[STAD/STREEK
Bewth laat publiek
Gustoha! beleven
Vlaggen: een kwestie van etiquêtte
Schoolklas
gaat praten
met
wethouder
Wijnstok
I Blauwwit, rood
Geen popfestival op koninginnedag
Bedrijfshal met kantoor
"Eerst het gebouw, dan pas de acteurs7
Vlaardings bedrijf levert dundoek aan 87 landen
Na klacht over gebrek
aan inspraak:
TE HUUR:
vrijdag
11 april 1980
VD/SC/WW
Schiedam Inde giganti
sche hal op de voormalige
scheepswerf aan de Schïe-
damse Havendijk geeft
het Amsterdamse bewe
gingstheater Bewth in to
taal zeventien voorstellin
gen. Op de terreinen van
IHC-Gusto, waar in betere
tijden honderden mensen
hun brood verdienden, zal
het Amsterdamse bewe
gingstheater enkele hon
derden bezoekers de sfeer
van de immense hal laten
proeven. De enkele dui
zenden vierkante meters
grote hal, die sinds de
trieste bedrijfssluiting
wordt bevolkt door dui
ven, wordt door Bewth
gedurende enkele weken
■weer tot leven geroepen.
De steeds wisselende bezetting
van de theatergroep, die uit
circa vijftien personen bestaat,
heeft een tamelijk aparte kijk
op theater maken. Het ge
bruikt de ruimte, waarin het
speelt niet als decor zoals an
dere theatergroepen, die ook
wel eens buiten de schouw
burg -in fabrieken, op straat
of in scholenspelen, maar
gebruikt het gebouw als gege
ven waaruit de voorstelling
ontstaat. Voor Bewth is de
ruimte waarin wordt opgetre
den de inspiratiebron en niet
zoals bij andere groepen de
achtergrond voor het theater-
gebeuren. In eerste instantie
willen de acteurs het publiek
het gebouw laten zien. Zij pro
beren de toeschouwers de
ruimte te laten beleven; erop
attent te maken dat een ge
bouw sfeer heeft en dat die
sfeer onder meer wordt be
paald door licht, geluid en de
mensen, die er zich op dat mo
ment in bevinden èn natuur
lijk de vorm van die ruimte.
Scheepstoeter
Tijdens de voorstelling wordt
die sfeer beïnvloed en veran
derd door de acteurs, de be
lichting en geluiden. Bewth
maakt daarbij ook dankbaar
gebruik van het gegeven van
de omgeving. Een scheepstoe
ter op de Nieuwe Maas of de
tientallen koerende duiven,
die de bal bevolken, zien de
acteurs niet als een verstoring
van de voorstelling, maar juist
als een deel daarvan.
Heeft Bewth eenmaal een ge
bouw gevonden dan proberen
de acteurs ieder voor zich
Door Hans van Reeuwijk
„contact" met het gebouw te
krijgen en de gevoelens die
het gebouw oproept aan elkaar
duidelijk te maken. Dagenlang
zijn ze In het gebouw, lopen er
rond, geven hun ogen goed de
kost en ontwikkelen langza
merhand ideeën, waarlangs de
voorstelling zich moet gaan
ontwikkelen. Steeds denken 2e
daarbij aan het publiek, dat tij
dens de voorstellingen ook de
gevoelens moet kunnen proe
ven die de ruimte oproept. Dat
slechts honderd toeschouwers
één voorstelling kunnen bij
wonen, is het gevolg van de
uitgangspunten van het bewe
gingstheater. het publiek de
ruimte laten beleven. En dat
kan volgens Bewth alleen
maar vanaf enkele plaatsen,
In de gigantische Gustohal le
vert dat nier meer dan hon
derd zitplaatsen op-
Collectief
Bewth presenteert zich naar
buiten als een collectief. Geen
van de acteurs werpt zich op
als leider van de groep. Alles
wordt samen beslist. „Het gaat
ook niet om de acteurs. Op de
eerste plaats komt het gebouw
of de ruimte waarin wij spe
len. Dan pas komen de ac
teurs, het licht, muziek en
klanken.
Dat licht in de voorstelling een
belangrijke rol inneemt, blijkt
ook uit de aanvangstijden van
de komende voorstellingen.
Om optimaal gebruik van de
schemering te maken, begin
nen de eerste voorstellingen
om kwart voor tien en na en
kele dagen wordt dat steeds la
ter totdat de laatste voorstel
ling rond kwart over tien
start Na enkele dagen verken
nen van de Gustohal viel het
de leden van Bewth al op dat
het licht van de ondergaande
zon, dat door de grotendeels
kapotte vensters in de hal
schijnt, een aparte sfeeer op
roept.
Bewth heeft in de ruim tien
jaar, dat het nu bestaat onder
meer gespeeld in de Sint Lau-
xenskerk in Rotterdam, het
paleis op de Dam, de Sint Ba-
vokerk in Haarlem en bij de
hunnebedden in Borger. Een
maal eerder heeft het bewe
gingstheater opgetreden in een
soortgelijke ruimte als de Gus-
tohallen. Dat was in 1977 in de
voormalige machinefabriek
Jonkers in Amsterdam. Maar
volgens de acteurs van Bewth
kon die hal niet tippen aan de
Gustohal. „Dit gebouw in
Schiedam inspireert ons ont
zettend. Toen wij voor de eer
ste keer in de hal kwamen was
het liefde op het eerste ge
zicht."
VlaardingenDe leer
lingen van de zesde
klas van de Barbara-
school! in de Seringen-
straat gaan binnenkort
rond de tafel zitten met
wethouder Jelle Wijn
stok (inspraak). Onder
werp van de bespreking
is het gebrek aan mede
zeggenschap, dat de
Vlaardingse jeugd heeft
bij het maken van aller
lei plannen die op kin
deren betrekking heb
ben. De schoolklas wil
dat daar het een en an
der aan verbeterd
wordt.
De grieven van de scholie
ren kwamen uitgebreid ter
sprake in het radioprogram
ma 'Haagse Bluf', dat on
langs vanuit de zesde klas
van de Barbaraschool werd
uitgezonden. Over het on
derwerp zonden de leerlin
gen daarnaast ook een brief
aan wethouder Wijnstok.
„Als een wijk verandert,
kunt U er dan voor zorgen
dat de kinderen daarbij ook
inspraak krijgen? U kunt
dit bijvoorbeeld doen door
de scholen te raadplegen."
Als voorbeeld van verande
ringen in het nabije verle
den, waarbij de kinderen
geen enkele vorm van in
spraak hadden gekregen,
werd onder meer gewezen
op de bouw van een gym
zaal op de plek waar vroe
ger de rolschaatsbaan bij de
Salviastraat was. Die baan
is nu twee tot drie keer zo
klein geworden. In hun
brief deden de scholieren
het voorstel, eenmaal per
jaar een grote bijeenkomst
met het gemeentebestuur te
houden, waarbij iedere
school in Vlaardingen door
twee leerlingen zou moeten
worden vertegenwoordigd.
In zijn antwoord heeft wet
houder Wijnstok laten we
ten, binnenkort met de kin
deren over de zaak te wil
len praten. „Inderdaad ge
beurt het helaas vaak dat
alleen volwassenen bij de
inspraak worden betrok
ken. Zelfs bij de inrichting
van speelterreinen voor
kinderen wordt lang niet
altijd aan de kinderen ge
vraagd, hun zegje hierover
te doen." De wethouder
constateert echter dat toch
regelmatig scholen worden
benaderd, als er bepaalde
plannenn worden gemaakt.
„Ik weet niet of de onder
wijzers dart altijd met de
schoolkinderen overleg
gen," aldus de wethouder.
Vlaardingen Onze na
tionale driekleur, de Ne
derlandse vlag. Als je om
het even welke Nederlan
der zou vragen welke
kleuren die heeft, dan
luidt het antwoord onge
twijfeld: „rood, wit en
blauw". Dat antwoord zou
dan fout zijn, want in dit
geval is rood niet zomaar
rood en dat geldt voor
blauw hetzelfde. Om pre
cies te zijn: de Nederland
se vlag heeft de kleuren
vermiljoenrood, helder
wit en kobaltblauw. Alt
hans, dat zijn de kleuren
die de vlag móét hebben.
Er zijn bedrijven die er
gewoon donkerrood en
donkerblauw voor gebrui
ken. De kleuren van de
vlag zijn echter bij de wet
geregeld. En dat is dan
ook het enige wat er aan
ons nationale symbool of
ficieel is. Nederland is de
enige van de 207 staten in
de wereld, waarvan de
overige aspecten van de
vlag niet bij de wet zijn
bepaald. En dat, terwijl de
vlag juist een kwestie van
regels en etiquette is.
In Vlaardingen woont een van
de weinige vlaggenexperts die
de wereld rijk is. Het is een
man die in zijn jeugd vaak aan
f4 'v- i> 3* J*"'s -
Vele vlaggen
op een rijtje
voor het VN-
gebouw in
Washington.
Dat die officiële
symbolen
volgens een
bepaalde
volgorde
moeten worden
geplaatst,
overeenkomstig
internationale
afspraken, is
slechts
weinigen
bekend.
Wanneer een eskader
van de vloot een ander
land bezoekt, is het ge
bruikelijk dat dat land
het eskader groet door
de vlag te hijsen. Het is
eveneens gebruikelijk
dat het eskader de groet
beantwoordt door een
aantal saluutschoten te
lossen.
Enkele jaren geleden be
zocht een Nederlands es
kader Engeland. Toen
bet eskader de kust na
derde, werd de Neder
landse vlag gehesen. Het
eskader beantwoordde
de groet echter niet. Zo
dra de schepen afge
meerd waren, kwamen
de Engelse militaire au
toriteiten op hoge poten
aanzetten met de vraag
waarom er geen schoten
waren gelost.
De Nederlandse com
mandant antwoordde
dat hij wel een vlag had
gezien, maar dat dat ze
ker niet de Nederlandse
was, zodat hij DUS geen
bevel had gegeven te
schieten.
De Engelse bevelhebber
wierp een blik op de
vlag, keek in zijn boekje
en liet de Nederlander
zien dat het toch wel de
gelijk de Nederlandse
vlag was die daar wap
perde. Het bleek dat de
Engelsman inderdaad
volgens de voorschriften
had gehandeld, maar dat
die voorschriften ver
keerd waren. In de hand
leiding voor het uithan
gen van de vlag voor de
Engelse militairen heeft
een aantal jaren de Ne
derlandse vlag onderste
boven (blauw, wit, rood
in plaats van rood, wit,
blauw) afgedrukt ge
staan. Na dit voorval is
daar snel verandering in
gebracht
de Rotterdamse haven naar de
schepen zat te kijken en gefas
cineerd op de vlaggen lette,
om te zien waar ze vandaan
kwamen en waar ze ..naartoe
gingen. Zo leerde hij alle
landsvlaggen kennen. Vlaggen
werden zijn hobby en hij heeft
er later zijn werk van ge
maakt. Hij is nu directeur van
een vlaggenfabriek, die aan 87
landen in de wereld levejt en
die de hele Nederlandse over
heid, het leger incluis, als
klant heeft Het is de heer
J. Thurmer van Shipmate
Vlag J. Thurmer BV aan de
Van Beethovensingel in Vlaar
dingen.
Thurmer:„Waarom het bedrijf
Shipmate heet? Dat vertel ik
altijd graag. Kijk, een schip
mag niet uitvaren zonder een
stuurman aan boord. Nooit. Er
moet een eerste maat meeva
ren. Nou, en een schip mag
ook niet uitvaren zonder een
vlag. Beiden zijn dus onver
brekelijk met een schip ver
bonden maatjes. Vanuit die ge
dachte is de naam ontstaan."
Hoogsie symbool
Kunt u vertellen wat nou pre
cies het belang van een vlag
is
Thurmen„Laat mij die vraag
eerst met een andere beant
woorden. Kunt u zich een land
voorstellen zonder vlag? Nee,
vast niet Er bestaat ook geen
land zonder vlag. Het is im
mers het hoogste symbool; het
symbool van vrijheid en onaf
hankelijkheid van een volk?"
„Wist u dat de vlag een van de
oudste gebruiksvoorwerpen
ter wereld is? Lees er de bijbel
maar op na. Daar staat dat Mo-
zes zegt wanneer hij het Jood
se volk uit Egypte leidt: „De
Heere zal ons tot banier zijn."
Toen kenden ze het begrip dus
al. Bovendien zijn er bij opgra
vingen verschillende soorten
vlaggen gevonden uit twee- tot
drieduizend jaar voor Christus.
De mensen hebben altijd al
vlaggen gebruikt. Dat is ook
niet zo moeilijk te verklaren.
De mens is visueel ingesteld.
Stilstaande dingen trekken
niet zo sterk als bewegende
dingen. Kijk maar naar de te
levisie. Dat bewegen doet het
hem. Met een vlag is het net
zo. De mensen kijken naar de
vlag omdat die wappert in de
wind. Dat is een mooi gezicht.
Dat vangt de blik."
„Ach, de geschiedenis van de
vlag is zo lang en zo uitgebreid
dat je er dagenlang over kunt
praten. Toen de volkeren tij
dens de Gouden Eeuw de
zeeën gingen bevaren hadden
ze een kenteken nodig. Dus
hesen de schepen de vlag van
het land waar ze toe behoor
den. Nog altijd kun je aan een
schip zien uit welk land het
afkomstig is. Dat blijkt uit de
vlag op het achtersteven. De
vlag die schepen aan de voor
kant hijsen, duidt aan waar ze
naartoe gaan."
Standen
Vormen de kleuren van vlag
gen op zich ook symbolen?
Thurmer:,,Jazeker. Neem bij
voorbeeld de oudste officieel
geregelde vlag: die van Dene
marken. Dat is een rode vlag
met een wit kruis. Die vlag
stamt uit 1219. In die tijd be
stonden er maar twee standen
die van belang waren: de adel
en de geestelijkheid. Nu, de
kleur van de geestelijkheid is
wit; de kleur van de reinheid
van ziel. De andere kleur,
door Hans Dalmeijer
rood, is die van de adel, van de
reinheid van het bloed. Het
gewone volk had geen kleur,
dat telde helemaal niet mee.
Het volk heeft pas later een ei
gen kleur gekregen: blauw.
Tijdens de kruistochten werd
de slaven, horigen en lijfeige
nen beloofd dat als ze mee gin
gen om te vechten en levend
terug zouden komen, hen de
vrijheid werd geschonken. Dat
beschouwden die mensen als
een soort geschenk van de he
mel. Het gewone volk kreeg
dus de kleur van de hemel. In
onze vlag zitten alle drie de
kleuren verwerkt, blauw on
deraan."
Niet wettelijk
U zei daarnet terloops dat er
een geschiedenis aan de kleu
ren van onze vlag is verbon
den.
Thurmer: „Inderdaad. Ik had
het net ook over het wettelijk
regelen van de vlag. De kleu
ren zijn dus in de wet vastge
legd. Verder niets. De verhou
ding tussen de lengte en de
breedte moet drie-staat-tot-
twee zijn en de drie banen be
horen alledrie even breed te
zijn. Dat soort dingen zijn niet
wettelijk vastgelegd."
„Vroeger stond allemaal wel
in de wet omschreven. Maar
ten tijde van de Franse over
heersing is daar verandering
in gekomen. Napoleon vond
het goed dat Nederland haar
vlag behield, omdat die uit de-
Schiedam De Stichting
Plantage Pop Festival
heeft besloten om het
popfestival, dat jaarlijks
op koninginnedag wordt
gehouden, niet door te la
ten gaan. Hierdoor is het
voor de Schiedamse pop
groepen samen met de
Schiedamse Gemeenschap
alsnog mogelijk om hun
Pop-Bouw-werk '80 van
de zomer in de Plantage
te houden. Onlangs beslo
ten burgemeester en wet
houders namenlijk nog
maar één maal per jaar
toestemming te verlenen
voor een popfestival in de
Flantage.Dat besluit werd
genomen nadat enkele be
woners rond de Plantage
in opstand waren geko
men wegens de geluids
overlast die zij ondervon
den tijdens het optreden
van de popgroepen-Drum
bands en andere muziek
korpsen die niet met ge
luidsversterking werken
mogen nog wel ongelimie-
teerd in de Plantage op
treden.
Of het Pop-Bouw-Werk festi
val op 23 augustus in de Plan
tage mag worden houden,
hangt mede af van de plannen
van Jeugdland, dat vorig jaar
ook een aantal concerten in de
muziektent in de Plantage
heeft georganiseerd.
De Stichting Plantagepopfesti
val had van h en w al vergun
ning gekregen om op 30 april
een festival te organiseren. De
afdeling pop van de Schiedam
se Gemeenschap verbaast zich
overigens bijzonder over dit
besluit van de burgemeester.
„Aan de ene kant zeggen ze
dat er meer moet gebeuren op
het gebied van de jeugdactivi-
tieten, terwijl ze aan de andere
kant de boel afknellen," aldus
Joly de Vos van de SG.
In de Margriethal aan de
Nieuwe Damlaan heeft de SG
in samenwerking met de Ver
eniging ter Viering van Feest
en Gedenkdagen op 5 mei van
drie uur 's middags tot zes uur
's avonds een festival georga
niseerd, waaraan verscheidene
Schiedamse bands zullen mee
werken. Opgetreden zal wor
den door de „Crumpets", een
nieuwe punkgroep die geheel
uit vrouwen bestaat. Waste of
Time, The Topanga Canyon
Band, Immer-Grade-Aus-Band
en Alaska. De toegang is gra-
J. Thurmer j
weet alles van j
vlaggen. „Je j
kunt er j
dagenlang over
pralen..." H
zelfde kleuren bestond als de
Franse vlag. Alleen de
Franse vlag had, en heeft, als
kleuren donkerrood en
blauw. Dus vond Napoleon dat
het Nederlandse vermiljoen en
kobalt door de donkere kleu
ren moest worden vervangen.
Nadat de overheersing was af
gelopen hebben de Nederlan
ders het vermiljoen en kobalt
weer ingevoerd» maar de rest
niet meer vastgelegd."
In een folder van uw bedrijf
staat het één en ander over
het plaatsen van vlaggen van
verschillende landen naast el
kaar. Daar is een heel systeem
voor. Kunt u vertellen hoe dat
werkt?
Thurmer „Over dat aspect
weten inderdaad maar weinig
mensen wat af. Ik word zelfs
van tijd tot tijd door de over
heid of door ambassades ge
raadpleegd, omdat zij zelf met
weten hoe het precies moet."
Volgorde
„Laten we even aannemen dat
er voor een bepaalde gelegen
heid vier staatshoofden in Ne
derland op bezoek komen. Hoe
moeten de vlaggen dan staan?
Wel, de Nederlandse vlag is
dan nummer één» want de ont
vangst geschiedt op Neder
lands grondgebied. Dus moet
onze vlag in het midden staan.
De andere vier vlaggen: twee
links en twee rechts. Maar ook
daar is een bepaalde volgorde
voor. Men gaat uit van de
Franse naam van de landen.
Dus: Allemagne voor Duits
land, Angleterre voor Enge
land, Espagne voor Spanje en-
9-,
zovoort. Uitgaande van de
Franse vertalingen wordt de
alfabetische volgorde bepaald.
Dat is een internationale af
spraak. Dan komt de eerste
links van de Nederlandse vlag,
de tweede rechts, de derde
weer links en de vierde weer
rechts."
Maar hoe moet dat dan wan
neer er niet vier maar vijf lan
den op bezoek komen? Dan
kan de Nederlandse vlag on
mogelijk tn het midden staan,
want van zes vlaggen is er
geen middelste.
Thumer: „In zo'n geval komt
de vierde, de zesde of de acht
ste vlag aan de rechterkant te
staan. De Nederlandse vlag
staat wel in het midden van de
overige vlaggen. Maar ach, dit
is nog maar een eenvoudig
voorbeeld. Komt een staats
hoofd naar bijvoorbeeld Mid
delburg, dan krijg je te maken
met een aantal verschillende
vlaggen. De volgorde wordt
dan: de Nederlandse vlag met
links de buitenlandse vlag en
rechts de provinciale vlag.
Vraag is dan: waar moet de
vlag van Middelburg worden
geplaatst? Wel, net ais bij vier
landelijke vlaggen: rechts van
de provinciale vlag. Bovendien
moeten alle vlaggen dan de
zelfde afmetingen hebben.
Eventueel mogen de provin
ciale en de stedelijke vlag klei
ner 2ijn, maar in ieder geval
nooit groter. Het is zelfs zó dat
de Zwitserse vlag, die vierkant
is, wanneer zij in Nederland
wordt uitgehangen, net als de
onze rechthoekig moet zijn. Zo
zijn er tientallen vraagstukjes
op vlaggengebïed."
Behandeling
Shipmate Vlag geeft ook fol
ders uit over de juiste vlagbe-
handeling voor het publiek. 1
Voor de deskundigen is vlag-
gen bepaald niet zomaar een c
kwestie vari een vlag over het
balkon hangen of in een mast j
hijsen. Om te beginnen is er 5
een relatie tussen de lengte
van de mast en de afmetingen
van de vlag. Voor een vlag
van één bij anderhalve meter
gebruik je een mast van twee
meter en voor een vlag van
120 bij 180 centimeter een
mast van drie meter. Tenmin
ste, als de mast vrij. bijvoor
beeld in een gazon, staat. An
ders worden andere verhou
dingen aangehouden.
De folder geeft voorts infor
matie over wanneer er wel en
wanneer er niet met wimpel
mag worden gevlagd, hoe een
vlag gewoon en hoe halfstok
moet worden gehesen en hoe
een vlag behoort te worden
neergehaald, De term 'strijken*
mag daarvoor niet worden ge
bruikt. Die wordt alleen ge
bruikt in gevallen van oorlog,
wanneer het ene land het an
dere bezet.
Het aantal regels en voor
schriften rond vlaggen is nau
welijks op te sommen. Slechts
een paar deskundigen over de
hele wereld kennen ze alle-
maal. Een gesprek met zo ie
mand leven algauw het beeld
op, dat de vlag een kwestie
van etiquette is.
ADVERTENTIE
OPPERVLAKTE pl.m. 350 m2
Voorzien van verlichting, verwarming en krachtstroom.
Voor inlichtingen: Marconistraat 7a, Vlaardingen. Tel. 010-351566.
