EXTRA
Eigen ambulance
op de tocht
'Ik
had
er
eerder 't mes in moeten zetten'
.Inspecteur Jan
Wijlaars houdt
op met Stempelen
Hoek van Holland
in de problemen
f.'arm an
bedrijf
inkrimpen
vrijdag
27 juni 19B0
VD/SC/WW
'Het gaaniet om
hei eindproduct!'
Vlaardingen Sprekend over het kolossale instituut
dat onderwijs heet en het gevaar dat zo'n bedrijf zijn
mensen volledig inkapselt: „Kijk, en daarom vind ik
dat het goed is dat je niet te lang stempelt. Want wij
stempelen hier. Als onderwijsinspecteur zet je je stem
pel op zo'n nota. Leg je een stempel op het onderwijs
veld. In de krant lees je het vaak: iemand maakt car
rière en heeft het over 'een uitdaging'. Dan denk ik:
daar heb je er weer één. Een uitdaging, ik vind dat
zo'n afgezaagde uitdrukking, een beetje hypocriet ook.
Want als mijn nieuwe baan in Utrecht een uitdaging
zou zijn, dan zou het niet best wezen. ïk weet natuur
lijk donders goed wat me te wachten staat. Maar wat ik
wel fijn vind: als je op tijd switcht ontmoet je nieuwe
mensen, nieuwe problemen en daardoor vernieuw je
jezelf ook een beetje. Daarom: nu weg. Dat is goed."
Het is voor Vlaardings in
specteur van onderwijs, Jan-
Wijlaars (47), de voornaamste
reden geweest nog een keer
aan zijn carrière te hijsen.
Van gemeentelijk onderwijs
inspecteur te Vlaardingen tot
rijksinspecteur te Utrecht.
Van een woelige baan vol
'brandjes blussen', maar mid
denin in 'het veld' naar een
afstandelijke, nogal controle
rende baan. Maar het is wat
Wijlaars wil. Niet meer zo
bovenop de roerselen van de
onderwijsvernieuwing, maar
van een afstandje de zaken
volgen en toezien of alles wel
volgens de regels verloopt.
Het is toch niet het werk
waarin Jan Wijlaars is opge
groeid. Begonnen als onderwij
zer in het zuiden van het land,
overgegaan naar het pioniers
werk van Jan Grandia in de
arbeidersbuurten van Rotter
dam en daarna midden in de
onderwijsvernieuwing van
Vlaardingen terechtgekomen,
is hij er nooit de man naar ge
weest om aan de zijlijn toe te
zien of de anderen het wel
juist deden. Want meneer de
inspecteur is ook veranderd:
het beeld van de schoolopzie
ner met zijn zwarte paraplu en
aktetas onder de arm gekneld
en zijn strenge blik in de
schoolschriftjes van de juf
frouw van de eerste klas is
goeddeels verleden tijd.
Wijlaars: „De inspecteur in de
betekenis van schoolopziener,
ja. Het toezichthoudend ele
ment zit er nog wel in, maar is
toch van de eerste naar de
derde plaats verschoven. De
school is in beweging. Er zijn
minder zekerheden. De man
die zijn schriftjes keurig in
orde heeft, is niet meer de
'suecesful teacher'. De onder
wijzer is niet meer de man
voor. maar in de klas. En
daarmee is ook het optreden
van de inspecteur veranderd,
ja. ïk kan niet meer zeggen:
tussen kerst en pasen moet je
het eerste boekje uit hebben.
Jan Wïjlaars gaat het
onderwijs van een afstandje
bekijken. Als rijksinspecteur
te Utrecht.
De normen en regels moet je
veel meer legen de achter
grond van een flexibel onder
wijs zien. En in dat onderwijs
is het lezen, heb ik gemerkt,
zeer belangrijk. Daar heb ik
dan ook het accent op gelegd.
Het lezen is de sleutel tot alle'
ander kennisverwerving in de
schooi."
Het is een inzicht dat hij op
deed tijdens zijn werk bij Jan
Grandia. De man die in Rot
terdam jarenlang werkte aan
een onderwijsslimuleringspro-
gramma voor wat nu kansar
men heten, toen nog gewoon
arbeiderskinderen. Daarna
kwam Wijlaars, in 1971, eerst
als pedagogisch didactisch me
dewerker. later als inspecteur,
naar Vlaardingen.
Is die overstap van dat werk
bij Grandia naar een inspec
teurs functie hier in Vlaardin
gen niet moeilijk geweest?
„Nee. want het is heel geleide
lijk gegaan. De moeilijkste stap
is geweest toen ik mijn klas
uitging. ïn het begin mis je
heel erg je eigen school en je
eigen kinderen. Als ze in het
begin gezegd hadden: je kunt
terug, was ik zo gegaan. Waar
bij voor mij persoonlijk ook de
overgang van het zuiden naar
het westen kwam. Maar voor
de rest heb ik altijd geluk ge
had. Ik ben meegegroeid. Ik
heb in deze baan wel dagen
gehad dat ik het gevoel had:
nou verzuip ik, maar dan fy
sisch. Dat je dagen maakt van
acht tot elf uur, en dan vier
maal per week, en nergens
meer tijd voor hebt. Je hebt
een enorme identificatie met
het veld en bij conflicten is het
dan moeilijk objectief te zijn.
Je geeft iemand, die je goed
kent, opeens het gevoel: laat
hij me nu los? Al is het een
enorme bevrediging wanneer
je iets oplost. Maar er zijn
conflicten bij waar je een half
jaar aan zit te sleutelen. En dat
kost verschrikkelijk veel tijd.
Dat is wel eens frustrerend.
Dit is eigenlijk ook geen één-
mansfunctie." Wijlaars1 functie
zal na zijn vertrek dan ook
door twee inspecteurs overge
nomen worden.
Een gemeentelijk inspecteur,
het „onderwijskundig geweten
van de wethouder", zoals Wij-
laars hem omschrijft, heeft
veel invloed op het beleid.
Wijlaars beleid sin breng is
vooral terug te vinden in de
nota 'Onderwijs in overgangs
tijd1, de kunstzinnige vorming
en in de op stapel staande nota
'Onderwijs in samenhang'.
Wat is er niet gelukt?
door Jan Hendrik Bakker
Hij antwoordt zonder aarzelen,
zegt zeer beslist: „De LEAO.
Het Casimir wil een dépen
dance in Holy en dat is op zich
in orde. Maar ik vind dat je
onderwijskundig gezien verder
had moeten gaan. Ik heb des
tijds bij KLoots nog een nota
ingediend waarin stond: als je
iets in Holy gaat doen, maak
er dan eens een mooie onder
wijskundige eenheid van. Een
scholengemeenschap LBO en
MAVO "bijvoorbeeld. Zet de
LEAO maar eens in Holy, ver
bind er een MAVO aan en dan
heb je in feite een prachtige
middenschool op kleine basis.
Nou, dat idee werd op zich wei
leuk gevonden, maar te duur,
ze vonden het te duur. Maar ik
geloof daar nog steeds in. Ik
heb het altijd heel jammer ge
vonden dat ik dat nooit be
reikt heb. Kijk, een dépendan
ce is eigenlijk toch alleen kin
deren opvangen."
Anderstaligen
Vlaardingen, een middelgrote
stad. Niet echt de problemen
van Amsterdam, Den Haag en
Botterdam, maar toch ook
geen dorp meer waar het on
derwijs rustig met het dorpsle
ven mee kan kabbelen. Waar
liggen de meeste problemen in
zo'n stad?
„De anderstaligen. Het is wel
niet zo erg als op de binnen-
stadsscholen van Rotterdam,
maar we hebben verschrikke
lijk in de moeilijkheden geze
ten met de Theo Thijssen-
school. Het zelfde wal je nu
ziet in Schiedam. Maar we zijn
er uit gekomen, het is gelukt.
De spreiding in de Oost wijk is
gelukt. Al moet ik gelijk zeg
gen. niet zonder de zeer loyale
medewerking van het bijzon
der onderwijs. Die zijn zeer so
lidair geweest. De spreiding is
zo succesvol gebleken dat we
het ook in andere wijken gaan
doorzetten. In de VOP. in de
West wijk. Maar we hebben
verschrikkelijk in de moeilijk
heden gezeten. En achteraf
ben ik zeer blij, dat we de be
langen van de buitenlandse ar
beiders niet uit het oog hebben
verloren. Want ik denk dat
het in de toekomst heel moei
lijk gaat worden. We zitten
met een tweede generatie, pu
bers die sterk met onze cul
tuur in aanraking komen. De
problemen die dat thuis geeft
in de gezinnen! Ik denk dat
we daarom de lessen in eigen
cultuur eerder op moeten voe
ren dan minder laten wor
den."
Als onderwijsman heeft Wij
laars altijd een sterk accent ge
legd op het vormingsaspect
van het onderwijs. Niet alleen
het leren om later te kunnen
werken; ook het leren straks
een toekomst de baas te kun
nen die niet meer zo zonnig is
als tien, twintig jaar terug nog
gedacht werd. Pessimisme is
aan de orde van de dag. En in
een klimaat van fatalisme en
pessimisme kan het opvoeden
wel eens onmogelijk worden.
De pedagoge Lea Dasberg, die
ook in de nota over het pri
mair onderwijs opduikt, waar
schuwde er onlangs op. Denkt
Wijlaars dat het onderwijs kin
deren nog kan wapenen tegen
de slechter wordende tijden?
„Ik denk dat het dat juist beter
doet dan vroeger. Er zijn te
genwoordig methodieken om
kinderen weerbaarder te ma
ken. En dat moet je dan zien
in de betekenis van 'mondig'.
Zoals men dat op de Jenaplan
school altijd geprobeerd heeft,
moet je door middel van ge
sprekken kinderen met hun
eigen mening laten komen. Ik
denk dat kringgesprek, klasse-
gesprek en groepswerk dè
aangewezen methoden zijn om
kinderen weerbaarder te ma
ken." Op zijn tafel ligt een
soort onderzetter, ingelegd met
steentjes, een eenvoudig recht
hoekig patroontje. Het is ge
maakt door kinderen van een
schooltype dat in de volks
mond wel de "imbecielen-
school' wordt genoemd. Jan
Wijlaars: „Zie je dit? Je hoort
veel tegenwoordig: al dat plak
ken. scheuren en knippen, mót
dat nou? Moet dat nou, zoveel
nadruk op de kunstzinnige
vorming? Dit dingetje is ge
maakt door kinderen van een
zmlk-sehool (zeer moeilijk le
rende kinderen red.). En als
je vraagt: wat stelt dat nou he
lemaal voor? Nou, dat stelt
geen bal voor, niets! Maar h'et
gaat niet om het eindproduct.
Het gaat om het maken. Wat
zo'n kind aan zelfdiscipline op
heeft moeten brengen om dxt
te maken, dat is ook leren!"
Ai krijgt hij een hoge baan in
Utrecht, Wijlaars is het oude
vuur nog niet helemaal kwijt.
Beeld uit betere tijden: de ambulance voor de Hoekse GGD-garage.
Hoek van Holland De kans is groot dat Hoek van Holland
met ingang van 1 juli niet meer kan beschikken over een in
De Hoek gestationeerde ambulance. Taxi- en ambulance-on
dernemer John Rooney en zijn vrouw Henny hebben, beslo
ten begin volgende maand met het ambulancevervoer te
stoppen. Onder de bestaande financiële regeling zien zij geen
mogelijkheden het nog langer vol te houden.
Of het een permanente of tijdelijke maatregel is zal afhangen
afhangen van de verantwoordelijke overheden. Tot op heden
hebben gesprekken met volksgezondheid nog niets opgele
verd.
Henny Rooney:„De nu gelden-
de regeling is beslist niet lan
ger vol te houden. Elk jaar
moeten we handen vol geld
toeleggen op de ambulance
dienst en we vertikken het om
dat nog langer te doen." Tot
voor enkele jaren viel het
Hoekse ambulancevervoer on
der de Rotterdamse normen
en dat leverde een jaarlijkse
subsidie op, waarmee de tekor
ten enigszins werden gedekt.
Maar sinds enkele jaren is een
nieuwe wet van kracht gewor
den en is Hoek van Holland
ingedeeld bij Delft. Dat bete
kende dat de Hoekse ambulan-
ce niet alleen in eigen plaats
inzetbaar was, maar ook dienst
moest doen in de regio. Daar
bij ging men er van uit dat die
ritten buiten de Hoek zouden
dienen om de zaak rendabel te
maken.
Henny Rooney:„Vorig jaar
hebben we honderd ritten ge
maakt en op basis daarvan zijn
we uitbetaald. Dat is dus éen
rit per drie dagen, maar we
moeten wel 24 uur per dag een
chauffeur beschikbaar houden
en betalen. Aan ritopbrengsten
hebben we vorig jaar 14Ö.00Q
gulden ontvangen, maar alleen
aan personeelskosten komen
we over dat jaar op 212.000
gulden. Dan praten we niet
eens over afschrijving en an
dere kosten."
Begin van de maand zou een
gesprek plaats vinden met een
functionaris op volksgezond
heid. Maar de heer Bentfort,
met wie een afspraak was ge
maakt, was zonder opgaaf van
redenen niet aanwezig. Nu.
bijna drie weken later, h" ft
het bedrijf nog steeds g »-
kele reactie gehad. .O uii
zet het bedrijf de ara' e-
diensten stil en dan zal het
van de overheid afhangen of
op 1 augustus weer verder
wordt gegaan.
Inmiddels hebben ook de
Hoekse huisartsen stelling ge
nomen tegen de starre hou
ding van de overheid. In een
brief aan de GG GD in Delft
hebben zij hun ongerustheid
kenbaar gemaakt. Alleen de
drukte op zomerse dagen en
de slechte bereikbaarheid over
het beperkte wegennet vor
men volgens de artsen al vo-
'doende argumenten om de fi
nanciële bijdrage aan het am-
bulancebedrijf te verhogen.
lintei
i Eigenaar Ooms over het Maaslandse caravanbedrijf: ,,De terugloop is enorm.'1
Maasland Het caravan- en watersportbedrijf Ooms BV in
Maasland gaat op korte termijn drastisch reorganiseren. Er is
zelfs al een koper voor de opstallen aan het gemeentebestuur
voorgedragen: het internationale transportbedrijf G. C. van
der Helm BV uit Den Haag, Het gemeentebestuur heeft nog
wat moeite met deze kandidaat, maar voor de firma Ooms
dient zich de noodzaak van inkrimping steeds dringender
aan.
Omdat de omzet de laatste
jaren sterk is teruggelopen is
hei aan de Kortebuurt geves
tigde bedrijf in grote finan
ciële problemen gekomen.
Volgens directeur
A. A. Ooms is het laatste red
middel de verkoop van het
grootste deel van het bedrijf.
Op kleinere schaal en met
aanzienlijk minder perso
neelsleden wil Ooms zijn be
drijf dan voortzetten. In de
loop der jaren is het meren
deel al afgevloeid. Momen
teel zijn er nog acht perso
neelsleden, waarvan er al
één op het punt van vertrek
ken staat.
Met de resterende zeven wil
de heer Ooms het bedrijf
voortzetten in de voorste sho
wroom. Deze ruimte werd na
de grote brand van twee jaar
geleden nieuw gebouwd. Op
die vierduizend vierkante me
ter wil de firma Ooms cara
vans en watersportartikelen
blijven verkopen en reparaties
uitvoeren. De rest van de op
stallen wil Ooms met grond en
al afstoten. De riante woning
van de familie Ooms, alsmede
een klein terrein voor de op
slag van tien caravans, zullen
contractueel wel op naam van
Ooms blijven staan.
Terugval
„De terugval in de verkoop
van caravans is enorm," ver
duidelijkt directeur Ooms. „In
een paar jaar is de verkoop
van stacaravans teruggelopen
van 750 tot 60 per jaar. De eer
ste klap was de oliecrisis van
1973. Er waren toen 32 perso
neelsleden en daarvan moes
ten er achttien vertrekken, In
1976 kwam de volgende grote
tegenslag en toen had ik er het
mes in moeten zetten. Achter
af zeg ik dat: toen kon ik ook
niet overzien welke gevolgen
de economische teruggang zou
hebben."
Twee jaar geleden kreeg de
firma Ooms financieel bijna de
genadeslag. Een grote brand
legde een bedrijfshal in de as,
terwijl de verzekering slechts
voor een houten loods uitkeer
de. „Inclusief het renteverlies
heeft die hele affaire het be
drijf toen acht ton gekost."
Het Maaslandse gemeentebe
stuur heeft inmiddels kennis
genomen van de problemen bij
Ooms en er al blijk van gege
ven niet zo gelukkig te zijn
met de voorgedragen nieuwe
eigenaar van het bed rijfscom-
plex aan de Kortebuurt. Van
der Helm BV wil met zijn ves
tiging in Maasland het inter
nationale transportbedrijf, dat
nu nog over drie plaatsen ver
deeld is, centraliseren in Maas
land. Het voor het terrein gel
dende bestemmingsplan voor
ziet echter alleen in het cara
vanbedrijf van de heer Ooms.
Van der Helm hoopt dan ook
dat het gemeentebestuur snel
besluit het plan te wijzigen
maar de gemeente staat, zoals
gezegd, niet te juichen. Het ge
meentebestuur vreest onder
meer gevaarlijke toestanden
me*, chemicaliën.
De heer Ooms hoopt dat de
procedure om het bestem
mingsplan te wijzigen niet al
te lang gaat duren, al voorziet
hij wel moeilijkheden wat dat;
betreft. „Ik heb alle raadsle
den persoonlijk benaderd,
maar vier van de elf wilden
me niet eens laten uitspreken
toen bleek dat het om een
transportbedrijf ging." De heer
Ooms begrijpt niet waarom de
gemeente bezwaar maakt. „De
gemeente heeft aan de over
kant zelf een parkeerterrein
voor vrachtwagens laten aan
leggen en de woningen staan
daar dichterbij dan mijn be
drijf." Ooms houdt vol dat er
bij van der Helm beslist geen
chemische spullen worden
overgeslagen, zoals de ge
meente beweert.
Het bedrijf van der Helm'
heeft inmiddels een voorlopig'
koopcontract getekend met als
ontbindende clausule de vesti-1
gingsvergunning. De voorma-'
lige veilingloods is al gedeelte-;
lijk in gebruik genomen. De"
toekomst van het caravanbe-
drijf Ooms en van de bedrijf
spanden aan de Kortebuurt
rusten nu ïn de handen van
het gemeentebestuur.