IKé
Zilverindustrie
Nieuwpoort
VO/SC/WW 4
MAANDAG 25 FEBRUARI If
Een
priegelwerkje:
De dames
solderen en
moteren de
Swarttouw-
bruggen.
Uit een metalen strip worden coctailprikkers gestanst.
'Kwaliteit van groot belang'
Nieuwpoort
Schoonhoven hee£t van
oudsher de naam
zilverstad te zijn. Toch
heeft deze gemeente niet
het alleenrecht in de
Nederlandse
zilverindustrie. Ook
bijvoorbeeld Voorschoten
kan bogen op een
voorname plaats in deze
industrie. Dichter bij huis,
aan de overkant van de
Lek, weet men echter
ook van wanten als het
gaat over het werken met
een verwerken van
edelmetalen.
In hel kleine stadje Nieuwpoort,
met te verwarren met het stadje uu
1600 waar zich de beroemde slag af
speelde, is de Zilver- en metaalwa
ren industrie Nieuwpoort gevestigd.
Nog zit het kantoor van dit bedrijf
in een pand binnen de stadswallen.
De fabriek zelf is echter al verhuisd
naar het industrieterrein Gelkenes
bij het Schoonhovense veer. Ook
het kantoor moet hier binnen af
zienbare tijd gehuisvest worden. Het
oude pand wordt dan ten dienste
gesteld van dc Nieuwpoortse ge
meenschap: Hier in wordt waar
schijnlijk het dorpshuis gevestigd.
De fabriek heeft de beschikking ge
kregen over een modern groot
nieuw pand op het industrieterrein.
Voor het personeel was de overgang
in het begin wel wat moeilijk In de
oude fabriek grepen de arbeiders
blindelings het gereedschap en was
een gedwongen knusse sfeer, omdat
de ruimte veel klemer was. Nu. is
de grotere ruimte en met een ande
re opstelling van het machinepark
en de gereedschappen, grijpen de
mensen nog wel eens mis, maar dat
is een kwestie van wennen. „In de
oude fabriek stond alles erg dicht op
elkaar, in de nieuwe is veel ruimte",
aldus de heer G. van dc Zwaan, de
bedrijfsleider.
Miniatuur
Aanleiding voor het gesprek met do
directie en bezichtiging van de fa
briek is het gereedkomen van een
model van de Nederlands hervorm
de kerk te Lekker kerk. Dit minia
tuur wordt in zilver in productie ge
nomen door de fabriek en dit jaar in
de gemeente aan de Lek verkocht
als stoffelijk aandenken aan de fes
tiviteiten in heL kader van „Lekker-
kerk 700". Ook worden gelijktijdig
een theelepeltje vervaardigd met de
kerktoren erop en gouden-, zilve
ren- en bronzen penningen, even
eens met de afbeelding van dc kerk
erop. Ontwerper van deze zaken is
de heer Augustmus uit Voorschoten.
Aan de hand van een uitgebreide
tekening heeft hij in bf&ns het mo
del van de kerk gemaakt. Hiervan
worden dan de gietmallen gemaakt,
waarin uiteindelijk hel zilveren mi
niatuur gegoten wordt.
De Ziiverindustrie Nieuwpoort
heeft veel opdrachten op het gebied
van miniaturen. De zilveren beest
jes voor het Wereld Natuur Fonds
zijn afkomstig uit de Alblasser-
waard. De fabriek moest hiervoor
35.000 olifanten, 15.000 walvissen en
zeehonden maken. Ook op het ge-
mM?
Een der dames heeft een rek vol met lepeltjes gehan
gen, wat daarna in een zïlverbad wordt gehangen.
bied van zilveren relatiegeschenken
heeft het bedrijf een naam hoog te
houden. Zo is onlangs een grote or
der zilveren losbruggen voor Swart-
louw in de Botlek afgeleverd.
Priegelwerk
Losbruggen. een priegel werk voor
de dames, die ze in elkaar solderen.
Dunne, nog vormeloze draadjes, lig
gen in een doos. Een voor een wor
den ze er uit gehaald, aan andere
draadjes gesoldeerd om er tenslotte
inderdaad uit te gaan zien als de
echte bruggen, die de horizon in de
Botlek „opsieren". Maar dan in het
klein natuurlijk. Een paar meter
verder, op de inpakafdeling, staan
ze keurig gemonteerd op een don
kerhouten sokkel, klaar om opge
poetst en ingepakt te worden. Iets
verder op staat het machinepark in
dezelfde fabriekshal opgesteld.
Stompende, steunende en klappen
de machines vullen de hal met hun
geluid. Uu lange metaalslrips wor
den lepeltjes, coctailprikkers en der
gelijke gestanst. De eerste stap op
door
Hans van
Vessem
weg naar een stuk bestek, in zilver,
gegalvaniseerd en zelfs m goud. Iets
dat we hier in Nederland eigenlijk
niet kennen, maar dat vooral in
Duitsland een gretige aftrek vindt:
Verguld bestek en vergulde kappen
voor scheerapparaten (cle krabbers).
Veel van hetgeen in Nieuwpoort ge
maakt wordt, vindt zijn weg naar
het buitenland. „Wc hebben veel
klanten m Amerika, die vroeger
vaste klant waren in Schoonhoven",
aldus de heer Van der Zwaan. Om
de verkoop m het buitenland te sti
muleren reist verkoopleider K. H
Baardwijk de gehele wereld af.
Namaak
Een nadeel van wereldwijde be
kendheid van het product is, dat
ook namaak in de hand wordt
gewerkt? „Onze kaasschaven, thee
lepels en asbakken hebben we u,v
Japan teruggekregen. Dat was Ni-
maak m Aziatische landen", alius
de bedrijfsleider, die hier helemaal
niet zo over te spreken is. „De kwa
liteit van de ontwerpen en de mo
dellen is voor ons van ongelooflijk
belang, evenals de goede contacten
met de klant. De klant is bij ons al
tijd nog koning", aldus de heer Van
der Zwaan.
De namaak uit de Aziatische landen
is, je zou bijna zeggen uiteraard,
goedkoper dan het product uit Ne
derland Het gesprek met de bedrijf
sleiding komt op de verhuizing van
Nederlandse bedrijven naar de zo
genaamde lage loon landen. „Veel
industrie gaat over naar de lage
loon landen. Ik vind echter dat dis
criminatie niet mag, naar twee kan
ten niet. Niet ten opzichte van de
armere landen en ook niet ten op
zichte van de eigen mensen. Het is
goed om kennis bijvoorbeeld naar
Singapore te brengen, maar we
moeten ook vakkennis vasthouden
om de eigen mensen een boterham
te kunnen geven. We moeten de fa
briek hier behouden", aldus de be
drijfsleider.
Op dit moment is er een boterham
te verdienen voor 65 tot 70 mensen.
Mensen die zich redelijk tot erg be-
De
inpakafdeling.
Zorgvuldig
worden de
bruggen in
dozen gedaan
om ze naar de
klant te
versturen.
Tussendoor
worden ook
zilveren vazen
ingepakt.
trokken voelen bij de fabriek. Zo
vertelt de heer Baardwijk het ver
haal van een gepensioneerde werk
nemer, die ze gewoon weg hebben
moeten sturen. „Dat was wel rot,
naar vijftig jaar. Maar de man Jiepe
iedere dag van het Schoonhovense
veer naar de fabriek in Nieuwpoort
over de dijk. Altijd maar lopen,
meerijden wilde hij met. We hebben
hem weg moeten sturen met het ar
gument, dat hem wel eens iets zou
kunnen overkomen op de dijk".
Al eerder zei de heer Van der
Zwaan, dat de kwaliteit van de ont
werpen van groot belang is voor het
bedrijf. „Er zijn echter te weinig
ontwerpers. We proberen het vak
werk en de vakkennis vast te hou
den. De opleiding loopt echter af
omdat de opleider met pesioen
gaat". Ontwerper Augustinus: „Je
moet het ook zo zien dat veel mo
delmakers uit het buitenland ge
haald worden. Dan vragen de jonge
re Nederlanders zich ook af: Moet
ik voor die prijs gaan werken?
Daardoor vertrekken er weer veel
naar het buitenland.
Avondmaal
Het echter vakwerk van de zilver-
fabriek toont zich in de productie
van avondmaalserviezen. „Er wordt
binnenkort een film gemaakt over
het drijven van avondmaalservie
zen. We willen ook het dure werk
blijven doen", aldus de heer Van
den Zwaan.
Wat eens, in 1920 in Schoonhoven,
als eenmansbedrijf van de heer P.
Baardwijk begon, is nu een groot
bedrijf met een jaaromzet van onge
veer vijf miljoen gulden. Nu uitein
delijk is het gevestigd op het indu
strieterrein Gelkenes. Vanaf 1922,
toen het bedrijfje naar Nieuv/poort
kwam, heeft het op drie plaatsen
binnen de stadswallen gezeten.
Eerst op de Binnenhaven, toen op
de Hoofdstraat en tenslotte op de
Buitenhaven. Het kantoor gaat dit
jaar de fabriek nog achterna naar
het Schoonhovense veer, dan wordt
de weg vrijgemaakt voor het dorp
shuis.
