uii
Als je zegt dat
de mensen
het niet
kunnen
betalen,
ben je
demagogie
aan het
bedrijven!
Ik ken
de stad goed
Woningen
gingen weg ais
broodjes voor
de bakker
Zijn ze uit
op pret maken?
VRIJDAG 18 JANUARI 19S0
TO/sc/m
Schiedam Zijdevelds
haan heeft in enkele
maanden tijd driemaal
luid victorie kunnen
kraaien. Allereerst kwam
de wethouder met
opzienbarende plannen
voor zonnewoningen,
waardoor Schiedam
landelijk in het zonnetje
kwam te staan en waarop
hogere overheden volop
steun toezegden. Het
tweede succes was de
verrassende ontknoping
van de
binnenstadsperikelen met
projectontwikkelaar
Empeo; Schiedam krijgt
in de binnenstad weer
vrij spel, want Zijdeveld
kwam met de
dochteronderneming van
bouwgigant Bredero
overeen dat zij zich
terugtrekt in ruil voor
een relatief gering aantal
zonnewoningen in
Woudhoek. En de derde
triomf werd met de
jaarwisseling behaald,
toen minister Pieter
Beelaerts van Blokland
bekendmaakte dat
Schiedam ongeveer
tweemaal zoveel geld
krijgt voor
stadsvernieuwing als
vergelijkbare gemeenten.
Toch is de kritiek op verantwoorde
lijk wethouder Chris Zijdeveld sinds
„Woudhoek-Noord" niet zo groot
geweest als nu. En evenals bij die
felle discussies van vier jaar geleden
(over de stadsuitbreiding richting
Delft) zijn het ook nu voornamelijk
partijgenoten van Zijdeveld, die met
verwijten komen. In de PvdA
wordt gemord over 's wethouders
woningbouwbeleid en de onbetaal
baarheid van nieuwbouw. De groot
ste kritiek bestaat bij de Jonge Soci
alisten, een 2elftandjge beweging
binnen de PvdA, die over het alge
meen minder een blad voor de
mond neemt dan mopperende
raadsleden en hardop klaagt over
gebrekkige aandacht voor de laagst
betaalden, alleenstaanden en twee
persoonshuishoudens, over het uit
blijven van woningwetwoningen en
over het lamleggen van de stuur
groep 1 2, een club die ijvert voor
kleine wooneenheden.
„Er zijn wethouders om minder
naar huis gestuurd," tekende onze
krant onlangs op uit de mond van
Hans Konings. de eerstvolgende
PvdA-kandidaat voor de gemeente
raad, lid van de Jonge Socialisten
en als zodanig lid van de stuurgroep
1 2. Een ander citaat; „Zijdeveld is
niet solidair met de zwakke groepen
in de samenleving."
Tijd voor een weerwoord van Zijde
veld. Geen gejubel dus over zonneé-
nergïe, Empeo en stadsvernieuwing
op deze pagina, maar een scherpe
aanval van de wethouder op zijn op
posanten in de PvdA.
Speeltuin
„Mijn ambtenaren hebben meer te
doen dan vergaderingen uitzitten,
die in een beladen sfeer verlopen.
Ik ben mij gaan afvragen, waar de
leden van de stuurgroep op uit zijn;
ret maken, in de speeltuin bijeen-
omen en rookbommetjes loslaten
of komen tot een nuttige uitwis
seling van ideeen? Ik zal het dat
groepje rechtstreeks vragen. Ze krij
gen een uitnodiging van mij om
langs te komen en dan wil ik wel
eens zien of zij bereid zijn de lucht
op te laten klaren en zinvoller ver
der te gaan."
In ogenschijnlijke onschuld laat
wethouder ir Chris Zijdeveld zich
zeer denigrerend uit over de Jon
ge Socialisten, een van de belan
gengroeperingen binnen de stuur-
gToep voor huisvesting van al
leenstaanden en tweepersoons
huishoudens (ambtelijke afkor
ting: HVAT, in de wandelgang:
1 2). Al meer dan een half jaar
is die stuurgroep niet bijeen ge
komen, tot ergernis van de Jonge
Socialisten (JS) die juist met zo
veel grieven zitten. Voornaamste
klacht is dat de wethouder geen
rekening houdt met kleine huis
houdens en zich niet meer kan in
leven in de problemen van kan
sarme groepen.
,,Ik durf de stelling aan," 2egt Zijde
veld, „dat ik in de stad erg goed
weet wat er speelt en er echt veel
contacten heb en er echt in wortel.
Je moet je tenslotte wel erg misdra
gen om al je kennissen van vroeger
kwijt te raken. Nee, ik Keb de afge
lopen jaren alleen maar meer Schie
dammers leren kennen, zit niet in
een ivoren toren, ken de stad goed
en vind de kritiek van dat groepje
dan ook onterecht."
Consequent weigert Zijdeveld de
Jonge Socialisten of leden daar
van (Hans Konings, Hans Bak
ker, Henk de Veld) bij de naam
te noemen. Hij heeft het over
„dat groepje" of over „mensen die
het leuk vinden briefpapier te ge
bruiken dat meer suggereert dan
er ïn werkelijkheid achter zit".
En: „Uit hoeveel leden bestaat
dat groepje nou? Twee? Drie?"
Eigenlijk heeft de wethouder
nooit met de JS overweg gekund.
„Aan wie ligt dal nou? Het heeft
weinig zin om daar een beschou
wing over te geven, maar het is
waar dat ik er met het gros van de
leden van de stuurgroep niet in ge
slaagd ben een vruchtbare discussie
op gang te brengen. Ik heb nooit het
gevoel gehad van: dat was nou eens
een vergadering waarop wij op één
golflengte kwamen ie zitten. Ik heb
het geprobeerd, hoor, ik heb ernaar
gezocht, op veel verschillende ma
nieren, maar tot op heden ging dat
de mist in. En dan die kritiek... Ik
heb echt het gevoel dat ze zich
overschreeuwen. Ze moeten eens le
ren praten op basis van de feiten,
kijken naar wat er gedaan wordt in
plaats van domweg zeggen dat er
niets gebeurt voor kleine huishou
dens of dat wat er gebeurt te weinig
of te duur is."
Zwakste schouders
De wethouder haalt er de feiten
bij.
„Voor een 18-jarige is het mini
mum-jeugdloon 1141 guldeo en 60
cent. Als je nou 2iet dat de huurprijs
van de een- en tweekamerwonin
gen in de Slachthuisbuurt rond de
tweehonderd gulden ligt en iets ho
ger zal uitvallen in het Proveniers
huis, dan kan niemand volhouden
dal zo'n huur voor jongeren een on
overkomelijke last is. De verhou
dingen kloppen heel aardig met de
gemiddelde situatie. Alleen AOW-
en de verwachte huur van 240 gul
den ziet het er zonnig uit. Als je dan
nog zegt dat er niet serieus gewerkt
wordt of dat de mensen het niet
kunnen betalen, ben je demagogie
aan het bedrijven!"
Doorstroming
Uit nieuwbouwplannen blijkt
nog niet zoveel van aandacht
voor de doelgroep 1 2.
„Nieuwbouwplannen hebben een
aanloopperiode van drie vier jaar.
Dat betekent dat de plannen, die nu
in uitvoering worden genomen, zo
ongeveer in 1975 zijn gelanceerd.
En toen was de discussie over klei
ne wooneenheden nog niet zo aan
de gang als tegenwoordig, dus is de
differentiatie ook niet sensationeel.
En toch, toch zie je in plan-Hoorn al
dat er zowel eenkamer- als zeska
merwoningen in voorkomen en al
les wat daartussen zit. Daaruit blijkt
de toekomstwaarde van dat plan;
toen het in de raad kwam, werd er,
ik geloof door Van Tilborg vooral,
nog kritiek geuit op de hoge percen
tages kleine woningen..."
Maar de gerealiseerde projecten
hadden weinig om het lijf voor
alleenstaanden en tweepersoons
huishoudens. Wie in zijn eentje
wil gaan wonen komt volgens de
woon ruim te verordening niet in
aanmerking voor een huis met
meer dan drie kamers en mensen,
die met hun tweetjes zijn, krijgen
geen vijfkamerwoning. En de
kleinere woningen, die de laatste
drie jaar vrijkwamen, hadden
een pittige prijs.
Zijdeveld: „De woningen, dïe opge
leverd werden, gingen weg als
broodjes van de bakker. Op zijn
minst hebben die woningen een
flinke doorstroming op gang ge-
bracht, kijk maar naar het aantal
woonvergunningen voor 1&2. En
dan is er wel beweerd dat er in drie
jaar geen woningwetwoningen tot
stand zijn gekomen, maar ik heb de
indruk dat de 128 woningen aan de
Zwaluwlaan dan over het hoofd
worden gezien. En daar is heel frap
pant het aantal kleine huishoudens,
dat er terecht kwam: op twee of
drie na, alles."
En de huur?
Rond de 450 gulden. Maar het
bracht ook een doorstroming op
gang. Huizen met een lagere huur
kwamen daardoor vrij."
Vindt de wethouder 128 woning
wetwoningen in drie jaar ge
noeg?
„Oh nee. Maar dat heeft te maken
met die voorbereidingstijd van
nieuwbouwplannen. Het loopt niet
zo snel en soepel. Het zegt in dat
verband wel iets, dat bij het leggen
van de eerste steen voor de wonin
gen in de Put op de Rotterdamse-
dijk mijn voorganger (Bolmers) als
speciale gast was uitgenodigd. Dat
toont de tijdsduur aan."
De enige
„En dan krijg je de binnenstad. Als
je daar zestig procent een-, twee- en
driekamerwoningen wilt, is dat be
paald geen beleid dat geen zicht
geeft voor kleine huishoudens. Inte
gendeel. En als je dan meeweegt
wat de Rijnmondcommissie voor ad
vies voor volkshuisvesting zegt over
het bouwen van meer drie- en vier-
kamerwoningen, zodat ook iets gro
tere huishoudens daarin terecht
kunnen, dan heeft dat voor de bin
nenstad tot gevolg dat er negentig
procent van de nieuwbouw zal be
staan uit een-, twee-, drie- en vier-
kamerwoningen."
„Rijnmond vraagt wel eens: kunnen
jullie niet meer woningen bouwen?
Graag, zeggen wij dan. En een
standaardvraag is dan, wat er aan
1 2 gedaan wordt. Dat blijft ken
nelijk goed hangen, want in ons
laatste gesprek met de gecommit
teerde van Rijnmond zei hij dat
Schiedam de enige gemeente is die
bereid is wat aan 1 2 te doen."
Zei Jan Laan dat echt?
„Ja, Laan dat Schiedam de enige
is."
Bizar
Dc Jonge Socialisten vinden dat
dus niet. Zij willen de stuurgroep
weer bijeengeroepen zien.
„Dat hebben ze mij niet verteld.
Van die hele groep is er niet eentje
langsgekomen in al die tijd om nu
eens te komen praten. Alleen op
mijn initiatief heeft er een plezierig
gesprek plaatsgevonden, met een
van die jongens, tegen wie ik zei: jó,
jij hebt nou een comité waarvan ik
denk, dat is alleen maar privé-brief-
papier. Dat was dus plezierig. Zo
hoort het. De PvdA kent als geen
andere partij het solidariteitsbegin
sel en daarbij hoort menselijk con
tact. Dat heb ik vanuit de stuur
groep gemist. Ik heb de vergaderin
gen van die club ervaren als het uit
zitten van een verplicht nummer.
Heel bizarre vergaderingen waren
het, en intern is dat aanleiding tot
een discussie over de vraag: moeten
wij doorgaan. Een deel van de amb
tenaren loonde zich een groot voor
stander van het laten voortbestaan,
hoewel het eerste jaar dat ik voor
zitter was weinig opleverde. Wij
hebben toen ook intern overlegd,
wat er met het secretariaat moest
gebeuren. Niet dat Noordzij het niet
goed heeft gedaan, maar het secre
tariaat fungeerde traditioneel van
uit de gemeentelijke hoek woning
distributie. Wij hebben dat nu ver
schoven naar gemeentewerken.
Dan komt de stuurgroep dichter bij
het uitvoerend apparaat te staan,
dichter bij de bouwput Je hebt dan
kortere contactlijnen. Toch, door die
ervaringen, was niemand enthousi
ast secretaris te worden. Uiteinde
lijk is dat nu Griffioen." (Gemeen
telijk socioloog Frans Griffioen was
al lid van de stuurgroep.)
Verziekt
„Maar dat groepje, dat nu met ver
wijten komt, moet niet denken dat
die interne besprekingen het gevolg
zijn van die verwijten. Dat was al
geregeld, het is geen resultaat van
de kritiek. Het is eerder zo, dat wij
door die botte handelwijze van dat
groepje nu gaan heroverwegen, of
het toch nog wel zin heeft. Zo wordt
de sfeer helemaal verziekt. Maar ik
zal ze uitnodigen en dan hoor ik
wel, of zij weer gewoon mee willen
doen."
Gaat de stuurgroep in dat geval
op de oude voet vrolijk verder?
Voor Zijdeveld staat dat niet
vast:
„Ik kan mij voorstellen, datje de sa
menstelling ler discussie stelt Op
een of andere wijze zijn de aanvan
kelijke verwachtingen niet uitgeko
men. Het is denkbaar, dat enkele
belangengroeperingen in de stuur
groep vervangen worden door an
dere."
De wethouder wijt het aan het
Woud hóek-trauma dat bewegin
gen zoals de Jonge Socialisten
bang zijn geen inspraak te krij
gen.
„Begrijpelijk, maar onterecht. Voor
Woudhoek-Noord hebben wij in
1976 bewust gekozen voor het niet
geven van inspraak, op een hoorzit
ting na dan. Maar de woningnood
werd zo groot, dat wij haast wilden
maken, inspraak of niet. Dat is een
uitzondering geweest, dat heb ik
ook nooit ontkend. Ik heb aan het
eind van de rit ook nooit onder
stoelen of banken gestoken, dat ik
.wel eens twijfelde aan het nut van
die keuze om geen inspraak te ge
ven. Maar inspraak willen wij door
gaans wel degelijk. De wens en be
reidheid is er. Je hoeft maar langs
te komen, bel even, schrijf een brief
of zo maar van dat groepje hoor
de ik helemaal niks, behalve plotse
ling kritiek. Tja."
slaat terug
Weihouder
Zijdeveld:
gebeten hond
ondanks
successen.
Echte
woningen voor
een- en
tweepersoons
huishoudens
kwamen er
alleen in de
Slachthuisbuurt,
door een fiat te
verbouwen:
negen stuks...
Zijdeveld: ,,Het
maakte de
ambtenaren in
ieder geval
enthousiast."
ers hebben vaak nog hogere woon
lasten en zij hebben de zwakste
schouders. Maar jongeren hoeven
niet te klagen."
„Daarmee ontken ik niet dat er een
verschuiving in de woonbehoefte
bestaat. In ons collegewerkprogram
ma gaan wij daar ook juist vanuit.
Daar willen wij aan tegemoet ko
men. En dat is dan heel wat pro
gressiever dan de situatie zoals die
vroeger was. Op het ministerie
heeft men lang hei recht van al
leenstaanden op zelfstandige woon
ruimte ontkend. En een heleboel
gemeenten stellen nog de huisves
ting van een echtpaar of een andere
relatie zonder kinderen achter bij
de huisvesting van een echtpaar
met kinderen. Ik vind dal ten prin
cipale onjuist. Meer mensen waren
dat enkele jaren geleden van me
ning en daarom zijn de stuurgroe
pen 1 2 ingesteld. Aandacht voor
huisvesting van andere relatievor
men en alleenstaanden moest gesti
muleerd worden, en ook werd ge
streefd naar uitbreiding naar uiterst
lage leeftijden: jongeren huisvesting.
In Schiedam is die stuurgroep 1 2
volstrekt geaccepteerd; het beteken
de zelfs een voortzetting van een
beleid, dat er al was, dat al gericht
was op die andere huisvesting. In
Schiedam was het een rijdende
trein, waar de stuurgroep instapte.
Zelfs zou je kunnen zeggen dat de
catalysatorfunctie van de stuur
groep al vervuld was, toen de stuur
groep in Schiedam werd ingesteld!"
Veelbelovend
„En ik kan je de resultaten laten
zien. In 1979 zijn in totaal 2042
woonvergunningen verleend. Liefst
1291 daarvan zijn uitgegeven aan
een- en tweepersoonshuishoudens!
In die situatie kan je gewoon niet
meer zeggen, dat er voor hen geen
aandacht is en dat hun rechten wor
den ontkend. Modale bevolkings-
Zijdeveld voor
een
Amsterdamse
muurtekst: zo is
het in Schiedam
dus niet...
door
Kor Kegel
groepen worden niet benadeeld.
Van alle alleenstaanden die een
woonvergunning kregen verdiende
honderd procent minder dan 35.000
gulden en zeventig 'procent zelfs
minder dan 25.000, En bij de twee
persoonshuishoudens verdiende
tachtig procent minder dan 35.000
en zestig procent minder dan 25.000
gulden. Voor de lager betaalden is
er dus volop aandacht bij huisves
ting."
Blijft het feit, dat er dc laatste ja
ren weinig betaalbare woningen
voor alleenstaanden en paren
zijn bijgekomen.
Zijdeveld: „Ik geef toe, dat het geen
indrukwekkend aantal is, dat er aan
woningen voor die doelgroep in de
Slachthuisbuurt is bijgekomen." Ne
genMaar wel is met het werken
daaraan zoveel enthousiasme bin
nen het ambtelijk apparaat inge
bracht, men is er zo plezierig mee
bezig geweest, dat dat veelbelovend
is voor de nabije toekomst. Er zullen
meer plannetjes worden gemaakt.
Welnu, het enthousiasmeren van
het ambtelijk apparaat is de taak
van een politiek bestuurder in opti
ma forma, want dan gaat alles als
vanzelf."
„Maar dan krijg je klachten uit de
stuurgroep, dat zij over de wonink
jes in de Slachthuisbuurt niets te
zeggen heeft gehad. Ja, zeg, dat
wordt dan wel een doelstellingen-
discussie waarbij je je afvraagt: is
nou het doel dat er kleine wooneen
heden voor 1 2 bijkomen en moet
je daar blij om zijn of wil je gewoon
wat pret maken in de stuurgroep
door op alles wat aan te merken?
Mij gaat het om wat er gebeurt.
Neem het Proveniershuis. Dat
kwam tn de loop van 1979 poten
tieel beschikbaar voor restauratie
en nog in hetzelfde jaar hebben wij
er een krediet doorheen gesleept ora
er woningen voor kleine huishou
dens te stichten. En met op de ach
tergrond het minimum-jeugdloon
