STAD/STREEK
Bouw van kantoorflats
kan in maart beginnen
Westlandse
illegalen
organiseren
zich
Boeren en
recreanten
MSmm
c
Met de tramtranig tram
van Delft naar Schiedam
Vertraging
kwam door
enthousiasme
Alternatief voor
rijksweg 19'
Protesten tegen 1 november-wet
maandag
4 februari 1380
VD/SC/WW
De boeren in Midden-Delfland zijn radeloos aan
het worden, redeloosheid dreigt. Gesprekken
over schrikdraad van 220 volt blijven weliswaar
nog gesprekken, maar zij zijn niet louter ironisch
bedoeld en worden alleen niet in daden omgezet
omdat zulks stratbaar is en omdat boeren in de
praktijk best nuchtere mensen zijn die niet de zeis
als middel gebruiken om nieuwsgierige
stedeling'n van hun akker te jagen nochtans
spreekt uit die gesprekken een toenemende
verbittering jegens de burgers met hun stadse
fratsen. Immers, door de stedelijke expansie
komt het dat minder grond voor veeteelt er>
akkerbouw overblijft, ook en vooral in Midden-
Delfland met daaromheen oprukkende steden
zoals Schiedam, Vlaardingen en Delft.
Die voortdurende huizenbouw brengt in de
gemeenten een grotere behoefte aan
recreatiemogelijkheden met zich mee, die vaak
buiten de bebouwde kom gevonden moeten
worden. Ook daaraan ziet de boer grond verloren
gaan. Komt daarbij de aandacht die aan
landschappelijk schoon gegeven wordt, omdat
ook die waarden door de stadsuitbreiding
langzaam verloren gaan, dan wordt de paniek op
het platteland nog begrijpelijker. De boeren
verkeren in onzekerheid, want
bedrijfseconomische maatregelen zijn óf
onmogelijk óf stuiten op andere plannen: een
touwtrekkerij om grond tussen boeren,
recreanten, natuurbeschermers en overheden met
bouwplannen. Het is in feite de schuld van de
stadsmens, die er ook weinig aan kan doen dat-ie
er is.
Dat de boer die stadsmens liever kwijt dan rijk is,
is dan ook een reactie op een omgekeerd proces
waarin de agrarische sector constant
afbrokkelde. En dat de boeren wandaden van
dagjesmensen ergerlijk vinden, is logisch want
geen boer vindt het een pretje om na het kraaien
van de haan als eerste karwei het opruimen van
lege.chipszakjes, condooms of picknickrestanten
van zijn land te klaren. En dat is in Midden-
Delfland 's zomers een veel gehoorde klacht,
zoals er meer gruwelen zijn. Woensdag heeft het
boerenblok in de reconstructiecommissie
Midden-Dellland daar uitvoerig bij stilgestaan. De
schade, de boeren door onverlaten berokkend,
hoett ook niet zonder meer weggecijferd te
worden.
Om echter een recreatiever bestemming van het
poldergebied om die reden tegen te gaan, is
ontactisch maar ook dom. De boeren voelen zich
in hun vrijheid beperkt, steeds minder ruimte
houden zij over en dat zijn overtuigende
argumenten. De burgers over één kam scheren
en tegen recreatieve voorzieningen zijn omdat al
die iui uit de stad er een rommeltje van maken,
werkt alleen onbegrip in de hand en kan zelfs
erger situaties uitlokken. De boeren doen'er wijs
aan, als zij hun bedrijfseconomische belangen
blijven verdedigen zónder hun (overigens
verklaarbare) frustratie te richten tegen de
individuele recreant.
Zijdeveld: zandbed rijksweg 19 gebruiken voor tramlijn...
Reijnen: meer vormen van openbaar vervoer bij elkaar maken
het overstappen eenvoudiger...
Goudriaan: waarom geen railiijn-op-poten over de rijksweg...?
De ene lijn 1 begint bij
Den Haag-Hollands
Spoor en gaat via Rijs
wijk naar de binnenstad
van Delft, en over een
paar jaar zelfs naar de
Zuiddelftse wijk Tan-
thof. De andere lijn 1 be
gint in Kralingen en
gaat via station Rotter
dam-Centraal naar de
Koemarkt in Schiedam,
om over een paar jaar
verlengd te worden naar
de Noordschicdamse
wijk Woudhoek. Tussen
beide tramnetten ligt
een inkrimpend boeren
land van pakweg vijf
Wethouders willen!
één lange lijn 1
door Kor Kegel
kilometer. En wat zegt
nu de Zuidhollandse
CDA-politicus *L.W.J.
van Atten? „Leg een ver
binding aan tussen de
ene lijn 1 en de andere!"
Het statenlid wordt in
dat strevén gesteund
door de vakwethouders
van Schiedam, Delft en
Vlaardingen en dat is
opmerkelijk, want mi
nister D.S. Tuijnman
heeft al het hoofd ge
schud tegen zulke
ideeën. Dat reduceert de
kans op een tramverbin
ding tussen Schiedam en
Delft tot nul, zolang
Tuijnman minister is.
Maar ondertussen:
1. In de vaste commissie voor
verkeer en vervoer van de
Tweede Kamer zijn progres
sieve landspolitici wel te por
ren voor die verbinding.
2. De stichting Rover (reizigers
openbaar vervoer) heeft ge
pleit voor het snel doortrek
ken van beide lijnen, naar
Delft-Zuid, en *Schiedam-
Noord, en' beraadt zich over
een advies in het verlengde
hiervan.
3. Gedeputeerde staten van
Zuid-Holland zijn verrast met
schriftelijke vragen van Rot
terdammer Van Atten en
overwegen ernstig de moge
lijkheden voor een tramlijntje
door het poldergebied van
Midden-Delfland, van Woud-
hoek naar Tanthof.
door Midden-Delfland loopt,
maar ziet er wel degelijk heil
in als die lijn dichter langs de
spoorbaan Schiedam/Delft
loopt.
Het openbaar lichaam Rijn
mond en de RET (Rotterdamse
elektrische tram) vinden een
4. De Schiedamse wethouder
voor stadsontwikkeling, ver-1
keer en milieu Chris Zijdeveld
oppert als serieus idee om het
zandlichaam voor rijksweg 19
te bestemmen voor bedoelde
tramlijn.
5. De Delftse wethouder voor
verkeer Hans Reijnen noemt
een tramverbinding tussen de
Haagse en Rotterdamse agglo
meratie een noodzakelijke
aanvulling van het openbaar
vervoer in dit deel van de
Randstad.
6. De Vlaardingse wethouder
Bas Goudriaan zegt geen onge
nuanceerd ja tegen een tram
verbinding, zeker niet als deze
eindhalte van lijn 1 in Schte-
dam-Woudhoek niet de meest
gelukkige en efficiente oplos
sing.'
Wachttijden
Sinds de plotselinge discussie
in de kamercommissie, naar
aanleiding van een artikel in
onze krant van woensdag 7
november, is een nieuwe ge-
dachtenontwikkeling op gang
gekomen. De eerste die met
suggesties komt is het CDA-
statenlid Van Atten geweest.
Hij vraagt gedeputeerde staten
(GS) bij de minister alle voor
delen van een tramlijn door
Midden-Delfland op te^som-
men, opdat Tuijnman mis-
Zo gaat het terrein eruit zien,
i waar elke zomer de kermis-
mensen hun woonwagens
parkeren.
Schiedam—In maart,
waar het kan ook april
""worden, gaat de eerste
Paal de grond in van de
ferste van de vier kan
toorflats, die Van Wij-
'Oen Vastgoed BV uit
.Dordrecht gaat bouwen
.aan de 's-Gravdandse-
nabij de afslag
.Schiedam-Centrum van
"iteweg 20. Het gehele
Project gaat meer dan 45
miljoen gulden kosten.
Het plan wordt voorlo-
ïï-Bff voor de helft uitge
voerd, maar totaal be
staat het uit vier flats
met in totaal twintig
kantooretages en zes
parkeerlagen. Voor
Schiedam kan het
project meer dan dui
zend arbeidsplaatsen in
de kantoorsector opleve-
Het is aanvankelijk de bedoe
ling geweest de eerste paal in
januari te slaan, maar volgens
Jaap Brouwer van het ge
meentelijke bureau voor eco
nomische aangelegenheden
heeft de maatvoering van het
bouwplan tot enige vertraging
"geleid. Ernstig is dat uitstel
niet: „Dat wordt bij zulke om-'
vangrijke projecten altijd wel
ingecalculeerd," aldus Brou
wer, „en juist met die grote
projecten is er zoveel enthousi
asme, waardoor je altijd eerder
aan de slag zou willen dan ei
genlijk kan."
Hoewei vast gerekend wordt
op realisatie van het hele plan
van vier flats, met daartusse
nin industriehallen en een
showroom, hebben de gemeen
te Schiedam en Van Wijnen
Vastgoed BV in het overleg
ernstig rekening gehouden
met de jarenlange leegstand in
Rotterdamse kantoorgebou
wen. Daarom is de mogelijk
heid Ingebouwd om, als de
eerste twee gebouwde flats al
moeilijk volkomen, de andere
twee met te realiseren. Maar
pessimistisch zijn wethouder
Remier Scheeres en C. Zacha-
riasse, lid van de raad van be
stuur van de Dordrechtse BV,
niet. Zij verwachten in een
goede concurrentiepositie met
Rotterdam te verkeren, gezien
de gunstige plaats waarop de
kantoorflats gebouwd gaan
worden: bij de afslag van de
rijksweg, op de hoek van
Sandvikstraat, De Brauwweg
en 's-Gravelandseweg. Deze
locatie heeft overigens onver
wachts nog enkele kleine
moeilijkheden opgeleverd;
nieuwe berekeningen en teke
ningen moesten volgens Brou
wer gemaakt worden in ver
band met verkeersaspecten.
Een aanvankelijke schets ver
ried teveel overlast voor be
stemmingsverkeer in het in
dustriegebied.
Oover het toekomstige bouw
terrein was jaren geleden een
weg gepland, de verlengde
Prinses Beatrixlaan, die Groe-
noord via de zuidelijke rand
van het Prinses Beatrixpark
zou gaan verbinden met het
industriegebied, maar de aan
leg van die weg gaat niet door.
De gemeente besloot daarom
het terrein voor industrie te
bestemmeg.
schien tot een heroverweging
kome.
Het gaat Van Atten niet zozeer
om een betere verbinding tus
sen Schiedam-Noord en Dellt-
Zuid als wel om een goed al
ternatief voor het openbaar
vervoer tussen de Rotterdamse
en de Haagse agglomeratie.
Juist omdat het treinverkeer
tussen beide gemeenten al .zo
druk is èn omdat de frequentie
op de druk bereden spoorlijn is
verminderd, ziet Van Atten
goede mogelijkheden voor een
tram verbinding: „Het stand
punt van de minister, dat een
dergelijke koppeling vrijwel
parallel loopt aan de drukke
hoofdspoorlijn, pleit eerder
vóór aanleg dan ertegen,"
vindt Van Atten.
Daarbij sluit de mening van de
Delftse wethouder Reijnen
aan: „Ook dit deel van de
Randstad kent ai veel open
baar-vervoersystemen, meer
dan in de meeste andere delen
van het land. Maar ik denk
dat de wachttijden, vooral ook
bij het overstappen van het
ene systeem op het andere,
vaak heel bepalend is voor de
keuze van de mensen om met
het openbaar vervoer te gaan
of toch maar in de auto te
stappen. Hoe meer mogelijkhe
den je hebt om met openbaar
vervoer ergens snel te komen,
des te meer mensen er gebruik
van zullen maken."
Steen der wijzen
■Van Atten is (evenals Reijnen)
benieuwd naar het reiziger
saanbod, dat voor een tramlijn
tussen Schiedam en Delft ver
wacht zou kunnen worden. Hij
meent zelf dat die verbinding
de NS kan ontlasten, te meer
nu meneer Spoor verklaard
heeft méér reizigers in tijden
van energieschaarste niet te
kunnen verwerken. Beter o-
penbaar vervoer kan volgens
Van Atten ook het autover
keer tussen Rotterdam en Den
Haag ontlasten, wat op zich
weer consequenties zou heb
ben voor de omstreden aanleg
van rijksweg 19.
En vooral voor dat argument
zijn de betrokken wethouders
te porren. Reijnen lijkt het
„een ontzettend goed idee" om
hoogwaardig openbaar ver
voer te realiseren in plaats van
„om de vier kilometer een au
tobaan", waarmee hij doelt op
de onderlinge afstand tussen
rijksweg 13 en de geplande
rijksweg 19. Zijdeveld in
Schiedam meent zelfs serieus,
dat een compromis mogelijk is
tussen voor- en tegenstanders
van rijksweg 19 door het zand
lichaam voor die weg, dat al
veel geld heeft gekost, te
tramverbinding zo dicht moge-u
lijk langs rijksweg 13 lopen o£i|
anders tegen het spoor Schie-T
dam/Delft aan."
Zijdeveld verwacht van de op-1
lossing via de zanddijk voor'l
rijksweg 19 eer» gunstig effectj
voor Vlaardingen-Holy. De I
bewoners van die wijk moe-1
handhaven („dan wordt de in
vestering in het zandbed toch
nog een beetje nuttig") om er
een tramlijn over aan te leg
gen, zodat deze meteen kan
worden ingepast in het huidi
ge landschap. „Het tracé van
rijksweg 19 leent zich voor
treffelijk daarvoor," aldus Zij
develd, „ook omdat je Midden-
Delfland zo op een heel vrien
delijke manier bereikbaar
maakt en het recreatieeffeet
vergroot wordt. Het is echt de
steen der wijzen." Daarmee
complimenteert Zijdeveld de
deelnemers aan de inspraak-
marathon voor Midden-Delf
land, die in 1976 en 1977 werd
gehouden en waarin al de sug
gestie werd gedaan om -het
zandlichaam te reserveren
voor openbaar vervoer.
Goudriaan vindt een route via
het zandlichaam bedenkelijk:
„Een tramlijn doorsnijdt het
beireedbare gebied van Mid
den-Delfland net zoals een
rijksweg en dat doorsnijden is
nu juist een argument om erte
gen te zijp, ter bescherming
van de flora en fauna." Daar
bij herinnert Goudriaan zich
een oud plan van de NS om
naast rijksweg 19 een rail ver
binding aan te leggen: „Dat is
gelukkig niets geworden."
Enerzijds vraagt Goudriaan
zich af of er tussen de Haagse
en Rotterdamse agglomeratie
wel meer bij moet komen, of
het nu gaat om autowegen of
lijnen voor openbaar vervoer,
anderzijds ziet ook hij het rei
zigersaantal via openbaar ver
voer door een extra lijn stij
gen: „Maar dan moet zo'n
ten, als zij met het openbaar
vervoer naar Den Haag wil
len, öf via de bussen vani
Westnederland hele 'einden-
om of eerst helemaal naar sta-i
tion Vlaardingen-Oost voor de
Üjn Hoek van Holland/Rotter
dam (overstappen Schiedam-
Rotterdam-West) „en al
met al kóst dat vandaag de dag
nog heel wat tijd", zegt Zijde
veld. Goudriaan blijft noch-'
tans van mening dat ook een
tramlijn dwars door Midden-
Delfland al nadelige effecten
oplevert. „Als ik dan een sug
gestie zou moeten doen, zou ik
het liefst zien wat ik uit San
Francisco keni een metro die
via een spoorbaan-op-poten
rijdt. Die spoorbaan, loopt daar
boven de rijksweg en zo heb je'
alle ellende vlakbij elkaar."
Zijdeveld heeft ook toekoms
tbeelden, die bij 20QD passen,
en ziet al aftakkingen van de
lijn Schiedam/Delft aangelegd,
worden: „Die tram komt hoe
dan ook toch een keer in
Vlaardingén, wat voor die stad
dan meteen c*en betere aan
sluiting op Delfl en Den Haag
betekent, en bij Delft zou je
kunnen kiezen voor een aftak
king naar de TH-wijk." De
Schiedamse wethouder geeft
daarbij evenals Goudriaan een
buitenlands voorbeeld: het
tramnet van Bonn naar Keu
len, waarvan hij een aardige
studie heeft gemaakt, veran
dert op die route door in-,
passing in het landschap er^
door wisselende snelheden
steeds van karakter en lijkt de
ene keer op een metro, de an
dere keer op een boemehje en
dan weer op" een sneltram.
Westland Illegale
buitenlandse werkne
mers in het Westland
zijn zich aan het orga
niseren om op die ma
nier te kunnen protes
teren tegen de 1-novem-
berwet. Binnenkort
valt de oprichting te
verwachten van een co
mité, dat acties gaat
voorbereiden om het
ongenoegen kracht bij
te zetten, dat momen
teel onder de illegalen
leeft. Die regionale ac
tie zal zeer waarschijn
lijk uitmonden in een
landelijk protest.
De 1-novembcrwet houdt in
dat werkgevers flinke straf
fen kunnen verwachten voor
het in dienst hebben van ille
gale buitenlandse werkne
mers. Dc illegalen zijn van
mening dat zij op dgze ma
nier zonder meer op straat
kunnen worden gezet, terwijl
ze wel mee hebben geholpen
aan de opbouw van de Ne
derlandse economie.Vaak
"hebber» ze ook loonbelasting
en verzekeringspremies moe
ten betalen. Nu de werk-
gevers illegalen buiten de be
drijven houden, dreigt deze
laatste groep het betaalde
geld mis te lopen.
De illegalen hebben het ini
tiatief tot bundeling van de
krachten genomen in samen
werking met de coodinator
van het regionaal centrum
van buitenlanders in Naald
wijk, A.Bouafi. Samen met"
enkele sociale werkeres zal
hij de zaak verder begelei
den. Op dit moment hebben
zich al 65 illegalen aange
meld, die voelen voor derge
lijke acties.
Naar een schatting van het
regionaal centrum werken in.
het Westland vijf- tot zeshon
derd buitenlanders zonder
een verblijfsvergunning.