4
EXÏRi
Keurmeesters gaan tot op het bot
u
-.m
Kil
Iwilil
WSM
maandag
30 juni 1980
VD/SC/WW
Schoonhoven "Vlees mevrouw, u weet wel waarom-
^Een slogan, die u zeker wel eens bent tegengekomen.
Ook zonder die leus staat bij ieder Nederlands gezin,
mits geen vegetariër, regelmatig vlees op het menu.
Tussen de vredig grazende koe het lekker in de mod
der rollende varken en het moment waarop u in de
winkel uw keus bepaalt ligt een lange weg. Een weg
waarop door de vleeskeuringsdiensten die Nederland
rijk is, goed wordt gewaakt over uw biefstuk of sud-
derlapje. Woont u in Schoonhoven, dan houdt de
Vleeskeuringsdienst Kring Lekkerkerk een waakzaam
oogje op de kwaliteit van de "spiermassa van dieren",
zoals de grote Van Dale uw dagelijkse portie vlees om
schrijft.
Vroeger kende Schoonhoven een ei
gen vleeskeuringsdienst. In 1956
echter is deze met die van Krimpen
aan de Lek samengevoegd tot de
Vleeskeuringsdienst Kring Lekker
kerk- Buiten deze drie gemeenten
ziet de dienst eveneens toe op de
naleving van de Vleeskeuringswet
in Bergambacht. Ammerstol, Ber
kenwoud e, Stolwijk, Vlist, Krimpen
aan de IJssel en Ouderkerk aan de
iJssel. Sinds 1961 is de dienst geves
tigd te Schoonhoven. Zij kwam mee
met de EEG varkensslachterij
Drost, die vanwege de kritische op
stelling van de gemeente Lekker
kerk ten opzichte van lozing van af
val in de Lek, uitweek naar de Zil
verstad, waar men meer armslag
kreeg. Aanvankelijk woonde men
dan ook in bij dit bedrijf. Qua on
derkomen en hygiene een onhoud
bare toestand. Sinds vijf jaar heeft
de dienst een eigen gebouwtje, een
beetje weggestopt aan het eind van
de Beneluxlaan. Van buiten gezellig
in het groen. Binnen het onvermij
delijke, koele wit. Van betegeling
tot werkkleding. Komisch detail:
door een half openstaande deur een
glimp van vier witte hoedjes op een
kapstok. De ontvangst Is allerminst
koel.
De Kring Lekkerkerk wordt be
mand door dertien keurmeesters en
twee keuringsdierenartsen. Een van
deze laatsten, de heer I.P. Risseeuw,
geeft sinds 1964 leiding aan bedrijf
en personeel. Hij kent de dienst als
zijn eigen vlees en bloed,
"Het is een afwisselende dienst",
opent hij het gesprek. In de loop
van het onderhoud zal blijken dat
er zeker wel eentonig werk bij is.
Maar door zijn mensen zoveel mo
gelijk te laten rouleren, zorgt hij
voor afwisseling. In principe is ie
dereen overal inzetbaar. "De men
sen moeten hun werk met plezier
doen", vindt de directeur, die twee
derde van zijn tijd besteed aan het
mnnen van de dienst. Daar valt ze
ker de tweemaandelijkse samen
spraak onder, waarbij de heer Ris
seeuw de lopende zaken en proble
men met zijn keurmeesters door
spreekt "Je moet ze niet overreden,
maar overtuigen", is zijn stelling.
Tachtig procent van ae keurmees
ters komt uit slagerskringen of is
van boerenkom af. Zij moeten in het
bezit zijn van het Slagersvakdiplo-
ma, aangevuld met een vier maan
den durende cursus, louter en alleen
gericht op het keuringswerk. Zij
worden naar behoefte opgeleid.
Men maakt onderscheid in keur
meester A, hoofdkeurmeester en
hoofdkeurmeester A. Deze laatste
mag de keuringsdierenarts vervan
gen.
Noodslacht
Hoewel geheel onafhankelijk ervan,
opereert de vleeskeuringsdienst
voor een groot deel op het terrein
van haar buurman: de industriële
slachterij van Drost. Het betreft
hier uitsluitend varkens. Deze wor
den in grote getale vanuit heel Ne
derland aangevoerd. Zeven keur
meesters houden toezicht op trans
port, koeling, uitsmjderij, keuring
en wat dies meer zij. Meteen bij
aankomst wordt gekeken wat voor
vlees men in de kuip heeft. De nog
levende dieren worden gescheiden
in goeden en slechten, De slechtste
exemplaren worden afgevoerd naar
de noodsiachtplaats."Zij bezoedelen
de baan" in vaktermen uitgedrukt.
Na een tweede selectie worden de
minder goeden 'hteraf, dat wil
zeggen aan hel c !e van de baan,
onder toezicht van de dierenarts,
geslacht. Aan de lopende band staan
zes keurmeesters de varkens te keu
ren. Per uur zien zij 160 stuks langs
zich heen gaan. Zij selekteren op
nieuw verdachte exemplaren, die
nogmaals door de dierenarts onder
de loupe genomen worden. Om
"keurbhndheid" te voorkomen wer
ken zij twee uur, waarna zij zich af
wisselend een uur mogen vertreden.
Er wordt niets aan het toeval over
gelaten.
Aantrekkelijker is het keuren bij de
slagers. Van de dertig slagers die de
kring telt, slacht de helft nog altijd
zelf. Zij moeten uiteraard aan stren
ge voorschriften voldoen. "Het zelf
slachten staat op een zeer hoog
peil", meent de heer Risseeuw. "Zij
voldoen aan veel hogere dan de ge
stelde eisen". De bevoegdheid van
de keuringsdienst strekt zich uit tot
in de winkel. Ook hier hebben de
slagers hun zaakjes goed voor el
kaar, zodat verbaliseren, wat mede
tot de bevoegdheid van de dienst
behoort, vrijwel niet nodig is.
Verder is er het laboratorium, waar
vier mensen zich bij toerbeurt mee
bezig houden, In Lekkerkerk be
vindt zich nog een eenmans-depen-
dence, die ondermeer toezicht houdt
op de daar gevestigde vleeswarenin-
dustrie.
Veruit het meest interessante deel
van zijn beroep vindt de heer Ris
seeuw de noodslachtingen. Toch al
tijd nog zon 2500 per jaar. Deze val
len uitsluitend onder verantwoorde
lijkheid van de keuringsdierenart
sen. De Kring Lekkerkerk kent
drie noodslachtplaatsen, Lekker
kerk, Berg-ambacht en Stolwijk.
Wanneer over ongeveer een half
jaar de ingrijpende veranderingen
bij het slachtbedrijf in Schoonhoven
achter de rug zijn is daar een eigen
83*"**
mm
wimê.
'~>r
$KSlSl!
maÊÈÉÊÉtm
BS
Een eerste se
lektle vind
reeds plaats bi
aankomst var
de nog levende
varkens
door Phlne
Overbeek
De heer Ris
seeuw onder-
zoekt in het ia-
boratorium een
vleesmonster
op ondeugdelij
ke stoffen
Vleeskeuringsdienst
neemt geen risico
noodslachplaats. Vermoedelijk zal
de laatstgenoemde dan verdwijnen.
Naast de kneusjes van Drost worden
alle dode dieren uit de omgeving
naar de nood slachtplaats gebracht.
Zij zijn door ziekte, verdrinking of
door onopgehelderde oorzaak ge
storven. Ter plaatse wordt een mon
ster van het vlees genomen. Ook de
milt en de nier worden verwijderd.
In het laboratorium worden deze
aan een nadere beschouwing onder
worpen. De nier wordt onderzocht
op anti-biotïca. Van de milt wordt
een stukje ter grootte van een rijste-
korrel onderzocht op bacterieën.
Worden hierbij sporen van bijvoor
beeld penicilline of schadelijke bac
terieën gevonden, dan wordt het be
treffende kadaver zonder pardon
vernietigd.
Het vleesmonster wordt kort ge
kookt en op geur beproefd. Dit ver
eist een goede neus. Daarom doe ik
het liever zelf", verklaart de direc
teur. Hij zegt zich diep ongelukkig
te voelen wanneer hij verkouden is.
Vlees van goede kwaliteit wordt op
vrijdagmiddag als vrijbankvlees
verkocht Vlees van een noodslach-
ting komt nooit en te nimmer in de
winkel. Tweede kwaliteit vlees
wordt aan sterilisatiebedrijven ver
kocht, waar het verwerkt wordt tot
vleeswaar. Nog wel goed, maar niet
meer voor menselijke consumptie
geschikt vlees, gaat naar de dieren
tuin. Blijdorp in dit geval. Het res
tant gaat naar de Gekro, het de-
struktiebedrijf in Rotterdam. Daar
wordt het vermalen tot diermeel,
een eiwitrijk produkt dat weer aan
het vee wordt gevoerd. En zo is de
kringloop gesloten.
Individualisten
Ofschoon de voorschriften hierom
trent zijn vastgelegd in de Vlees
keuringswet is er volgens de heer
Risseeuw weinig eenheid in de toe
passing ervan. "Niet dat er dingen
gebeuren, die niet door de beugel
kunnen, maar iedere dienst inter
preteert die voorschriften op zijn ei
gen wijze. Bij strikte naleving zou
den alle slachterijen wel kunnen
sluiten. Daarom wordt waar moge
lijk enige soepelheid betracht Je
hanteert je eigen normen. Natuur
lijk voedt je elkaar daarin op. Daar
bij zijn keurmeesters grote individu
alisten", stelt hij lachend. "Zij ne
men graag hun eigen beslissingen.
Moeten dat vaak ook. Vlees is een
bederfelijke zaak. Je moet snel en
zelfstandig durven beslissen."
In 1922 werd de uitvoering van de
Vleeskeuringswet in handen van de
gemeenten gelegd. Sindsdien vallen
de diensten onder hun verantwoor
delijkheid. Het Rijk betaalt de kos
ten van de dienst en de salarissen
van het personeel. De gemeente
moet voorzien in noodslachtplaat
sen, het onderhoud van de gebou
wen, enzovoorts. Of dit in de toe
komst zo zal blijven is op dit mo
ment een open vraag. Zelfs hier dus
geen vlees zonder been. Het Rijk
denkt namelijk aan een landelijke
organisatie van de Vleeskeurings
wet Een Rijksvleeskeuringsdienst
dus, zoals Frankrijk die sinds 1968
kent, waar men overigens al spijt
van heeft als haren op nun hoofd.
De heer Risseeuw heeft ook zo zijn
bedenkingen. De vleeskeurings
diensten willen liever gemeentelijke
instanties blijven. De afstand perso
neel bestuurder is kleiner. "Als er
nu problemen zijn ,bel je de ge
meente en je hebt meteen de goede
ambtenaar te pakken. Wanneer je
een brief naar Den Haag stuurt
.krijg je niet eens antwoord. Het ka
rakter van een vleeskeuringsdienst
past niet in dat ambtelijke stra
mien." Niet zelden moet ingespeeld
worden op onvoorziene situaties.
Die ambtelijke (vlees)molen maalt
dan veel te langzaam. De weg is te
lang.
Hij staat in die mening niet alleen»
blijkens het Rapport Gemeentelijke*
of Rijksuitvoering van de Vleeskeu
ringswet dat in mei van het vorig
jaar werd uitgebracht en waarin
voor- en nadelen van de centralisa
tie, alsmede een aantal meningen
van deskundigen is neergelegd.
Tegenstrijdig hiermee is het rege
ringsbeleid met betrekking tot de
integratie welke men tot stand wu
brengen tussen Vleeskeuringsdienst
en Keuringsdienst van Waren. Bei
de instellingen bestrijken immers
het gebied van de levensmidde
lenhygiëne, welke bij bescherming
en bevordering van de gezondheid
een grote plaats inneemt, zelfs nog
steeds in betekenis toeneemt De
Keuringsdienst voor Waren is inter
gemeentelijk of provinciaal georga
niseerd. Samenwerking of samen
voeging wordt door net streven
naar een Rijksvleeskeuring door
kruist Een alternatief zou kunnen
zijn beiden op dezelfde bestuurlijk®
leest te schoeien. H
Hoe de minister zal beslissen wöjt
vooralsnog een duistere zaak. De
heer Risseeuw:" We zitten in
overgangsfase. Het blijft afwechten-
Liefst blijven wij bij de gemeen»
behoren. Wordt in Den Haag ech
ter anders beslist, dan zal er me»
anders opzitten dan zich aan te P3®*
sen. Met pijn, dat wek Het blijven
nu eenmaal onverbeterlijke indivi
dualisten.
