STA
Opbouwwerk in
Schiedam Oost en West
komt van de grond
m
Regisseur op de achter gi -o nd blijven"
99
I
f
f9
99
Langzamerhand krijgt elke wijk
yari Schiedam een
opbouwwerker.
Het SSWO, de
papieren werkgever van de
opbouwerkers heeft ir Schiedam
West en Oost twee van deze
professionele krachten
aangetrokken.
In afwachting van de. officiële
goedkeuring van het r
gemeentebestuur zijn ze alvast
maar begonnen.
-i,..- Schiedam:Noord-
kende al een opbouwwerker,
namelijk Jos van der Lügti Zuid
heeft voorlopig haar
opbouwwerker „verspeeld".
Jan Poort Oost
Kees
van Mil,
West:
JlffJli I
i m-Ml
ï?JdèiÊM{&\
nmn
De volgende twee verhalen laten
wij de nieuwe opbouwwerkers
aan het woord. Ze proberen een
indruk te geven waaruit het vak
bestaat en wat de plannen zijn.
Jezelf overbodig maken, is het
motto van beide heren. Op deze
pagina een weergave van hiin
doen en vooral... laten.
Bever
Schiedam Jan Poort ziet als grootste probleem de vaak slechte
huisvesting in de hem toegewezen wijk. In de vier weken, dat hij als
opbouwwerker in Schiedam-Oost aan het werk is, heeft hij al veel
gebieden gezien die volgens hem zeker voor renovatie in aanmerking
komen. Vooral de Stationsstraat in Schiedam-Oost is er volgens Poort
erg aan toe.
Achtergrond
SSWO
maandag
28 januari 1380
VD/SC/WW
Schiedam Het opbouwwerk in het westen
van Schiedam zal flink verschillen met de
andere wijken. Kees van Mil, de door de
stichting- Schiedams werkgeversinstituut ten
behoeve van opbouwwerk (SSWO) aangewe
zen opbouwwerker in Schiedam-West, zal na
melijk zijn werk altijd doen in nauwe sa
menwerking met de wijkoverleggToep. De
groep bestaat uit afgevaardigden van alle ac
tieve groepen, die in West aan het werk zijn.
Als er in de wijk iets aan de hand is dat moet
worden aangepakt, dan zal Kees van Mil niet
op eigen houtje op pad gaan maar in samen
werking met de wijkoverleggroep plannen
maken wat voor stappen er zullen worden
ondernomen.
Wat verstaat Kees van Mil eigen
lijk onder opbouwwerk? ..Op
bouwwerk is," zegt hij. „het bege
leiden en ondersteunen van men
sen in de wijk en van wijkgroepen
om zo het woon- en leefmilieu te
verbeteren. Het opbouwwerk is
voor mij geen vertaalfunctie lus
sen het stadskantoor en de men
sen uit mijn wijk. Ik tracht de
problemen op een rij te zetten en
de mensen en groepen wegwijs te
maken, m het woud van regels die
in het ambtelijk apparaat bestaan.
Wij pakken gezamenlijk iets aan,
waarbij ik mij terugtrek ais de
mensen genoeg zijn geïnformeerd
en geadviseerd, zodat de mensen
hun stelling hard kunnen maken
bij betrokken instanties."
Van Mil heeft altijd in het westen
van. Schiedam gewoond. Hij was
voor zijn aanstelling bij de SSWO
medewerker van het voormalig
wijkcentrum van West, De Kreek
aan de Lange Haven, en was nauw
betrokken bij het renovatieproject
1-A, het eerste renovatieproject
door de gemeente Schiedam in het
westen. Het ging hier om de verbe
tering van huizen m de buurt van
de Mariastraat. Nauw betrokken
was Van Mil ook bij de renovatie
van de Slachthuisbuurt, die inmid
dels is gereedgekomen. Bewoners
hebben overigens al bij de opbouw
werker geklaagd over de uiteinde
lijke resultaten van de renovatie.
„Veel mensen constateren dat bij
voorbeeld de geluidsoverlast stuk
ken erger is geworden dan het was.
De gemeente laat alleen maar posi
tieve geluiden horen, maar zo posi
tief is het toch allemaal niet."
Door de jaren heen is Schiedam-
West onderverdeeld in wijken die
bijzonder van elkaar verschillen. Zo
kent West een villawijk (Stadhou
derslaan, Julianalaan) en een buurt
waar gastarbeiders wonen. Ook Van
Mil is van mening dat er geen sa
menhang in de wijk is. „Het feit dat
Opbouwwerker
Kees van Mil
en John de
Kievith van de
wijkoverleg
groep.
Opbouwwerk
is geen ego
trip uit een
stuk
hobbyïsme."
rvo
Je probeeni jezelf
overb odig te maken
er binnen West een villawijk is, een
naoorlogse flaiwijk, een midden
standswijk en een wijk bewoond
door voornamelijk buitenlanders, is
mede de oorzaak dat Schiedam-
West een vrij saaie wjjk is. In ver
band met het opbouwwerk zie ik
echter geen probleem in de onder
linge verschillen. Ik kan mij goed
door
Bas
van Beek
voorstellen dat mensen dingen in
het ene huizenblok willen doorvoe
ren, die ergens anders in West als
niet welkom worden beschouwd.
Voor mij, en met mij natuurlijk de
wijkoverleggroep, is de prioriteit
daar waar de sociale achterstand het
grootst is. En de achterstanden zijn
in de in verhouding wat arme
re wijken. In al die jaren dat ik er
woon is mij echter wel gebleken dat
er in West geen haat en nijd bestaat
tussen de bewoners. Waarom zou
het ook? Als we streven naar een zo
goed mogelijk leefbaar milieu, dan
(is het toch voor de hand liggend dat
naast elkaar daar solidair voor
knokken."
West kent een grote concentratie
gastarbeiders. De gastarbeiders zijn
in Schiedam-West bijna allemaal
Turken. Kees van Mil ziet in de
buitenlanders een probleem apart.
Een verwijt over de begeleiding van
de Turken in West laat Van Mil ho
ren aan de stichting hulp aan bui
tenlandse werknemers horen. „Wij
(de wijkoverleggroep en de opbouw
werker) zijn van mening dat de
SHBW nauwelijks hulp aan de Tur
ken heeft gegeven. Het blijft een
vreemde zaak dat de vrij grote
groep buitenlandse werknemers in
Schiedam-West niet specifiek door
een beroepskracht worden begeleid,
terwijl zij een dergelijk iemand toch
echt nodig hebben. De gemeente
heeft een steentje bijgedragen voor
de grote concentratie Turken in
West door niet zo snel een woonver
gunning voor buitenlanders in an
dere wijken dan in West af te ge
ven. En buitenlanders hebben wei
nig keuze: ze nemen gewoon wat er
voor handen komt. Daarom worden
de slechtste woningen door buiten
landers bewoond. In een brief heb
ben wij aan CRM gevraagd om een
extra beroepskracht voor de Turkse
gastarbeiders, een Turkse opbouw
werker."
Erg positief zijn Kees van Mil en de
wijkoverleggroep over de toekomst
van een multï-functioneel wijkcen
trum in Schiedam-West. Volgens
John de Kievith van de wijkover
leggroep heeft het stadskantoor zijn
ideeen over een dergelijk centrum
in de wijk veranderd. Gedacht
wordt namelijk aan een wijkcen
trum in het Hofje van Belois tussen
de Aleidastraat en de Jan van
Avennesstraat. West heeft hierover
positieve geluiden gehoord van wet
houder Herman Posthoorn. Het
noodwijkcentrum De Bever aan de
Van Beverenstraat liep overigens
volgens de groep bijzonder goed.
Opvallend is dat in West de Turken,
die zich toch niet erg goed met de
Nederlandse bevolking kunnen in
tegreren, erg actief zijn in het wijk
centrum, wat le danken is aan de
Turkse vereniging Schiedam. In het
oude schoolgebouw worden veel ac
tiviteiten gehouden, die uiteenlopen
van discussiegroepen tot naaicursus
sen. Uniek is ook dat De Bever ge
heel door vrijwilligers wordt ge
draaid. „Het kost de gemeente geen
cent," aldus John de Kievith.
Vindt Kees van Mil opbouwwerk
noodzakelijk? „Door fundamentele
veranderingen in de maatschappij is
het individu niet meer in staat om
voor zijn rechten uit te komen.
Daarnaast is er volgens mij tegen
woordig iemand nodig om de collec
tiviteit te bevorderen." Kees vindt
echter wel dat opbouwwerk altijd in
samenwerking moet geschieden.
„Het moet geen ego-trip worden uit
een stuk hobbyïsme, daar is het
werk niet naar. Je bent in dienst
van de bevolking, dus alles moet je
samen met hen aanpakken."
Jan Poort,
opbouwwerker
Oost: „Zelfs in
de bierkaai
zitten zwakke
plekken."
„Het is een erbarmelijk soort
getto. De huizen zijn compleet
uitgeleefd en verwaarloosd.
Als ik nou in de Stationsstraat
zomaar in het openbaar achter
een schutting een vuilnisstort
plaats zie, waar de ratten vrij
spel hebben, dan snap ik niet
dat dat anno 1980 nog mogelijk
is."
De in het onderste puntje van
Limburg geboren sociaal-academi
cus is momenteel druk in de weer
met het begeleiden van een bewo
nerscomité over de renovatie van
304 woningen in. het Singelkwar
tier.
Hierbij speelt Jan Poort een regis
seur op de achtergrond: hij stimu
leert de bewoners om hun menin
gen bij de gemeente naar voren te
brengen. „Ik wil niet de schakel
zijn tussen de gemeente en de be
woners. Zij moeten zelf voor hun
eigen belangen weten op te ko
men.
Mijn taak is volgens mij de bewo
ners daarbij te adviseren en te sti
muleren, waardoor de mensen op
den duur niet afhankelijk meer
hoeven te zijn van een deskundi
ge, zodat zij later zelf kunnen be
palen welke lijn ze gaan volgen
bij acties of activiteiten.
In bepaalde wijken van Rotter
dam gaan de opbouwwerkers he
lemaal verkeerd te werk. Daar
zijn zij wel de vertalers van de be
woners aan de gemeente en an
dersom. Dat heeft tot gevolg dat
de bewoners nooit leren om voor
zichzelf op te komen: de opbouw
werker doet het immers voor hen,
hetgeen volgens mij een geheel
verkeerde zaak is."
Met het op de achtergrond blijven
van de opbouwwerker heeft Jan
Poort al ervaringen opgedaan.
Met name in Helmond, waar hij
geruime tijd vrijwilligerswerk
heeft gedaan, had men het princi
piële standpunt om, overigens net
als Kees van Mil, zichzelf overbo
dig te maken.
De kern van het opbouwwerk is
volgens Jan Poort het wakker
schudden van de mensen die een
beter leefmilieu willen. Dit wak
ker schudden kan dan eventueel
gepaard gaan met adviezen, al of
niet van deskundige aard.
Wat vindt Jan Poort van zijn
werkgever, het SSWO? „Aange
zien ik nog maar pas in Schiedam
ben, heb ik nog niet zoveel con
tacten met de stichting gehad. Ik
ben wel van mening dat het een
zeer goede zaak is dat de gemeen
te niet direct mijn werkgever is.
Je zou bij de bewoners ongeloof
waardig overkomen als je baas de
gemeente is. Je moet dan uitein
delijk verantwoording afleggen
aan je baas, en die wil heel vaak
heel andere dingen dan de bewo
ners willen.
Mijn echte werkgevers zijn trou
wens de bewoners: het SSWO be
taalt me alleen, maar. Binnenkort
zal de bewonersvereniging Schie
dam-Oost bij de gemeente probe
ren mij full-time te laten werken.
Ik ben namelijk aangemomen
voor een twintigurige werkweek,
maar iedereen is van mening dat
dat le kort is om goed in de wijk
te kunnen functioneren."
Jan Poort wil niet in de wijk ko
men wonen. „Ik ben momenteel
druk op zoek naar huisvesting ir*
of om Schiedam, maar niet in
Oost. Een klein beetje privacy wil
ik wel behouden. Ik stel me zo
voor dat, als ik in de wijk woon,
zodra ik even thuis ben, mensen
aan de deur bellen om van alles
en nog wat te vragen. Ik ben
overigens in de wijk met open ar
men ontvangen.
De mensen van de bewonersvere
niging waren erg blij met mijn
komst. Volgens mij komt dat
doordat er in de wijk in het ge
heel geen professionele begelei
ding was."
Het buurtieven is niet zo levendig
als Poort zou willen. Vooral het
contacten leggen met de buiten
landers is voor de bewonersvere
niging geen makkelijke zaak.
Poort heeft in ieder geval al men
sen bereid gevonden om eventue
le stukjes in het wijkblad, die van
belang kunnen zijn voor de bui
tenlanders, te vertalen.
Alhoewel Poort, net als in West,
graag een multi-functioneel wijk
centrum in de wijk zou willen
zien, zit dat er bij de gemeente
voorlopig niet in. „We krijgen ge
lukkig wel een clubhuis aan de
Fahrenheitstraat waar vooral de
ïif
jeugd aan activiteiten kan doen.
Want die komt naar mijn mening
in de wijk echt tekort.
Het zou een goede zaak zijn als de
jeugd in Oost op zijn achterste po
ten ging staan voor een eigen soos.
Het pandje van de bewonersvere
niging is te klein. Vooral in de
toekomst zal het pandje aan de
Pranklinstraat niet meer voldoen
de ruimte bieden om optimaal te
kunnen functioneren.
Wij zijn namelijk druk in de weer
om meer leden voor de bewoners
vereniging te werven. Ik geloof
dat veel mensen in Schiedam-
Oost nog niet zo goed door hebben
dat, hoe meer leden bij de vereni
ging komen, hoe meer mogelijk
heden er zijn.
De gemeente gebruikt namelijk
een progressieve subsidiebetaling,
waarbij zij meer geld aan bewo
nersverenigingen met veel leden
geeft dan aan verenigingen met
minder leden. En aangezien wij
veel activiteiten willen plannen,
hebben wij veel geld nodig. En
dat geld kunnen we verdienen
door de bewonersvereniging in le
denaantal te laten stijgen."
Plannen voor de toekomst heeft
Jan Poort te over. Samen met de
bewoners van het Singelkwartier
gaat hij de verkeersproblemen
aanpakken. De renovatie van 140
woningen in de Dieselstraat en
omgeving zal flink door Poort
worden belicht
De bewoners van de woningen in
de buurt, die voor renovatie in
aanmerking komen, worden door
Poort geadviseerd en begeleid.
Poort wil nauwe contacten met de
andere opbouwwerkers in Schie
dam gaan voeren.
Al met al is Jan Poort met een
groot optimisme in de wijk begon
nen. „Optimistisch moet je wel
zijn. Zells bij het vechten tegen
een bierkaai vindt je wel zwakke
plekken in de kaai."
