het kamp aan de Schiekade: „Ik
snap niet waar zij de brutaliteit
vandaan durven halen. Wat den
ken die lui wel? De meesten ko
men niet eens uit Schiedam en
wonen pas een paar jaar hier. En
op het kamp stikt het van de gebo
ren Schiedammers. Daar durven
ze wat van te zeggen? Alleen om
dat zij een huis hebben gekocht?"
De emoties rijn losgekomen, in
Kethel meer dan op het kamp-
„Naar moet worden gevreesd, zal
dit kunnen leiden tot een zodanige
opstelling," zegt Van de Beek, „dat
aan de condities voor een voldoen
de acceptatie van de woonwagen
bewoners niet kan worden vol
daan." Hij gaat daarmee in op de
gemeentelijke voorwaarde, dat
woonwagenbewoners, hoewel zij
hun eigenheid ook willen bewa
ren, geïntegreerd worden met de
overige Schiedamse bevolking.
Tenhaaf: „Ik denk dat de bewo
ners van Kethel èn de woonwa
genbewoners niet happy kunnen
zijn, als zij op elkaar zitten." Annie
Schaap bekijkt het anders: „Ik
hoef toch niet speciaal in de Koe
koekslaan te integreren? Ik heb
liever dat die mensen mij niet mo
gen dan wel, want dan heb ik geen
last van ze. Als ze zo doen? Dan
heb ik ze liever niet op de koffie."
Nu B zeggen
Van de gemeenteraadsleden is
Herman Noordegraaf degene, die
Kethel-Oost legen de haren in
durft te strijken. Het PPR-raadslid
neemt het al jaren op voor de
woonwagenbewoners en dat lever
de hem vorig jaar veel stemmen
op. Hij zegt: „Wij hebben de moei
lijkheden kunnen zien aankomen.
Toen wij vorig jaar het principe
besluit namen om voor de woon
wagenbevolking zo snel mogelijk
locaties in de bebouwde kom te
zoeken, wisten wij dat het een im
populaire maatregel zou zijn en dat
bij elke locatie enige weerstand
zou bestaan. Ik betreur die weer
stand, maar dat was te voorzien.
En daarom betreur ik nu ook die
aarzeling om Kethel-Oost aan te
wijzen als locatie voor een aantal
woonwagens. Wie A zegt, moet
ook B durven zeggen."
De aarzeling, waar Noordegraaf op
doelt, is er bij CDA en VVD. De
PvdA heeft wethouder Chris Zij
develd, zonder er woorden over
vuil te maken, groen licht gegeven
om te gaan werken aan een andere
bestemming van de driehoek bij
de Koekoekslaan, Maar CDA en
VVD zijn niet ongevoelig voor de
bezwaren uit Kethel-Oost. Echter:
nee zeggen tegen de woonwagen
bewoners zou, zoals Noordegraaf
zegt, getuigen van lafheid om het
principebesluit van vorig jaar nu
uit te voeren. Daarom hebben de
twee partijen de gulden midden
weg gezocht. Zij willen meer in
formatie alvorens te beslissen. Zij
willen weten of de locatie Kethel-
Oost echt de enige mogelijkheid in
Schiedam is. Zij herinneren 2ich
een lijst met meer dan twintig
open plekken in de stad, gemaakt
door de woonwagenbewoners zelf.
Zij herinneren zich niet en dat
verbaast wethouder Zijdeveld,
PvdA en PPR, alsmede de woon
wagenbewoners zeer dat van al
die voorgestelde locaties een drie
tal overbleef: het Schuttersveld,
waar nu plannen bestaan om hui
zen te bouwen voor de woonwa
genbewoners die dat willen; Ke
thel-Oost (Koekoekslaan) en Spa-
land. De laatste locatie heeft als
nadeel dat realisatie van een kamp
aldaar lang op rich zou laten
wachten, omdat plannenmakerij
voor Spaland voorlopig nog uit
den boze is. Zijdeveld: „Van alle
locaties, die de woonwagenbewo
ners vorig jaar hebben aangedra
gen, zijn die drie over. Alle andere
hebben te veel nadelen." Die na
delen kunnen de hoge grondkos-
ten in enkele gevallen zijn en ook
liggen sommige locaties te geïso
leerd om een integratie tussen
woonwagenbewoners en andere
burgers mogelijk te maken. Dat is
allemaal begin dit jaar duidelijk
geworden. Niemand ging er toen
op in; Kethel-Oost niet en ook
CDA en VVD niet Daarom vindt
Noordegraaf hun plotselinge te
rughoudendheid nti jammer.
.n
Ook op het woonwagenkamp is de locatie Kethel-Oost het gesprek
van de dag. „Het zijn niet eens Schiedammers, die daar wonen..."
Sociaal-culturele en win
kelvoorzieningen heeft
het kamp aan de Schie
kade niet. De kinderen
worden dagelijks met een
busje naar schooi ge
bracht, aan de Parkweg
in Schiedam.
Ook Eef Collé ging ër toen niet op
in. Toch zegt hij nu: „Ik geloof niet
zomaar dat de Koekoekslaan de
enige geschikte locatie is. Ik geloof
het gewoon niet." Om die reden
wil hij ook geen ja zeggen tegen de
locatie Kethel-Oost. Die ervaring
heeft het kamp met Collé al lan
ger. Het CPN-raadshd is aan de
Schiekade inmiddels een gehate fi
guur. De bewoners verwijten hem
dat hij als wethouder jarenlang
een verbetering van hun situatie
heeft vertraagd. Hun idealen om
naar de bebouwde kom te verhui
zen bleven in de perïode-Collé
slechts idealen: de wethouder
hield steeds vol dat een eventuele
verplaatsing van het kamp jaren
en jaren zou duren en bood daar
om niet meer aan dan een flinke
opknapbeurt voor het terrein aan
de Schiekade. „De raadsleden zijn
hier toen nog komen kijken," weet
Annie Schaap nog. „Het was echt
kijkdag. Allemaal zeiden ze ach!
en oh! en ik hoor Lems nog zeg
gen: brandgevaar is hier duidelijk
aanwezig. Ja, klopt. Maar de situa
tie is hier nog precies eender"
Reconstructie van het kamp werd
inderdaad, ondanks besprekingen
die jaren hadden geduurd, niet uit
gevoerd. De provincie Zuid-Hol
land kwam met een plan, waarin
gestreefd wordt naar kleinere
kampen dan die aan de Schiekade,
waar vijftig woonwagens staan.
Hans de Bruijn: „Dat komt er voor
Schiedam op neer, dat huizenbouw
op. het Schuttersveld en een kleine
locatie van. pakweg vijftien wa
gens in Kethel-Oost nog niet ge
noeg is om het woonwagenpro
bleem op te lossen. Er zou nóg een
locatie moeten komen. Als de be
woners van Kethel-Oost die kun
nen aanwijzen, is dat prima. Maar
dat betekent nog niet, dat de loca
tie in Kethel-Oost niet door moet
gaan."
De opbouwwerker van het kamp
had liever gezien, dat de commis
sie voor ruimtelijke ordening een
totaalpakket gepresenteerd had
gekregen, met onder andere de ga
rantie van de provincie dat het
aantal standplaatsen voor woon
wagens aan de Schiekade wordt
teruggebracht als elders kleine
kampen komen. „Dan had Kethel-
Oost niet zo de indruk gehad, dat
zij nu de hele last van de woonwa-
genproblematiek op hun schouders
moeten dragen."
Tweede kamp
Over de noodzaak van een tweede
locatie voor woonwagens heeft de
commissie het niet gehad. Burge
meester en wethouders zijn er
unaniem, dus inclusief CDA-wet-
houder Riet Taverne, van over
tuigd dat Kethel-Oost de enige
mogelijke locatie is. „Er is niets
anders," zegt Zijdeveld. Kethel-
Oost kent ook de noodzaak van
een tweede locatie niet. Daarom
hebben de bewoners geprobeerd
een alternatief voor bun gebiedje
aan te dragen: bij Hollandia, aan
de Delflanaseweg. Maar het ter
rein daar is geen eigendom van de
femeente en wordt dat ook niet,
eeft Zijdeveld laten weten. Het
tweede kamp zou in de toekomst
in Spaland kunnen komen. Dat
duurt nog jaren, maar voorlopig
kan men op het Schuttersveld en
in Kethel-Oost dan al vooruit Hoe
het kamp er bij de Koekoekslaan
uit zou moeten zien, staat nog lang
niet vast. Ook voor de woning
bouw op het Schuttersveld zijn
nog geen tekeningen gepresen
teerd.
Knokken
CRM-minister Til Gardeniers
heeft Schiedam financtéle hulp ge
boden in de grondkosten voor de
locatie Kethel-Oost, Dat is een slag
in het gezicht van Kethel-Oost.
„Daarmee zijn wij niet geholpen,
als onze huizen in waarde dalen,"
zegt een bewoner, die zijn naam
niet in de krant wil hebben, uit
angst voor represailles van woon
wagenbewoners.
„Daar moeten zij* niet over zeu
ren," zegt Hans de Bruijn, „want
het is hun eigen schuld als die hui
zen straks minder waard zijn. Dat
is simpel. Hoe harder je gilt dat
iets niet goed is, hoe minder men
sen er toch op afkomen?"
In "die uitspraak zit een dreiging,
„Als die mensen in Kethel-Oost zo
blijven praten over woonwagenbe
woners." zegt Hans de Bruijn (An
nie Schaap: „Als er op die verga
dering meer mensen van het kamp
waren geweest en al die beledigin
gen hadden gehoord, was het
knokken geworden en dan hadden
ze gezegd, zie je wel, die woonwa
genbewoners... maar wie maakt er
nou stemming?") „als die men
sen in Kethel-Oost zo blijven pra
ten, dan zullen zij het weten. Wat
let ons om dit conflict aan de grote
klok te hangen? Wij kunnen er
toch voor zorgen, dat straks heel
Nederland weet dat het aan de
Koekoekslaan en de Kerklaan in
Schiedam een groot zooitje is, waar
je van je leven geen huis moet ko
pen? Nee, als ze in Kethel-Oost de
mond zo vol hebben van waarde
vermindering, zullen wij ze een
handje helpen."
Annie Schaap: „Als die huizen in
waarde dalen, kunnen wij ze
straks kopen." Dat grapje vinden
de bewoners van Kethel-Oost niet
leuk.
Bezwaarschriften
Opbouwwerker Hans de Bruijn is
bereid met de bewoners van Ke
thel-Oost te praten, onder meer
over inrichting van het kamp. „Ik
heb Van de Beek van de bewo
nersvereniging gebeld. Hij rea
geerde nogal voorzichtig en deed
erg zijn best om zich niet te ver
spreken. Maar het leverde weinig
op: hij wil pas met ons praten, als
zonder meer vaststaat dat er een
aantal woonwagens aan de Koe
koekslaan komt. Niet eerder."
En hoe vast staat het? In theorie is
het zo, dat de gemeenteraad in no
vember van het college het voor
stel krijgt om een krediet te verle
nen voor het voorbereiden van
een verandering in het bestem
mingsplan Kethel-Oost. Collé:
„Dat is geen bagatel. Als wij dat
kredietje goedkeuren, dan kiezen
wij zonneklaar voor de bestem
ming woonwagens, anders is die
verandering in het bestemmings
plan toch niet nodig?"
Cees van de Beek heeft de com
missie ruimtelijke ordening ge
zegd, dat met bezwaarschriften re
kening moet worden gehouden.
Hij deed dat niet zomaar. Sommige
bewoners in zijn wijk zijn vast van
plan om tot aan de Kroon door te
strijden tegen de komst van het
kamp. De vraag is evenwel, of dat
kan. De wet op de ruimtelijke or
dening maakt mogelijk, dat tegen
elke wijziging in een bestem
mingsplan in beroep kan worden
gegaan. Ook als gedeputeerde sta
ten van Zuid-Holland besluiten om
artikel 19 van die wet toe te pas
sen, wat niet alleen bij woning
bouw mogelijk is maar ook bij
plaatsing van woonwagens, zodat
het kamp kan worden ingericht
voordat het gewijzigde bestem
mingsplan is goedgekeurd, dan
nog is er een beroepsmogelijkheid
bij de Raad van State via de wet-
Arob (administratieve rechtspraak
op overheidsbeschikkingen).
Maar er is ook de woonwagenwet
Worden daaruit een aantal artike
len (4a, 4b, 10 en 11) gehanteerd,
dan is het voor de bewoners van
Kethel-Oost veel moeilijker om
iets tegen de komst van een klein
kamp te doen. De provincie kan
bijvoorbeeld, zonder dat de ge
meente Schiedam er iets over te
zeggen heeft, een bestemmings
plan wijzigen ten behoeve van
woonwagenbewoners. Alleen de
Arob-procedure staat dan nog
open.
Dat is allemaal wat technisch. Bo
vendien zouden bezwaarschriften
leiden tot haat en nijd tussen Ke
thel-Oost en het kamp. „Ach, die
mensen kijken te veel naar de
rommel rond het woonwagen
kamp," zegt Hans de Bruijn. „Die
sloopauto's zijn de schuld van de
woonwagenbewoners niet. Die slo
perijen zitten daar nu eenmaal,
vlakbij het kamp. Maar woonwa
genbewoners willen evenals ieder
ander een fijne woonomgeving,
zonder sloopauto's. Het zijn toch
geen varkens, die in hun eigen
troep willen soppen
„Er is één persoon in Kethel," zegt
Annie Schaap, „die er voordeel bij
heeft dat wij naar de Koekoek
slaan komen. Dat is de huisarts
van het kamp, dokter Van der
Veer. Die hoeft dan niet steeds dat
hele eind door de polder."
