Drie keer
is zestig
,Je groeit met
zo'n school mee.'
"t Groen
jubileert
na^«i .iil^E3SS C7
IS&PBI
fesisiKSSSMiPS
rSIlSlSlli
Oud-rector Smit:
DONDERDAG 6 DECEMBER 1979
SC/VD/IVVV 5
V f
g11i:il!lll!nHlttlII!IIIIIHIiil)HÜIIU!U!lliII!I!!llll§
door
Jan Hendrik
Bakker
vil tenviiitig
iüiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiihiiiiiiitiiniiiiiis
Die meneer van de handelsavondschool
„Kennis is macht" heeft achteraf geen gelijk
gekregen. Toen in 1948 de Christelijke HBS
met Vijfjarigen Cursus omgedoopt werd in
Groen van Prinstererlyceum en derhalve
uitgebreid werd met een gymnasiumafdeling
meende deze vertegenwoordiger van het
maatschappelijk zo nuttige instituut, dat de
gymnasiumafdeling in Vlaardingen een
doodgeboren kindje was. „Want," zo
beargumenteerde de spreker, „in Vlaardingen
is aan een handelsschool veel meer behoefte."
Wat vanuit sprekers optiek begrijpelijk was.
Alleen: aan een gymnasiumafdeling bleek
wèl behoefte. Voor Vlaardingen zat er wel
degelijk een lyceum in. Dit. jaar viert de
christelijke scholengemeenschap Groen van
Prinsterer, een mondvol voor wat iedereen
nog steeds kortweg ,,'t Groen" noemt, haar
zestigjarig jubileum.
Zeslïg~jaar; misschien dat de
enige constante in al die
laren hei getal vijfenvijftig
is. Drie keer komt het getal
voor, keurig
corresponderend met de drie
tijdvakken waarin de
historie van het 't Groen
ingedeeld kan worden:
Jchiedamseweg 55,
Westhavenkade 55,
totterdamseweg 55. De
ichïedamseweg begon op 5
leptember 1919, toen daar de
/laardingens eerste
Christelijke HBS de
schooldeur opende voor een
totaal van dertig leerlingen
en tien docenten over
werkverschaffing gesproken!
Directeur: de astronoom
drs. C. de Bruijn. In de
annalen van de enige echte
krant die Vlaardingen ooit
rijk is geweest, de Nieuwe
Vlaardingsehe Courant, zijn
nog de sporen te vinden van
een in alle hevigheid
opgelaaide schoolstrijd. De
..openbaren" voelden zich,
blijkens de brieven aan
Mijnheer de Redacteur,
afgetroefd, het gras voor de
voeten weggemaaid; bij de
protestanten overheerst trots.
Maar hoewel het voortouw -
bij deze mannenbroeders van
hei onderwijs zeker in goede
handen was, emancipatorisch
hobbelde het uitsluitend uit
pm
dj
gr..„agm
tgSÉte',
heren bestaande
schoolbestuur wel wat achter
de ontwikkelingen aan. In
hetzelfde jaar van de
oprichting van de
Christelijke HBS werd het
nieuwe Algemene en
Evenredige Kiesrecht van
kracht; ook staatsburgers van
het vrouwelijke geslacht
mochten nu hun stem
uitbrengen. Aan het
schoolbestuur ging zulks
voorlopig nog voorbij. In de
notulen van het bestuur uit
Een schoolfeestje in de vijftiger jaren. De sportieve wijde trui met opengevouwen boord wordt,
m de discotheken weer regelmatig gesignaleerd.
Sï:V>.
/;;V-
Het herenhuis op de Schie
dam seweg; de wieg van de
scholengemeenschap Groen
van Prinsterer.
Schoolkamp in Heerde. Let
op de basketbalschoen met
omgeslagen geitewollensok.
^iiiiitiiiiiiiiiiiiJiiitiiiiiiiifiiiiiifiHiriiiiffifiifiiiiifiiififiiiiimiiiiiiiiiiinriiiiiiftiiiiiFiiiiiriiiiiiiiiiiriiiiriiiiniiniiiiirtiifiiiiJiiiiiiiiJiiiriiiiiiiiiiiiiiiiiijifriiitiiifiiiJiiiirfiHiiiifiüiriitfiiiJitiiHEiitiifiiifiiüS;
1 Groen anno nu;
die tijd vinden we de
zinssnede dat „voor Fransch
wordt besloten Mejuffrouw
W.S., die de eenige mogelijke
sollicitante is, nog niet te
benoemen. Enkele leden
hebben bezwaar tegen haar
principicle standpunt, dat zij
onvoldoende vinden, van
andere zijde is men niet voor
vrouwelijke leerkrachten."
Hoe het verder met deze mej.
S. vergaan is vermelden de
archieven niet. Wel zien we
op een oude foto uit 1925 de
eerste vrouwelijke docente
plotseling in beeld komen.
In 1922 vindt de verhuizing
naar de Westhavenkade
plaats. Het nieuwe gebouw
moet onderdak verschaffen
aan 93 leerlingen. Je krijgt
het gevoel dat het daarna
allemaal zo'n beetje
doorsuddert tot even na de
oorlog. Stijve foto's van stijve
mensen. Mannen met grote
Theo Thijssensnorren.
Zorgelijke gezichten van de
jongens, de meisjes ernstig en
intogen. Het zal wel aan de
lange belichtingstijd van het
fotografisch proces uit die
dagen gelegen hebben. Maar
toch heeft het er alles van
dat het echte leven er pas na
de oorlog in begint te komen.
Als Vlaardingen opgestuwd
wordt in de vaart der
volkeren, zoals dat toen
heette.
In die tijd krijgt de school
een soort glamour. Wellicht
dat dat ook voor de oorlog
het geval was, maar om de
een of andere reden lijken
scholen uit die periode alleen
maar scholen; instituten
waar je tegen betaling van
lesgeld een portie „stof"
kreeg toegediend. De jeugd
organiseerde zich
buitenschools. Maar na de
oorlog, ten tijde van de
opkomst van de rock roll,
komt er tevens een soort
emancipatie van de jeugd op
gang. Een jeugdcultuur, niet
meer als onderafdeling van
een maatschappelijke
stroming (de gereformeerde
jongeimgenvereniging of de
AJC), maar zelfstandig. De
broedplaats van die cultuur
werd de school. De school
werd méér dan school alleen.
En als het Groen verhuisd is
naar die laatste vijfenvijftig,
naar het moderne gebouw
aan de Rotterdamseweg, dan
geldt de roodblauwe sjaal als
een begeerd statussymbool
onder de Vlaardingse,
Schiedamse en Maassiuise
jeugd. Heel wat moeders
hebben tijdens een snikhete
zomer, als hun zoontjes nog
maar koud het
toelatingsexamen achter de
rug hadden, zich de blaren
moeten breien. Er waren'er
GROEN VAN PRINSTE
RER LYCEUM
rotterdamseweg 55
telefoon 3741 - 3742
Rector Drs H.J. Smit
Zo luidt het brievenhoofd.
De laatste zin heeft hij
echter met een spijtig
streepje doorgehaald. „Ik
schrijf dit als 80-jarige met"
enige weemoed op m'n
vroegere correspondentie
papier, waarvan ik enige
vellen trouw bewaard
heb." Omdat spreken niet
meer zo goed gaat had hij
beloofd in plaats van in
een gesprek zijn herinne
ringen aan het papier toe
te vertrouwen. Het zijn
vier dichtbeschreven vel
letjes geworden. Het hand
schrift is helder en ver
raadt nergens de leeftijd
van de man, die van 1948
tot en met 1964 aan het
hoofd stond van 't Groen.
Veel oud-leerlingen zullen
zich hem herinneren als
hun markante en geliefde
rector Smit. Hieronder
een „bloemlezing" uit zijn
brief.
Net rector
„Een nieuwe rector moet
zich „waarmaken". Hij
wordt nauwkeurig bekeken
en beoordeeld door de lera
ren, die toen bij een benoe
ming nog geen inspraak
hadden, door de leerlin
gen, het bedienend perso
neel en, meer vanuit de
verte, door het bestuur en
de ouders. De rector werd
zelfs die zonder dat zij de
school daadwerkelijk
bezochten zo'n ding losjes om
de nek hadden hangen.
Want 't Groen was meer
geworden dan een lyceum
alleen. Wat dat meer precies
mag zijn geweest; laat dat de
reünisten maar met elkaar
bespreken, maar het heeft
ongetwijfeld iets te maken
gehad met wederzijdse
inspiratie buiten de lessen
om. Voor een school die haar
zestigjarig jubileum viert is
het misschien tevens het
beste wat met haar voor de
toekomst toewensen kan:
meer te zijn dan een school
alleen.
Zaterdag 8 december begint
de viering van het jubileum
met een dienst in de Grote
Kerk (aanvang 14.00 uur).
Daarna start de eigenlijk
reünie van de oud-leerlingen
en -leraren. Tijdens de
daaropvolgende week zal
van dinsdag tot en met
vrijdag in de Stadsgehoorzaal
elke avond een voorstelling
gegeven worden. „Al wordt
het Groen een beetje grijs"
heet de revue die dan op de
planken zal worden
gebracht
dus wel eens op de proef ge
steld en de leerlingen pro
beerden dan ook wel eens
hoe ver ze konden gaan."
„Een mooi voorbeeld daar
van was 't volgende. Thuis
zaten we een beetje m
moeilijkheden in verband
met de geboorte van enige
poesjes. Ik schreef op 't gro
te mededelingenbord, dat in
de gang van de oude school
op de Westhavenkade hing
de volgende mededeling:
Lief katertje aangeboden, te
bevragen bij de rector. Toen
ik 's middags, na de lunch
pauze op school terugkeerde
stond er op dal bord: lief
rectortje aangeboden, te be
vragen bij de kater."
Maar Smit doorstond de
proef. Hij liet het vrijpostige
Eroza staan. Gewoon omdat
ij die grap wel kon waar
deren. „Resultaat was, dat
er geen knoeierijen meer
volgden en 't katertje waren
we kwijt! De rector was
„geaccepteerd"."
De school groeide snel.
Aan de Rotterdamseweg
werd een groot en modern
schoolgebouw neergezet,
berekend op zo'n zeven
honderd leerlingen.
„De toenmalige burgemees
ter zei mij: „Uw school
wordt te groot opgezet,
want er komt spoedig een
gemeentelyceum." 't Tegen
deel was waar. Al vrij gauw
na 't in gebruik nemen van
de nieuwe school in 1956
bleek "t dat 't gebouw te
klein was."
Oud-rector Smit zoals de
meeste reünisten hem zich
zullen herinneren.
Ik heb hier al die zestien
jaren plezier gehad in m'n
werk, zelfs loen de school
uitgegroeid was tot over de
duizend leerlingen. Je
groeit met zo'n school mee
en dat is iets anders dan
plotseling als recto- gezet te
worden m zo'n enorm grote
school. Wel zag ik de geva
ren van de massaficatie en
ik betreurde 't ten zeerste
dat ik niet meer alle leerlin
gen persoonlijk kende. Dat
zie ik nog steeds als een be
zwaar, die massaficatie bij
de tegenwoordige grote
scholengemeenschappen;
hoewel ik m'n ogen beslist
niet sluit voor de voordelen
van een „gespreid gezag" en
wat meer inspraak van de
kant van de leraren en de
leerlingen!"
Het nieuwe schoolgebouw s
aan de Rotterdamseweg
bezat „de mooiste rectors-
kamer van Nederland".
„Er is in die kamer wat af-
gepraat, zowel met leraren
als met leerlingen, als mei S
ouders van leerlingen. Ja,
die contacten met leerhn-
gen hebben me ,jong" ge-
houden. Ik had die contac-
ten niet graag willen mis-
sen, evenmin als de „aula-
diensten" op de maandag-
morgen, waarbij je iets kon
zeggen over „die Andere" g
in je leven, Jezus, de leven*
de Heer Dat was toch ei- E§
genlijk een zoeken naar de
2in van het leven, in een
tijd, die ook toen ai vol was 5
van zinloosheid en onbe-
grip" gj
En tenslotte het jubileum. |j
,,'t Groen, zoals de school
nog altijd genoemd wordt, is
nu 60 jaar oud. Al die oud- S
leerlingen bewaren goede
en ook wel minder goede j=
herinneringen aan deze H
school. De beide bekende
oud-leerlingen Maarten
Biesheuvel en Maarten 't 5
Hart halen in hun veelgele-
zen boeken hun hennnerin- 5
gen aan 't Groen wei eens
op!" 2
„Ja, die herinneringen, ze S
zullen tijdens de reume op
acht december weer opge-
haald worden En ik her- S
haal, wat ik bij een vroeger
jubileum van de school al
eens gezegd heb: wie met en S
van zijn herinneringen
leeft, leeft twee maal!" jg
Jool in Parijs, maar de pyjama's zijn keurig,
