Hundertmark zoekt het
begin van alle kunst
Waardevolle
kunstschenking
aan Maassluis
r~
Splieri brengt hommage aan
onhollandse avonturiers
u:
Met stip
f
t
i -^/f K
\K'*&
IJ t'
24 «pril 1980
k'
i ti>A<
I2A -
I
14tff*
tï'
i ->
*s
f
WO? f j
De balletschool van Ma
ria Judels-Kemény geeft
morgen en zaterdag een
balletuitvoering in de
Vlaardingse stadsgehoor
zaal Voor de pauze zullen
uitgevoerd Pastorale van
Maurice Ravel, de Eigen
wijze Dochter van Ferdi
nand Hérald, de Walpur-
gis-Nacht van Berlioz Ka
de pauze eer» moderne pot-
poune. Verjaardag op mu
ziek van John Lanehbery
en tenslotte De Driehoeki
ge Steek van Manuel de
Falla De choreografie be
rustte steeds m handen
van Maria Judcls Er wor
den drie voorstellingen ge
geven. Vrijdagavond 20 00
uur, zaterdagmiddag 14 15
uur en zaterdagavond om
20 00 uur.
Morgenavond in OJC
Vlaardingen The Nits.
Nederlandse Ska van hoog
niveau Zomerstraat 45,
aanvang 2100 uur The
Nns behoeven bij het pop-
minnend pubhek nauwe
lijks enige introductie De
groep is sinds de oprich
ting m 1974 gestaag in
faam stijgende. Zaterdaga
vond in het OJC trouwens
een vertoning van de film
The Omen en een optre
den van de groep Ready
Kilowatt
Ter gelegenheid van het
fett dat een jaar geleden
het gerestaureerde Joan
nes de Dooper Orgel tn
Vlaardingen in gebruik
werd genomen, morgen
avond. 20 00 uur, op dat
zelfde orgel in de gelijkna
mige kerk aan de Ge
dempte Biersloot een con
cert van de Wateringse or
ganist Jan van Westen-
brugge.
De eerste Hoekse Ac
cordeon Vereniging ver
zorgt op zaterdag haar
vooijaarsconeert in ge
bouw De Hoekstee, Hoek
van Holland Medewer
king wordt verleend door
het jeugdkoor Together en
de Hawaiian Selection van
Jan de Roode
Een voorstelling voor en
door alleen vrouwen Spie
geling is de titel Proloog
komt er vrijdag 2 mei mee
naar zaal Middelhuyse,
Kontngmnelaan 403,
Vlaardingen, aanvang
2000 uur. Spiegeling gaat
over vier vrouwen van
verschillende leeftijd, m
verschillende situaties en
hoe die elkaar bezien, hoe
die elkaar proberen te be
grijpen Gesprek na af
loop Voorverkoop m de
wijkcentra.
i Armin Mehling, tekening.
,4
■Psé-Vf,
Stedelijk museum
Schiedam, Hoogstraat 112.
Expositie Edition
Hundertmark,
kunstenaarsboeken en -
edities van 35 kunstenaars.
Openingstijden: 10.00-17.00
uur, zondag 12.30-17.00 uur.
Tot 11 mei.
Toch voelde Armin Hun
dertmark zich wel thuis m
Schiedams stedelijk mu
seum. De Berlijnse uitge
ver heeft iets tegen mu
sea. Hij vtndt het bureau
cratische instellingen, die
grote moeite hebben zich
voor het persoonlijke
werk van originele kun
stenaars te interesseren:
„In de meest vooruitstre
vende gevallen gaat de
belangstelling dan ook al
leen uit naar een soort bu-
reaueratenkunst, wat wil
zeggen, een goedkope na
bootsing van de kunst van
het eerste uur, maar dan
gewoon groter en sjieker.
Originele en goede men
sen worden in den regel
niet of meestal veel te laat
getoond." Hundertmark
zei dat onlangs tegen Jorg
F. Zutter, die in Schiedam
sinds enkele maanden de
tweede museumassistent
van Hans Paalman is
Tien jaar geleden begon Ar
min Hundertmark met het uit
gever, en verspreiden van on
conventionele kunst, die door
de Amerikaanse pop-art nau
welijks in de belangstelling
siond Hij lie* de kunstenaars
alle vrijheid zelf zorgde Hun
dertmark alleen voor de ver
pakking, steevast een platte
.kartonnen doos, waarin de
door hem gevraagde kunste
naars naar eigen inzicht teke
ningen. collages, foto's, kleine
objecten en andere documen
ten konden stoppen
Kor Kegel
Daar zat soms rare troep bij
(een schoolschriftje voor go
niometrie zou het er met gek
tussen doen) en het wemelde
van de stukjes huisvlijt, waar
van het aardig was te zien dat
ook Grote Kunstenaars een
hobby hebben, maar de ver
schillende kartonnen dozen
bevatten vaak ook verrassin
gen zeer verfijnde, intieme
kunstwerkjes die met elkaar
een goed beeld geven van wat
er de laatste tien jaar in de in
ternationale kunst is uitge
voerd Hundertmark zorgde
voor de vermenigvuldiging op
zeer kleine schaal en voor de
verspreiding van de ontstane
kunstenaarsboeken en -verza
melingen
De „Edition Hundertmark"
werd uiteindelijk gewaardeerd
met een tentoonstelling door
de Daad Galene Berlin en in
samenwerking met het Goe-
the-Institut Rotterdam is die
expositie naar Schiedam ge
haaid, heel toepasselijk in het
kader van de boekenweek Tot
11 mei zijn de kunstenaarsedi
ties *e zien Tomas Schmit, een
Westduttse kunstenaar die de
naam heeft zeer selectief en
kritisch te zijn, werkte mee
aan Hundertmarks project en
zegt van de expositie „Zelfs ik
kan op zijn hoogst dertig pro
cent afkeuren En dat wil wat
zoggen
Het Schiedamse museum is
met weinig trots de Edition
Hundertmark in huis te heb
ben. Het is inderdaad weer
eens wat anders in plaats van
grote doeken van éen kunste
naar wordt nu een overzicht
gegeven van wat vooral Duit-
stahgen de laatste tien jaar
kwijt wilden, zonder zich
noodzakelijkerwijs in te laten
met populaire stromingen in
musea en kunsthandel In het
oog springend onbenul (een
sleutelgat met pornoplaat voy-
eursobject) doet het aardig tus
sen studies en „innerlijkhe
den" van kunstenaars zoals
Joseph Beuys, Ben Vautier,
Claus Bohmler, Ene Andersen
en Günter Brus, een gezel
schap dat Fiuxus, happening
en de Wiener Aktiomsmus
met onberoerd heeft gelaten
Hundertmark heeft ondanks
zijn streven naar oorspronke
lijkheid in de kunst een tradi
tioneel trekje. Zijn krittek op
de erkende kunst komt voort
uit armoe. Tien jaar geleden
was hij met in staat grafiek te
drukken Dat was toen m,
maar erg duur Hundertmark
voorzag een oververzadiging
aan reproducties en stortte
zich op prille kunst, die hij
eerlijker vond
Eerlijk is met altijd mooi
Dit xylofoontje loopt op
batterijen: hobbyisme in de
kunst.
De gemeente Maassluis
heeft uit handen van de
Delftse kunstverzamelaar
Jac. de Vries een waarde
volle schenking ontvan
gen. De schenking omvat
een vijftigtal werken van
de Duitse schilder Armin
Mehling. De totale waar
de van de collectie wordt
op zo'n tachtigduizend
gulden geschat
'e Vries en Maassluis 2ijn el
kaar niet vreemd Eerder
reeds schonk de van beelden
de kunst bezeten Delftenaar
werken van onder andere Jan
van Heel aan Maassluis Van
de Mehling collectie zal m
1981 in Maassluis een exposi
tie worden ingericht Boven
dien ligt het in de bedoeling
te zijner tijd een boekwerk
met reproducties uit het oeu
vre van Mehling uit te bren
gen
Armin Mehling geldt als een
zeer teruggetrokken kunste
naar Vooral de laatste tijd
neemt de belangstelling voor
zijn werk toe Behalve op de
schilderkunst legde Mehling
zich in het verleden toe op
viool en klavier, kunstge
schiedenis, filosofie, medicij
nen. chemie en natuurweten
schappen Zijn schilderkun
stig werk heeft een uitgespro
ken spiritueel karakter
Stilte en rust. afzondering tn
bezinning blijken vooi Meh
ling onmisbare voorwaarden
ie zijn voor zijn creativiteit
Jac de Vries schreef over zijn
geliefde schilder een opstel
waaruit hieronder enkele pas
sages volgen Uit dat opstel
blijkt dat de rust en het terug
getrokken, haast kluizenaar
achtige leven dat Armin Meh
ling leidt, voor Mehling en
zijn werk essentieel zijn
„Het is met voor niets dat hij
zich vestigde in het kkine
plaatsje Hofheim. in de buurt
van Murnau tn Beieren, een
landelijk plaatsje met een
paar honderd inwoners, waar
bijna niemand komt die er
niets te maken heeft. In dte
rust en in die stilte werkt
Sk
'V'f Yfc
Kunstverzamelaar Jac. de Vries: „Als je iets weggeeft moet
je het geven aan die persoon die er wat aan heeft."
Mehling en dan nog vaak in
het dutsier van de nacht, dan
kan hij zich het best concen
treren en is zijn ontvankelijk
heid het grootst
Die rust en stilte vindt De
Vries als volgt m het werk
van Mehling terug „Het 2ijn
niet meer de nuchtere feiten,
de formules, de concrete ver
gelijkingen en de tastbare ge
gevens die Je hoofdrol in zijn
denken vervullen Zonder
hun waarde te ontkennen de
gradeert hij ze tot het tweede
plan het creatief ordenend
scheppend vermogen is ver
sterkt en domineert Niets
lijkt meer op het zmtuigelijke,
waarneembare, niets duidt op
afbeelding, mets op natuur
kunde. Het gehele genuan
ceerde psychische beievmgs-
proces in al zijn facetten vindt
m zijn werk een overeenstem
mende beeldvorm, waarin ui
terste gevoeligheid, innerlijke
spanning en ontspanning tot
rust komen
Waarom De Vries nu uitgere
kend Maassluis het werk
schenkt van een kunstenaar
die hij zo hoog heeft' Het ant
woord van de gepensioneerde
fabriekarbeider, krantenjon
gen en wat De Vries in zijn
drukke leven al niet meer
voor baantjes heeft gehad, is
kort en simpel „Als je iets
weggeeft moet je het geven
aan die persoon die er wat
aan heeft" Maassluis mag m
zijn handen wrijven.
rr
Kunstkoppen bij elkaar: directeur Hans Paalman en assistent Jorg Zutter met uitgever Hun
dertmark.
Nederland is geen land
voor andere dan finan
ciële avonturiers.
Evenmin zullen men
sen met een uitzonder
lijk groot rechtvaardig
heidsgevoel 2ich in dit
land thuis voelen.
Kunstenaars, en in het
bijzonder schrijvers» zijn
vaak de eerste die ge
zelligheid en fatsoen
als verstikkend erva
ren en deze „sompjge
moerasdelta" ontvluch
ten
In onze dagen zijn het Her
mans. Reve en Kousbroek
die het hier voor gezien
houden Vóór de tweede
wereldoorlog was het Jan
Jacob Slauerhoff dte een
avontuurlijk, onzeker le
ven verkoos boven het
door hem zo gehate burger
mansfatsoen Een eeuw ge
leden werd de gezapige,
zelf voldane burger ge
plaagd duor de genadeloze
eerlijkheid van Eduard
Douwes Dekker, die onder
de naam Multaluh het volk
bleef wijzen op talloze mis
standen die het m 2ijn hy
pocrisie mei onder ogen
wenste te zien
De Zoetermeerse theater
groep Sphen heeft deze
twee intrigerende en soms
ook wel irriterende per
soonlijkheden uitgekozen
om in een toneelproduktie
nader te belichten Op vrij
dag 25 april komt ze in het
Schiedamse theater In de
Teerst oo f met een pro
gramma over It ven en
werk van de schrijver,
dichter, arts en avonturier
Jan Jacob Slauerhoff, een
man die zijn zijn leven
lang. 38 jaar, naar het vol
maakte heeft gezoeh*
Voor de m 1898 in Leeu
warden geboren avonturier
heeft men in eigen land
nooit veel begrip gehad
,Slau". zoals hij door zijn
vrienden werd genoemd,
werd m suite bewonderd
om zijn avontuurlijke le
ven. om zijn lef de burger
lijke zekerheden te ruilen
voor een leven vol span
ning en gevaar.
Hij bewonderde de grote
ontdekkingsreizigers, voor
al de Portugese dichter
Luis Camoes In zijn ro
mans „Het verboden Rijk"
en „Het leven op aarde"
geeft hij in de Ierse marco
nist Cameron een uitste
kend zelfportret Een man
die met ware doodsverach
ting blijft zoeken naar het
volmaakte, en via de opi
um lot de conclusie komt
dat hij alleen nog maar
naamloos wil ondergaan tn
het Chinese miljoenen volk
De zwervende scheepsarts
voelde zich in dit letterlijk
en figuurlijk druilerige
Mari Timmermans
land met thuis Hij haatte
het zelfvoldane en angst
vallige volkskarakter. Slau
was een onaangenaam
mens voor zijn omgeving,
maar desondanks werd hy
in het schrijvers wereldje
van toen hoog gewaar
deerd Vooral de verstan
delijke „Forumgroep" stel
de het gezelschap van deze
„volbloed-romanticus" zeer
op prijs
Jan Jacob Slauerhoff. een
gevreesd, bewonderd en
bovenal mysterieus mens
Theatergroep Splien heeft
over deze man een boeiend
programma gemaakt,
waarin getracht wordt een
beeld te geven van een van
de meest opmerkelijke fi
guren uit de Nederlandse
literatuur
Sjaalman
Sphen komt zaterdagavond
in de Teerstoof met een
programma over een voor
velen nog groter „enfant
terrible" uit de Nederland
se letterkunde Muitatuh
Eduard Douwes Dekker,
alias Muitatuh, was in de
ogen van de gezeten, geza
pige burgerij een armoed
zaaier Droogstoppel, de
personificatie van de Ne
derlanders van toen, noemt
hem spottend „Sjaalman"
vanwege het gebrek aan
een degelijke winterjas
Ook de theaterproduktie
van Sphen heeft de titel
„Koelies keuren" in het
theaterspel „Slau".
„Sjaalman" gekregen Voor
de burger van nu is de
ontslagen assistent-resident
in eerste instantie ook een
armoedzaaier een queru
lant, die het aan zichzelf te
danken heeft dat hij be
rooid en verworpen is Wie
verder kykt dan zijn hol-
landse neus lang is ziet dat
we hier met een man le
maken hebben die lijdt on
der onrecht, iemand die
zich nooit de mond zal la
ten snoeren, iemand die al
tijd de kant van de onder
liggende partij zal kiezen
In fonkelende persiflages
op de zonden van zijn tijd
(die eigenlijk niet zoveel
veranderd is) viert Multa-
tun (Latijn voor „Ik heb
veel geleden"), denker,
dichter, satiricus, criticus,
moralist en hervormer zijn
meest verbeten rancunes
bot
Sphen beoogt geen exacte
levensbeschrijving te ge
ven van de man die het de
bezadigde burgerij uit de
vorige eeuw zo moeilijk
maakte Er wordt gepro
beerd een beeld te geven
van de periode tussen 1859
en 1869, de periode in Mu3-
tatuh's leven die het meest
bevruchtend heeft gewerkt
voor zijn kunstenaarsschap.
Twee boeiende avonden in
De Teerstoof over twee
boeiende mensen Op vrij
dagavond aandacht voor
„Slau", op zaterdag staat
„Sjaalman centraal Beide
voorstellingen beginnen
om negen uur
Zoldertheater
De Teerstoof»
Nieuwstraat 12»
Schiedam. Thea
tergroep Splien.
Vrijdag 25 april
„Slau", zaterdag
26 april „Sjaal
man". Aanvang
21.00 uur.
